Raporlama, Değerleme ve Lisanslamada SPK Uygulamaları ve Deneyimi Uğur YAYLAÖNÜ SERMAYE PİYASASI KURULU Muhasebe Standartları Dairesi Başkanı Ocak 2017

SPK’nın Görev ve Yetkileri Sermaye piyasalarının sağlıklı ve etkin işleyişini hedefler. Piyasa paydaşlarının uyması gereken kuralları belirler. Yatırımcıların gerekli bilgileri edinmesini sağlar. Gözetler ve denetler.

Finansal Sistem ve SPK Aktörler Arası İletişimin Sağlanması FON ARZ EDENLER FİNANSAL ARAÇLAR FON TALEP EDENLER FİNANSAL ARACILAR Aktörler Arası İletişimin Sağlanması Aktörler Arası Güvenin Tesisi Çalışanların Eğitimli ve Kalifiye Olmasının Sağlanması Uluslararası Standartların Takibi ve Ülkemizdeki Uygulaması

Standartların Geliştirilmesi Muhasebe Standartları Bağımsız Denetim Standartları Değerleme Standartları

UFRS’ye Uyumda Kilometre Taşları Seri: XI, No: 1 Tebliği (1989) Finansal raporlamaya ilişkin ilk Tebliğ Enflasyon Tebliği: Seri: XI, No: 20 Tebliği (2001) UMS 29 Enflasyon Standardı ile uyumlu Konsolidasyon Tebliği: Seri: XI, No: 21 Tebliği (2001) UMS 27, 28 ve 31 Standartları ile uyumlu Seri: XI, No: 25 Tebliği (2003) UMS/UFRS tam set. Seri: XI, No: 29 Tebliği (2008) TMSK - UMS/UFRS Son Tebliğ: II-14.1 sayılı Tebliğ (2013) KGK - TMS/TFRS

UFRS’ye Uyumda Kilometre Taşları Son Tebliğ: II-14.1 sayılı Tebliğ (2013) - KGK - TMS/TFRS Seri: XI, No: 1 Tebliği (1989) Enflasyon Tebliği: Seri: XI, No: 20 (2001) - UMS 29 Konsolidasyon Tebliği: Seri: XI, No: 21 (2001) - UMS 27, 28 ve 31 Seri: XI, No: 25 Tebliği (2003) - UMS/UFRS Tam Set Seri: XI, No: 29 Tebliği (2008) - TMSK - UMS/UFRS

Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ve Türkiye TÜRKİYE MUHASEBE/FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI = ULUSLARARASI MUHASEBE/FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI (IASB)

Türkiye ile Aynı Muhasebe Standardını Kullanan Ülkeler UFRS (LINGUA FRANCA) DÜNYA HARİTASI

Bağımsız Denetim Standartları ve Türkiye STANDARTLARI = ULUSLARARASI DENETİM (IAASB)

Uluslararası Değerleme Standartları ve Türkiye TÜRKİYE DEĞERLEME STANDARTLARI = ULUSLARARASI DEĞERLEME STANDARTLARI (IVSC)

Uluslararası Değerleme Standartları Konseyi (IVSC- International Valuation Standards Council) Bağımsız. Kar amacı olmayan. Kamu yararı için çalışan. Amacı, yayımladığı değerleme standartlarının dünya çapında kabul görmesini sağlamak olan bir kuruluştur. 47 ülkeden meslek kuruluşları üyedir. Londra merkezlidir.

Uluslararası Standartlar ve Türkiye Türkiye’nin, Muhasebe ve Finansal Raporlama Bağımsız Denetim Değerleme Standartları Uluslararası Standartlarla UYUMLU

Sermaye Piyasasında Gayrimenkul Değerleme Düzenlemeleri Seri: VIII, No:35 sayılı “Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde Gayrimenkul Değerleme Hizmeti Verecek Şirketler ile Bu Şirketlerin Kurulca Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” (2001) (VII-128.7) “Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunanlar İçin Lisanslama ve Sicil Tutmaya İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” (2001) Seri: VIII, No:45 sayılı “Sermaye Piyasasında Uluslararası Değerleme Standartları Hakkında Tebliğ” (2006) Uluslararası Değerleme Standartlarının güncel versiyonunu esas alan “Sermaye Piyasasında Değerleme Standartları Hakkında Tebliğ (III-62.1)” Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere gönderilmiştir. (2017)

Sermaye Piyasasında Gayrimenkul Değerleme Düzenlemelerine Neden İhtiyaç Duyuldu? Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Borsada işlem gören şirketler İpotekli Sermaye Piyasası Araçları

Gayrimenkul Değerleme Sektörü 133 Gayrimenkul Değerleme Şirketi 4132 Lisans Sahibi Değerleme Uzmanı Yıllık 1.500.000 gayrimenkul değerleme raporu Yıllık Ciro: 650 milyon TL

Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu Anonim Şirketi Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş. (SPL) Haziran 2011’de Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kurulmuştur. Görevleri; Sermaye piyasası kurumlarında ve halka açık ortaklıklarda çalışanların mesleki yeterliliklerini, bilgi ve becerilerini tespit etmek amacıyla lisanslama sınavları yapmak. İlgili ihtisas alanları itibarıyla mesleki yeterliliklerini gösterir lisans vermek. Lisans sahibi kişilerin sicilini tutmak ve lisanslarla ilgili eğitim programları düzenlemek.

Sınava Giren Kişi Sayısı Lisans Türüne Göre Sınav Başvuru Sayısı 24-25 Aralık 2016 11-12 Haziran 2016 19-20 Aralık 2015 Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 1 Lisansı 22.087 20.832 23.347 Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı 7.029 7.331 9.551 Gayrimenkul Değerleme Lisansı 7.372 5.978 6.267 Türev Araçlar Lisansı 1.814 2.070 2.536 Kredi Derecelendirme Lisansı 1.182 1.357 1.627 Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 2 Lisansı 958 1.149 1.346 Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı 746 904 980 Konut Değerleme Lisansı 563 606 628 Toplam 41.751 40.227 46.282

Sınav Konuları Sınav Kodu Sınav Konusu Adı 1001 Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Meslek Kuralları 1002 Geniş Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Meslek Kuralları 1003 Sermaye Piyasası Araçları 1 1004 Sermaye Piyasası Araçları 2 1005 Yatırım Kuruluşları 1006 Finansal Piyasalar 1007 Finansal Yönetim ve Mali Analiz 1008 Genel Ekonomi 1009 Temel Finans Matematiği ve Değerleme Yöntemleri 1010 Ticaret Hukuku 1011 Türev Araçlar Piyasalar Ve Risk Yönetimi 1012 Takas Saklama Ve Operasyon İşlemleri 1013 Kurumlarda ve Sermaye Piyasasında Vergilendirme 1014 Gayrimenkul Değerleme Esasları 1015 İnşaat Ve Gayrimenkul Muhasebesi 1016 Muhasebe ve Finansal Raporlama 1017 Kredi Derecelendirmesi 1018 Kurumsal Yönetim 1019 Gayrimenkul Mevzuatı

Hangi Kurumda Kaç Lisans Sahibi Çalışıyor? Kurum Tipi Toplam Genel Toplam İçindeki Oranı Çalışmayan Sicil 34.709 47,6% Banka 26.289 36,0% Aracı Kurum 6.646 9,1% Portföy Yönetim Şirketi 1.104 1,5% Gayrimenkul Değerleme Şirketi 1.069 Katılım Bankası 1.035 1,4% Diğer Sermaye Piyasası Kurumları 943 1,3% Halka Açık Şirketler 634 0,9% Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı 172 0,2% Bireysel Emeklilik Şirketi 128 Menkul Kıymet Yatırım Ortaklığı 96 0,1% Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı 54 Kredi Derecelendirme Şirketi 44 Kurumsal Yönetim Derecelendirme Şirketi 11 0,0% Genel Toplam 72.934 100,0%

Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB) Aralık 2009’da kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olarak kuruldu. Öz düzenleyici kurum. Gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansına sahip olanlar ile Kurulca yetkilendirilen gayrimenkul değerleme şirketlerinin üyeliği zorunlu. Görevleri: Mesleği geliştirmeye yönelik araştırmalar yapmak. Eğitim ve sertifika vermek. Meslek kurallarını ve değerleme standartlarını oluşturmak. Haksız rekabeti önlemek amacıyla gerekli tedbirleri almak. Disiplin cezalarını vermek. Gayrimenkul değerleri konusunda istatistikler oluşturmak ve yayınlamak.

Gayrimenkul Bilgi Merkezi (GBM) Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği tarafından 2016 yılı başında kuruldu. Kuruluş amacı: Üyelerinin faaliyetlerini kolaylaştırmak ve değerlemelerin kalitesini artırmak. Bölgesel ve ülke genelinde gayrimenkul değerleri konusunda veri analiz raporları oluşturmak, değer haritaları oluşturmak ve yayımlamak.

Maden Şirketlerinin Sermaye Piyasalarından Fon Sağlaması Maden şirketlerinin halka açılmak ve/veya sermaye piyasası aracı ihraç etmek suretiyle sermaye piyasasından fon sağlaması mümkündür. Ayrıca madenlerin etkin fiyatlamasına yardımcı olmak üzere Borsa İstanbul bünyesinde «Kıymetli Madenler Piyasası» bulunmaktadır.

Uluslararası Değerleme Standartları ve Maden Değerlemesi Mevcut durumda, uluslararası değerleme standartlarında, maden değerlemesi konusunda özel bir standart veya hüküm bulunmamaktadır. Standartların genel hükümlerinin maden değerlemesi için de geçerli olacağı genel kabul görmektedir.

Sermaye Piyasası Mevzuatı Uyarınca Maden Şirketinin Değerlemesini Kim Yapar? SPK’nın 17.07.2003 tarih ve 37/875 sayılı kararı ile yetkilendirilmiş; Bağımsız Denetim Kuruluşları Aracı Kurumlar

UFRS – Rezervin Açıklanması Maden şirketlerinin değerlemesindeki en önemli konulardan biri sahip oldukları rezervlerdir. Ancak UFRS bu açıklamaların yapılmasını zorunlu tutmamaktadır. Bazı borsalarda rezerv açıklama zorunluluğu bulunuyor. Türkiye’de rezerv açıklama zorunluluğu bulunmamaktadır.

Finansal Raporlama ve Madencilik Araştırma (Exploration) ve Değerlendirme (Evaluation): Hakların elde edilmesi, topoğrafik, jeolojik, jeokimyasal ve jeofizik çalışmalar, arama sondajı, kazı, örnekleme, cevher çıkarmanın teknik yeterliliği ve ticari uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi. Geliştirme (Development): Madeni çıkarmak için kaynağa ulaşma, işlem yapma, taşıma ile ticari üretim için gerekli diğer faaliyetler. Üretim (Production): Kaynaktan satılabilir bir ürün elde etmek için yürütülen faaliyetler günlük faaliyetler. Kaldırma ve Eski Haline Getirme (Closure and Rehabilitaton): Maden faaliyetlerinin tamamlanması sonrası yürütülecek faaliyetler.

Finansal Raporlama ve Madencilik Ana Standart: Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi (UFRS 6) İlgili Standartlar: Geliştirme Maliyetleri (UMS 16, UMS 38 ve Kavramsal Çerçeve) Üretim (Hasılat (UMS 18/UMS 11) Stok Değerlemesi (UMS 2) Amortisman (UMS 16 veya UMS 38, UFRS Yorum 20) Karşılıklar (UMS 37, UFRS Yorum 1 ve 5) Değer Düşüklüğü (UFRS 6 ve UMS 36) Konsolidasyon ve İşletme Birleşmeleri (UFRS 10, 11, 12 ve UFRS 3)

Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi (UFRS 6) Koşulların sağlanması durumunda önceki muhasebe politikasının uygulamaya devam edilmesine izin vermektedir. İlk defa uygulayanlar için kavramsal çerçevedeki varlık tanımını karşılamak ve gerekli değer düşüklüğü testlerini yapmak koşulu ile araştırma giderlerinin aktifleştirmesi mümkündür. Geliştirme giderleri de koşulların değerlendirilmesi ile aktifleştirilebilir. Araştırma ve Değerlendirme Giderleri niteliğini dikkate alarak Maddi veya Maddi Olmayan Varlık olarak sınıflandırabilir. Aktifleştirme sonrası değerlemede «Maliyet» veya «Yeniden Değerleme» yöntemi kullanılabilir.

IASB’nin Maden Faaliyetlerinin Muhasebeleştirilmesine İlişkin Planı UFRS’leri yayımlayanan IASB’nin gelecek araştırma projesi planları arasında, maden çıkarma faaliyetlerine ilişkin muhasebeleştirme esaslarının gözden geçirilmesi de yer almaktadır. Madencilik alanında kısa vadede standartlarda bir değişiklik öngörülmektedir.

Teşekkürler.