Akci ğ er hastalı ğ ı Silikozis  Silikozis,solunabilir büyüklükteki silis parçacıklarının inhalasyonuyla oluşan,ço ğ unlukla radyografiyle saptanan bir akci ğ er hastalı ğ ıdır.Akci ğ erin toz hastalıklarından en hızlı seyredip ve ölümcül olanlarından biridir.Kronik formda akci ğ er belirtileri toza maruz kalmanın başlangıcından en erken 15 yıl sonra ortaya çıkar.Akut formda ise birkaç ay içinde gelişir. Silikozise neden olan SiO2 dünyada en bol bulunan mineraldir.

Silikozis partikülleri

PLEVRA HASTALIKLARI

Plörezi(Plörit) Plevranın enflamasyonudur.Bu enflamasyon,hem paryetal hem de visseral plevrayı kapsar.Plörezinin oluşumu ve gelişimi tek başına de ğ ildir.Alt ve üst solunum yolu enfeksiyonuna ba ğ lı gelişir.Pnömani tüberküloz,kollajen hastalıklar,gö ğ üs travması,pulmoner enfarktüs,pulmoner emboli,torakostomi ve metastatik kanser ile ba ğ lantılı olabilmektedir.

Plörezinin Belirtileri  Plörezinin belirtileri esas hastalı ğ a ba ğ lı olarak de ğ işirse de, kuru öksürük, yan a ğ ırısı ve nefes darlı ğ ı gibi belirtiler tüm hastalarda vardır.

Ampiyem  Plevral boşlukta irin (ölü hücreler ve enfekte sıvı) birikmesidir.  Ampiyemin en yaygın belirtileri ateş, öksürük, nefes darlı ğ ı ve plörezidir. Plörezi nefes aldı ğ ınızda oluşan ve iltihabın neden oldu ğ u bir gö ğ üs a ğ rısıdır.

Pnömotoraks  Pnömotoraks, plevra boşlu ğ una hava birikmesi sonucu akci ğ erlerin havalanamayıp büzüşmesidir.Plevra zarlarını bir arada tutan,arasındaki negatif basınçtır.Zarlarda meydana gelebilecek bir delinmede,negatif basıncın(emme)etkisiyle plevra zarları arasına hava emilmeye başlar.Plevra boşlu ğ undaki hava basıncı giderek artar.Bu durum akci ğ er genişlemesini,havalanmasını engelledi ğ inden o taraftaki akci ğ er kollabe(sönme)olur.  Pnömotoraks travmatik ve spontan(kendili ğ inden)olarak iki grupta incelenir.

Travmatik Pnömotoraks  Gö ğ üs kafesine ve akci ğ erlere direkt veya indirekt travma sonucu oluşur.Bazen müdahaleli işlemler nedeniyle de pnömotoraks oluşabilmektedir.Bunların en sık nedeni i ğ ne aspirasyonudur.Di ğ er bir önemli ve sık neden suni solunum cihazına ba ğ lı hastalarda oluşabilecek pnömotorakstır.Açık ve kapalı pnömotoraks olarak iki şekilde görülür.

 Açık pnömotoraks(Emici pnömotoraks) Delici yaralanmalar,patlamalar veya di ğ er kazaların toraks duvar bütünlü ğ ünü bozması ile plevra boşlu ğ una devamlı hava girip çıkmasıdır.

 Kapalı Pnömotoraks(Basit pnömotoraks) Çeşitli nedenlerle yırtılan alveol veya bronşlardan havanın plevra boşlu ğ una geçmesi ya da toraks duvarında küçük bir deli ğ in açılmasıyla dokuların deli ğ i hemen kapatmasıyla gelişir.Kısaca atmosfer ile plevra arasında do ğ rudan bir ilişki yoktur.Havanın içerden,bronş,bronşiyol,alveol gibi solunumla ilgili internal yapıların künt travmalar sonucu yırtılamalarıile plevraya geçmesiyle oluşur.

Spontan(Kendili ğ inden) Pnömotoraks  Herhangi bir travma ya da belli bir neden olmaksızın ortaya çıkar.Akci ğ er dokusunun yırtılmasıyla buradaki hava plevra boşlu ğ una geçmektedir.Spontan pnömotoraks bazen KOAH,akci ğ er tüberkülozu,astım,akci ğ er kanseri,bronşektazi,akci ğ er apsesi gibi hastalı ğ ı olmayan sa ğ lıklı bireylerde ortaya çıkabilir.

Pnömotoraksın belirti ve bulguları  Genel anlamda pnömotoraksın iki ana bulgusu gö ğ üs a ğ rısı ve dispnedir(nefes darlı ğ ı).  Gö ğ üs a ğ rısı genellikle pnömotoraksın oldu ğ u tarafta ve aniden başlar.

Pnömotoraksın tanı yöntemleri  Pnömotoraks tanısı gö ğ üs grafisinde plevral çizginin gösterilmesi ile kesinleşir.Bazı durumlarda,bilgisayarlı tomografi(BT) daha detaylı görüntüler sa ğ lamak için gerekli olabilir.

Tedavi ve bakım  Tedavide genel amaç,plevral boşluktaki havanın boşaltılması,pnömotoraks alanının ortadan kaldırılması,hava kaça ğ ının kontrolü,nüks ihtimalinin azaltılmasıdır.Ana tedavi yaklaşımları;  Gözlem:E ğ er akci ğ erin küçük bir kısmında çökme varsa,seri akci ğ er filmleri ile pnömotoraks alanının küçülmesi ve akci ğ erin tekrar havalanması takip edilir.Bu dönemde yatak istirahati önemlidir.En ufak bir zorlanmada pnömotoraks alanı artabilir.Bu dönemde destek oksijen tedavisi iyileşmeyi hızlandırabilir.

 İğ ne veya gö ğ üs tüpü takılması:Akci ğ erde daha büyük bir alanda çökme varsa,i ğ ne ile veya gö ğ üs tüpü takılarak pnömotoraks alanındaki hava boşaltılır.Gö ğ üs tüpü vakumlu bir cihaza ba ğ lanarak oluşan havanın devamlı dışarı atılması sa ğ lanır.  Cerrahi:Gö ğ üs tüpü ile tedavi sa ğ lanamazsa hava kaça ğ ını kapatmak için cerrahi tedavi gerekli olabilir.

Pnomotoraks tüpü

Hemotoraks  Plevra yaprakları arasında belirgin miktarda kan toplanmasına denir.  Gö ğ üs bölgesindeki yaralanmalarda özellikle büyük kan damarlarının zedelenmesi hemotoraksa neden olur.

Hidrotoraks(Plevral efüzyon)  Plevra boşlu ğ a sıvı birikmesidir.  Akci ğ er hastalıkları veya başka organ kaynaklı patolojiler plevral efüzyona sebep olabilirler.  Artan sıvının akci ğ erlere basınç yapmasına ba ğ lı nefes darlı ğ ı görülür.Gö ğ üs a ğ rısı(batıcı tarzda),kuru öksürük,titreme,ateş görülür.  Enfeksiyonun gelişti ğ i durumlarda antibiyotik tedavisine başlanır.Plevra boşlu ğ undaki sıvı hastane ortamında uygun şartlarda boşaltılır.

Şilotoraks  Plevral boşlu ğ a lenfatik sıvı toplanmasıdır.  Sebepleri;konjenital veya akkiz olabilir.  Ateşli silah,delici kesici alet yaralanmalarına ba ğ lı gö ğ üs lenf kanalı(duktus torasikus)yaralanabilir ve lenfatik kanalın bütünlü ğ ünün bozulması sonucu şilotoraks gelişir.Omurganın aniden arkaya zorlanmasıyla lenf kanalının deforme olması ile de şilotoraks oluşur.

Şilotoraks tedavisinde;  Lenfatik sıvı drene edilir.Damardan beslenme ve az ya ğ lı diyet uygulanır.Hastalı ğ ın klinik seyrine göre cerrahi müdahale yapılır.Kaça ğ ın tamamen durdurulmasına yönelik endoskopi veya açık ameliyat ile levf kanalı cerrahi olarak ba ğ lanır.Enfeksiyonu önlemeye yönelik tedbirler alınır.

Teşekkürler