Bir çok girişimci, yeni bir iş kurarken çoğu zaman hazırlık yapmaz. Yani bir iş planı yapmaz, bir iş modeli oluşturmaz. Ülkemizde yeni kurulan işlerin çoğu ezbere yapılmaktadır. Ne yazık ki bin bir hevesle açılan işletmelerin çoğu en fazla iki yıl dayanabilmektedir.

İş modeli kısaca, bir örgütün iş stratejidir. İş modeli bir örgütün, ▫Nasıl para kazanarak kar elde edeceğini, ▫Bu parayı hangi değeri (ürün-hizmet) yaratarak elde edeceğini, ▫Bu değeri hangi müşterilere sunacağını, ▫Müşteriler için neden bu ürünün değerli kabul edeceğini, ▫Bu ürünü müşterilere hangi kanallarla ulaştıracağını, ▫Değer yaratan ürünü geliştirmek için hangi tedarikçilerle çalışacağını, ▫Değer yaratan ürünü üretirken hangi temel yeteneklere sahip olduğunu, ▫Ve değeri üretmek için finansal kaynakları nereden temin edeceğini açıklayan stratejidir.

İş modeli inovasyonu nedir? Başarılı olmak için ilk adım iş modelini düşünmek değildir. Başarı önce, müşterilerin satın almaya değer bulacağı bir fırsatı düşünmekle başlar.

İş modeli inovasyonu nedir? İş modeli inovasyonları tüm sektörleri yeni baştan şekillendirir ve milyarlarca dolarlık değeri yeniden dağıtır. Bir iş modeli, şirketlerin para kazanma mantığını gösteren 9 temel yapı taşıyla açıklanabilir.

1. Müşteri segmentleri ▫Müşteri tüm iş modellerinin kalbidir. ▫Para kazanabilmek için benzer ihtiyaçları olan tanımlanmış bir hedef müşteri kitlesine ihtiyacınız var Derby ile Gillette’nin hedef müşterileri aynı değildir.

Örneğin, Markafoni’nin hedef kitlesi: Kredi kartı olup internetten alışveriş yapan herkes midir? ▫Hedef kitlesi: O markalara o fiyatlara elde etme şansı olmayan, Anadolu da yaşayan kitledir. ▫En büyük ciro oradan geliyor. Yani online outlet gibi düşünün. Önemli Soru : Müşteriye hangi değeri sunuyoruz? Müşterilerimizin hangi problemlerine çözüm getiriyoruz? Müşteri ihtiyaçlarının hangilerini karşılıyoruz? Müşteri segmentlerine hangi ürün/hizmetleri sunuyoruz?

Değer Önerisi ▫Değer önerisi, müşterilerin bir şirketi diğerine tercih etmelerinin nedenidir. ▫Değer öneriniz şu sorulara cevap vermeli: ▫Hangi müşteri segmentasyonunuza hangi değerleri sunuyorsunuz? ▫Müşterilerinizin hangi problemlerine çözüm getiriyorsunuz?

3. Kanallar ▫Kanallar, işletmelerin değer önerilerini müşterilerine nasıl ulaştırdığını açıklar. ▫Bazen kanalın bizzat kendisi değer önerisi olur. Müşteri segmentlerimize hangi kanallarla ulaşmalıyız? Onlara şu anda nasıl ulaşıyoruz? Kanallarımız şu an birbiriyle ne şekilde entegre durumda? Hangileri en maliyet verimli?

Müşteri ilişkileri ▫Müşteri ilişkileri şu motivasyonlarla şekillenir:  Müşteri kazanma  Müşteriyi elde tutma  Satışları arttırma (müşterileri daha fazlasına satın almaya ikna etme) Önemli Soru : Müşterilerimiz bizden ne tür bir ilişki kurmamızı ve sürdürmemizi ister?

Önemli Soru Müşterilerimizin para harcamaya istekli olduğu değer hangisidir? Şu anda hangisi için para ödüyorlar? Ne şekilde ödüyorlar? Ne şekilde ödemeyi tercih ederler?

Gelir akışı ▫Bir iş modelinin kalbi müşteriyse, gelir akışı da onun ana arteridir. ▫Bir iş modelinde iki farklı gelir akışı bulunabilir: ▫1. Bir kereye mahsus alışveriş yapan müşterilerden kazanan gelir. ▫2. Tekrarlanan alışveriş ve satış sonrası hizmetlerden elde edilen gelir.

6. Temel Kaynaklar ▫Değer önerisi üretebilmek için kullanılan tüm kıt kaynaklardır. ▫Temel kaynaklar, fiziksel, finansal, entelektüel veya beşeri olabilir. ▫İşletme bu temel kaynakların sahibi veya kiracısı olabileceği gibi ortaklıkta yapabilir. Temel Kaynaklar 4 tiptir. 1) Fiziksel 2) Fikri 3) Beşeri 4) Finansal

7. Temel Faaliyetler (Core Business) ▫İşletmeye rekabet gücü kazandıran en önemli aktiviteyi açıklar. Örneğin, yazılım üreticisi Microsoft için temel faaliyetler yazılım geliştirmeyi kapsar. Ern Akademi eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunar. Yani temel faaliyetleri eğitim ve danışmanlıktır. Starbucks, kahve ile deneyime odaklanmıştır.

8. Temel Ortaklıklar ▫Riskleri azaltmak ve ihtiyaç duyulan kaynakları temin etmek için en uygun tedarikçilerle çalışılır. ▫Özellikle pek çok online işletenin iş modelinin temeli stratejik ortaklıklara dayanır. Bu işletmeler network şeklinde yapılanır.

Toplamda dört farklı ortaklık söz konusudur. 1. Rakip konumunda olmayan şirketlerle kurulan stratejik ittifaklar 2. Rakipler arasında kurulan stratejik ittifaklar 3. Yeni işler geliştirmek için kurulan ittifaklar 4. Tedarikte sıkıntı olmaması için kurulan alıcı- satıcı ilişkileri

9. Maliyet Yapısı ▫İş modelini uygularken ortaya çıkan en önemli maliyetleri tarif eder. ▫Değer yaratmak ve sunmak, müşteri ilişkilerini canlı tutmak, gelir elde etmek hep maliyet yaratan faaliyetlerdir.

İş Modeli Yapıtaşları Müşteri Segmentleri Değer Önerisi Kanallar Müşteri İlişkileri Gelir Akışı Temel Kaynaklar Temel Faaliyetler Temel Ortaklar Maliyet Yapısı