TEDARİK ZİNCİRİ TASARIMI

- HİZMET VE İMALAT İÇİN TEDARİK ZİNCİRLERİ - ENVANTER VE TEDARİK ZİNCİRİ - TEDARİK ZİNCİRİ PERFORMANSININ ÖLÇÜMÜ - KİTLESEL ÖZEL ÜRETİM - DIŞ KAYNAK KULLANIM SÜREÇLERİ - STRATEJİK ÇIKARIMLAR

Tedarik Zinciri Tasarımı: İşletmelerin rekabet önceliklerini sağlamak için işletmenin tedarik zincirini tasarlama.

HİZMET VE İMALAT İÇİN TEDARİK ZİNCİRLERİ Hizmetler

ENVANTER VE TEDARİK ZİNCİRİ İmalat ENVANTER VE TEDARİK ZİNCİRİ Envanter: Müşteri talebini karşılamak ya da mal ve hizmet üretimini desteklemek için kullanılan malzeme stokudur.

Düşük Envanter İçin Baskı -Envanter Tutma Maliyeti Envanter Tutma Maliyeti: Depolama, elde tutma maliyetleri ve vergileri, sigorta ve fi re maliyetleri gibi malları elde tutmanın değişken maliyetleri ile sermaye maliyetlerinin toplamı olmaktadır. - Sermaye Maliyeti - Depolama ve Elleçleme Maliyeti - Vergiler, Sigorta ve Fire

Yüksek Envanter İçin Baskı -Müşteri Hizmeti Yok Satma: Satış kaybına neden olan karşılanamayan sipariş. Geciken Sipariş: Söz verilen ya da istenilen zamanda karşılanamayan fakat daha sonra karşılanacak müşteri siparişi. -Sipariş Verme Maliyeti Sipariş Verme Maliyeti: Tedarikçi için satın alma emrinin ya da imalat için üretim emrinin hazırlanması maliyeti.

-Hazırlık Maliyeti Hazırlık Maliyeti: Farklı bir ürün üretmek için makine ya da iş yerinde yapılan değişikliğin neden olduğu maliyet. -İş Gücü ve Ekipman Kullanımı -Taşıma Maliyeti -Tedarikçilere Ödemeler Miktar İndirimi: Sipariş yeterince büyük olduğunda birim fiyatta düşüş.

Envanter Çeşitleri Ham Madde (RM): Hizmet veya mal üretimi için gerekli envanter. Ara Stok (WIP): İmalatta bitmiş ürünü üretmek için gereken parça, bileşen veya aramontajlar. Bitmiş Ürünler: İmalat tesislerinde, depolarda ve perakende ucuzluk mağazalarında müşterilere satılan ürünler.

-Çevrim Stoku Çevrim Stoku: Parti büyüklüğü ile doğrudan değişen toplam envanter oranı. Parti Büyüklüğü Belirleme: Ne kadar sıklıkla ve ne miktarda sipariş verileceğinin belirlenmesi. 1. Parti büyüklüğü, Q, siparişler arasında geçen süre ile doğrudan değişmektedir. Bir sipariş her 5 haftada bir verilirse, ortalama parti büyüklüğü 5 haftalık talebe eşit olmalıdır. 2. Bir ürün için siparişler arası süre ne kadar uzun olursa, çevrim stoku o kadar büyük olmalıdır.

-Emniyet Stoku Envanteri Emniyet Stoku Envanteri: Talepteki, siparişin teslimat süresindeki ve tedarik değişikliklerindeki belirsizliğe karşı işletmeyi koruyan fazla stok -Öngörülen Envanter Öngörülen Envanter: Düzenli olmayan arz ya da talep oranını dengelemek için kullanılan envanter. -Boru Hattı Envanteri Boru Hattı Envanteri: Bir ürün için sipariş verildiğinde, ancak envantere gelmediğinde yaratılan envanter.

ÖRNEK: Envanter Düzeylerinin Belirlenmesi Bir fabrika, toptancısına aylık olarak ortalama parti büyüklüğü 280 adet olan elektrikli matkaplardan göndermektedir. Toptancının ortalama haftalık talebi 70 adet ve fabrikadan temin süresi 3 haftadır. Toptancı, fabrika gönderme işlemini yaptığı andan itibaren envanter için ödeme yapmalıdır. Toptancı satın alma miktarını 350 adete çıkarmak isterse, fabrika toptancıya öncelik verecektir ve temin süresi için 2 haftayı garanti edecektir. Toptancının çevrim ve boru hattı envanteri nasıl etkilenmektedir?

ÇÖZÜM:

Envanter Azaltma Taktikleri -Çevrim Stoku Tekrarlanabilirlik: Aynı işin tekrar yapılabilme derecesi. -Emniyet Stoku Envanteri -Öngörülen Envanter -Boru Hattı Envanteri

Envanter Yerleştirme Merkezi Yerleştirme: Bir ürün ile ilgili tüm envanteri işletmenin üretim tesisinde ya da deposu gibi tek bir yerde toplaması ve müşterilerine doğrudan oradan yollaması. Envanter Havuzu: Müşterilerin değişken taleplerinin bir araya getirilerek envanter ve emniyet stokunun azalması. İleri Yerleştirme: Stokları müşterilere daha yakın depo, dağıtım merkezi, toptancı ya da perakendecilere yerleştirmek.

TEDARİK ZİNCİRİ PERFORMANSININ ÖLÇÜMÜ Envanter Ölçüleri Ortalama Toplam Envanter Değeri: Bir firma için envanterde tutulan tüm parçaların toplam ortalama değeri.

Haftalık Tedarik: Ortalama toplam envanter değerinin maliyet üzerinden haftalık satışa bölünmesi ile elde edilen envanter ölçüsü. Envanter Devri: Maliyet üzerinden yıllık satışların bir yılda elde tutulan ortalama toplam envanter değerine bölünmesi ile elde edilen envanter ölçüsü.

ÖRNEK: Envanter Ölçülerinin Hesaplanması Eagle Machine Company’nin geçen yılki envanteri ortalama 2 milyon $ değerinde ve satılan malların maliyeti 10 milyon $'dır. Şekil 9.7 ham maddelerin, yarı mamullerin ve bitmiş ürünlerin ayrımını göstermektedir. İşletmenin bulunduğu sektördeki en iyi envanter devir hızı yıllık 6 devirdir. İşletmenin bir yılda 52 iş haftası varsa, envanterde kaç haftalık malzeme tutulmaktadır? Envanter devir hızı nedir? Şirket ne yapmalıdır?

ÇÖZÜM: Ortalama toplam envanter değeri 2 milyon $, 10.4 haftalık malzeme ve yıllık 5 devir ile açıklanmaktadır. Hesaplama aşağıdaki gibidir:

Finansal Ölçüler - Toplam Gelir - Satılan Malların Maliyeti - İşletme Giderleri - Nakit Akışı - İşletme Sermayesi - Aktif Karlılık

KİTLESEL ÖZEL ÜRETİM Rekabet Avantajları -Müşteri İlişkilerinin Yönetilmesi -Bitmiş Ürün Envanterinin Ortadan Kaldırılması -Mal ve Hizmetlerin Algılanan Değerlerinin Arttırılması

Kitlesel Özel Üretim İçin Tedarik Zinciri Tasarımı -Sipariş Üzerine Montaj Stratejisi -Modüler Tasarım -Erteleme Kanal Montajı: Bir fabrikanın montaj istasyonları gibi hareket eden dağıtım kanalı elemanlarını kullanan süreç.

DIŞ KAYNAK KULLANIM SÜREÇLERİ Dış Kaynak Kullanımı: Süreçleri gerçekleştirmek ve gerekli mal ve hizmeti almak için tedarikçilere ve dağıtıcılara ücret ödeme. Yap ya da Satın Al Kararı: Bir süreç için dış kaynak kullanma ya da fabrikada yapma arasında yönetim seçimi.

ÖRNEK:Dış Kaynak Kullanımı İçin Başabaş Noktası ÖRNEK:Dış Kaynak Kullanımı İçin Başabaş Noktası Analizinin Kullanılması Thompson imalat şirketi elektronik sanayi için endüstriyel ölçekler üretmektedir. Yönetim ulaştırma işlerini elektronik sanayinde deneyimli lojistik hizmeti veren bir şirkete vermek istemektedir. Thompson şirketinin ulaştırma işlerinin sabit maliyeti ekipman ve altyapı maliyetleri dâhil 1,500,000 $’dır. İşletme içi ulaştırma işlemlerinin tahmini değişken maliyeti 4.50 $ ton/mil’dir. Thompson şirketi işi Carter Trucking şirketine verirse, altyapının ve anlaşmayı yürütmek için gerekli yönetim zamanının yıllık sabit maliyeti 250,000 $ olacaktır. Şirket 8.50 $ ton/mil ücret istemektedir. Başabaş noktası miktarı nedir?

ÇÖZÜM:

Dikey Bütünleşme Geriye Bütünleşme: İşletmenin tedarik zincirinde ham madde, parça ve hizmetleri elde etmek için yukarı doğru hareketi. İleri Bütünleşme: İşletmenin kendi dağıtım merkezleri (depolar) ve perakende mağazaları gibi daha fazla dağıtım kanalı elde etmesi.

Dış Kaynak Kullanımı Üretimi Ülke Dışına Kaydırmak: Süreçleri başka bir ülkeye hareket ettiren tedarik zinciri stratejisi. - Dış Kaynak Kullanımının Faydaları Mukayeseli İşçilik Maliyetleri Lojistik Maliyetleri Gümrük ve Vergiler İş Kanunları ve Sendikalar - Dış Kaynak Kullanımındaki Tuzaklar Fişi Çok Hızlı Çekmek Teknoloji Transferleri Süreç Bütünleşmesi

STRATEJİK ÇIKARIMLAR Etkin Tedarik Zincirleri Tepkisel Tedarik Zinciri

Etkin ve Tepkisel Tedarik Zincirlerinin Tasarımı

ÇÖZÜMLÜ PROBLEM 1: Bir dağıtım merkezinin bir ürününe haftalık 50 birimlik talep gelmektedir. Ürünün birim değeri 650 $’dır. Fabrikadan limana gelen teslimat ortalama 350 birimdir. Ortalama temin süresi (sipariş gecikmeleri ve geçiş zamanı dâhil) 2 haftadır. Dağıtım merkezi yılda 52 hafta çalışmaktadır; 1 haftalık teslimatı emniyet stoku olarak tutmaktadır ve öngörülen envanter bulunmamaktadır. Dağıtım merkezi tarafından tutulan ortalama toplam envanterin değeri ne kadardır?

ÇÖZÜM:

ÇÖZÜMLÜ PROBLEM 2 Bir işletmenin geçen yıl sattığı malların maliyeti 3,410,000 $’dır ve yılda 52 hafta çalışılmaktadır. Envanterinde 7 ürün bulunmaktadır: üç ham madde, iki yarı mamul ve iki bitmiş mamul. Aşağıdaki tablo, değerleri ile birlikte, her bir mamul için geçen yılın ortalama envanter düzeyini göstermektedir. a. Ortalama toplam envanter değeri nedir? b. İşletme kaç haftalık malzeme tutmalıdır? c. Envanter devri geçen yıl ne kadardı?

ÇÖZÜM: a.