BESİNLER VE DENGELİ BESLENME

BESİNLER Canlılar hayatsal olaylarını gerçekleştirmek için besinlere ihtiyaç duyarlar.Besinler sağlıklı beden ve zihin gelişimi için gereklidir.

BESİNLER ORGANİK İNORGANİK Su ve mineraller ( madensel tuzlar) Karbonhidrat- protein- yağ- vitamin

A- ORGANİK BESİNLER Yalnız canlı vücudunda sentezlenebilen (bir araya getirilerek oluşturulan ), tüm canlıların yapısında bulunan besinlerdir.

1. KARBONHİDRATLAR Enerji ihtiyacı olduğunda ilk kullanılan besindir. Karbonhidratlar hücre zarının yapısına katılırlar. En küçük birimi ( yapıtaşı ) glikozdur. Besinlerle fazla alındığında yağa çevrilerek depolanır. Bitkiler nişasta olarak, hayvanlar glikojen olarak depolar.

Hangi besinlerde karbonhidrat bulunur?

Üzüm, incir, bal ,nişasta, patates, şeker pancarı, yer elması, süt, şeker ,buğday, pirinç, mısır, baklagiller, un, kek, pasta, kurabiye Yediğiniz olips hangi besin grubuna girmektedir?

2. YAĞLAR En fazla enerji veren besin olmasına karşın sindirimi zor olduğu için karbonhidratlardan sonra kullanılır. Yapıtaşı yağ asitleri ve gliserol’dür Yağların fazlası deri altında depo edilir. Böylece vücut sıcaklığı korunur. Vücudu basınç ve darbelere karşı korur. A, D , E, K vitaminlerinin hücreye alınmasında rol oynar.

Hangi besinlerde yağ bulunur?

Ayçiçeği, zeytin, susam, pamuk çekirdeği, soya fasulyesi, ceviz, fındık, fıstık,süt, yumurtanın sarısı, peynir. sebze ve meyvelerde ( az miktarda )

3. PROTEİNLER Esas olarak yapıcı ve onarıcı görev yaparlar. Bununla beraber enerji verici ve düzenleyicidirler. Proteinlerin yapı taşı amino asittir. Alınan fazla protein yağa dönüştürülür. Proteinler hücre zarı, enzim ve hormonların yapısına katılırlar.

4. VİTAMİNLER Enerji vermezler.Küçük moleküller oldukları için sindirilemezler. Canlılık olaylarını düzenleyici ve vücut direncini arttırıcıdırlar. Vitaminler Yağda çözünen Suda çözünen A, D, E, K B ve C Fazlası depolanır Fazlası idrarla dışarı atılır.

VİTAMİNLERİN KAYNAKLARI VE GÖREVLERİ KAYNAĞI GÖREVİ A VİTAMİNİ Karaciğer, balık, süt, yumurta, yeşil ve sarı sebzeler Deri ve göz sağlığı için gereklidir. B VİTAMİNİ Süt ve süt ürünleri, kırmızı et, tahıl ve sebzeler Protein, karbonhidrat ve yağların vücutta kullanımında etkilidir. Sinir ve kasların gelişmesi için gereklidir. C VİTAMİNİ Taze sebze ve meyveler, Turunçgiller Diş ve diş eti sağlığı için gereklidir. Vücudun direncini arttırır. D VİTAMİNİ Karaciğer, kırmızı et, tahıl, yumurta, süt, tereyağı Kemik ve diş gelişimi için gereklidir. E VİTAMİNİ Bitkisel yağlar, balık, yeşil sebzeler, kırmızı et İErkek ve dişilerde üreme sisteminin sağlığı için gereklidir. K VİTAMİNİ Kırmızı et, yeşil sebzeler, karaciğer Kanın pıhtılaşmasında görev alır

VİTAMİN EKSİKLİKLERİNDE GÖRÜLEN RAHATSIZLIKLAR EKSİKLİĞİNDE GÖRÜLEN RAHATSIZLIK A VİTAMİNİ GECE KÖRLÜĞÜ B VİTAMİNİ KANSIZLIK, BERİBERİ HASTALIĞI C VİTAMİNİ DİŞ ETİ KANAMASI D VİTAMİNİ KEMİK EĞRİLİĞİ E VİTAMİNİ KISIRLIK K VİTAMİNİ KANIN GEÇ PIHTILAŞMASI

B- İNORGANİK BESİNLER Canlıların kendi vücutlarında sentezlenmeyen , dışarıdan hazır aldıkları besinlerdir.

1. SU Dünyanın 3/4 ‘ü sularla kaplıdır.Su canlıların temel maddelerinden biridir.

2. MİNERALLER Mineraller canlılar için çok önemlidir. Yeterli miktarda alınmadığı taktirde metabolik faaliyetlerde aksamalar olur.

MİNERALLERİN KAYNAĞI VE GÖREVLERİ Görevi Kalsiyum Süt, peynir, yumurta, yeşil sebzeler, tahıllar Kemik ve dişlere sertlik verir. Kanın pıhtılaşmasında görev alır. Fosfor Süt ve ürünleri, et, balık, tahıllar, fındık, ceviz Kemik ve dişlerin yapısına katılır.ATP, DNA ve RNA ‘nın yapısına katılır. İyot Deniz ürünleri, iyotlu tuz Tiroid bezinin görev yapmasını sağlar. Demir Karaciğer,kırmızı et, yumurta, yeşil sebzeler, tahıllar Oksijen taşınmasını sağlayan hemoglabinin yapısına katılır. Sodyum İyotlu tuz, besinlerin çoğu Kandaki osmotik basıncı dengeler, sinir hücrelerinde uyartının iletimini sağlar. Magnezyum Süt, peynir, yeşil sebzeler, tahıllar Sinirlerde uyarı iletilmesine yardımcı olur.Kemiklere sertlik verir. Klorofilin yapısına katılır. Potasyum Sebze, meyve ve tahıl Kan sıvısındaki osmotik basıncı dengeler. çinko Et, balık, yumurta süt Büyüme ve gelişme için gereklidir. Yaraların iyileşmesinde görev alır.

VÜCUDUMUZDA BESİN GRUPLARININ KULLANIM SIRASI ENERJİ VERİCİ YAPICI VE ONARICI Düzenleyici KARBONHİDRAT PROTEİN YAĞ SU VE MİNERAL VİTAMİN

DENGELİ BESLENME NEDİR?

DENGELİ BESLENME Vücudumuzu oluşturan hücrelerin   düzenli ve dengeli çalışması için besin öğelerinden yeterli miktarda alınmasıdır.

TEŞEKKÜRLER SERAN DUMLU GÜRSU IŞIK