Madde 282- Çocuk ile ana arasında soybağı doğumla kurulur. Çocuk ile baba arasında soybağı, ana ile evlilik, tanıma veya hakim hükmüyle kurulur. Soybağı ayrıca evlat edinme yoluyla da kurulur. SOYBAĞININ KURULMASI VEYA ORTADAN KALDIRILMASINA İLİŞKİN KARARLAR

Çocuk ister evlilik içinde ister evlilik dışında doğmuş olsun anne ile çocuk arasında soybağı doğumla kurulur. -Çocuk evlilik içinde doğmuş ise; babalık karinesi gereği koca ile çocuk arasında soybağı kendiliğinden kurulur. -Çocuk evlilik dışında doğmuş ise; çocuk ile babası arasında soybağının kurulabilmesi için tanıma, babalık hükmü veya veya anne ile evlilik durumlarından birinin gerçekleşmiş olması gerekir. *Eğer koca gerçekte çocuğun babası değilse, çocuk ile koca arasındaki soybağı ‘Soybağının Reddi Davası’ ile ortadan kaldırılabilir. *Eğer çocuğu tanıyan kişi, gerçekte çocuğun genetik babası değilse, tanımanın iptali için dava açılabilir. *Anneyle evlenen, çocuğun genetik babası değilse, soybağının kurulmasına itiraz için açılacak davada, tanımanın iptaline ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.(m.294)

Soybağının kurulması veya ortadan kaldırılması için açılacak olan bütün davalarda, Aile Mahkemesi görevlidir. Davacı veya davalı konumunda olup ergin olamayan çocuğa aile mahkemesi hakimi tarafından Kayyım atanmalıdır.

MK m.333: Babalık davası ile birlikte nafaka istenir ve hakim, babalık olasılığını kuvvetli bulursa, hükümden önce çocuğun ihtiyaçları için uygun bir nafakaya karar verebilir. MK m.332/2: Soybağı tespit edilirse, davalının, uygun nafaka miktarını depo etmesine veya geçici olarak ödenmesine karar da verebilir. *Buradaki nafaka, niteliği gereği bir tedbir nafakasıdır. Nafakaya hükmedebilmek için babalık davasının sonuçlanmasını beklemeye gerek yoktur.

EVLAT EDİNME İŞLEMİNİN DAYANAĞI; MK m.305: Bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır. Evlat edinmenin her halde küçüğün yararına bulunması ve evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi de gerekir. Bir diğer koşul, evlatlık verilecek küçüğün anne-babasının evlat edinmeye izin vermesidir İzin yazılı veya sözlü olabilir. -Aile mahkemesi hakimince tutanağa geçirilir. İstisnai hallerde anne-babanın veya bunlardan birinin rızası aranmaz; Çocuğa karşı özen yükümlülüğü yerine getirilmiyorsa Kim olduğu veya uzun süreden beri nerede olduğu bilinmiyorsa Ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa. 3

SOYBAĞININ GENEL SONUÇLARINA İLİŞKİN KARAR VE TEDBİRLER Soybağının genel sonuçlarına ilişkin hükümler ; - Hem evlilik içinde hem de evlilik dışında doğan çocuklar bakımından ortak hükümlerdir. - Anne ya da babanın, çocuğun velayetine sahip olup olmadıklarına bakılmaksızın uygulanan hükümlerdir. ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI MK m. 323: Ana ve babadan her biri, velayeti altında bulunmayan veya kendisine bırakılmayan çocuk ile uygun kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkına sahiptir. m.324: Kişisel ilişki sebebiyle çocuğun huzuru tehlikeye girer veya ana ve baba bu haklarını birinci fıkrada öngörülen yükümlülüklerine aykırı olarak kullanırlar veya çocuk ile ciddî olarak ilgilenmezler ya da diğer önemli sebepler varsa, kişisel ilişki kurma hakkı reddedilebilir veya kendilerinden alınabilir. m.325: Olağanüstü haller mevcutsa, çocuğun menfaatine uygun düştüğü ölçüde çocuk ile kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkı diğer kişilere, özellikle hısımlarına da tanınabilir. Ana ve baba için öngörülen sınırlamalar üçüncü kişiler için kıyas yoluyla uygulanır.

Birlikte nafaka yükümlüsüdürler. Bu yükümlülük çocuk ergin oluncaya kadar devam eder. Çocuk ergin olmakla beraber eğitimi devam ediyorsa, eğitimi sona erinceye kadar anne ve babanın yükümlülüğü devam eder. Bakım borcunu yerine getirmeyen anne/babaya dava açılabilir. Çocuk ayırt etme gücünden yoksun ise; kayyım ya da vasi tarafından dava açılabilir. Küçüğe fiilen bakan anne veya baba da, diğerine karşı çocuk adına nafaka davası açabilir.

Çocuk adına istenecek nafaka, sadece ileriye yönelik olarak mı talep edilebilecektir? İsviçre Medeni Kanununda, çocuk adına nafakanın, geriye doğru bir yıl ve ileriye yönelik istenebileceği hükme bağlanmıştır. Medeni Kanunumuzda ise, bu yönde bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu hukuk boşluğunun mahkemelerce, çocuğun üstün yararı da dikkate alınarak, doldurulması gerekir.

Evlilik dışı bir doğum söz konusu ise nafaka ne zaman talep edilebilecektir? - m.333/1: Babalık davası ile birlikte nafaka istenir ve hakim, babalık olasılığını kuvvetli bulursa, hükümden önce çocuğun ihtiyaçları için uygun bir nafakaya karar verebilir. Babadan, babalık davası ile birlikte nafaka istenebileceği madde hükmünden açıkça anlaşılmaktadır. Peki, babalık davasından önce doğal babaya nafakaya yönelik dava açılabilecek midir? Çocuk adına istenecek nafaka ve buna ilişkin dava soybağının genel sonuçları arasında düzenlenmiş olduğundan, babanın çocuğa nafaka ödemekle yükümlü olması ancak aralarında hukuki anlamda soybağı kurulmuş olmasına bağlıdır. Dolayısıyla, cevap OLUMSUZDUR.

Nafaka Miktarının Saptanması ÇOCUĞUN İHTİYAÇLARI ANNE-BABANIN SOSYAL/EKONOMİK KOŞULLARI M.330/1: Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ile ana ve babanın hayat koşulları ve ödeme güçleri dikkate alınarak belirlenir. Nafaka miktarının belirlenmesinde çocuğun gelirleri de göz önünde bulundurulur. Madde 331- Durumun değişmesi hâlinde hakim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır.

Madde 334- Ana ve baba nafaka yükümlülüklerini; sürekli olarak ve ısrarla yerine getirmezlerse ya da kaçma hazırlığı içinde bulundukları, mallarını gelişigüzel harcadıkları veya heba ettikleri kabul edilebilirse hakim, gelecekteki nafaka yükümlülüklerine ilişkin olarak uygun bir güvencenin sağlanmasına veya gerektiğinde diğer önlemlerin alınmasına karar verebilir.

VELAYETE İLİŞKİN KARAR VE TEDBİRLER EVLİ İSE; Velayet hakkını birlikte kullanırlar. (m.336/1) AYRI YAŞAMAYA KARAR VERMİŞ veya MAHKEMECE AYRILIĞA KARAR VERİLMİŞSE; Hakim velayeti eşlerden birine verebilir. ÖLÜM HALİNDE; Velayet hakkı sağ kalana aittir. BOŞANMA HALİNDE; Çocuk kendisine bırakılan tarafa aittir. EVLİ DEĞİLSE; Velayet anneye aittir. Ana;küçük, kısıtlı, ölmüş ya da velâyet kendisinden alınmışsa hakim, çocuğun menfaatine göre, vasi atar veya velâyeti babaya verir.(m.337/1)

ÇOCUĞUN KORUNMASI M.346 M.347 M Genel bir düzenlemedir. Çocuğun bir aile yanına ya da bir kuruma yerleştirilmesi hali düzenlenmiştir. Velayetin kaldırılması düzenlenmiştir. Çocuğun korunması bakımından dikkate alınması gereken en önemli husus; ‘ÇOCUĞUN MÜMKÜN OLDUĞUNCA ANNE, BABANIN HER İKİSİ TARAFINDAN YETİŞTİRİLİP GÖZETİLMESİDİR.’

ÇOCUK MALLARININ KORUNMASINA YÖNELİK KARAR ve TEDBİRLER Madde 352- Ana ve baba, velayetleri devam ettiği sürece çocuğun mallarını yönetme hakkına sahip ve bununla yükümlüdürler; kural olarak hesap ve güvence vermezler. Ana ve babanın yükümlülüklerini yerine getirmedikleri durumlarda hâkim müdahale eder. -Anne ve babaya talimat verebilir - Malların tevdi edilmesine veya güvence gösterilmesine karar verebilir. Malların yönetiminin kayyıma devredilmesine karar verebilir.

Madde 354- Ana ve baba, kusurları sebebiyle velâyetleri kaldırılmadıkça, çocuğun mallarını kullanabilirler. Madde 356- Olağan ihtiyaçlar gerektirdiği ölçüde sermaye biçiminde ödemeler, tazminatlar ve benzeri edimler çocuğun bakımı için kısmen kullanılabilir. Çocuğun bakımı, yetiştirilmesi ve eğitimi için zorunluluk varsa hâkim, ana ve babaya belirlediği miktarlarda çocuğun diğer mallarına da başvurma yetkisini tanıyabilir. ZORUNLULUK BULUNMALI HAKİMDEN İZİN ALINMIŞ OLMALI İşlem geçersiz olur. M.363’e göre, sorumlu olurlar. İşlem geçersiz olmaz, yalnızca anne-babanın çocuğa karşı sorumluluğu doğar.

M.327/2 M. 355 ve 356/1 Anne- baba, çocuğun bakımı için çocuğun mallarının gelirleri ile sermaye, tazminat benzeri edimleri, hakimden izin almaksızın harcayabilir. Sadece bunlar dışında kalan diğer mallara başvurma zorunluluğu varsa, hakimden izin alınması gerektiği öngörülmüştür. Bir başka deyişle, çocuğun bakımı, yetiştirilmesi ve eğitimi için, malların gelirleri ile sermaye, tazminat benzeri edimler yetmiyorsa ve bu nedenle diğer malların harcanması zorunluluğu varsa, sadece bu malların harcanabilmesi için hakimin izni gereklidir. Halbuki, m.327/2 mallar arasında hiçbir ayrım yapmaksızın, hakimin izni aranmaktadır.

VESAYETE İLİŞKİN KARARLAR Yeni Medeni Kanunumuzda, vesayet işleri Aile Mahkemelerinin görev alanı dışına çıkartılmıştır. Vesayet Makamı --- Sulh Hukuk Mahkemeleri Denetim Makamı --- Asliye Hukuk Mahkemeleri