MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUN MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUN DENETİM, MUHAKKİK DAVRANIŞLARI VE DÜZENLENECEK RAPOR ÇEŞİTLERİ T.C. BURSA VALİLİĞİ SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Disiplin ve Hukuk Bürosu
DENETİM: Yönetimin işlevlerinden birisidir. Verimliliği sağlama amacıdır. İşin istenen sonucu verip vermediğinin bilinmesi aracıdır. İstenen ile gerçekleşenin kıyaslanmasıdır. Başarısızlığın nedenlerini bulma çabasıdır. Özünde plandır. Özünde iletişimdir. Özünde eğitimdir, denebilir.
Denetime Özgü kurallar: İş yerine giriş ve kendini tanıtma, Denetimin amacı anlatılmalıdır, Kılık kıyafet ve tavırlar, Tarafsızlık,İnisiyatif,Ödüllendirme,Cezalandırma.
TAHKİKAT KAVRAMI : Hak kökünden türeyen, “doğru olup olmadığının araştırma” anlamındaki tahkik kelimesinin çoğulu olan tahkikat kavramı, “soruşturmalar” demektir. Soruşturma; Üzerine suç atılan bir insanın, bu suçu işleyip işlemediğinin araştırılmasıdır. Soruşturma, daha çok kamu görevlileri ve memurlar için söz konusudur. Bir memur hakkında ihbar ve şikayetler üzerine veya doğrudan yetkili amirlerce soruşturma açılabilir. Soruşturma, adli veya idari nitelikli olabilir
Muhakkiklerin soruşturma görev ve yetkileri : Kamu hizmetlerinin yürütülmesinden kaynaklanan suçlardan dolayı, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 6. maddesi gereğince ön inceleme yapılması istenildiğinde, soruşturmacılar, CMUK hükümlerini dikkate almak suretiyle incelemelerini yaparlar
Ön İncelemecinin CMUK’ dan kaynaklanan görev ve yetkileri; Yeminli zabıt katibi görevlendirme Muhbir-Müştekinin çağrılarak açıklayıcı beyanının alınması Konu ile ilgili belge ve dosya vb. delillerin toplanması ve incelenmesi Tanığın çağrılması ve ifadesinin alınması Bilirkişi atamak ve ücretini tayin etmek Keşif yapmak Zabıt (Müsadere-El koyma)
Arama yapmak İstiktap (Karşılaştırma) İstinabe yoluyla soruşturma (ön inceleme) yaptırmak Hakkında ön inceleme yapılanların ifadesi, celpname ile davet etmek ve ihzar müzekkeresi çıkarmak a) Celpname ile davet etmek a) Celpname ile davet etmek b) İhzar müzekkeresi çıkarmak b) İhzar müzekkeresi çıkarmak c) İfade/Sorgu ve savunma alınması c) İfade/Sorgu ve savunma alınması
Hakkında ön inceleme yapılan memurun tutuklama talebi Ön incelemenin sonuçlandırılması Ön inceleme raporunun düzenlenmesi ve yetkili mercilere gönderilmesi Ön inceleme sırasında kullanılacak bazı belgelerin düzenlenmesiyle ilgili örnekler
MUHAKKİKLERİN SORUŞTURMA SIRASINDA DİKKAT ETMESİ GEREKLİ KURALLAR : Ellerinde usule ve mevzuata uygun bir soruşturma emri (mucip/onay) bulunmalıdır. Soruşturma öncesi bir inceleme yapılmalı ve sanığa isnat edilen fiilin hangi kanun maddesini ilgilendirdiği hususu tespit edilmeye çalışılmalıdır. İsnat edilen fiilin, sanık tarafından nerede ve ne zaman işlendiği hususuna dikkat edilmelidir. Zira, izinli/raporlu veya mesai saatleri haricinde işlenen fiillere göre izlenecek durum değişiklik gösterecektir. Sanık memura isnat edilen fiil onun göreviyle ilgili olması halinde, sanığın bu suçu işlemeye ehil veya yetkili bulunup bulunmadığına dikkat edilmelidir. Takibi şahsi şikayete bağlı suçlarda; yetkili mercilere usulüne göre verilmiş bir şikayet dilekçesinin bulunup bulunmadığına dikkat edilmeli, sözlü ihbar ve şikayetler yazılı hale getirilmelidir.
Şikayet edilen suçun, zaman aşımına uğrayıp uğramadığına, çıkarılmış bulunan af kapsamına girip girmediğine, müştekinin şikayetinden vazgeçip geçmediğine, ya da sanığın ölüp ölmediğine bakmalıdır. Soruşturma sırasında sanığın yeni suçlarına veya başkalarının suçlarına muttali olunması halinde yeni bir onay alınarak bu suçlar da soruşturma kapsamına alınmalı, suçun adli yönü varsa ilgili mercie veya Cumhuriyet Savcılığına durumu intikal ettirmelidir. Müşteki ya da muhbirin isim, adres ve ihbarlarının doğru olup olmadığına bakılmalıdır. İddialar konusunda daha önce soruşturma yapılıp yapılmadığına, yargı organlarınca verilmiş bir karar bulunup bulunmadığına, bu arada; uygulanmış bir disiplin cezası olup olmadığına dikkat edilmelidir. Raporlara eklenilmesi gerekli görülen belgelerin, aslına uygunluğunu belirten örneğini veya fotokopisini yerine konulmadıkça alınmamalıdır. İnceleme konularına göre izlenecek yol ile sanık ve tanıklara sorulacak sorular önceden belirlenmelidir.
SOSYAL İLİŞKİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR : Görevlilerin şahsiyet ve vakarını rencide edecek tutum ve davranışlardan kaçınmalı, hatta raporlarında bile görevlileri incitecek ima, istihza ve ağır ifadelere yer verilmemelidir. Peşin hükümden sakınmalı, vaat edici veya taraf tutucu şekilde konuşmamalıdır. Konuşmaları ile kendini bağlamamalıdır. Her ne suretle olursa olsun, tartışma yapmaktan ve personelin görevlerine müdahale etmekten kaçınmalıdır. Soruşturma konusu ile ilgili tanık ve sanıkların ifadelerine sınırlama getirilmemeli, söylemek istedikleri ifade tutanaklarına geçirilmelidir.
RAPOR ŞEKİLLERİ VE ÇEŞİTLERİ İnceleme/Soruşturma Raporu İnceleme/Soruşturma Raporu Tevdi Raporu Ön İnceleme Tazmin Raporu Suç Duyurusu Raporu Araştırma Raporu Basit Rapor
İnceleme/Soruşturma Raporu: İdari ve disiplin yönünden inceleme ve tekliflerle, diğer araştırma ve incelemeler sonucu yapılan önerileri kapsar. Tevdi Raporu: Yapılan inceleme ve soruşturma sonucu suçun 4483 Sayılı Yasa kapsamına girdiğinin tespit edilmesi halinde bu konuda ön inceleme yapılması gerektiği hususunda soruşturma izni vermeye yetkili mercie sunulmak üzere düzenlenir. Ön inceleme Raporu: 4483 Sayılı Yasa kapsamına giren fiiller için düzenlenir. Tazmin Raporu: Yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda hazine veya kamu zararı tespit edilmesi halinde diğer raporların yanı sıra ayrıca düzenlenir. Suç Duyurusu Raporu: Türk Ceza Kanunu açısından suç teşkil etmekte birlikte 4483 Sayılı Yasa kapsamında değerlendirilmeyecek fiiller nedeniyle genel hükümlere göre işlem yapılmak üzere Savcılıklara suç duyurusunda bulunmak için düzenlenir. Araştırma Raporu: Yukarıda belirtilen rapor çeşidi dışında kalan inceleme ve araştırmalar sonucunda düzenlenen ve çoğu zaman bilimsel nitelikli rapor çeşitleridir.
İHBAR VE ŞİKAYETLER SONUCUNDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR İnceleme ve soruşturma yapmak üzere görevlendirilen kişinin mutlaka hakkında inceleme ve soruşturma yapılan personelin üstü konumunda olmasına dikkat edilmesi, İhbar ve şikayet konusu fiilin, disiplin suçu veya adli suç kapsamında olup olmadığının ayırt edilerek 4483 Sayılı Yasa kapsamında olmayan fiiller için (Örneğin; yalnızca disiplin yönünden incelenmesi gereken fiiller) ön inceleme yapılması teklifinde bulunulmaması, Valilik veya Kaymakamlıklara intikal eden ihbar ve şikayetler yada müfettişlerce verilen tevdi raporu veya yazısı üzerine, ön incelemenin müfettiş tarafından yapılması istendiğinde, 4483 Sayılı Yasanın 3. ve 5. maddelerine göre hakkında inceleme yapılan il memuru ise Valilik Makamının, ilçe memuru ise Kaymakamlık Makamının ön inceleme talebinde bulunması, Hakkında inceleme veya soruşturma yapılanlar arasında Bakanlığımız merkez teşkilatı personelinin de bulunması durumunda bu personel hakkında idari, disiplin ve adli yönden teklif getirilmeyerek işlem yapılmak üzere konunun Bakanlığımıza intikal ettirilmesi,
Süresi içerisinde inceleme veya soruşturma görevini sonuçlandırmayan, ihmal ve geciktirme gösteren personel hakkında durumun niteliğine göre disiplin ve adli yönünden işlem yapılması, 4483 Sayılı Yasaya göre sonucun şikayetçi ve hakkında ön inceleme yapılana tebliği önem arz ettiğinden, ön incelemeciler tarafından alınan ifadeler sırasında ilgililerin ikamet ve tebligat adreslerinin tutanak ve rapora mutlaka doğru biçimde yazılması, Yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda işlem gerektiren fiillerde olduğu gibi işlem gerektirmeyen fiiller için de dosyanın işlemden kaldırılması için yetkili merciden onay alınması, İnceleme/Soruşturma rapor ve sonuçlarının ilgili personelin özlük dosyasında usulüne uygun olarak saklanmasının sağlanması,