GİRİŞ VE AMAÇ AÇIK ABDOMİNAL CERRAHİ SONRASI ÖKSÜRME MANEVRALARININ ETKİNLİĞİNİN İNCELENMESİ: PİLOT ÇALIŞMA Meriç YILDIRIM*, Ersin AVCI*, Didem KARADİBAK*, Sema SAVCI* *Dokuz Eylül Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Postoperatif pulmoner komplikasyonlar abdominal cerrahi sonrası en önemli morbidite ve mortalite nedenidir. Cerrahi sonrası etkin öksürmenin gerçekleştirilememesi nedeniyle havayollarında sekresyon retansiyonu ve yetersiz bronşiyal drenaj atelektaziye yol açmaktadır. Çalışmamızın amacı abdominal cerrahi geçiren hastalarda erken dönemde yapılan öksürme manevralarının etkinliğini araştırmaktır. YÖNTEM Çalışmaya Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı tarafından açık abdominal cerrahi uygulanan 13 hasta alındı Yaş (ort ± SS yıl)57,46 ± 14,25 Kadın/Erkek (n)8/5 Beden Kütle İndeksi (ort ± SS kg/m 2 )28,98 ± 6.53 Sigara (%) Kullanmıyor Eski kullanıcı < 2 ay Eski kullanıcı > 2 ay Kullanıyor 53,85 7,69 30,77 7,69 Çalışmaya alınma kriterleri Yaş ≥ 18 yıl Koopere olabilen Hemodinamik instabilite olmaması Ortalama arteriyel kan basıncı > 70 mmHg Solunum frekansı < 35/ dk Oksijen Saturasyonu > 88 % Tablo 1. Hastaların Demografik Özellikleri Tablo 2. Hastaların Klinik Özellikleri ve Cerrahi ile İlişkili Bilgileri Operasyon tipi (%) Low Anterior Rezeksiyon Appendektomi Hepatektomi Kolesistektomi Abdominoperitoneal Rezeksiyon İnsizyonel Herni Onarımı Kolostomi Açılması Total Gastrektomi Beslenme Jejenostomisi 23,08 15,38 7,69 ASA Skoru (n) 1/2/31/11/1 İnsizyon Tipi (%) Vertikal Horizontal 53,85 46,15 Vital Bulgular Vücut Sıcaklığı (ort ± SS °C) Kalp Hızı (ort ± SS /dk) Solunum Frekansı (ort ± SS /dk) Ortalama Kan Basıncı (ort ± SS mmHg) 36,58 ± ,23 ±12,30 22,62 ±1,66 87,33 ± 12,37 Analjezik kullanımı (%) Hasta Kontrollü Analjezi Intravenöz (8 saatte 1) Peak Ekspiratuar Akış Hızı Algılanan Ağrı Şiddeti Peak expiratuar Akış Ölçer (Mini Wright ) Vizuel Analog Skalası (0-10) BULGULAR Dört manevra sırasında ölçülen peak expiratuvar akış hızı ve algılanan ağrı şiddeti değerleri karşılaştırıldığında peak expiratuvar akış hızı açısından ölçümler arası anlamlı fark bulunurken (p=0,014), algılanan ağrı şiddetinde anlamlı bir fark saptanmadı (p=0,216) Abdominal destek+Max inspirasyon Bazal ölçüm 1p Peak Ekspiratuvar Akış (L/dk) 252,30 ± 86,90191,53 ± 91,90 0,013* Abdominal destek+Max inspirasyon Abdominal destek p Peak Ekspiratuvar Akış(L/dk) 252,30 ± 86,90193,84 ± 89,11 0,009* Abdominal destek+Max inspirasyon Bazal ölçüm 2p Peak Ekspiratuvar Akış (L/dk) 252,30 ± 86,90188,46 ± 98,390,003* *p<0,05; Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi SONUÇ Açık abdominal cerrahi geçiren hastalarda postoperatif erken dönemde bronşiyal drenajın sağlanması amacıyla hastalara oturma pozisyonunda, abdominal destek kullanılarak ve maksimum inspirasyonu takiben öğretilen öksürme manevrası en etkin expiratuvar akışı sağlamaktadır Tablo 3. Peak Ekspiratuvar Akış Hızı Değerlerinin Ölçümler Arası Karşılaştırmaları Ölçüm prosedürü Hastalara postoperatif 1. günde yatak içi 60° oturma pozisyonunda öksürme manevraları uygulandı Her bir manevra 3 kez tekrarlandı ve en yüksek değeri alındı Randomizasyon Destekli+Max.inspirasyon Bazal Ölçüm 2 Destekli Bazal ölçüm 1