ASTIM VAKA SUNUMU HAZIRLAYAN: SÜLEYMAN NAZİFBEYOĞLU B12110015

İÇERİK ASTIM TANI VE TEDAVİ ÖRNEK VAKA

TANIM Astım hava yolu duyarlılığı, mukoza ödemi ve balgam üretimi ile karakterize hava yollarının kronik inflamasyonudur. Astım ile KOAH arasındaki fark astım semptomlarının tedavi ile veya kendiliğinden geçmesidir

EPİDEMİYOLOJİ Türkiye; Çocuk %5-10 Erişkin %2-6

BELİRTİ VE BULGULAR Nöbetler şeklinde öksürük Dispne Wheezing Göğüs ağrısı, göğüste baskı hissi

BELİRTİ VE BULGULAR Aşırı terleme Bronş aşırı duyarlılığı Hava yolu obstruksiyonu ve kronik hava yolu enflamasyonu Hastalık ilerledikçe hipoksi ve merkezi siyanoz oluşabilir

BELİRTİ VE BULGULAR ÖZELLİKLERİ Tekrarlayıcı karakterde Daha çok gece ve/veya sabaha karşı Kendiliğinden veya ilaçlarla hafifler veya kaybolur Yakınmaların olmadığı dönemler vardır, Bazı faktörlerle (allerjen, irritan, egzersiz, viral infeksiyon, stres vs.) uyarılır

ETİYOLOJİ VE RİSK FAKTÖRLERİ genetik, atopi bronş hiperreaktivitesi, obezite Cinsiyet ve etnik köken KİŞİSEL FAKTÖRLERDİR

ETİYOLOJİ VE RİSK FAKTÖRLERİ Allerjenler: ev tozu akarları , ev hayvanları , hamam böcekleri , küf mantarları , polenler Mesleksel etkenler : Kişilerin maruz kaldıkları kimyasal toz ve atıklardır Sigara, hava kirliliği Solunum yolu infeksiyonları, parazitik infeksiyonlar ÇEVRESEL FAKTÖRLERDİR

ETİYOLOJİ VE RİSK FAKTÖRLERİ Besin maddeleri : inek sütü , balık , besin katkı maddeleri nadir olarak atak başlatabilir Sosyoekonomik durum İlaçlar : aspirin ve nonsteroid inflamatuvarlar Beta blokerler Para sempatomimetikler ACE inhibitörleri Obezite ÇEVRESEL FAKTÖRLERDİR

PATOFİZYOLOJİ

TANI ANAMNEZ LABORATUVAR BULGULARI Ayrıntılı bir şekilde aile çevre ve iş öyküsü alınır LABORATUVAR BULGULARI Akut ataklar sırasında balgam ve kan testlerinde eozinofillerin sayısı artar Eğer alerji varsa serumda İg E sayısı artar Akut ataklar sırasında pulseoksimetre ve arter kan gazı çalışmalarında hipoksi Deri testleri ile allerjen saptanır

Tanıda dikkate alınması gereken sorular Hastanın tekrarlayan hışıltı atağı var mı? Gece öksürük var mı? Uykudan uyandırıyor mu? Egzersiz sonrası öksürük veya wheezing var mı? Hastanın daha önce allerjenlerle ya da iritanlarla karşılaşma sonrası hışıltı, tıkanıklık, öksürük yakınması var mı? Uygun astım tedavisiyle semptomlar düzeldi mi?

TANI 3. Solunum Fonksiyon Testleri Spirometri astım tanısını koymada, ağırlığını değerlendirmede, tedavi planını saptamada, astımın izleminde ve tedaviye uzun dönem yanıtın değerlendirilmesinde oldukça faydalıdır

PEF metre kullanımı İbre sıfıra getirilir Hastanın elleri ibreyi engellememelidir Hastaya derin bir nefes alması söylenir PEF metreyi ağzına alıp hızla üflemesi söylenir Aynı işlem 3 kere tekrarlanıp en yüksek değerin kaydedilmesi söylenir En az 2 hafta sabah ve akşam ölçümleri kaydedilmelidir

PEF değişkenliği sabah akşam değişkenliği %20 üzerindeyse astım lehine kabul edilir

FVC : Derin inspirasyon-dan sonra zorlu, hızlı ve derin ekspirasyonla atılan maksimum hava volümüdür. Normal: FVC = VC Havayolları obstrüksiyonu: FVC < VC FEV1 : Zorlu ekspirasyonun 1. saniyesinde atılan volümdür Normalde volümlerin % 80'i ilk saniyede atılır. Büyük havayollarını yansıtır. Havayolları obstrüksiyo-nunda belirgin azalır. Kooperasyon ve efora bağımlıdır.

TANI 4. Akciğer Grafisi Astım olduğu bilinen hastada komplikasyon şüphesi olmadıkça film çekilmesi gerekli değildir Hafif astımı olan hastalarda, akciğer grafisi sıklıkla normaldir.

Hastalığın ciddiyeti arttıkça; • Havalanma fazlalığı • Diyafram ve kostalarda düzleşme • Ön arka çapta artma • Mukus tıkaçlarına bağlı segmental atelektaziler • İnflamasyona bağlı peribronşial kalınlaşmalar ortaya çıkar.

AYIRICI TANI Tekrarlayıcı yakınmalar, nöbetler halinde Gece veya sabaha karşı ortaya çıkması Kendiliğinden veya ilaçlarla hafiflemesi veya kaybolması Tetikleyici faktörlerinin olması Mevsimsel değişkenlik göstermesi

TEDAVİ Amaçlar Kronik semptomları önlemek ‘Normal’ akciğer fonksiyonları sağlamak Normal günlük yaşantıyı sağlamak Astım ataklarını önlemek İlaç yan etkilerinden kaçınmak

TEDAVİ Kontrol Edici İlaçlar Semptom Giderici İlaçlar İnhale ve sistemik steroidler Uzun etkili beta-2 agonistler Lökotrien reseptor antagonistleri Uzun etkili teofilin Anti IgE Semptom Giderici İlaçlar Kısa etkili beta-2 agonistler Sistemik steroidler Teofilinler (İ.V. Formları) Antikolinerjikler Lökotrien reseptör antagonistler bronkodilatör etkili Anti İg E ağır vakalarda , serum total İg E 30-700 I.U /ml olan 12 yaş üzeri hastalarda kullanılır

Tedavi Basamakları İA : ihtiyaç anında

İnhaler steroidlerin eşdeğer dozları

DEĞERLENDİRME Astımın nedeniyle gece uyandı mı? Rahatlatıcı ilaca her zamankinden daha fazla ihtiyacı oldu mu? Acile başvuru gerekti mi? PEF de düşme oldu mu? Fiziksel aktivite etkilendi mi? İlaç kullanıma uyum nasıl?

ASTIM ATAĞI Astımlı hastalarda nefes darlığı, öksürük, hırıltılı/hışıltılı solunum, solunum güçlüğü ya da göğüste tıkanıklık gibi yakınmaların ortaya çıkması veya bu yakınmaların birkaçının birlikte giderek artması ile, solunum fonksiyonlarında bozulmaların oluşmasına akut astım atağı denir.

NEDENLERİ Yetersiz tedavi Alerjene maruziyet

NEDENLERİ Riskli hasta grubunda bulunma Daha önce hayatı tehdit edici atak geçirme Geçen yıl 2’den fazla hastaneye yatma ve acile başvuru Ayda bir kutudan fazla kısa etkili beta agonist tüketme Oral steroidi kullanıyor veya yeni kesmiş olma Ek kardiovasküler veya akciğer hastalığı Psikiatrik problem veya hastalık Çeşitli nedenler ile tanı ve tedavi hizmetlerine ulaşamama

ASTIM ATAK AĞIRLIĞI

ASTIM ATAK TEDAVİSİ

ÖRNEK VAKA Salime Tan 77 yaşında kadın hasta TANISI ASTIM ŞİKAYET : öksürük balgam nefes darlığı ve hırıltılı solunum şikayetleri olan hasta 25.02.2016 tarihinde servise yatırıldı

HİKAYESİ : Yaklaşık 10 yıldır öksürük balgam nefes darlığı şikayetleri olan hastanın herhangi bir kronik rahatsızlığı yok KLİNİK BULGULAR : Bilinç açık , siyanoz yok , yaygın bilateral ronküsler mevcut , ekspiryum uzun ,ritim bozukluğu

FİZİK MUAYENE : Ateş : 36.7 C Nabız : 72 /dk Tansiyon : 140/ 80 mm Hg Solunum : 17 / dk SpO2 : %92 Apikal Nabız : 110/dk

KLİNİK SEYİR : Yatış yapıldı Hastaya oksijen , IV sıvı , bronkodilatör , antibiyotik ve steroid tedavi verildi Klinik düzelme sağlandı Psikiyatri konstu yapıldı depresyon tedavisi başlandı Ritim bozukluğu açısından kardiyoloji tarafından değerlendirildi 02. 03. 2016 tarihinde hasta taburcu edildi

HASTANE TEDAVİSİ : ASİST 3M AMP PULMİCORT 0,50 MG NEBUL FUROMİD 20 MG AMP COMBİVENT PRECORD 40 MG

LABORATUVAR BULGULARI Biyokimya : Glikoz 133 mg/dL H Üre 108 mg / dL H Kreatinin 1.46 mg/dL H Demir 48 ug/ dL L Biyokimya : Sodyum 147 mmol /L H Potasyum 5.4 mmol /L H Klor 113 mmol/L H LDH 333 H

LABORATUVAR BULGULARI Elisa : Procalcitonin (PCT) <0.05 Koagülasyon : Protrombin zamanı 12.7 INR 0.92 APTT 20.8 Hemogram: WBC 10.3 K /uL H RBC 4.02 M/uL L HGB 11.7 g/dL L MCHC 31 g/dL L NEU 7.32 K/uL H

LABORATUVAR BULGULARI Sedimantasyon : Sedimantasyon 30 dk 9 Sedimantasyon 1 saat 26 Seroloji : CRP 4.47 H NOT : Testler 25.02.2016 tarihine aittir

KONTRASLI TORAKS BT İNCELEMESİ Sol triod glandını dolduran ileri boyutlu hipodens nodül imajı izlenmiştir Toraks duvarını oluşturan yumuşak dokular normal görünümdedir Trakea her iki ana bronş lümeni normal genişlikte ve patenttir Kalp boşlukları normal genişliktedir Çıkan aort A/P çapı 36.5 mm ölçülmüş olup fizyolojik sınırlar üzerindedir Sağ paratrakeal alanda, aortiko pulmoner pencerede en büyüğü 11.3 mm çapa ulaşan birkaç adet lenf nodu izlenmiştir Bilateral plevral sıvı izlenmemiştir Her iki hemitoraksta havalanma fazlalığı , yer yer fibrotik yapılanmalar izlenmiştir Vertebral yapılarda yaygın osteodejeneratif değişimler izlenmiştir İnceleme alanına giren batın içi organlardan safra kesesi lümeninde taş imajları izlenmiştir

HEMŞİRELİK TANILARI Solunum örüntüsünde bozulma Rahatta bozulma Aktivite intoleransı Sekresyon Riski Hijyen eksikliği (ağız kuruluğu) Anksiyete Düşme Riski

HEMŞİRELİK TANILARI Yorgunluk hissi Enfeksiyon Riski Fe : 48 (50 -170) RBC : 4.02 (4.04 – 6.13) Enfeksiyon Riski WBC : 10.3 (4.6 -10.2) CRP: 4,77 (0-5)

HEMŞİRELİK TANILARI Sıvı – elektrolit dengesizliği Sodyum : 147 (136-145) Potasyum : 5.4 (3.5 – 5.10) Klor 113 ( 98-107) Sıvı volüm eksikliği riski Albumin : 3.7 (3.2 – 4.6)

Benlik saygısında azalma Düşünce süreçlerinde değişme

KAYNAKLAR Dursun B. , Gemicioğlu B. , Mungan D. , Oğuzülgen K. , Türktaş H. , Yıldız F. , Yorgancıoğlu A. : Türk Toraks Derneği Astım Tanı ve Tedavi Rehberi Cilt 10. İstanbul 2009 Aştı TA, Karadağ A. (2011). Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri, Nobel Kitabevi Karadakovan A. , Aslan F. , Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım 2011 , Toraks ve Alt Solunun Yolu Hastalıkları , sayfa : 410-411

THE END