İDARİ DAVALARIN AÇILMASI VE YÜRÜTÜLMESİ

İDARİ DAVALARIN AÇILMASI -DAVA DİLEKÇESİ- İdari davalar, imzalı dilekçe ile açılır. Bu dilekçeler, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış olmalıdır. Bölge idare mahkemeleri hiçbir davaya ilk derece mahkemeleri olarak bakmaz. Dilekçelerin davacı, davacılar varsa vekilleri veya temsilcileri tarafından imzalanması gerekir.

Dava Dilekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 1. Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası Vekil, avukat değil ise dilekçenin reddine karar verilir. Adres açık ve anlaşılır bir biçimde yazılmamışsa dilekçenin reddine karar verilir.

2. Davanın konusu açıkça belirtilmelidir. Eğer iptal davası ise, idari işlemin iptali istemi Tam yargı davası açılmış ise, hüküm altına alınması gereken tazminat miktarı açıkça gösterilmelidir. Düzenleyici işleme karşı iptal davası açılmışsa, hangi maddesi ya da maddelerinin iptalinin istemi belirtilmelidir. Çünkü idari yargıç istemle bağlıdır. Dava konusu edilmeyen bir husus hakkında hüküm kurulamaz.

Ancak bazı tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarın gösterilmesi mümkün olmayabilir. Örneğin kamu görevlilerini ilgilendiren mevzuat dolayısıyla açılan tam yargı davaları

3. Davanın nedenleri belirtilmelidir. Dava nedeni, işlem ya da eylemi hukuka aykırı kılan hususlardır. Dava dilekçesinde, uyuşmazlıkla ilgili maddi olay ve olgular hakkında bilgilendirilmelidir.

4. Davanın dayandığı kanıtlar belirtilmelidir. İdari yargılamada resen araştırma ilkesi geçerlidir. Ancak yine de tarafların elinde bulunan kanıtlar mahkemeye sunulmalıdır. Neler kanıt olabilir?

İdari işlemle ilgili tüm tutanak, rapor, belge, yazışmalar, tapu ve nüfus kayıtları, makbuzlar, kısaca tarafların haklılığını ispatlayacak her türlü belge. Ancak idari yargılamada tanık dinlenemez, ifade alınmaz, yemine başvurulmaz.

5. Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi bulunmalıdır. Bu koşul, davanın süre koşulu açısından uygun olup olmadığının tespit edilmesi açısından önem taşır. 6. İstem Sonucu Davacının karar altına alınmasını istediği hususlar sonuç bölümünde açıkça belirtilmelidir. Yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin karşı tarafa yükletilmesi istemi de sonuç bölümünde belirtilir.

Eğer bu unsurlar yok ise, Eğer bu hususlarda bir eksiklik varsa, 30 gün içinde yeniden düzenlenmek veya eksiklikleri tamamlamak üzere dilekçenin reddine karar verilir. Dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapılırsa veya eksiklikler doğru şekilde tamamlanmazsa dava ret kararı verilir.

Dava Dilekçesinin Verileceği Yerler İlk derece görevli ise Danıştay Başkanlığına veya ait olduğu mahkeme başkanlıklarına, Dilekçelerin ait olduğu mahkemeler başka bir yerde ise-bunlara gönderilmek üzere-idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına İdare veya vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalıp kalmadığına bakılmaksızın asliye hukuk yargıçlıklarına, Yabancı memleketlerde Türk konsolosluklarına verilebilir.

Dava dilekçesinin idari yargı yerleri dışında bir mercie verilmesinin koşulu, o yerde idari yargı yerlerinin bulunmamasıdır. İdari yargı yerlerinin bulunmadığı yerlerde dava, asliye hukuk yargıçlıklarına verilen dava dilekçesi, bu yerlere verildiği tarihte değil, bu yerlerce dilekçenin gönderilmesinden sonra görevli ve yetkili idari yargı yerine ulaştığı ve kaydının yapıldığı tarihte açılmış sayılır.

Dava Dilekçesinin Kaydı ve Dilekçeler Üzerinde Uygulanacak İşlemler Dilekçelerin harç ve posta ücretleri yatırıldıktan sonra deftere kayıtları yapılır. Dava bu kaydın yapıldığı tarih açılmış sayılır. Hakkın zamanaşımına uğraması önlenir. Uyuşmazlık derdest hale gelir. Hüküm verme zorunluluğu ortaya çıkar.

1. 30 gün içinde tamamlanması için ilgiliye tebliğ edilir. Dava, harç veya posta ücreti verilmeden veya eksik harç veya posta ücreti ile açılmışsa, 1. 30 gün içinde tamamlanması için ilgiliye tebliğ edilir. 2. Eğer tamamlanmazsa, bildirim tekrarlanır. Yani ikici kez 30 günlük süre verilir. 3. Eğer tamamlanmazsa davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Dava yeniden açılabilir. Süre dolmamış ise, İstinaf ya da temyiz yoluna gidilebilir. Dava açıldıktan sonra posta ücretinde, tebliğ işlemlerinin yapılmasını engelleyecek bir azalma olmuşsa, 1. 30 gün içinde tamamlanması için ilgiliye tebliğ edilir. 2. Eğer tamamlanmazsa, bildirim tekrarlanır. Yani ikici kez 30 günlük süre verilir. 3. Eğer tamamlanmazsa dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir. Kararın tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde eksiklik tamamlanırsa, yeniden işleme alınması istenebilir. Yeniden işleme alınmazsa, dava açılmamış sayılır.

Tarafların Kişilik ve Niteliğinde Değişiklik Tarafların kişilik ve niteliğinde meydana gelen değişiklik Nasıl sonuç doğuracağı Ölüm Ölenin mirasçılarının malvarlığını ilgilendiriyorsa devam eder. Yalnız öleni ilgilendiriyorsa dilekçe iptal edilir. Davacının vesayet altına alınması Vasisinin başvurusuna kadar dosya işlemden kaldırılır. Davacıya kayyım atanması Kayyımın başvurusuna kadar dosya işlemden kaldırılır. Kamu tüzel kişilerinin tüzel kişiliğinin sona ermesi Görevleri kendisine geçen kamu idaresi davanın tarafı olur. Özel hukuk tüzel kişiliklerinin , tüzel kişiliklerini kaybetmeleri Davayı takip hakkı kendilerine geçenlerin başvurusuna kadar dosya işlemden kaldırılır. 4 ay içinde yenileme dilekçesinin verilmesi gerekir.

Aynı Dilekçe İle Dava Açılabilecek Durumlar İdari yargılamada kural, her işleme karşı ayrı ayrı dava açılmasıdır. Ancak bazı durumlarda, aynı konuda tek dilekçe ile dava açılmasına yer vermiştir. Tek dilekçe ile birden çok işleme karşı dava açılması Birden çok kişinin tek dilekçe ile dava açması

Tek dilekçe ile birden çok işleme karşı dava açılması Aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da neden sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı tek dilekçe ile dava açılabilir. Maddi yönden bağlılık: İşlemin neden unsurunun aynı olması gerekir. Hukuki yönden bağlılık: İşlemlerden biri ile ilgili hukuki sorunun çözümünün, diğerleri ile ilgili hukuki sorunaların çözümünü de etkileyecek olması Neden-sonuç ilişkisinin bulunması: İşlemlerden birinin konu unsurunun diğer işlemin neden unsurunu oluşturması gerekir.

Birden çok karara karşı, tek dilekçe ile dava açılabilmesi için, Kararların aynı yargı düzeninde ve aynı yargı yerinin görev alanına giren bir uyuşmazlıkla ilgisi olmalı, Kararların ayrı ayrı dava açma sürelerinin geçirilmemiş olması Davalının aynı olması

Birden Çok Kişinin Tek Dilekçe ile Dava Açması Davacıların hak ve menfaatlerinde ortaklık bulunması Davaya yol açan maddi olay veya hukuki nedenlerin aynı olması Koşullarının bir arada bulunması gerekir. Örn, imar planı ile yapılan düzenlemede yeşil alan içinde gösterilen aynı apartmandaki kat maliklerinin durumu. Birlikte dava açanlar, birlikte hareket etmek zorundadır. Karar davacılar için müşterek verilir.

Islah Islah, taraflardan birisinin davada yapmış olduğu bir usul işlemini düzeltmesidir. Davanın ve savunmanın genişletilmesi yasağının istisnasıdır. 2013 yılında, idari yargılamada kabul edilmiştir. Buna göre, tam yargı davalarında, dava dilekçesinde belirtilen miktar, süre veya diğer usul kuralları gözetilmeksizin nihai karar verilinceye kadar, harcı ödenmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere arttırılabilir ve miktarın arttırılmasına ilişkin dilekçe 30 gün içinde yanıt verilmek üzere karşı taraf tebliğ edilir.

İDARİ YARGIDA İLK İNCELEME İdari yargılamada davalar kural olarak evrak üzerinden görülür. Bu nedenle davanın esasına geçilmeden önce dosyanın tamamlanması gerekir. Dosyanın tamamlatılması için yapılan bu araştırmaya ilk inceleme denir.

Dilekçeler Üzerinde İlk İnceleme Dilekçeler üzerinde ilk incelemeyi Danıştayda, daire başkanının görevlendireceği tetkik hakimi, İdare ve vergi mahkemelerinde, mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye yapar.

İlk incelemenin en önemli esaslarından biri incelemenin belli sırayı izleyerek yapılmasıdır. Sırasıyla, Görev ve yetki İdari merci tecavüzü Ehliyet İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, Süre aşımı, Husumet, Dilekçede bulunması gereken hususlar ve tek dilekçeyle dava açılabilmesinin koşularının oluşup oluşmadığı İlk inceleme, dilekçenin alındığı tarihten itibaren en geç 15 gün içinde sonuçlandırılır.

KANUNA AYKIRILIK VARSA VERİLEN KARAR İNCELEME KONULARI KANUNA AYKIRILIK VARSA VERİLEN KARAR KANUN YOLU Davanın idari yargının görev alanına girip girmediği Dava ret kararı İstinaf veya yargı yolu açık. İdari yargının görev alanı içinde, görevli veya yetkili yargı yerinde açılıp açılmadığı Dava ret ve dosyanın görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesi İstinaf veya temyiz yolu kapalı Öngörülmüşse, zorunlu idari başvurunun yapılıp yapılmadığı Merci tecavüzü ve dosyanın ilgili mercie gönderilmesi İstinaf ve temyiz yolu açıktır. Ehliyet koşulunun varlığı İstinaf ve temyiz yolu açık. Davaya konu olan işlemin icrai olup olmadığı

KANUNA AYKIRILIK VARSA VERİLEN KARARLAR İNCELEME KONULARI KANUNA AYKIRILIK VARSA VERİLEN KARARLAR KANUN YOLU Süre aşımı Dava ret kararı İstinaf ve temyiz yolu açık. Husumet-Doğru hasmın gösterilip gösterilmediği Gerçek hasma tebliğ kararı İstinaf ve temyiz yolu kapalı. Dilekçenin İYUK 3. ve 5. maddelerine uygun olup olmadığı Dilekçe ret kararı

Tebligat ve Cevap Verme İlk inceleme sonucunda kanuna aykırılık saptanmazsa dava dilekçelerinin ve eklerinin birer örneği yargı teri tarafından davalı tarafa bildirilir, tebliğ edilir. Taraflar, yapılacak tebliğlere karşı, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde cevap verebilir-bu süre haklı nedenlerle uzatılabilir. İvedilikle karar verilmesi gereken durumlar ile yürütmenin durdurulması istemli davalarda 30 günlük cevap verme süreleri yargı yeri tarafından kısaltılabilir. 2014 tarih 6545 sayılı Kanun ile ivedi yargılamaya tabi tutulan davalarda savunma süresi 5 gün olarak belirtilmiştir.

DURUŞMA İdari yargılamada yazılı yargılama yöntemi uygulanır. İnceleme dosya üzerinden yapılır. Yargıç bilirkişiye başvurarak ve keşif yaparak karar verir. Tanık dinlemek, ifade almak, yemin gibi yöntemler kullanmaz. Ancak istisnai durumlarda duruşmaya yer verilir.

İlk Derece Yargı Yerinde Duruşmaya Yer Verilmesi Taraflar duruşma isteminde bulunmaları gerekiyor. Tam yargı davaları ile konusu belirli miktarı aşan davalarda duruşma yapılır. İdari yargıda tarafların istemi üzerine duruşmaya karar verilmesi zorunludur. Bunun yanında ilgili yargı yeri yukarıda sayılan koşulların hiçbirine bağlı olmaksızın kendiliğinden de duruşmaya karar verebilir.

Temyiz ve İstinaflarda Duruşmaya Karar Verilmesi Üst yargı yerinde, yani Danıştay ve bölge idare mahkemesinde duruşmaya karar verilmesi zorunlu değildir. Yani bu mercilerin takdirine bırakılmıştır.

DOSYALARIN İNCELENMESİ VE KARARA BAĞLANMASI 2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeye göre, ivedi yargılamaya tabi dosyalar en geç 6 içinde karara bağlanır. Diğer dosyalar Resmi Gazetede ilan edilecek öncelikli işler göz önünde bulundurulmak suretiyle geliş tarihlerine göre incelenir ve tekemmül ettikleri sıraya göre karara bağlanır.