©McGraw-Hill Education, 2014
Bazı anahtar terimler İşsizlik oranı işgücünün işsiz ancak iş arayan olarak kayıtlı yüzdesidir. İşgücü bir işe sahipvolan veya cari ücret oranından iş arıyor olarak kayıtlı olan kişileri kapsar. İşgücüne katılım oranı çalışma çağındaki nüfusun kendilerini işgücü içerisinde olarak ifade eden yüzdesidir. ©McGraw-Hill Education, 2014 2
İşsizlik: seçilmiş ülkeler ©McGraw-Hill Education, 2014
Emek piyasası akımları ©McGraw-Hill Education, 2014 4
Emek piyasası akımları (2) Bu akışların boyutu şaşırtıcı derecede yüksektir. Ekim 2009’da, BK’da işsizlik ödeneği talep eden işsiz sayısı 1.7 milyon. Bundan çok daha fazla kişi, yaklaşık 4.2 milyon, önceki 12 ay süresince işsiz statüsüne düşmüş veya işsiz statüsünden çıkmıştır. ©McGraw-Hill Education, 2014 5
©McGraw-Hill Education, 2014 İşsizlik türleri Geçici işsizlik dinamik bir toplumda daha da azaltılması mümkün olmayan asgari işsizliktir iş değiştiren bireyler neredeyse ‘hiç bir işe alınamayacak’ durumda olanlar Yapısal işsizlik talep ve arz kalıpları değiştikçe becerilerle iş olanakları arasındaki eşleşmezlikten doğar eski kömür işçisini başka beceriler için yeniden eğitmek zaman alır ©McGraw-Hill Education, 2014 6
©McGraw-Hill Education, 2014 İşsizlik türleri (2) Eksik talep işsizliği çıktı tam istihdamın altında olduğunda ortaya çıkar ‘Keynes′çi’ işsizlik ücretlerle fiyatların tamamen uyarlanmasından önceki geçiş döneminde oluşur Klasik işsizlik Ücretler bilinçli olarak emek arz ve talep çizelgelerinin kesiştiği noktanın üzerinde tutulduğunda yaratılan işsizliği tanımlar ©McGraw-Hill Education, 2014 7
İşsizliğin ‘modern’ çözümlemesi Modern çözümleme gönüllü ve gayriiradi işsizlik arasındaki farkı ifade eder. Gönüllü işsizlik bir işçi eğer belirli bir ücret düzeyinde işgücü içinde yer almak ister ama hâlâ bir iş kabul etmek istemezse gönüllü işsizdir. Gayriiradi işsizlik bir işçi geçerli ücret düzeyinde bir iş teklifini kabul ediyorsa ancak bir iş teklifi alamıyorsa gayriiradi işsizdir. ©McGraw-Hill Education, 2014 8
Doğal işsizlik oranı Doğal işsizlik oranı emek piyasası dengede olduğundaki işsizlik oranıdır. Bu bütünüyle gönüllüdür ve geçici ve yapısal işsizliği içerir. ©McGraw-Hill Education, 2014 9
BK denge işsizliği 1980’lerin başındaki Thatcher sıkıştırması Gayriiradi (açık) işsizliğin önemli hâle geldiği üç dönemi doğrular. 1980’lerin başındaki Thatcher sıkıştırması 1990’ların başındaki Major sıkılaştırması 2008 finansal çöküşünün sonrası. ©McGraw-Hill Education, 2014 10
BK Denge işsizliği ©McGraw-Hill Education, 2014 11
Arz yanlı etkenler Mikroekonomik teşvikleri kullanarak tam istihdam seviyesini potansiyel çıktı seviyesini doğal işsizlik oranını değiştirmeyi amaçlar. Uzun dönemde performansın, yalnızca tam istihdam düzeyini ve buna tekabül eden potansiyel çıktı düzeyini etkileyerek değiştirildiği konusunda herkes mutabıktır. ©McGraw-Hill Education, 2014 12
Diğer arz yanlı etkiler Sendikal reformlar sendikaların gücünü azaltmak, işgücü piyasasındaki çarpıklıkları sınırlayabilir eğitim ve yeniden eğitim tedbirleri işgücü piyasası verimliliğini artırmak Yerine koyma oranlarını azaltmak bu tür önlemler geçici ve yapısal işsizliği etkileyebilir ©McGraw-Hill Education, 2014 13
İşe alınan veya işten çıkarılan işçilerin yıllık yüzdesi (1) İstihdam açısından daha istikrarlı ülkeler, başlangıçtaki işsizliği muhtemelen daha yavaş yaşamıştır. Ancak, işsizlik gerçekten arttığında, bu ülkeler aynı zamanda insanların işsizlikten kurtarılıp işe geri dönmelerine yardımcı olmakta da daha az başarılı olmaktadır. Daha az esnek emek piyasalarına sahip ülkelerde, işsizlik yardımlarının bu mali yükü muhtemelen daha büyük olacaktır. essfu ©McGraw-Hill Education, 2014 14
İşe alınan veya işten çıkarılan işçilerin yıllık yüzdesi (2) ©McGraw-Hill Education, 2014
©McGraw-Hill Education, 2014 Kesiklik Bu kısa dönemde toplam talepte yaşanan düşüş tersine döndüğü zaman bile işsizliğin devam ederek kalıcı hale gelmesi fikridir. Bu durum 1980’lerde Avrupa’daki yüksek ve kalıcı işsizliği açıklamada yardımcı olabilirdi. ©McGraw-Hill Education, 2014 16
©McGraw-Hill Education, 2014 Özet (1) İşsizlik geçici, yapısal, klasik (gönüllü) veya eksik-talep işsizliği (gayriiradi) olarak sınıflandırılabilir. Doğal işsizlik oranı gönüllü işsizliğin denge seviyesidir. Arz yanlı politikalar eşleşmezliği azaltmak, sendika gücünü azaltmak, vergi indirimleri, işsizlik yardımını azaltmak, yerinde tutma ve tekrar yerleştirme ödenekleri ve yatırım sübvansiyonlarını içerir. ©McGraw-Hill Education, 2014 17
©McGraw-Hill Education, 2014 Özet (2) Kesiklik kısa dönem değişmelerin ekonomiyi farklı bir uzun dönem dengesine taşıyabileceği anlamına gelir. Keynes’çi işsizlik gayriiradidir ve istihdam edilmeyi tercih eden bireyleri incitir. Toplumsal olarak boşa harcanmış çıktıyı ifade eder. ©McGraw-Hill Education, 2014 18