FİZİKSEL ÇALIŞMA ORTAMI Programı Hazırlayan ve Sunan; Cansu SÖZTANACI

Fiziksel Çalışma Ortamı Çalışanların içinde bulunduğu çalışma ortamı ve onu etkileyen fiziksel koşullar çalışanların fizyolojik ve psikolojik yapısı üzerinde yakından etkilidirler. Kötü aydınlatma, aşırı gürültü, titreşim, renk tasarımı, iklim, ve çevresel kirlilik stres faktörleri içerisinde yer alır (Erdoğan,1996). Aşağıda fiziksel çalışma koşullarından bazılarının çalışanları ve iş verimini nasıl etkilediği özetlenmiştir.

1. AYDINLATMA İşyerlerinde her türlü işlemin kusursuz yapılabilmesi ve en önemlisi de iş görenlerin göz sağlığının korunması iyi bir aydınlatma tekniğini gerektirir. Kötü ışıklandırma sıkıntılı bir çalışma ortamı yaratır,göz sinirleri yıpranır, zayıflar, geçici veya daimi körlüklere yol açar (Sabuncuoğlu, 1992).

2. GÜRÜLTÜ Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), gürültüyü, bir işitme kaybına yol açan, sağlığa zararlı olan ya da başka tehlikeleri ortaya çıkaran tüm sesler olarak tanımlamaktadır (Sagın, 1986). Genelde, devamlı ve yüksek düzeyde gürültülü is ortamları, is verimini olumsuz yönde etkilerler. Öte yandan monoton ve çok sessiz ortamlar da uyuşukluk ve uyku hali yaratırlar. Dolayısıyla, sağlık açısından sakıncası olmayacak düzeyde bir gürültü, bir tür uyanıklılık etkisi yarattığından yararlıdır.

Kulak ağrıları,sinir hücrelerinde bozukluklar,kulak zarı parçalanması,stres,uykusuzluk,metabolik ve hormonal bozukluk,kan basıncında değişikliklere vs.neden olur. Gürültünün insan üzerine etkileri

3. TİTREŞİM Makinelerin güç ve hızlarının arttırılması ve giderek daha hafif maddelerden yapılmaları yoluna gidilmesi eğilimi, titreşim sorunlarının artmasına neden olmuştur. Kısaca, küçük ve hızlı salınım olarak tanımlanan titreşim (Çakar, 1988), yarattığı gürültünün yanında, ürün kalitesi ve verim üzerinde de olumsuz etkilere yol açmaktadır. Titreşimin, insan üzerinde çeşitli olumsuz etkileri vardır. Özellikle, titreşim frekansı, insan vücudunun ya da çeşitli iç organların özgül titreşim sayısı ile çakısınca, yani rezonans durumunda, titreşimin etkisi büsbütün artar ve nefes darlığından sırt ve bas ağrılarına kadar çeşitli rahatsızlıklara yol açar.

Titreşimin en tipik örneği; soğuk iklim koşullarında motorlu testereler ile odun kesen isçilerde ve balta ile çalışanlarda görülmüştür. Titreşimlerin uzun süreli etkisi ile el parmaklarına gelen kılcal damarları daraltan bir sinirsel rahatsızlık sonucu parmak uçları duyarlılığını kaybetmektedir. Zararları ; Nefes alma zorluğu, sırt, boyun, göğüs, kol ağrıları, bas ağrısı, sindirim bozukluğu,iştahsızlık, göz yuvarlağında devamlı titreşimler, uzağı görme netliği kayıpları,genel denge bozuklukları, yorgunluk, parmak uçlarının uyuşması ve karıncalaşma gibi etkileri olduğu görülmektedir (Akal, 1991: 61).

Günümüzde önemli sorunlardan birisi de gelişmiş teknoloji tarafından kullanılan, üretilen ve depolanan çok sayıda maddenin neden olduğu tozlar ve toksit maddelerdir. Tozlar ve toksit maddeler çalışanların organizmalarında yarattıkları kayıplarla işgücünü büyük ölçüde azalttıkları için önem kazanmaktadırlar. Meslek hastalıklarının % 70'i tozlardan ve toksit maddelerden ileri gelmektedir. Tozlar, önemli ölçüde solunum fonksiyonu kayıplarına ve allerjik rahatsızlıklara; toksit maddeler ise doku dejenerasyonuna, kanserojen etki ve erken ölüme kadar tedavisi olanaksız pek çok akciğer Rahatsızlıklarına sebep olmaktadır (Akyöney,2003:13). 4.TOZLAR VE TOKSİT ETKENLER

KAYNAKLAR 1.DUL,J., WEERDMEESTER,B. ( 2007).Ergonomi,Ne,Neden,Nasıl ?,Ankara 2.SU,B.A.(2001).Ergonomi,Ankara 3.HAYTA,A.B. ( 2007).Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi,Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi, Derg. 4.BÜYÜKSELÇUK,E.Ç.,ÜNER,Ö.,ÖZKAN,C. ( 2005).V.Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu,25-27 Kasım,İstanbul 5.DEMİRCİ,M.K.ARMAĞAN,K.(2007 ), Bürolarda Fiziksel Ortamın Düzenlenmesi Ve Olumsuz Çevresel Faktörlerin Çalışanlar Üzerindeki Etkisi,Dumlupınar Üniversitesi,Kütahya

Cansu SÖZTANACI