 Avrupa'da en yüksek sıcaklık 4 A ğ ustos 1881 de İ spanyanın Sevilla ş ehrinde 50 C derece olarak ölçülmü ş tür.

 Yine dünya da ölçülen en dü ş ük de ğ er(-89,2)  21 Temmuz 1983 yılında Antartika Vostok İ stasyonunda dır.

 San Francisco depremi(1906)

 2004 Yılında Güneydoğu Asya da meydana gelen tusunami de 300 binden fazla insan ölmüştür.

2.Foto ğ raflardaki olayların ya ş anmasında hangi do ğ al süreçler etkili olmu ş tur?

 EKSTREM OLAYLARLA İ LG İ L İ HABER VE AÇIKLAMALAR

2007'de dünya rekor seviyede ekstrem hava olayları ile karşılaştı.BM'in hava durumu ajansı, yıl başından bu yana, dünyanın pek çok bölgesinde olağan dışı seller, ısı dalgaları, fırtınalar ve ani soğumaları içeren rekor seviyede ekstrem hava koşullarının yaşandığını açıkladı.

20. yüzyılda, hava felaketlerinin sıklığı çok artmıştır. 1990'lardaki hava olaylarının sonucunda meydana gelen felaketlerin sayısı 1950'dekinin dört katidir, ekonomik sonuçları ise 14 kati daha yıkıcı olmuştur.

Sert kış fırtınaları: 1970'lerin ortalarından beri, Kanada'daki sert kış fırtınalarının sayısı ikiye katlanmıştır. Modellerin öngördüğüne göre bu fırtınaların sayısında büyük artışlar olacaktır. Bu da seyahatte zorluklar, maddi hasarlar ve kaza ölümlerine sebep olacaktır.

Ani yağışlar: Amerika'da günlük aniden bastıran şiddetli yağışlar son 90 yılda %20 artış göstermiştir. Bu yağışlar ani sellere, kanalizasyon tasmalarına, erozyona, toprak kaymalarına, sonrasında ise kuraklıklara neden olmaktadır.

Sıcaklık dalgaları: Sıcaklık dalgalarının sıklığı ve uzunluğu bütün dünyada artacaktır. Bütün dünyada "aşırı" kabul edilen sıcaklıklar artik normal sayılacaktır. Ontario'da 30 derecelik hava sıcaklığı her yaz sadece 10 günken, 2050'de 50 güne çıkacaktır. Bu aşırı sıcak dönemler hava kirliliğinin etkisini artıracak ve ölümlere sebep olacaktır.

Dolu yağışları: Calgary'de büyük dolu fırtınalarının sıklığı sekiz kati artmıştır.1980'lerde her 4 yılda bir görülürken bu oran 1990'larda artik 2 senede bir görülür olmuştur.Dolu fırtınaları arttıkça, arabalara, binalara ve tarım ürünlerine gelecek zarar da çoğalacaktır.

Kasırgalar: Sıcaklıklardaki artış yüzünden nemli alçak atmosfer koşulları büyük kasırgaların sıklaşmasına sebep olacaktır, Kanada'da Pine Gölü'nde oluşan ve ciddi hasarlara yol açan kasırga gibi.

Kontrol edilemeyen yanginlar: Son on yilda Kanada'nin boreal ormanlarinda çikan yanginlar ve böceklenme iki katina çikmistir. Birçok faktör etkili olmasina ragmen, en büyük artis isinin yükseldigi bölgelerde görülmüstür.Devam edecek sicaklik artisi mevsimler arasi büyük farkliliklara yol açacaktir. Yildirim düsmesinde %44'lik bir artis beklenmektedir ki bu da önmüzüdeki 59 yil içinde orman yanginlarinin %78 oraninda artmasi demektir.

Sıradışı Felaketler: Kanada'da 1998'de meydana gelen büyük buz fırtınası gelecek felaketlerin bir habercisi idi. Normal koşullarda çok sert bir fırtına sayılamayacak bu fırtınanın felaket sonucu, inanılmaz derecede uzun sürmesi ve boyutları idi. Kanada tarihindeki en büyük doğal felaket olarak 3 milyar dolar hasara yol açtı.

Ekstrem olaylar Klimatolojik karakterli ekstrem olaylar(A ş ırı sıcak ve so ğ uklar, ş iddetli rüzgar ve fırtınalar) Jeolojik karakterli ekstrem olaylar(Tsunami, Ş idd etli deprem,Volkanizma,Heyelan) Hidrolojik karakterli ekstrem olaylar(A ş ırı ya ğ ı ş ve kuraklık)

 1-KL İ MAT İ K KÖKENL İ EKSTREM OLAYLAR  Ekstrem sıcaklıklar:  Herhangi bir yerde o güne kadar görülmeyen a ş ırı sıcak veya so ğ ukların belli bir süre ya ş anması canlıları olumsuz yönde etkilemektedir.  Örne ğ in;Yeryüzünde ş imdiye kadar ölçülen en yüksek sıcaklık Libya El –Aziz kentinde 57 C dir.(1922).Avrupa'da ise Sevilla da 50 C dir.  Yüksek sıcaklıkların Do ğ al sistemler üzerindeki en önemli etkisi ki Bunun sonucu olarak birçok canlı türünde toplu ölüümler meydana gelir.

 Türkiye de durum ise etkilendi ğ i hava kütleleri,basınç yapıları Fiziki co ğ rafya ko ş ulları ve enlem derecesi ile a ş ırı sıcak ve so ğ uklara sık sık maruz kalmaktadır.

 A ş ırı so ğ uklar sonunda insan ve di ğ er canlıların ya ş amları etkilenmekte,akarsular ve göller donmakta,ula ş ım sistemleri çökmekte, enerji üretimi aksamakta ve ekonomik kayıp ya ş anmaktadır.  A ş ırı sıcaklıklarda ise bitki toplulukları ve tarım alanları etkilenmekte büyük kentlerimizde,su sorunu ya ş anmakta büyük ekonomik krizler ortaya çıkmaktadır.  Türkiye de a ş ırı sıcaklıkla ya ş anan olumsuzluklara örnekler veriniz?

 Ş iddetli rüzgarlar ve Fırtınalar:  Kasırga, Hortum, Tayfun olarak adlandırılırlar  Sıcak iklim ku ş a ğ ında, ani basınç farklarından kaynaklanan ve hızları saatte km.ye kadar çıkabilen çok ş iddetli rüzgârlardır.  Daha çok okyanuslar üzerinde olu ş urlar. Belirli yollar izleyerek karaların üzerine de sokulurlar. Sarmal hava hareketleri halinde olduklarından, genellikle hortumlara sebep olurlar. Çevrelerine büyük zarar verirler.  Kasırgalara Asya'nın güney kıyılarında ve Avustralya'nın Büyük Okyanus kıyılarında Tayfun (Çince ''Büyük rüzgar'' demektir), Meksika Körfezi kıyılarında Hurrican (Hariken), Afrika'nın bazı kesimlerinde ve Latin Amerika kıyılarında da Tornado (Hortum) adı verilir.

 1780 Büyük Kasırgası Atlantik'in gelmi ş geçmi ş en ölümcül tropikal kasırgası olarak kabul edilir.Atlantik  Fırtınanın Küçük Antiller'den, ki ş i ölmü ş tür.Küçük Antiller  1998 Atlantik kasırgası sezonunda Honduras ve çevresinde ki ş inin ölümüne yol açmı ş tır 1998 Atlantik kasırgası sezonundaHonduras  Yakın zamanda Katrina kasırgası ABD de 3000 e yakın insanın ölmesine sebep olmu ş tur.

 HABER: 07 Ekim :20 Vietnam´da Lekima tayfunu sonucu meydana gelen seller ve toprak kaymaları sonucu 34 ki ş i öldü, 19 ki ş i de kayboldu.  Ülkede son 20 yılın en ş iddetli sellerine yol açan tayfun sonucu birçok yol ula ş ıma kapanırken, bazı bölgeler de elektriksiz kaldı. En çok zararın, ülkenin orta kesimlerinde oldu ğ u, 100 bin dolayında ev ve 15 bin hektar pirinç tarlasının hasar gördü ğ ü bildirildi.

 2.JEOLOJ İ K KÖKENL İ EKSTREM OLAYLAR  TUSUNAM İ :Tsunami (okunu ş u: "Sunami". okyanus ya da denizlerin tabanında olu ş an deprem, volkan patlaması ve bunlara ba ğ lı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle olu ş an uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder. okyanusdenizlerin depremvolkan tektonik

 DEPREMLER:  Shaanxi Depremi veya Hua ilçesi Depremi yakla ş ık ki ş inin ölümüne sebep olarak en çok ki ş inin ölümüne sebep olmu ş deprem olarak kaydedilmi ş depremdir. ENÖLÜMCÜLDEPREMLER "Shaanxi"Çin Halk Cumhuriyeti Hint OkyanusuEndonezya Endonezya yakınında Tangshan"Çin Halk Cumhuriyeti "Halep"Suriye

 VOLKAN İ K OLAYLAR:

 Volkanik patlamalar sonucu atmosferi kaplayan toz ve gaz bulutu güne ş ı ş ınlarının yeryüzüne geli ş ini engelleyip atmosferin alt katlarında sıcaklı ğ ın dü ş mesine sebebiyet verir.  Bundan yıl önce patlamı ş olan Sumatrada ki Toba da ğ ı etkisi ile iklim buzul ça ğ ındakine döndü ğ ü tahmin edilmektedir.  1815 de Endonezya da 92 bin insan hayatını kaybetmi ş tir.  Okyanus tabanında olu ş ursa deniz suyunu ısıtır ve canlı türlerini etkiler.  Bazı yerlerde hızlı kar ve buz erimeleri olu ş turur.

 3.H İ DROL İ K KÖKENL İ EKSTREM OLAYLAR  A Ş IRI YA Ğ I Ş LAR:  En önemli sorunları sel ta ş kınları ve su baskınlarıdır.  Heyelanlar da a ş ırı ya ğ ı ş ın sonucunda olu ş ur.

 KURAKLIK:  Ya ğ ı ş ların bölgedeki buharla ş ma miktarının altında kalması ile olu ş an su kaynakları hidrolojik dengenin bozulması ile ortaya çıkan en önemli hidrolojik ekstrem olaydır.  Sıcaklı ğ ın etkileri do ğ rudan ya da dolaylı olabilir.  Tarım ürünlerinde  Otlak ve ormanlarda azalma  Yangın artı ş ı  Su seviyelerinde dü ş me  Hayvanların ve balık türlerinin yok olması do ğ rudan etkilerindendir.

 Kuraklık felakettir!

 Azap gölü çöl oldu; 30 A Ğ USTOS 2007 CNN  Ege'nin önemli sulak alanlarından Azap Gölü kurudu. Devlet Su İş leri tarafından geçen yıl suya bırakılan yüzlerce ''güne ş '' balı ğ ı telef oldu. Gölün müdavimi ku ş lar ise, artık çorak topraktaki küçük su birikintilerinde barınıyor.  Göldeki canlılardan ş imdi geriye sadece yılan balıkları kaldı. Onlar da köylüler tarafından avlanıyor.  Ege'nin en büyük leylek kolonisinin de besin kaynaklarının tamamen yok olmasıyla birlikte, göle bir daha u ğ ramaları beklenmiyor

 HEYELANLAR:  Heyelanlar yeryüzünde yaygın olarak görülen kütle hareketleridir.  Bu olaya ba ğ lı olarak  Bitki örtüsünün özelli ğ i bozulur  Ba ğ bahçe gibi verimli topraklar verimsiz toprakla örtülür  Do ğ al hayat kesintiye u ğ rar  Bazı canlılar yok olmakta  Göller olu ş makta(Tortum ve sera) akarsuların yatakları de ğ i ş mektedir.

 9Ekim 1963 günü İ talya nın kuzeyinde meydana gelen heyelan sonucu ya ş anan sel felaketinde 3000 dolayında insan ya ş amını yitirmi ş birçok mal kaybı olmu ş tur.

EKSTREM DURUMOLU Ş NEDEN İ DO Ğ AL SÜRECE ETK İ S İ KURAKLIK SEL VE TA Ş KIN VOLKAN İ ZMA Yukarıdaki fotoğraflarda hangi tür ekstrem olaylar görülmektedir?

TÜRKİYE ÇÖL OLMASIN!