BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE

Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz.

BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel durumuna göre ihtiyacı olan enerji ve besin öğelerini yeterli miktarda ve düzenli olarak alabilmesidir.

Sağlıklı beslenme ile; - kişinin yaşam kalitesi artar, - okul başarısı artar, - beslenmeye bağlı kronik hastalıklar önlenebilir ve tedavi edilebilir.

Yetersiz ve dengesiz beslenmeden kaynaklanan sağlık sorunları : Aşırı zayıflık, Anemi ( kansızlık ), İyot yetersizliği hastalıkları, Raşitizm, Diş çürükleri, Vitamin yetersizlikleri, Gıda kaynaklı hastalıklar,

Yetersiz ve dengesiz beslenmeden kaynaklanan sağlık sorunları : Kalp damar hastalıkları, Şişmanlık, Diyabet, Kanser, Osteoporoz, Hipertansiyon.

BESİN ÖĞELERİ PROTEİNLER KARBONHİDRATLAR YAĞLAR VİTAMİNLER MİNERALLER SU

PROTEİNLER Enzimlerin ve hormonların yapıtaşıdır, Vücutta sentezlenemediği için mutlaka yiyeceklerle alınmalıdır,

Yeterince protein almazsak ne olur? Büyüme ve gelişme yavaşlar Kolay hasta oluruz Hastalıklar daha uzun sürer Organlarımızın çalışması aksar Saç, deri, tırnak gibi dokularımızın sağlığı bozulur.

KARBONHİDRATLAR Vücuda enerji sağlar. Karbonhidratlardan bazıları tatlı tadı verir (çay şekeri, meyve şekeri…) Başka bir çeşidi ise posadır. Posa; sindirim sisteminin daha sağlıklı çalışmasını sağlar ve pek çok hastalığa karşı koruyucu etki gösterir.

Yeterli posa alabilmek için; Kabuklu yenebilen salatalık, elma, armut gibi sebze ve meyveleri iyice yıkadıktan sonra kabuklu olarak tüketiniz. Posadan zengin olan sebze, meyve ve kurubaklagil gibi besinleri her gün tüketiniz.

Karbonhidratları Fazla tüketirsek ne olur? Şekerlemeler, şekerli-asitli içecekler, çikolata, gofret, bisküvi, pamuk şeker gibi tatlı yiyecekler çok fazla enerji verirler. Bu tür yiyeceklerin fazla tüketilmesi şişmanlığa iştahsızlığa diş çürüklerine neden olur.

YAĞLAR En çok enerji veren besin öğesidir, Hücre zarı ve sinir hücreleri için gereklidir, Vücut ısının kontrolünü sağlar, Gün içerisinde fazla alınan enerji vücutta yağ olarak depolanır.

Yağda kızartılmış bütün yiyecekler, mayonez, kremalı yiyecekler, yağlı etler, sucuk, salam, sosis, çikolatalar ve çikolatalı yiyeceklerin yağ içeriği fazladır

Yağlı yiyecekleri fazla tüketirsek ne olur? Gereğinden fazla enerji aldığımız için şişmanlarız Kalp ve damar sağlığımız olumsuz yönde etkilenir, Vücudumuzda dolaşan kanın bileşimi bozulur. Özellikle katı yağlar kalp ve damarlarımız için daha zararlıdır

VİTAMİNLER Vücut direncini artırır, Sinir ve sindirim sisteminin çalışması için gereklidir, Diğer besin öğelerinin vücutta daha iyi kullanılmasını sağlar.

Vitaminler iki gruba ayrılır Yağda eriyen vitaminler : A Vitamini D Vitamini E Vitamini K Vitamini Suda eriyen vitaminler : C Vitamini B Vitaminleri

MİNERALLER Hücre çalışması için gereklidir, Kemiklerin ve dişlerin yapıtaşıdır, Vücut sıvılarında elektrolit ve asit-baz dengesini sağlar, Vücudumuzda en çok bulunan mineral kalsiyum, Vücudumuzda az miktarda bulunduğu halde çok önemli olan minerallerden biri ise demir’ dir.

Kalsiyumu yetersiz alırsak ne olur? Kemik ve dişlerimiz yeterince güçlü olamaz, Kemiklerimizin uzaması yavaşladığı için boyumuz kısa kalır, Kas ve sinir sistemimizin çalışması aksar.

Demir yetersizliğinde ne olur? Vücudumuzda kan yapımı bozulur ve kansızlık gelişir, Dokularımıza oksijen taşınması aksar, Yorgunluk ve halsizlik hissederiz, Dikkat dağınıklığı nedeniyle öğrenmemiz yavaşlar ve okul başarımız düşer, Kolay hastalanırız.

SU İnsan yaşamı için en önemli besin öğesidir, Besinlerin sindirimi, emilimi ve hücrelere taşınması için gereklidir, Vücut ısısının denetimine yardımcıdır, Elektrolitlerin taşınmasını sağlar, Metabolik atıkların akciğer ve böbreklerle vücut dışına atılması için gereklidir.

BESİNLERİMİZİ TANIYALIM

BESİN GRUPLARI SÜT GRUBU ET - YUMURTA GRUBU SEBZE - MEYVE GRUBU EKMEK ve TAHIL GRUBU

SÜT GRUBU Süt, yoğurt, ayran, peynir gibi besinler protein kaynağıdır. Bu besinler ; - kemik ve diş sağlığını korumak - kasları güçlendirmek için gereklidir.

Günlük önerilen miktar : 1–2 kibrit kutusu kadar peynir 1 bardak süt ve 1 kase yoğurt tüketilmeli

ET - YUMURTA GRUBU Et, tavuk, yumurta ve kurubaklagiller protein kaynağı besinlerdir. Bu besinler ; - beyin gelişimi için gereklidir, - hastalıklara karşı direnci artırır, - kansızlığı önler. Bütün gece süren açlıktan sonra günün en önemli öğünü sabah kahvaltısıdır. Sabahları kendinizi daha iyi hissetmenizi ve daha iyi öğrenmenizi sağlar. Kahvaltı etmeden okula gelen çocukların daha az başarılı oldukları görülmüştür.

Günlük önerilen miktar : 2-3 köfte kadar et-tavuk-balık-hindi + Haftada 3-4 kez 1 adet yumurt Haftada 3-4 kez 1 porsiyon kuru baklagil yemeği

SEBZE- MEYVE GRUBU Bu besinler; - vücut direncinin artırılması, - sindirim sisteminin düzenli çalışması - gözlerin, dişlerin, cildin sağlığı için gereklidir.

Günlük önerilen miktar : 1 tabak salata 1 tabak sebze yemeği 3 adet meyve tüketilmeli

EKMEK ve TAHIL GRUBU Pirinç, bulgur, mısır, buğday gibi tahıllardan yapılan besinler ve ekmek Bu besinler; - vücuda enerji sağlanması - sinir sisteminin güçlenmesi için gereklidir.

Günlük önerilen miktar : 1 kase çorba 1 tabak pilav / makarna 4 – 6 dilim ekmek tüketilmeli

ÖNERİLERİMİZ Yeterli ve dengeli beslenin, Mutlaka kahvaltı yapın, ( kahvaltı güne sağlıklı başlamanız, öğrenme ve öğrendiklerinizi hatırlamanız için çok önemlidir. ) Öğün atlamayın, Bütün gece süren açlıktan sonra günün en önemli öğünü sabah kahvaltısıdır. Sabahları kendinizi daha iyi hissetmenizi ve daha iyi öğrenmenizi sağlar. Kahvaltı etmeden okula gelen çocukların daha az başarılı oldukları görülmüştür.

ÖNERİLERİMİZ Vücut ağırlığınızı dengede tutun, Televizyon ve bilgisayar karşısında daha az zaman harcayın, Sevdiğiniz spor dallarıyla ilgilenin,

ÖNERİLERİMİZ Şeker ve yağ içeriği yüksek yiyecekler yerine besleyici değeri yüksek yiyecekleri tercih edin, Okul çevresinde kontrolsüz koşullarda üretilen ve açıkta satılan besinleri yemeyin,

ÖNERİLERİMİZ Beslenme çantanızda; süt, ayran, peynir, meyve, ekmek, kek, köfte, tavuk eti, haşlanmış yumurta gibi yiyeceklerin olmasına dikkat edin,

ÖNERİLERİMİZ Sebze ve meyveleri iyice yıkamadan yemeyin, Beslenme çantanızı her gün mutlaka temizlemeye dikkat edin, Yemeklerden önce ve sonra ellerinizi iyice yıkayın, Günde iki kez dişlerinizi fırçalayın.