İnstant süttozu diğer süt tozlarından daha iyi rekonstitüsyon özelliklerine sahiptir 1985 yılında Peebles tarafından patent alan instantizasyon prosesi kurutma teknolojisinin ekonomik yönlerini ve kalitesini önceki instant uygulamalara göre önemli biçimde geliştirmiştir. Islanabildik, nüfuz edebilirlik (absorbsiyon), batabilirdik, d ağ ila bili dik ve çözünebildiği içeren instantizasyon prosesi ile kurutulmuş ürünlerin Özellikleri geliştirilmiştir. Proses bu değişiklikler arasında en uygun dengeyi sağlamaktadır.
Süttozunun suda hızlı bir şekilde eriyebilmesi için instantize edilmesi zorunlu bir işlemdir. Toz partikülferinde doğru bir gözeneklilik (Porozite) elde edebilmek için konsantrat zerreleri öncelikle kurutulmalıdır. Ardından partikül yüzeyinin hızlı bir şekilde genişlemesi ve kanalların kapanması nedeniyle partiküller nemlendirilmelidir. Bu aşamadan sonra partikül yüzeyleri yapışkan ve nemli bir hal almakta ve birbirleri ile birieşerek aglomerat formuna dönüşmektedirler. Yani istant karektentistler toz partikülleri arası neden olan aglorasyon ile sağlanmaktadır.
Rekontitüsyon sırasında hava su ile yer değiştirmektedir.Hava rekontitüsyon sırasında toz partiküllerinin fazla miktarda su ile temas etmesine neden olmaktadır. İstantize olmayan üründe, küme halindeki toz partikülleri etrafında viskoz bir tabaka olusabilmekte ve buda daha sonra suyu adsorbe etmektedir.Bu durum çözünme işlemini yavaşlatmaktadır.
İstantizasyonun başlıca iki tipi vardır.Bunlar ; Kuru fodra toz sağlandıktan sonra instantizasyonun gerçekleştirildiği yeniden ısıtmalı proses ve kurutma sırasında gerçekleşen instantizasyondur.Yeniden ısıtmalı prosedür için materyal süttozu ıslatma odasında disperse edilmekte ve toz partiküllerinin aglomera olmasına neden olan % su içerigi kazanmaktadır.Aglomera olan ürün titreşimli akışkan yatakla kurutucuya ve yaklaşık 10 °C ye soğutmanın yapıldıgı sogutucuya taşınmaktadır…
Şekil 5.20'de gösterilen akışkan yatak ile oldukça yeterli düzeyde instantizasyon sunabilmektedir. Akışkan yatak kurutucu odanın tabanına bağı bulunmaktadır ve altında açıklıklar bulunan bir paletten ibarettir. Adı geçen bu alet bir motor yardımıyla hareketlendirilmektedir. Alttaki açıklıktan ayrılan toza, akışkan yataktaki hareketli palette uygun bir hızla hareket kazandırılmaktadır akışkan yataklı kurutucu toz tabakasının yığın yüksekliği yaklaşık 10 cm d r. orada kalış sûresi dakikadır. Çünkü son kurutma aşamasında iki aşamalı, kurutma, tek aşamalı kurutma işleminden daha duşuk sıcaklıkta kurutulan toza neden olmaktadır.
Şekilde akışkan yatağın bağlı olduğu kurutma odasında ayrılan toz 1. Bölümde buhar tarafından nemlendirilmektedir.Daha sonra hareketli palet yardımı ile kurutma bölümüne taşınan toz burada yavaş şekilde artan sıcaklık ile tamamen kurutulmaktadır. Kurutmanın 1. Aşamasında partiküller birbirleriyle birleştiklerinden aglomerasyon meydana gelmektedir.Su kurutma aşamasından geçerken istenilen kuruluk düzeyine ulaşmaktadır.
Büyük boyutlu partiküller kurutucu yatagın çıkışında ayrılmakta ve giriş bölümüne geri gönderilmektedir.Yataktan çıkan instant partiküller soğutucu hava tarafından siklonlara taşınmakta burada havadan ayrılmakta ve paketlenmektedir.Yine akışkan yataktaki hava sprey kuledeki hava ile birlikte süt partiküllerinin yeniden kazanılması için siklonlara göndermektedir. Akışkan yataklı kurutucudan elde edilen son ürün %4 den daha az su içerigine sahiptir.Sıcak hava akışkan yataklı kurutucunun delikli konveyörü boyunca üflenmekte ve küçük toz partiküllerini veya zerrelerini seperasyon işleminin gerçekleştiği siklona taşımaktadır.Sıca hava ve katı maddeler birbirinden ayrıldıktan ve toz zerreleri proses başlangıcına geri döndükten sonra hava atmosfere tahliye edilmektedir.
Direkt instantizasyon sırasında aglomerasyon prosesi toz partıkülleri oluşumundan hemen sonra nemli tozlarda gerçekleştirilmektedir.Bu kurutozun prosese girdiği iki aşamalı prosesten farklılık göstermektedir
Hava çıkış sıcaklığının düşük olması ve diğer farklı kurutma parametrelen nedeniyle tahliye edilen tozlar nem çekmektedir. Toz, sıcak hava akımının zerreleri siklon sistemine taşıdığı ve aşırı suyun uzaklaştırıldığı. ıkı vibrasyon kurutucular sayesinde taşınmaktadır. Seperasyondan sonra zerreler nemli tozlarla aglomera edilerek kurutucu kulede atomizasyon bölgesine geri verilmektedir.
Üç aşamalı kurutmada kulenin en iyi tip kurutma odası kristalizasyon son kurutma ve kaplama için üç tane ilave odaya sahip olan filtemat kurutucu içerir.Bu püskürtme dizaynı yüksek verimliliğe üretim değişkenliğine sahiptir.Ayrıca ürünün instant özellikleri oldukça iyidir.En son sistem Storck firması tarafından geliştirilen çok aşamalı sprey kurutucudur. Kurutma odası karıştırma bölümü boyunca akışkan yatağa direkt olarak bağlanmaktadır.bu nemli toz için taşınma süresinin kısaltmaktadır.
İnstant Kurutma SorularSoru 1)Süttozunun suda hızlı eriyebilmesi için zorunlu işlemler nedir?Cevap :Süttozunun hızlı eriyebilmesi için instantize işlemi zorunludur. Soru 2)Yataktan çıkan instant partiküller neden silikonlara taşınır?Cevap : Yine akışkan yataktaki hava,sprey kuledeki hava ile birlikte süt partiküllerinin yeniden kazanılması için gönderilir. Soru 3)Akışkan yataklı kurutucudan elde edilen su içeriği % kaçtır?Cevap : %4’den daha az su içerir. Soru 4)Tahliye edilen tozlar neden nem çekmektedir? Cevap :Hava çıkış sıcaklığının düşük olması ve diğer farklı kurutma parametreleri nedeniyle nem çekerler. Soru 5)Toz neler yardımıyla taşınır? Cevap : İki vibrasyonlu kurutucular sayesinde taşınır.
Soru 6) Üç aşamalı kutucuyu açıklaynız. Cevap : Üç aşamalı kurutmada kurutma odası,kristalizasyon,son kurutma ve kaplama için üç tane ilave odaya sahip olan Filtermat kurutucu içerir. Soru7)Rekonstitüsyon nedir ? Cevap : Hava ve suyun yer değiştirmesidir Soru 8)İnstantizayonun kaç tane tipi vardır? Cevap : 2 tipi vardır. Soru 9)Rekonstitüsyonda neler yapılır? Cevap : Hava,rekonstitüsyon sırasında toz partiküllerinin fazla miktardaki suyla temas etmesine yarar. Soru 10)Akışkan yataklı kurutucuda toz tabakasının yığın yüksekliği kaçtır? Cevap : Yaklaşık 10 cmdir.