DENEYSEL BULGULARIN ANALİZİ ÖLÇME TEKNİĞİ

Deneysel veriler bir şekilde analiz edilmelidir Deneysel veriler bir şekilde analiz edilmelidir. Bu analizler bazen çok kolay olmasına rağmen bazen deneysel sonuçların temel fiziksel kurallara uymasını sağlamak için çok karmaşık olabilir. Hatta yeni kurallar oluşturulması gerekebilir. Bu derste; deneysel ölçümlerin geçerliliği, hassasiyeti ve hatalar üzerinde durulacaktır.

Ölçme hassasiyeti bilinmeli Araştırmacı elde edilen verilerin geçerliliğini bilmek ister. Dolayısıyla ölçme cihazının hassasiyeti bilinirse veriler kullanılabilir değerlerdir.

Tecrübe hatayı engellemez Deneyi yapan eleman ne kadar tecrübeli olursa olsun sonuçlar hatalı olabilir. Bu hataların bazıları insan kaynaklı bazıları da rastgele karakterli olabilir. Ve elde edilen veriler normal dağılımdan aşırı sapmalar gösterebilir.

Hata dağılımı Hataları üç gurupta toplayabiliriz. Birinci grup hatalar: dikkatsizlik ve tecrübesizlik ölçme cihazının yanlış seçimi ölçme sistemlerinin yanlış dizaynı

İkinci grup hatalar: Sabit veya sistematik olarak adlandırılan hatalar İkinci grup hatalar: Sabit veya sistematik olarak adlandırılan hatalar. Tekrar edilen okumalarda görülen ve nedeni bilinmeyen. Üçüncü grup hatalar: Rastgele hatalardır. Deney yapan elemanın değişmesi, voltajın değişmesi, ölçü cihazının ısınması veya histerizisten kaynaklanabilir.

Teorik modeller Pratikte sistematik hataların tespiti için bazı teorik modeller geliştirilmiştir. Ör: Kanal içinde akan gazın sıcaklığının termometre ile ölçümü (sistematik hata) Kanalın ısıl özelliklerinden faydalanarak teorik olarak hesaplanabilir.

Hata oranının belirlenmesi Deneysel verilerin hata oranını tespit için Akılcı yaklaşım Belirsizlik analizi gibi pratik yöntemler geliştirilmiştir. Belirsizlik analizi daha çok tercih edilmektedir.

HATA ANALİZİNDE AKILCI YAKLAŞIM Ölçme sisteminde kullanılan tüm aletlerin maksimum hata yaptığı kabul edilir. Ör. Elektrik devresindeki güç, gerilim ve akım şiddeti çarpımı olan P=EI Bağıntısı ile ölçüm yapılmak istensin. E= 100 V ± 2 V I= 10 A ± 0.2 A Güç= 1000 W tır. En hatalı iki değer kullanılırsa, hata yüzdesi 4,04 ile -3,96 değerleridir. Belki de bu hata oranına hiçbir zaman ulaşılamayacaktır.

HATA ANALİZİNDE BELİRSİZLİK ANALİZİ Belirsizlik analizi hassas bir yöntemdir. Sistemde ölçülmesi gereken büyüklük R, ve bu büyüklüğe etki eden n adet bağımsız değişkenler ise x1, x2, x3,……….. xn, olsun. Bu durumda R= Ro (x1, x2, x3,……….. xn) yazılabilir. Her bir değişkene ait hata oranı w1,w2,w3,….wn, ve R büyüklüğünün hata oranı wR ise

DENEYSEL BULGULARIN İSTATİSTİKİ ANALİZİ

EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ