KAL İ TE VE VER İ ML İ L İ K

Kaliteli ve daha verimli üretim ancak standardizasyon ve sürekli kaynak iyileştirilmesi (Makina,Teçhizat,İnsan, vb.)ile mümkün olabilir. O halde stratejimiz; Hata kaynaklarını ortadan kaldırmak suretiyle daha verimli ve kaliteli üretim olmalıdır.

KAL İ TE VE VER İ ML İ L İ K İ L İŞ K İ S İ  İşletmeler ekonomik yönleri oldukça güçlü olan ve ekonomik değere sahip mallar üreten kuruluşlardır. Dolayısıyla işletmeler üretim yaparken, bu üretimi daha az kaynakla ve üretim faktörlerini daha az kullanarak gerçekleştirmek durumundadırlar. Bu, işletmeler açısından maddesel anlamda, verimlilik gücü anlamına gelmektedir. Ülkeler arasında üretimin verimliliği açısından farklar vardır. Bazı ülkeler belirli malları üretmede diğerlerinden daha etkindirler, yani bu malları daha ucuza mal ederler. Ülkelerin verimlilik gücü, ekonomilerin kalkınma ve gelişmeleri bakımından, dünya ekonomisi ve nihayet işletmeler açısından büyük bir önem taşımaktadır. Ülkelerin ekonomik gücü karşılaştırılırken de, verimlilik göstergeleri dikkate alınmaktadır. Ancak dikkate alınması gereken bir nokta, verimliliğin girdi/çıktı gibi basit bir şekilde ele alınmaması, tüm boyutlarıyla dikkate alınarak değerlendirilmesidir.

KAL İ TE MAL İ YETLER İ  Kalite maliyeti kavramı, üretilen ürünlerin, müşteri beklentilerini karşılamamasını takiben hem ürün geliştirme hem de süreç iyileştirme çalışmalarının sonucu olarak doğmuştur. Kalite maliyetlerinin ölçülüp hesaplanması Toplam Kalite Yönetimi programının önemli ve gerekli aşamalarından biridir.[1]  Kalite, “ilk seferinde doğru yapılmasını”  hedefler.  Hem bu hedefi gerçekleştirmek için, hem  de ilgili hedef gerçekleşmediğinde bazı  kalite maliyetleri ortaya çıkar.

Kalite maliyeti; ’meydana gelebilecek hataları önlemek amacıyla yürütülen faaliyetler, planlı kalite muayeneleri ve mamulün üretim esnasında veya müşteriye teslimden sonra görülen hataların sonucunda ortaya çıkan maliyetler’ ’olarak tarif edilmektedir. Diğer bir yaklaşımla KALİTESİZLİGİN Maliyetidir. Kalitenin öneminin üreticiler ve tüketiciler tarafından anlaşılması, üreticilere giderek artan rekabet koşulları içinde pazarda üstünlük sağlamanın yanı sıra hammadde ve enerji kaynaklarının daha rasyonel kullanımını sağlayacaktır.

KALİTE MALİYETLERİNİ İNCELEME AMACI Üst yönetime kalite programının öneminin anlatılması, Ana maliyet azaltıcı kalemlerin tespit edilmesi, Müşteri memnuniyetsizliğini azaltmak ve ürün güvenirliliğini arttırmak için fırsatların tespit edilmesi, Bütçenin hazırlanabilmesi ve maliyetlerin kontrol altına alınabilmesi.

KAL İ TE MAL İ YET TÜRLER İ  Kalite maliyet türleri üç ana ba ş lık altında toplanır; 1.ÖNLEME MAL İ YETLER İ 2.ÖLÇME VE DEGERLEND İ RME MAL İ YETLER İ 3.BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ  DI Ş BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ  İ Ç BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ

1.ÖNLEME MALİYETLERİ Ürün veya hizmetlerin müşteri isteklerini karşılayamama riskini ortadan kaldırmak amacıyla özel olarak tasarlanmış tüm faaliyetlerin maliyetleridir. Kalitesizliği önleme faaliyetleri, mal ve hizmet üretiminde doğabilecek hata ve kusurları önceden belirleyip önlemek için yapılan ön çalışmalardan meydana gelir. Bunlar, yeni bir ürün üretimi için tasarım aşamasında yapılacak çalışmaların planlanması, programlanması, üretim süreci boyunca ortaya çıkabilecek hata ve kusurların saptanması ve bunların giderilmesi çalışmalarıdır. Bu çalışmaların amacı, düşük kaliteli ürün üretimini önlemektir.

2.ÖLÇME VE DE Ğ ERLEND İ RME MAL İ YETLER İ Ürünlerin belirlenen şartlara(standartlara)uygunluğunu doğrulamak amacıyla yapılan faaliyetlerin maliyetleridir. Ancak, kusur tespit sonrası yapılan yeniden işleme, bakım, onarım ve yeniden muayene gibi işlemlerin maliyeti bu kapsamda değerlendirmez.

3.BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ Uygun olmayan ürün veya hizmetlerin sebep olabilece ğ i tüm maliyetlerdir. Ba ş arısızlık maliyeti iki grupta incelenir; İ Ç BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ DI Ş BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ

1. İ Ç BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ Ürün veya hizmetin mü ş teriye arz edilmesinden önce tespit edilen maliyetlerdir. İ ç ba ş arısızlık maliyetlerini olu ş turanlar kabaca, hurda ürünler, ıskartalar, fireler, ürünler arası kalite farkları, üründe yapılan düzeltmeler ve tamirler olarak sıralanabilir.

2.DI Ş BA Ş ARISIZLIK MAL İ YETLER İ Ürün veya hizmetin müşteriye arz edilmesinden sonra ortaya çıkan veya tespit edilen maliyetlerdir. Önleme çalışmalarının doğru yapıldığı yerde, hem iç, hem dış başarısızlık sayısında düşüş olacaktır. Müşteriye ulaşan hatalı ürünler, dış başarısızlık maliyetine neden olmalarının yanı sıra, marka imajını zedeler ve müşteri güvenini azaltır. Bu sebeple, dış başarısızlık maliyetleri en aza indirilmeli, mümkünse sıfırlanmalıdır. Dış başarısızlık maliyetlerinin indirgenmesi, önleme maliyetlerinde artışa neden olabilir, ancak müşteri memnuniyeti ve sorunların müşteriye yansıtılmadan çözülerek memnuniyetin devamının sağlanması birincil öncelik olmalıdır.

KAL İ TES İ ZL İ K R İ SKLER İ Kalitesizliğin, işletmeye olan maliyetler yanında hatalı ürün veya hizmetlerin sonucunda ortaya çıkan etkenlere de kalitesizlik riskler denilmektedir. Bunlar; 1.FİRMA İÇİN 2.MÜŞTERİ İÇİN Olmak üzere iki ye ayrılır.

FİRMA İÇİN  PRESTİJ KAYBI,  PAZAR PAYININ AZALMASI  KAYNAK İSRAFI VE VERİMLİLİĞİN AZALMASI  MOTİVASYON KAYBI  MADDİ VE MANEVİ TAZMİNATLAR MÜŞTERİ İÇİN  İNSAN SAGLIĞI,GÜVENLİĞİ  MAL VE HİZMENLERDE TATMİNSİZLİK  GÜVENSİZLİK  MAĞDURİYET

KAL İ TE İ LE İ LG İ L İ YANLI Ş DÜ Ş ÜNCELER Kalite fazla harcama gerektirir. Kalite farklı seviyelerde ifade edilir.(sınıflandırma olabilir) Kalite sistemi pahalı bir iştir. Kalite sadece mamuller için geçerlidir. Kalite sadece kalite biriminin sorumluluğundadır.

SORULAR 1.Kalite maliyet hesaplanmasında nelere dikkat edinilir? 2.Kalite maliyet türleri kaç gruba ayrılır? 3.Kalite ile ilgili yanlı ş dü ş ünceler nelerdir?

D İ NLED İĞİ N İ Z İ Ç İ N TE Ş EKKÜRLER MUSTAFA ALTAN