Chapter 3 Bölüm 3 Supply and Demand Arz ve Talep

Chapter Outline Bölüm Taslağı Market demand Market supply Market equilibrium Comparative statics analysis Supply, demand, and price Piyasa talebi Piyasa arzı Piyasa dengesi Karşılaştırmalı statik analiz Arz, talep ve fiyat

Learning Objectives Öğrenme amaçları Define supply, demand, and equilibrium price List and provide specific examples of the non-price determinants of supply and demand Distinguish between the short-run rationing function and long-run guiding function of price Illustrate how the concepts of supply and demand can be used in management decisions about price and allocations of resources. Use supply and demand diagrams to determine price in the short and long run Arz, talep ve piyasa dengesini tanımlamak Arz ve talebin fiyat dışı belirleyicilerinin listesini çıkarmak ve belirli örnekler vermek Fiyatın kısa dönem tayınlama fonksiyonu ile uzun dönem yönlendirme fonksiyonunu ayırt etmek Arz ve talep kavramlarının fiyat ve kaynak dağılımı konusundaki yönetim kararlarında nasıl kullanılabileceğini göstermek. Kısa ve uzun dönemde fiyatı belirlemek için arz ve talep diyagramlarını kullanmak

Market Demand Piyasa Talebi The demand for a good or service is defined as: Quantities of a good or service that people are ready, willing and able to buy at various prices within some given time period. (Other factors besides price held constant.) Bir mal veya hizmet talebi şöyle tanımlanır: - Belli bir zaman döneminde insanların çeşitli fiyatlardan almaya hazır, istekli ve muktedir oldukları miktarlar. (Fiyat dışında kalan diğer faktörler sabit tutulmuştur) This may need some examples-demand is the quantities will be purchases over a range of relevant prices.

Market Demand Piyasa Talebi “Ready” implies that consumers are prepared to buy a good or service both because they are: Willing: Consumers have a preference for it. Able: Consumers have the income to support this preference. “Hazır”, tüketicilerin mal veya hizmeti satın almaya her iki anlamda da hazırlıklı olduğunu ima eder: İstekli: tüketicilerin bu mal veya hizmet için bir tercihi söz konusudur. Muktedir: Tüketicilerin bu tercihi destekleyecekleri geliri vardır.

Market Demand Piyasa Talebi Market demand is the sum of all the individual demands. Individuals may have distinct demand curves, and they sum to the overall demand in the market. Piyasa talebi, tüm bireysel taleplerin toplamıdır Bireyler farklı talep eğrilerine sahip olabilirler, bunların toplamı piyasadaki genel talebi verir. Örnek: pizza talebi

Market Demand Piyasa Talebi There is an inverse relationship between price and the quantity demanded of a good or service. This is called the Law of Demand. Thus, the demand curve is downward sloping. Bir mal veya hizmetin fiyatı ile talep edilen miktarı arasında ters bir ilişki vardır. Buna Talep Kanunu denir. Bu nedenle talep eğrisi aşağıya doğru eğimlidir. Although economics books describe the demand curve as a precise line or curve-in practice it is a best estimate.

Market Demand Piyasa Talebi Graphical Representation of Demand Algebraic Representation of Demand Qd=700-100P Talebin Grafiksel Gösterimi Talebin Cebirsel Gösterimi In practice, demand curves are represented by equations of demand. Often firms must estimate demand for numerous products.

Market Demand Piyasa Talebi Changes in price result in changes in the quantity demanded This is shown as movement along the demand curve. Changes in non-price factors result in changes in demand This is shown as a shift in the demand curve. Fiyattaki değişmeler, talep edilen miktardaki değişmelerle sonuçlanır - Bu, talep eğrisi boyunca bir hareket olarak gösterilir. Fiyat dışı faktörlerdeki değişmeler, talepte değişmelerle sonuçlanır - Bu, talep eğrisinde bir kayma ile gösterilir. The distinction between a change in quantity demanded and a change in demand takes some discussion and examples. It is the change in the non-price factors which shift demand.

Market Demand Piyasa Talebi

Market Demand Piyasa Talebi Non-price determinants of demand-result is a shift in the demand curve. tastes and preferences income prices of related products future expectations number of buyers Talebin fiyat dışı belirleyicileri – sonuç talep eğrisinde bir kaymadır - zevk ve tercihler - Gelir (Normal mal-düşük mal ayırımı) - ilişkili ürünlerin fiyatları (ikame mallar-tamamlayıcı mallar) - gelecek beklentileri (gelir ve fiyat beklentileri) - alıcı sayısı This is a good slide for discussion. Changes in styles of clothing is often a good place to start the discussion on how consumer tastes and preferences may shift the demand curve.

Market Supply Piyasa Arzı The supply of a good or service is defined as quantities that people are ready to sell at various prices within some given time period (Other factors besides price held constant) Bir mal veya hizmetin arzı, belli bir zaman döneminde insanların değişik fiyatlarda satmaya hazır oldukları miktarlar olarak tanımlanır (Fiyat dışında kalan diğer faktörler sabit tutulmuştur)

Market Supply Piyasa Arzı Changes in price result in changes in the quantity supplied shown as movement along the supply curve Changes in non-price determinants result in changes in supply shown as a shift in the supply curve Fiyattaki değişmeler, arz edilen miktarda değişmelerle sonuçlanır - Bu, arz eğrisi boyunca bir hareket olarak gösterilir Fiyat dışı faktörlerdeki değişmeler, arzda değişmelerle sonuçlanır - Bu, arz eğrisinde bir kayma ile gösterilir This will take some discussion to explain the distinction between movement along the supply curve and a shift in the supply curve.

Market Supply Piyasa Arzı

Market Supply Piyasa Arzı Non-price determinants of supply-results in a shift in the supply curve. costs and technology prices of other goods or services offered by the seller future expectations number of sellers weather conditions Arzın fiyat dışı belirleyicileri-arz eğrisinde bir kayma ile sonuçlanır. - maliyetler ve teknoloji - satıcı tarafından teklif edilen diğer mal ve hizmetlerin fiyatları - gelecek beklentileri - satıcı sayısı - hava koşulları The decrease in costs for manufacturing computer components is a good discussion starter demonstrating a shift in the supply curve.

Market Equilibrium Piyasa Dengesi Equilibrium price: the price that equates the quantity demanded with the quantity supplied Equilibrium quantity: the amount that people are willing to buy and sellers are willing to offer at the equilibrium price level Denge fiyatı: talep edilen miktarı arz edilen miktara eşitleyen fiyat Denge miktarı: denge fiyat düzeyinde insanların almaya, satıcıların teklif etmeye hazır oldukları miktar

Market Equilibrium Piyasa Dengesi Shortage: a market situation in which the quantity demanded exceeds the quantity supplied shortage occurs at a price below the equilibrium level Surplus: a market situation in which the quantity supplied exceeds the quantity demanded surplus occurs at a price above the equilibrium level Noksan: talep edilen miktarın arz edilen miktarı aştığı bir piyasa durumudur - noksan, denge düzeyinin altındaki bir fiyatta meydana gelir Fazla: arz edilen miktarın talep edilen miktarı aştığı bir piyasa durumudur - fazla, denge düzeyinin üstündeki bir fiyatta meydana gelir

Market Equilibrium Piyasa Dengesi This graph can be used to discuss government intervention into the market-rent control and government subsidies.

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Comparative statics is a form of sensitivity (or what-if) analysis Commonly used method in economic analysis Karşılaştırmalı statik, bir duyarlılık şekli (veya ya…ise/olursa) analizidir. - İktisadî analizde genellikle kullanılan yöntemdir

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Process of comparative statics analysis: state all the assumptions needed to construct the model begin by assuming that the model is in equilibrium introduce a change in the model, so a condition of disequilibrium is created find the new point of equilibrium compare the new equilibrium point with the original one Karşılaştırmalı statik analiz süreci: - modeli kurmak için gereken tüm varsayımları belirtin - modelin dengede olduğunu varsayarak başlayın - modelde bir değişiklik öngörün, böylece bir dengesizlik koşulu yaratılmış olur - yeni denge notasını bulun - yeni denge noktasını ilkiyle karşılaştırın

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Step 1 assume all factors except the price of pizza are constant buyers’ demand and sellers’ supply are represented by lines shown 1. Aşama Pizzanın fiyatı dışındaki tüm faktörlerin sabit olduğunu varsayın Alıcıların talebi ile satıcıların arzı, gösterilen doğru çizgilerle temsil edilmektedir

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Step 2 begin the analysis in equilibrium as shown by Q1 and P1 2. Aşama Q1 ve P1 ile gösterildiği gibi dengedeki analize başlayın

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Step 3 assume that a new study shows pizza to be the most nutritious of all fast foods consumers increase their demand for pizza as a result 3. Aşama Yeni bir çalışmanın, pizzanın hamburger türü yiyeceklerin en besleyicisi olduğunu gösterdiğini varsayın Bunun bir sonucu olarak tüketiciler pizza taleplerini artırmaktadır

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Step 4 the shift in demand results in a new equilibrium price (P2) and a new equilibrium quantity (Q2) 4. Aşama talepteki kayma yeni bir denge fiyatı (P2) ve yeni bir denge miktarı (Q2), ile sonuçlanır

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Step 5 comparing the new equilibrium point with the original one, we see that both equilibrium price and quantity have increased 5. Aşama yeni denge noktasını baştaki noktayla karşılaştırdığımızda, hem denge fiyatının hem de denge miktarının artmış olduğunu görürüz

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz The short run is the period of time in which: sellers already in the market respond to a change in equilibrium price by adjusting variable inputs buyers already in the market respond to changes in equilibrium price by adjusting the quantity demanded for the good or service Kısa dönem, öyle bir zaman dönemidir ki: - halen piyasada bulunan satıcılar denge fiyatındaki bir değişmeye değişken girdilerini ayarlayarak tepki gösterir - halen piyasada bulunan alıcılar denge fiyatındaki bir değişmeye talep edilen mal veya hizmet miktarını ayarlayarak tepki gösterir The short run is not a specific time period-but these adjustments.

Comparative Statics Analysis Karşılaştırmalı Statik Analiz Short run changes show the rationing function of price The rationing function of price is the change in market price to eliminate the imbalance between quantities supplied and demanded. Kısa dönemdeki değişmeler fiyatın tayınlama işlevini gösterir - Fiyatın tayınlama işlevi, arz ve talep miktarları arasındaki dengesizliği gidermek üzere denge fiyatındaki değişmedir.

Comparative Static Analysis: Short-run Karşılaştırmalı Statik Analiz: Kısa dönem an increase in demand causes equilibrium price and quantity to rise Talepte bir artış, denge fiyat ve miktarının yükselmesine yol açar

Comparative Static Analysis: Short-run Karşılaştırmalı Statik Analiz: Kısa dönem a decrease in demand causes equilibrium price and quantity to fall talepte bir azalma, denge fiyat ve miktarının düşmesine yol açar

Comparative Static Analysis: Short-run Karşılaştırmalı Statik Analiz: Kısa dönem an increase in supply causes equilibrium price to fall and equilibrium quantity to rise arzda bir artış, denge fiyatının düşmesine ve denge miktarının yükselmesine yol açar

Comparative Static Analysis: Short-run Karşılaştırmalı Statik Analiz: Kısa dönem a decrease in supply causes equilibrium price to rise and equilibrium quantity to fall arzda bir azalma, denge fiyatının yükselmesine ve denge miktarının düşmesine yol açar

Comparative Static Analysis: Short-run Karşılaştırmalı Statik Analiz: Uzun dönem The long run is the period of time in which: new sellers may enter a market existing sellers may exit from a market existing sellers may adjust fixed factors of production buyers may react to a change in equilibrium price by changing their tastes and preferences Uzun dönem, öyle bir zaman dönemidir ki: - yeni satıcılar piyasaya girebilir - mevcut satıcılar piyasadan çıkabilir - mevcut satıcılar sabit üretim faktörlerini ayarlayabilir - alıcılar denge fiyatındaki bir değişmeye zevk ve tercihlerini değiştirmek suretiyle karşılık verebilir

Comparative Static Analysis: Short-run Karşılaştırmalı Statik Analiz: Uzun dönem Long run changes show the allocating function of price The guiding or allocating function of price is the movement of resources into or out of markets in response to a change in the equilibrium price. Uzun dönemdeki değişmeler, fiyatın dağıtım (tahsis) işlevini gösterir Fiyatın yol gösterici veya dağıtım işlevi, denge fiyatındaki bir değişmeye cevaben kaynakların piyasalara girmesi veya piyasalardan çıkmasıdır.

Comparative Static Analysis: Short-run Karşılaştırmalı Statik Analiz: Uzun dönem initial change: decrease in demand from D1 to D2 result: reduction in equilibrium price and quantity (to P2, Q2) follow-on adjustment: movement of resources out of the market leftward shift in the supply curve to S2 equilibrium price and quantity (to P3, Q3) ilk değişme: talepte D1‘den D2 ‘ye azalma sonuç: denge fiyat ve miktarında azalma (P2,Q2) izleyen ayarlama: - kaynakların piyasa dışına hareketi - arz eğrisinde sola doğru S2’ye kayma - denge fiyat ve miktarı (P3,Q3) noktasına kayar

Long-run Analysis Uzun Dönem Analizi initial change: increase in demand from D1 to D2 result: increase in equilibrium price and quantity (to P2, Q2) follow-on adjustment: movement of resources into the market rightward shift in the supply curve to S2 equilibrium price and quantity (to P3, Q3) ilk değişme: talepte D1‘den D2 ‘ye artış sonuç: denge fiyat ve miktarında artış (P2,Q2) izleyen ayarlama: - kaynakların piyasa yönelmesi - arz eğrisinde sağa doğru S2’ye kayış - denge fiyat ve miktarı (P3,Q3) noktasına kayar

Summary: Short-Run and Long-Run Changes in the Market Özet: Piyasada kısa ve uzun dönem değişmeleri

Supply, Demand, and Price Arz, Talep ve Fiyat In the extreme case, the forces of supply and demand are the sole determinants of the market price, not any single firm. this type of market is ‘perfect competition’ In many cases, individual firms can exert market power over price because of their: dominant size ability to differentiate their product through advertising, brand name, features, or services Aşırı durumda, tek başına herhangi bir firma değil, arz ve talep güçleri piyasa fiyatının yegane belirleyicisidir. Bu tür piyasa ‘tam rekabet’ piyasasıdır Çoğu durumda bireysel firmalar aşağıdaki nedenlerle fiyat üzerinde piyasa gücünü kullanabilmektedir: - hâkim büyüklük - ürünlerini reklam, marka adı, sunum veya hizmetler yoluyla farklılaştırma yeteneği

Supply, Demand, and Price Arz, Talep ve Fiyat Discussion of changes in the computer industry Makers of PCs, notebooks and jump drives are facing slower growth in the demand for their products as technology is changing. What impact do you think cloud computing will have on the demand for stand-alone applications such as Microsoft Office or storage devices for computers? Bilgisayar sanayisindeki değişmelerin tartışılması PC, notebook ve USB bellek aygıtı yapımcıları, teknoloji değiştikçe ürünlerine talepte yavaş bir artışla karşı karşıya kalıyor. Size göre “cloud computing” olgusu, Microsoft Office veya depolama aygıtları gibi bağımsız uygulamalara olan talebi nasıl etkiler?

Global Application Küresel Uygulama What are the implications of rising demand for oil among developing counties? Gelişmekte olan ülkelerde petrole karşı talep artışının sonuçları nelerdir? What are the implications of rising demand for oil among developing counties? Gelişmekte olan ülkelerde petrole karşı talep artışının sonuçları nelerdir? This is a topic that affects virtually everyone-it leads to discussions of changes in both supply and demand.

Global Application Küresel Uygulama

Global Application Küresel Uygulama

Summary Özet The law of demand states that, other factors held constant, the quantity demanded is inversely related to price. The law of supply states that, other factors held constant, the quantity supplied is directly related to price. Non-price factors may shift the curves. Price serves a short-run rationing function and a long-run guiding function in the marketplace. Talep kanunu, diğer faktörler sabit tutulduğunda, talep edilen miktarın fiyatla ters yönlü ilişki içinde olduğunu ifade eder. Arz kanunu, diğer faktörler sabit tutulduğunda, arz edilen miktarın fiyatla aynı yönde ilişki içinde olduğunu ifade eder. Fiyat dışı faktörler eğrileri kaydırabilir. Fiyatın pazar yerinde bir kısa dönem tayınlama işlevi, bir de uzun dönem yön gösterici işlevi vardır.

Ek:1 Dominant firm: Hâkim firma; Piyasada en yüksek paya sahip olan firma. dominant firm company within a market that has the largest market share, such as McDonald's or Procter & Gamble. Dominant firms have a competitive advantage by virtue of their size, name recognition, and resources. They may hold onto their dominance through various strategies, including innovation, brand extension, and price wars, that trailing  firms do not have the resources to match. Dominant firms often have greater influence with distributors and can get their products into more retail outlets and in better display positions than trailing firms.

Ek:2 Market power: piyasa gücü Market power refers to a single company's ability to control the market price of a good or service.

Ek: 3  Cloud computing: Bulut bilişim Bulut bilişim veya işlevsel anlamıyla çevrim içi bilgi dağıtımı; bilişim aygıtları arasında ortak bilgi paylaşımını sağlayan hizmetlere verilen genel ad. Bulut bilişim bu yönüyle bir ürün değil, hizmettir; temel kaynaktaki yazılım ve bilgilerin paylaşımı sağlanarak, mevcut bilişimhizmetinin; bilgisayarlar ve diğer aygıtlardan elektrik dağıtıcılarına benzer bir biçimde bilişim ağı(tipik olarak İnternet'ten) üzerinden kullanılmasıdır.

Ek: 4 USB, "Universal Serial Bus" kelimesinin kısaltmasıdır. USB'nin Türkçesi "Evrensel Seri Veriyolu"dur. USB dış donanımların bilgisayar ile bağlantı kurabilmesini sağlayan seri yapılı bir bağlantı biçimidir. Son sürümü 3.0'dır. 600 MByte/sn'lik aktarım hızı vardır.

Ek: 5 Preferences: tercihler In economics and other social sciences, preference refers to the set of assumptions related to ordering some alternatives, based on the degree of happiness, satisfaction, gratification, enjoyment, or utility they provide, a process which results in an optimal "choice" (whether real or theoretical). Although economists are usually not interested in choices or preferences in themselves, they are interested in the theory of choice because it serves as a background for empirical demand analysis