5. ADIM Dinlenme Sürelerini Düzenle
İşçinin kaç tür dinlenme hakkı bulunmaktadır? İşçilerin; Ara dinlenmesi Hafta tatili dinlenmesi Ulusal Bayram ve genel tatil dinlenmesi Yıllık izin hakları bulunmaktadır. BU HAKLAR MEVZUATA UYGUN KULLANDIRILMALIDIR. 2
Ara dinlenmesi İşçiniz; Dört saat veya daha az çalışıyor ise 15 dakika Dört saatten 7.5 saate kadar çalışıyor ise(7.5 saat dahil) yarım saat 7.5 saatten daha fazla çalışıyor ise bir saat ara dinlenmesi kullandırmanız gerekmektedir. 3
Ara dinlenmesine ilişkin işyerlerinde karşılaştığımız sorunlar 1. Ara dinlenmesinin eksik kullandırılması.(Örn: İşçi işyerinde günde 9 saat çalışıyor ama ancak yarım saat ara dinlenmesi kullanabiliyor. 2. Ara dinlenmesinin iş başında kullanılması (Örn: Çay molasında çayını içiyor ancak bilgisayar başında işini yapmaya devam ediyor.) 3. Ara dinlenmesini işçinin işyerinde çıkacak olan işi bekleyerek geçirmesi veya ara dinlenmesinde işçiye iş verilmesi 4
Hafta tatili dinlenmesi İşçiler iş sözleşmesinde belirlenen iş günlerinde tam olarak çalışmaları halinde, en az 24 saat kesintisiz hafta tatiline hak kazanırlar. Hafta tatili izninde ücret ödenir Hafta tatilinin mutlaka Pazar günü kullandırılması gerekli değildir. Hafta içi dönüşümlü de kullandırılabilir. 5
Hafta tatili izninde ücret ödenir Hafta tatilinin mutlaka Pazar günü kullandırılması gerekli değildir. Hafta içi dönüşümlü de kullandırılabilir. Hafta tatili günü yapılan çalışmalar fazla çalışma sayılır ve fazla çalışma ücreti gibi ücretlendirilir. 6
Hafta tatili uygulamasına ilişkin işyerlerinde karşılaştığımız sorunlar: 1.Hafta tatili izinlerinin biriktirilerek toplu kullandırılması 2. Hafta tatilinde sürekli fazla çalışma yaptırılması (işçinin isteği üzerine veya işverence) 3. Çalışılan hafta tatili ücretlerinin eksik ödenmesi (Örn: sadece % 50 zamlı ücretin hesaplanması, işçinin çalışmadan hak kazandığı hafta tatili ücretinin ayrıca ödenmemesi) 4. Hafta tatili çalışmalarına ilişkin ödenen ücretlerin kayıtlara yansıtılmaması 5. Hafta tatili çalışmalarının puantaj kayıtları ile izlenmemesi 7
8 Genel tatil dinlenmesi Ulusal bayram ve genel tatil günleri nelerdir? 01 Ocak1 Gün 23 Nisan1 Gün 1 Mayıs1 Gün 19 Mayıs1 Gün 30 Ağustos1 Gün 29 Ekim (28 Ekim 13’de başlar)1,5 Gün Şeker Bayramı3,5 Gün Kurban Bayramı4,5 Gün 1 Yıldaki Toplam Genel Tatil 14,5 Gün
9 Genel tatil uygulamasında dikkat edilecek hususlar 29 Ekim ulusal bayram günü çalışma yapmak yasaktır. Diğer genel tatil günlerinde ve 28 Ekim öğleden sonra çalışma yapılması için işçinin onayı gereklidir. İşçinin onayı iş sözleşmesiyle baştan ya da daha sonra yıllık olarak alınabilir. Genel tati günü çalışan işçiye ilave bir yevmiye ücret verilmelidir. Genel tatil çalışması karşılığında daha sonra izin kullandırılması yasal değildir. Genel tatil çalışmaları puantaj kaydıyla izlenmelidir.
Genel tatil uygulamasına ilişkin işyerlerinde karşılaştığımız sorunlar 28 Ekim öğleden sonra yapılan genel tatil çalışmaları için ilave ücret ödenmemesi Genel tatil günlerinde çalışan işçilere ilave ücret ödemek yerine izin kullandırılması Genel tatil çalışmalarının puantaj kaydı ile izlenmemesi 10
Yıllık İzin Uygulaması İşyerinde deneme süresi dahil en az bir yıl çalışmış olan işçi yıllık izne hak kazanır. İşçi aynı işverene ait birden fazla işyerinde çalışmış ise, çalışma süreleri toplanır ve toplam sürenin bir yılı aşması halinde yıllık izne hak kazanır. İşçinin yıllık izin hakkı hizmet süresine göre hesaplanır. 11
Yıllık izin süreleri Bir yıldan beş yıla kadar(beş yıl dahil) 14 gün Beş yıldan fazla onbeş yıldan az 20 gün Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla 26 gün 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle, 50 ve daha büyük yaştaki işçilere 20 günden daha az yıllık izin kullandırılamaz. Söz konusu süreler işgünüdür. İzin süresine rastlayan hafta tatili ve genel tatil günleri ayrıca ilave edilir. İşçi iznini başka bir yerde geçirecek ise 4 güne kadar ücretsiz yol izin hakkı bulunmaktadır. Yıllık izin en fazla üçe bölünebilir.(Bir bölümü 10 günden az olmamak üzere) 12
Yıllık izin uygulamasına ilişkin işyerlerinde karşılaşılan sorunlar Yıllık izinlerin çok parçalı kullandırılması (birer ikişer günlük parçalar halinde) Yıllık izin kayıtlarının hiç ya da yasaya uygun tutulmaması Yıllık izin kullandırmak yerine ücret ödenmesi Hizmet süresine göre yıllık izin sürelerinin doğru hesaplanmaması 13
Kimlerin izin kurulu oluşturma yükümlülüğü var? 100’den fazla işçiniz varsa izin kurulu oluşturmak zorundasınız. İzin kurulu 3 üyelidir. 1 işveren/işveren vekili temsilcisi ve 2 işçi temsilcisinden oluşur. Üyeler iki yılda bir seçilir. İzin kurulu işçilerden gelen izin taleplerini değerlendirir. Kimin hangi tarihler arasında izin kullanacağını belirler ve bir izin çizelgesi hazırlayarak işverenin onayına sunar. İzin kurulu başkanın çağrısı üzerine iş saatleri içinde toplanır. 14