KRiMiNOLOJi KAVRAMI, TANIMI, KONUSU, GOREVI

iCiNDEKiLER Kriminoloji kavrami Kriminoloji tanimi Kriminoloji konusu Kriminoloji gorevi

KRiMiNOLOJi KAVRAMI Kriminoloji yeni bir bilimdir. O sadece sucla degil, o ayni zamanda sapici davranislarla da ilgilnen bir disiplindir. insani ve sosyal bilimdir tek insanlarla degil, butun toplum ve onun grublariyla da ilgilenir.

KRiMiNOLOJi KAVRAMI 19. yuzyilda ortaya cikmis. Kriminoloji kelime olarak latincanin iki kelimeden olusuyor: crimen (suc) + logos (bilim). Demek ki o suc hakkinda bilimidir. Kriminoloji sucun nedeni ve sucun fenoloji hakkinda arastiran bir bilimdir. O suc ve suc islenen kisini kavramayi ve anlamayi dener.

KRiMiNOLOJi KAVRAMI Onu ilk defa Fransiz Paul Topinard 1879'da “Antropoloji” adli kitabinda kullandigi ifade edilir.

Bazilarca 1876 kriminolojinin dogum yili olarak kabul edilir. KRiMiNOLOJi KAVRAMI Italyan kriminolog Raffaele Garofalo'nun „Criminologia“ adli kitabi yayinlandi. Bazilarca 1876 kriminolojinin dogum yili olarak kabul edilir.

KRiMiNOLOJi TANIMI Kelime olarak sucluluk bilimi anlamina gelen kriminoloji, gercek yasamdaki fiili bir olay olarak, sucum bilimidir. Diger anlamina gore suclu ve suc gercekligindeki gorunus sekli olarak, sucla ilgilenen, su ve suclu bilimidir. O sucun islenmesi ve engellenmesi gibi, sucluya davranisa ilgili olarak ortaya cikan, insani ve toplumsal alandaki durumlarla ilgilenir.

KRiMiNOLOJi TANIMI En cok kullanilan ve genellikle onaylanan tanimi Amerikali kriminologlar Edwin Sutherland ve Donald Cressey’e dayanmaktadir. Onlara gore „kriminoloji, sosyal fenomen olarak, genc ve yetiskin suclulugu uzerindeki bilginin tumudur“. Onun alani kanunlastirma, kanunlarin ihlali ve kanun ihlali uzerine tepski usulunu kapsar.

KRiMiNOLOJi TANIMI Donmezter, kriminoloji, suc sosyolojisine dayali bir sentez bilimi sayarak „insanin sapici davranis ve eylemleri arasinda sucu doguran, yapan ve sucu kontrol etme amacini guden surecleri aciklayan ve sucun sebep ve faktorlerini tespit maksadiyla insana ve suc isleyen insana iliskin bilgilerin butununun sentezini olusturan bir bilgi dalidir“ seklinde tanimlamaktadir.

SAPICI DAVRANISLAR NELERDIR? Sapici davranis ya da sapikinlik, bir topluluk ve ya toplumda, cok sayida insan tarafindan kabul edilen belirli davranis kurallarina uygun davranmamadir. Her suc sapma, her sapma suc degil! Kriminolojinin konusu tum olumsuz sosyal davranislardir.

KRiMiNOLOJiNiN KONUSU Kriminolojinin konusu genistir cunku kriminoloji tek tek insanin ve halklarin suclulugun bilimidir. Onun iki arastirma konusu var: tek tek insanlarin yasmindaki gorunus olarak sucluluk; devletin ve halklarin yasamindaki sucluluk.

KRiMiNOLOJiNiN KONUSU Kriminoloji kural olarak dort buyuk konu alanini kapsar: suclu ve onun kisligi; toplumun her bireyinin yasaminda suc; Yigin gorunusu olarak sucluluk; Resmi (polis) ve resmi olmayan (aile) toplumsal kontrol mercilerin suclulukla mucadele ve suclulugun onlenmesi alani.

KRiMiNOLOJiNiN KONUSU Kayser, kriminolojinin alanin su sekilde tanimlamistir: „Kriminoloji, suclar, hukuki ihlaller, olumsuz sosyal davranislar ve bunlarin kontrolu uzerine deneysel biliminin duzelenmis butunlugudur“.

KRiMiNOLOJiNiN KONUSU Kayser'in formule ettigi kriminoloji tanimina gore, kriminolojinin ortaya cikan unsurlari sunlardir: Tecrubeye dayanan, deneysel bir bilimdir; Suclulukla ilgili hersey konusuna girer; Ayni zamanda butun sosyal olumsuz sapici davranislar; Suclunun ve sucun kontrolu; Viktimoloji; Sucun onlemesi de konusuna girer.

SUC NEDENLERI Her olayin nedenleri var. Sucun da nedenleri var. Sucun isinmesini nedenleri ikiye ayrilir: fiil zamanindaki cevre durumu; fiil zamanindaki failin kisiligi.

SUC NEDENLERI Fiil zamanindaki cevre durumu icrasini engelleyen durumlardir ve ya fiili cozen ve ya fiilin gerceklesmesini hallerdir Fiil failin zamanindaki kisiligi onun simdiki yasayarak ogrendikleri ile daima bir insandir, onun ozelikleri, onun kisiligi olarak nitelinmelerdir (mesela yetenekler, egilimler)

KRiMiNOLOJiNiN GOREVI Kriminolojinin gorevi, sucun, suclulugun, suclunun, suclu toplulugunun magdurun ve sosyal kontrol organlarin arastirmasidir.

KRiMiNOLOJiNiN GOREVI Kriminoloji bu amacla: yetiskin suclulugu, genc suclulugu ve sosyal sapmanin kapsami, yapisi, gorunus sekilleri, gelisimi ve dagiliminin arastirilmasi istikametlerini takip eder (suc fenolojisi); yetiskin suclulugu, genc suclulugu ile sosyal sapmanin nedenlerini teorik ve deneysel olarak arastirir (suc etolojisi); temel gorevi ise, yetiskinin suclulugu, genc suclulugu ile sosyal sapmanin onlemesi ve kontrolu yapisinin gelistirilmesidir (suc profilaksisi)

KRiMiNOLOJiNiN GOREVI Bu gorevi yerine getirebilmesi icin bu arastirma yapmasi gerekiyor bilgiyi yukseltme bilgilerin toplanmasi ve dokumentasyonu; ihtiyac arastirmasi (onem ve reform)

KRiMiNOLOJiNiN ONEMi Insanlar tarihin her doneminde suca karsi ilgi gostermislerdir. Bu ilgi, duruma gore korku, intikam, merhamet ve ya destek deklinde duygular olarak ortaya cikmistir. Kriminilojinin onemi buyuktur. Insanlar suca ve sucluya iliskin arastirmalar icin meraklidir cunku gelecekte kendinlerinin de karsilasabilecekleri bu olumsuz durumlardan nasil korunabilirler diye ogrenmek istiyorlar. Medya?

KRiMiNOLOJiNiN ONEMi Insanlarin ve toplumun ilgisi? Meslek grublar?

SUC KORKUSU Sucun toplum icerisinde yarattigi guvensizlik duygusuna „suc korkusu“ denilir. Suc korkusu dar ve genis anlamda kullanilir. Dar anlamda, sucluluga tepki olarak ve ya kendi kisiligi icin tehlikeli harekteleri kapsar.

iLGiNiZ iCiN TESEKKUR EDERiZ!