NEDEN EĞİTİM ?
İNSAN gereksinme
Eğitim, insanın gereksinmelerini karşılaması için araçtır. Neden eğitim? Eğitim, insanın gereksinmelerini karşılaması için araçtır. İnsanın yaşamındaki temel amacı, mutlu bir yaşam sürmektir. Bunun için gereksinmelerini karşılamak zorundadır.
İnsanın genel olarak üç tür gereksinmesi vardır. Fizyolojik / Biyolojik Gereksinmeler Sosyal / Toplumsal Gereksinmeler Psikolojik Gereksinmeler Başarılı olma, kendini anlatabilme, kendini geliştirme, kusurlarını düzeltme, engelleri yenme, amacına ulaşma, kendini gerçekleştirme, özgüvene ve özdenetime ulaşma Sevilme, beğenilme, benimseme, arkadaş- dost edinme, kümeye üye olma, övülme, toplumda yer edinme, önder olma, başkalarını yönetme Yemek, içmek, sıcaktan- soğuktan korunmak, tehlikeden sakınmak
Eğitimin İşlevleri Bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım etme. Bireyin insan ilişkilerini geliştirmesine yardım etme. Bireyin ekonomik etkinliğini geliştirme. Bireyin yurttaşlık sorumluluğunu geliştirme.
Eğitim, bireyin davranışında, kendi yaşantısı Eğitim, bireyin davranışında, kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik değişme oluşturma sürecidir. İçinde yaşanılan toplumca istenen davranışların bireylerde oluşturulması süreci. İnsanları belli amaçlara göre yetiştirme süreci. Bu süreçten geçen insanların kişilikleri farklılaşır. Bu farklılaşma eğitim sürecinde kazanılan bilgi , beceri, tutum ve değerler yoluyla gerçekleşir.
Kültür, doğanın yarattıklarına karşılık Kültür, doğanın yarattıklarına karşılık insanoğlunun ortaya koyduğu maddi, manevi her şeydir. Örf, adet, gelenek, görenek, yemek yeme alışkanlığı, giyinme diğer bir deyişle insanla ilgili her şey kültürü oluşturmaktadır. doğumdan sonra kazanılır ve öğrenilir.
Toplumun bireyleri, kendi kültürünün istek ve beklentilerine uyacak biçimde etkilemesi ve değişmesine kültürleme denir. Eğitim, toplumdaki kültürleme sürecinin bir parçasıdır. Eğitim, kasıtlı kültürleme sürecidir. Eğitim, kültürlemenin kasıtlı olarak yapılan kısmıdır. EĞİTİM = KÜLTÜRLEME
KÜLTÜRLEME KASITLI KÜLTÜRLEME KASITSIZ KÜLTÜRLEME
Kasıtlı Kültürleme: Kültürel değerlerin planlı, maksatlı bir şekilde bireylere aktarılması sürecidir. (Örneğin, okullarda yapılan her türlü eğitim)
Kasıtsız Kültürleme: Belli bir eğitim amacıyla düzenlenmemiş, yaşam içinde kendiliğinden oluşan davranış değişiklikleridir. Kültürel değerlerin, bireylere gelişigüzel yollarla kabul ettirilmesi sürecidir. (Örneğin, dini bilgilerin gençlere gelişigüzel yollarla öğretilmesi)
KÜLTÜRLEME KASITLI KÜLTÜRLEME KASITSIZ KÜLTÜRLEME EĞİTİM FORMAL EĞİTİM (Kasıtlı) İNFORMAL EĞİTİM (Kasıtsız) Okuliçi Okuldışı Ailede Okulda Sokakta Arkadaş grubunda Amaçlıdır Programlıdır Planlıdır Öğretmen tarafından yapılır Öğrenme, öğretme yoluyla gerçekleşir Süreklidir Denetimlidir Değerlendirmelidir Özel düzenlenmiş ortamlarda yapılır. Amaçsızdır Programı yoktur Plansızdır Öğrenme kendiliğinden gerçekleşir (Kişi farkına varmadan öğrenir) Sürekliliği yoktur Gelişigüzeldir Denetlenmez Belli bir ortamı ve zamanı yoktur
FORMAL EĞİTİM (Kasıtlı) Okuliçi Okuldışı Örgün Eğitim Yaygın Eğitim Okulöncesi Eğitim İlköğretim Ortaöğretim Yükseköğretim Halk Eğitimi Çıraklık Eğitimi Hizmetiçi Eğitim Askerlik Eğitimi Aşamalıdır Yaş gruplarına göre düzenlenir Belli süreleri vardır Kısa sürelidir Yaş sınırı yoktur Gereksinime göre yapılır
Formal Eğitimin Temel Özellikleri Formal Eğitim,önceden hazırlanmış bir programa göre, amaçlı ve planlı biçimde, öğretmen tarafından, özel olarak düzenlenen bir ortamda, belli bir süre içinde yapılan, bireyin öğrenmesinin öğretme yoluyla gerçekleştiği, izlendiği, denetlendiği ve değerlendirildiği bir eğitim sürecidir. Formal Eğitimin Temel Özellikleri Eğitim bir süreçtir. Eğitimin sonunda bir davranış değişikliği oluşur. Davranış değişikliği bireyin kendi yaşantıları yoluyla gerçekleşir. Eğitim yoluyla bireyde istendik davranışlar geliştirilir. Eğitim süreci kasıtlı, programlı ve planlıdır. Formal eğitim okullarda ve okul dışında verilir. Okullarda verilen eğitime Örgün Eğitim, okul dışında verilen eğitime Yaygın Eğitim denir.
Örgün Eğitim: Belli bir yaş grubundaki bireylere, ulusal eğitimin amaçlarına göre hazırlanmış eğitim programlarıyla okul çatısı altında düzenli olarak yapılan eğitimdir. Genel, mesleki ve teknik eğitim programlarının uygulandığı örgün eğitim sistemi, okulöncesi eğitim ilköğretim ortaöğretim ve yükseköğretimden oluşur.
Yaygın Eğitim: Örgün eğitim sistemine hiç girmemiş, bu sistemin herhangi bir basamağında bulunan veya bu basamaktan ayrılmış olan kişilere ilgi ve gereksinim duydukları alanlarda yapılan eğitim biçimidir. İnformal Eğitim: Bireyin yaşantısında kasıtlı, amaçlı, düzenli, sürekli ve belli bir ortamı olmayan, rastlantısal olarak gerçekleşen öğrenmeleri kapsayan eğitim süreçleridir.
Kültürlenme, belli bir toplumun alt-kültürlerinden ya da farklı toplumlardan kopup gelen birey ve gruplarının buluşması ve bir etkileşim süresi sonunda asıl kültür ve alt kültürlerde bulunmayan yepyeni bir senteze ulaşılmasıdır.
Eğitim süreci, belli bir amaca/ amaçlara ulaşmak için gerçekleştirilen birbirini izleyen ve birbiri üzerine biriken öğrenme ve öğretme olaylarıdır. Temel Öğeleri: Amaç Öğretme ve öğrenme etkinlikleri Değerlendirme
Öğrenme davranış değişikliği bireyin davranışında oldukça kalıcı bir değişmenin olması Öğrenmenin Temel Özellikleri Öğrenme sonucunda mutlaka bir davranış değişikliği olur. Birey yeni bir davranış kazanır. Var olan davranışı değişir. Yanlış davranış düzeltilir. Öğrenme yaşantı ürünüdür. Öğrenme kalıcı izlidir.
ÖĞRENME Kendiliğinden Öğrenme Yönlendirilmiş Öğrenme Öğrenmeyi sağlayıcı ortam bir başka kişi veya araç tarafından oluşturulur. Kasıtlıdır / Amaçlıdır / Öğreten vardır. Sınıftaki öğrenmeler TV’den / Bilgisayardan öğrenme Öğrenmeyi sağlayıcı yaşantıyı bireyin kendisi oluşturur. Kasıtlı / Kasıtsız Deneme / Yanılma Model Alma
Öğrenme Ürünü Davranışlar Davranış, organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen açık ya da örtük etkinliklerinin tümüdür. Bireyin Davranışları Öğrenme Ürünü Davranışlar (Sonradan edinilen, belli bir kararlılıkta en azından belli bir süre gösterilen) Bilişsel Duyuşsal Psikomotor Öğrenme Ürünü Olmayan Davranışlar Doğuştan getirilen Bilinçsizce / rastlantısal yapılan İlaç, alkol vb. maddelerin etkisiyle yapılan Sıklık ve kararlılıkla gösterilmeyen
Bilişsel Davranışlar: Zihinsel etkinliklerin önem taşıdığı davranışlardır. Örneğin, bir konu ile ilgili edindiğimiz bilgiler, bilişsel ağırlıklı öğrenmelerdir. Duyuşsal Davranışlar: Çevremizdeki çeşitli nesnelere, olaylara, olgulara karşı gösterdiğimiz duygularımızı yansıtan davranışlardır. Örneğin, sevme, koruma, korkma, ilgi duyma, önemseme, saygı gösterme gibi davranışlar. Psikomotor Davranışlar: Bireyin duyu organlarının ve kas sisteminin birlikte çalışmasını gerektiren davranışlar. Örneğin, kalem tutma, basketbol oynama, piyano çalma, çivi çakma gibi davranışlar.
Yaşantı, bireyin çevresi ile etkileşimi sırasında bireyde oluşan kalıcı izlerdir. Kalıcı olan bu izler öğrenme yaşantısı olarak nitelendirilir. Öğrenme, yaşantı ürünü kalıcı izli davranış değişmesidir.
Öğretme, bireyin öğrenmesini sağlama eylemi. öğrenmeyi gerçekleştirme amacıyla öğrenciye yardım etme. Öğretim, öğrencilerin belli davranışları kazanabilmesi için düzenlenen planlı etkinlikler düzeni. öğretme etkinliklerinin önceden belirlenen amaçlar doğrultusunda planlı ve denetimli olarak düzenlenmesi ve yürütülmesi. amaçlı ve planlı öğretme süreci.
Öğretim Sürecinin Temel Öğeleri Öğretim amaçları Giriş davranışları Kapsam / İçerik Öğretim stratejisi Öğretim yöntemleri Öğretim araç-gereçleri Öğretime ayrılan süre Öğretim çevresi Değerlendirme
Öğretim-Eğitim İlişkisi Öğretim, eğitim kavramının içinde yer alır. eğitimin “okulda ya da sınıf ortamında, planlı ve programlı biçimde yürütülen” kısmıdır.
Eğitim Programı,. “öğrencilerde beklenen öğrenmeyi Eğitim Programı, “öğrencilerde beklenen öğrenmeyi (davranış değişikliği) oluşturabilmek için planlanmış etkinliklerin tümüdür”. “verilen amaçları gerçekleştirmek üzere planlanan tüm etkinlikler eğitim programı tasarısını ve bunların uygulamadaki görünümü de eğitim programını oluşturur”. “Bir eğitim kurumunun, çocuklar, gençler ve yetişkinler için sağladığı, milli eğitimin ve kurumun amaçlarının gerçekleşmesine dönük tüm etkinlikler”.
Eğitim Programı Öğretim, ders dışı kol etkinlikleri, özel günlerin kutlanması, geziler, kısa kurslar, rehberlik, sağlık hizmetleri, eğitim programının kapsamını oluşturur. Öğretim programları, ders dışı etkinlik programları, rehberlik programları, eğitim programlarının alt sistemleridir.
Öğretim programı, bir dersle ilgili öğretme-öğrenme Öğretim programı, bir dersle ilgili öğretme-öğrenme sürecinde nelerin, niçin ve nasıl yer alacağını gösteren kılavuzdur. Program Geliştirme, eğitim programının tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve değerlendirme sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda yeniden düzenlenmesi sürecidir. süreklilik gerektiren bir süreçtir.
ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖĞELERİ Hedefler Öğretme- Öğrenme Süreci İçerik Öğretim Programı Değerlendirme
Hedefler,. öğrencilerin öğretim süreci sonunda ne Hedefler, öğrencilerin öğretim süreci sonunda ne yapabileceklerini tanımlayan anlatımlardır.
İçerik, öğretim sürecinde öğrencilere kazandırılacak bilgilerdir. Amaçlara ulaşmayı sağlayan konulardır.
Öğretme Durumu, öğrencilere amaçlara ulaşmaları Öğretme Durumu, öğrencilere amaçlara ulaşmaları için geçirmeleri gereken öğrenme yaşantılarını sağlayan etkinliklerdir. Öğretim yöntem ve tekniklerini, araç-gereçleri kapsar.
Sınama Durumları, öğrencilerin amaçlara ulaşma derecelerini belirlemeye dönük etkinliklerdir. Sınama durumları sonunda elde edilen bulgular, öğrencilerin amaçlara ulaşma derecelerini, gerçekleştirilen öğretim etkinliklerinin etkililiği konusunda dönüt sağlar.
PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİ Eğitimin Planlanması Eğitimin Yürütülmesi Değerlendirme
Hedeflerin Saptanması Uzak Hedef Genel Hedefler Özel Hedefler Davranışlar Eğitimin Planlanması İçeriğin Seçilmesi Öğretme Durumlarının Tasarlanması Sınama Araçlarının Hazırlanması Eğitim Araçlarının Hazırlanması
Eğitimin Yürütülmesi Programın öğretmen tarafından uygulanması Belirlenen davranışların öğrencilere kazandırılması
Değerlendirme Hedeflere ne ölçüde ulaşıldığının saptanması Programın işlerliğinin ve öğelerinin uygunluğunun saptanması
Üç tür değerlendirme vardır: Tanıma ve yerleştirmeye yönelik değerlendirme Biçimlendirme ve yetiştirmeye yönelik değerlendirme Sonucu görmeye (düzey belirlemeye) yönelik değerlendirme
Tanıma ve yerleştirmeye yönelik değerlendirme: Öğrencinin hem belli bir program için gerekli ön davranışlara, hem de o programın uygulanışı sırasında kazandırılacak olan davranışlara ne dereceye kadar sahip olduğunu anlamak amacıyla, programı uygulamaya koymadan önce yapılır. Bazen programın uygulanışı sırasında da, öğrenme güçlüklerinin nedenlerini bulmak amacıyla da kullanılır.
Biçimlendirme ve yetiştirmeye yönelik değerlendirme: Programın uygulanışı sırasında, öğrencilerin her ünitenin hedef davranışlarına ulaşıp ulaşmadıklarını belirlemek için kullanılır. Ünitenin gerek yapı, gerekse işlenişi, teknikleri yönünden değerlendirilmesini sağlar. Sonucu görmeye (düzey belirlemeye) yönelik değerlendirme: Bir dersin ya da bir ünitenin sonunda öğrencilerin hedef davranışlara erişme derecelerini belirlemek için yapılır.
Program Geliştirme Aşamalarında Görev Alanlar ve Gördükleri İşler Eğitim sosyoloğu Eğitim psikoloğu Eğitim felsefecisi Konu alanı uzmanı davranışları Öğretim sorumlusu öğretme durumları Program geliştirme uzmanı değerlendirmeyi saptarlar. Ölçme ve değerlendirme uzmanı Eğitim ekonomisti Eğitim teknolojisi uzmanı Devlet Planlama Dairesi uzmanı Eğitim Planlaması uzmanı