İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ
İŞİTİLEBİLİRLİK AKICILIK AÇIKLIK HOŞA GİDERLİK BÜKÜMLÜLÜK
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ 1- İŞİTİLEBİLİRLİK Bir konuşmacının sesini karşısındakilere duyurabilmesi, iyi bir konuşmanın başlangıcını oluşturur. Ne söylediğimiz duyulmuyorsa iletişim kuramayız ve boşuna konuşmuş oluruz. Çok alçak ya da yüksek tonlarla konuşmaktan kaçınmalıyız.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ ALIŞTIRMA : İŞİTİLEBİLİRLİK Yüksekten ses fırlatınız: Tek nefeste 20 metre ilerideki insanlara duyurabilecek şekilde : “pa, pe, pi, po; ba, be, bi, bo; da, de, di, do” deyiniz. Tekrar edin. Aşağıdaki cümleleri bir solukta ses yoğunluğunu yitirmeden okuyun. Sesinizin gürlük derecesinin cümle boyunca aynı olmasını sağlayın. - Ben gitmek istemiyorum. Bazı konuları konuşmamız lâzım, lütfen beni dinler misiniz! - Belki şimdi bana kızıyorsunuz; ama gerçeklerin her zaman güzel olmadığını bilmelisiniz
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ ALIŞTIRMA : İŞİTİLEBİLİRLİK Aşağıdaki ifadelerin ilk bölümlerini yakınınızdaki kişiyle konuşur gibi, ikinci bölümlerini 100 kişiye konuşur gibi kuvvetli bir sesle okuyun. -Okumak zor değil, yeter ki tadına varalım. -Çalışmak ne güzel huy, devamlı çalışarak sıkıntılarımı yok ediyorum. -Delik kovanın suyu damla damla, müsrif insanın zamanı saniye saniye tükenir.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ ALIŞTIRMA : İŞİTİLEBİLİRLİK -Metni, 1. çok yavaş bir sesle 2. küçük bir odada olağan bir sesle; 3. büyük bir salonda, daha kalabalık bir dinleyici karşısında okuyun . Tembelliğin ne olduğunu ve insanların başına nasıl çoraplar ördüğünü düşündünüz mü? Bu soru çok mu çocukça? Hemen herkes tembelliğin kötü olduğunu bilir. Kimse tembel olmayı kabullenmek istemez. Ama acaba kaç kişi gerçekten tembel olup olmadığını araştırmıştır? Tembellik ya zihinsel, ya bedensel ya da her ikisi birden yaşanır. İnsanların büyük bir kısmı zihinlerini, önemli bir kısmı bedenlerini çalıştırmazlar. Yine insanların çok önemli bir kısmı hem bedenlerini hem de zihinlerini çalıştırmazlar.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ 2- AKICILIK Genelde konuşmanın hızıyla ilgilidir. Bazı insanlar çok hızlı, bazı insanlar çok yavaş konuşurlar. Oysa konuşmanın rahatlıkla takip edilebilmesi için dakikada 125-150 kelime hızıyla konuşulmalıdır. Karşınızdaki kişilerin anlamakta zorluk çekmeyecekleri bir hızda, yumuşak tonda bağırmadan,vurgu hataları yapmadan ve kelimeleri bir birine karıştırıp yuvarlamadan konuşmalıyız. Kekelemek,aaa,iii,eee,hımm gibi sesler çıkarmak ve gereksiz yere uzun duraksamak da akıcılığı bozar.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ 3. AÇIKLIK Kelimelerin belirgin bir biçimde söylenmesine çok dikkat etmeliyiz. Bazı sesleri yutarak, yuvarlayarak konuşursak yanlış anlaşılmalara neden olabiliriz. Sesimiz aynı zamanda kişiliğimizin de bir parçasıdır.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ 4.HOŞA GİDERLİK En güzel ses hiç bir zorlama görmeden çıkan sestir. Ses organları gerildikçe sesin güzelliği bozulur. Kulak tırmalayan, genizden gelen ya da madeni sesler hoşa gitmez. Vurgusuz konuşmalar gibi, gereksiz ve abartılı vurguların kullanıldığı konuşmalar da hoşa giderliğe engeldir.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ 5.BÜKÜMLÜLÜK Sesimizi kullanırken mutlaka tek düzelikten kaçınmalıyız. Esnek olmayan, tek düze bir ses aynı zamanda sıkıcıdır ve ilgiyi dağıtır. Bir konuşmanın aynı ses tonuyla başlayıp bitmesi dinleyenler açısından takip edilmesini oldukça güçleştirir. Konuşmanın yapısına göre , duygu ve düşüncelerin sesinin mutlaka esnekliğe sahip olması gerekir. Bütün bunlardan sonra diyebiliriz ki; konuşma sesinin işlenmesinde önemli olan dört noktayı akıldan çıkarmamak gerekir.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ 5.BÜKÜMLÜLÜK ALIŞTIRMALARI 1- Aşağıdaki cümleleri ok işareti yönünde sesin perdesini yükselterek veya alçaltarak okuyunuz. Sesinizin orta perdede olmasına dikkat edin. Çünkü orta perdedeki bir ses gerektiği zaman tize çıkıp pese inebilir. -Bıktım bu yükü artık taşıyamam. -Bana bak nasıl görünüyorum. -Bugün ağrın var mı sana hiç kıyamam.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ 5.BÜKÜMLÜLÜK ALIŞTIRMALARI 2-Aşağıdaki cümleleri önce tekdüze bir tonla, sonra cümlelerin anlamlarını belirginleştirerek söyleyiniz. -Ya ben anlatamıyorum; ya da sen anlamak istemiyorsun. -Aman Allah’ım bu ne güzellik -Aferin sana -Sağ ol! Bu iyiliğini hiç unutmayacağız.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ Bütün bunlardan sonra diyebiliriz ki; konuşma sesinin işlenmesinde önemli olan dört noktayı akıldan çıkarmamak gerekir. Solunum, seslenme,tını,yükseklik,hız,perde ve nitelik dahil,ses iyileştirimi hakkında yeterli bilgiye sahip olmak. 2. Kendi ses imkanlarımızı ve yeteneklerinizi yakından bilmek ve özentili ses kullanımından kaçınmak. 3. Ses kalitesini arttırmak için sıkılmadan, uzun süre ve sistemli çaba harcamak. 4. Çeşitli alıştırmalarla elde edeceğiniz ilerlemeyi, sistemli bir şekilde değerlendirmek.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ Ses geliştirilmesinde en önemli noktalardan biri de, duyarlı bir kulaktır. Başkalarının gözetiminde sesinizi iyileştirmeye ve geliştirmeye çalışırken aynı zamanda,kulağınızın duyarlığını da geliştirmeye özen göstermelisiniz.
İYİ BİR KONUŞMA SESİNİN ÖZELLİKLERİ KAYNAKLAR 1-Okur, S. (2013). Diksiyon Güzel ve Etkili Konuşma Sanatı. Öteki Adam Yayınları, İstanbul 2-Topçuoğlu, F. ve Özen M. (2012). Diksiyon ve Konuşma Eğitimi. Pegem Akademi, Ankara 3-Kartal, M. (2013). Ses Teknikleri. Ray Yayıncılık, İstanbul 4-Gürzap, C. (2011). Söz Söyleme ve Diksiyon. Remzi Kitabevi, İstanbul 5-Özdemir, E. (2002). Güzel ve Etkili Konuşma Sanatı. Remzi Kitabevi, İstanbul 6-Akbayır, S.(2011). Dil ve Diksiyon Yazılı ve Sözlü Anlatım Bozuklukları. Akçağ Yayınları, Ankara 7-Şenbay, N. (1991) Alıştırmalı Diksiyon Sanatı. İstanbul 8-Elik, R. (2010). Diksiyon Etkili Konuşma Teknikleri. Akis Kitap, İstanbul 9-Er, S. (2011). Temel Konuşma Teknikleri Diksiyon. Hayat Yayın Grubu, İstanbul 10-Güler, E. ve Hengirmen M. (2005). Ses Bilimi ve Diksiyon. Engin Yayınevi, Ankara