DİK PRİZMALAR Tabanları birbirine eş herhangi bir çokgen ve yan yüzeyleri taban düzlemlerine dik birer dikdörtgen olan cisimlere dik prizmalar dik prizmalar denir.

Üst Taban Yan Yüzey Yan Ayrıtı Alt Taban Kare Dik Prizma h Yükseklik Üçgen prizma

Dikdörtgen dik prizma Düzgün Altıgen Dik Prizma

DİK PRİZMANIN ÖZELLİKLERİ 1. Prizmalar taban yüzeyine göre adlandırılırlar. (Kare dik prizma, Üçgen dik prizma gibi) 2. Alt ve Üst tabanları eş ve Paraleldir. 3. Yan yüzeyleri dikdörtgenlerden oluşmuştur. 4. Yan ayrıtları aynı zamanda dik prizmaların yüksekliğidir.

DİKDÖRTGENLER PRİZMASI Bütün yüzeyleri dikdörtgen olan dik prizmaya, dikdörtgenler prizması denir.

Dikdörtgenler Prizmasının açılmış hali a b b c b a a b b ccc b c

KÜP a aa a a aa a aaaa a a a a a Küpün açılmış hali

KARE DİK PRİZMA

Alt taban Üst Taban Yanal Yüz Yanal Yüz Yanal Yüz Yanal Yüz a a a a a a a aa a a a h hhhh

ÜÇGEN DİK PRİZMA

Tabanı üçgen olan dik prizmaya üçgen dik prizma denir. a a b c h c c c b b b hhh k

Özellikleri - Tabanları üçgendir ve bu üçgenler birbirine eşittir. (Bu üçgenler ; dik üçgen, ikizkenar dik üçgen, eşkenar üçgen olabilir.) - Yan yüzler birer dikdörtgendir. - Yanal ayrıtlar eş ve birbirine paraleldir. - Yanal ayrıtların her biri prizmanın yüksekliği olur. - Taban alanı bulunurken, tabanı oluşturan üçgen göz önünde bulundurulmalıdır.

DÜZGÜN ALTIGEN PRİZMA Tabanı düzgün altıgen olan dik prizmaya, düzgün altıgen prizma denir.

YanYüzYanYüz YanYüzYanYüz YanYüzYanYüz YanYüzYanYüz YanYüzYanYüz YanYüzYanYüz a a aaaa a a a a aaa a a a a a a a hhhhhhh Düzgün altıgen dik prizmanın açılmış hali

Bu şekillerden ; evin çatısı gibi cisimler, piramide ; dondurma külahı gibi cisimler koniye ; top gibi cisimlerde küreye benzetilebilir. Piramit ve koniye benzeyen cisimlerin birer tabanı ve yan yüzleri bir tepe nıktasında birleşmektedir. Kürenin ise yüzeyi eğri yüzeydir., kenar ve köşeleri yoktur.

PİRAMİT Tabanı çokgen, yanal yüzleri ise ortak bir tepe noktasında birleşen üçgenlerden oluşan çok yüzlülere piramit denir. Piramitler de prizmalar gibi tabanlarına göre adlandırılır. Tabanı üçgen olan piramide üçgen piramit, Tabanı kare olan piramide kare piramit, Tabanı altıgen olan piramide altıgen piramit adı verilir.

Tabanı düzgün çokgen olan ve yüksekliği tabanın merkezindengeçen piramide düzgün piramit denir. Kare dik piramit, eşkenar üçgen dik piramit, düzgün altıgen dik piramit gibi cisimler, birer düzgün piramittir.

Düzgün Piramidin Özellikleri - Taban bir düzgün çokgendir. - Yanal yüzler eş ikizkenar üçgenlerdir. - Tepe noktasını tabanın orta noktasına birleştiren dikmenin uzunluğu piramidin yüksekliğidir. ( Cisim Yüksekliği ) - Yanal yüzlerden birine ait olan yükseklik, piramidin yanal yüz yüksekliğidir.

Düzgün Dört Yüzlü Dört yüzü de eşkenar olan piramide düzgün dört yüzlü denir.

DİK KONİ Bir dik üçgenin, bir dik kenarı etrafında 360° döndürülmesiyle oluşan cisme dik koni denir.

Dik Koninin Özellikleri - Tepe noktasını taban dairesinin merkezine birleştiren doğru parçası koninin yüksekliğidir. - Yanal yükseklik, dairenin çevresindeki herhangi bir noktayı tepe noktasına birleştiren doğru parçasıdır. - Yanal yüz bir daire dilimidir.

C. KÜRE Merkezi O, çapı 2r olan bir yarım dairenin [AB] etrafında 360° döndürülmesiyle oluşan cisme küre denir.

Kürenin Özellikleri - Kürenin merkezi O noktasıdır. - Kürenin merkezinden geçen düzlemle kürenin ara kesitine kürenin büyük dairesi denir. - Büyük daire, küreyi iki eş parçaya böler.