KESİN HESAP KANUNU VE ÖZELLİKLERİ

Kesin Hesap Kanunu Nedir? Belirli bir malî yıla ait bütçe uygulamasının dönem sonunda T.B.M.M. tarafından kontrolü sonucunda kabul edilen ve o bütçe yılında gerçekleşen gelir ve gider tutarını gösteren bir kanundur. 

Anayasanın 164 üncü maddesinde kesin hesap süreci düzenlenmiştir Anayasanın 164 üncü maddesinde kesin hesap süreci düzenlenmiştir. Buna göre; Kesin hesap kanunu tasarıları, kanunda daha kısa bir süre kabul edilmemiş ise, ilgili oldukları malî yılın sonundan başlayarak, en geç yedi ay sonra, Bakanlar Kurulunca Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur. Sayıştay, genel uygunluk bildirimini, ilişkin olduğu kesin hesap kanunu tasarısının verilmesinden başlayarak en geç 75 gün içinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Kesin hesap kanunu tasarısı, yeni yıl bütçe kanunu tasarısıyla birlikte Bütçe Komisyonu gündemine alınır. Bütçe Komisyonu, bütçe kanunu tasarısıyla kesin hesap kanunu tasarısını Genel Kurula birlikte sunar, Genel Kurul, kesin hesap kanunu tasarısını, yeni yıl bütçe kanunu tasarısıyla beraber görüşerek karara bağlar.

Plan Bütçe Komisyonunda Görüşülmesi Bakanlar Kurulu tarafından TBMM’ye sunulan merkezi yönetim bütçe kanun tasarısı ve kesin hesap kanun tasarısı; Meclis başkanı tarafından Plan ve Bütçe Komisyonuna gönderilir. Bu komisyon bütçe ve kesin hesap yasa tasarısı üzerinde teknik incelemeyi yapan komisyon olup, buradaki çalışmaların 55 gün içerisinde tamamlanması gerekir. Plan Bütçe Komisyonunda en az 25’i iktidardan olmak üzere toplam 40 üye bulunmaktadır. Üyeler komisyon gündemindeki bütçe tasarısı üzerinde önergeler verip, kabul edilmesi halinde, değişiklik yapma imkânına sahiptirler. Komisyon, merkezi yönetim bütçesine dâhil kuruluşların bütçe ve kesin hesap tasarılarını tek tek görüşür. Tasarı, kamu idareleri bazında onaylanıp gerekli değişikliklerle kabul edildikten sonra yapılan değişiklikleri ve ekleri içeren bir komisyon raporu ile birlikte TBMM Genel Kurulu’na sunulur.

Bütçe ve Kesin Hesap Yasa Tasarının TBMM Genel Kurulunda Görüşülmesi Genel Kurulda merkezi yönetim bütçe ve kesin hesap kanun tasarılarının görüşmelerine, Maliye Bakanı’nın konuşmasıyla başlanır. Bütçenin Genel Kurulda görüşülmesi için 20 günlük süre vardır. Genel Kurul, bütçe ve kesin hesap kanununun bütünü üzerine yapılan görüşmelerden sonra, merkezî yönetim bütçe kanun tasarısının metnini; maddeler, gider ve gelir cetvellerini kamu idareleri itibarıyla görüşür ve bölümler halinde oylar. Genel Kuruldaki görüşmeler sırasında, milletvekilleri, Anayasanın 162 inci maddesi gereğince gider arttırıcı veya gelir azaltıcı tekliflerde bulunamazlar.

Bütçe Yasa Tasarısının Mali Yıl Başlangıcından Önce Onaylanması ve Yayınlanması Genel Kuruldaki görüşmelerin bitiminden sonra bütçe ve kesin hesabın tümü açık oya sunulur. Kabul oyları ret oylarından fazla ise bütçe ve kesin hesap kanun tasarıları TBMM’ce kabul edilmiş olur. TBMM tarafından kabul edilen kanun tasarısı onaylanmak üzere Cumhurbaşkanlığı’na gönderilir. Cumhurbaşkanı, Anayasanın 89 uncu maddesi gereği, bütçe kanununu yeniden görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderemez. Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan merkezî yönetim bütçe kanunu malî yılbaşından önce Resmî Gazetede yayımlanarak mali yılbaşında ( 1 Ocak’ta) yürürlüğe girer.

Bütçe Hazırlık Sürecinin TBMM’ye Sevkinden Önceki Hazırlık Aşamaları Bütçe kanun metni çalışmaları; Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Yatırım büyüklükleri koordinasyon toplantısı; Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı Yüksek Planlama Kurulu toplantısı Kamu kurum ve kuruluşlarına ait bütçe tekliflerine son şeklinin verilmesi; Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Kalkınma Bakanlığı Bütçe kanun tasarısına son halinin verilmesi Bütçe kanun tasarısının TBMM’ ye sevki  Bakanlar Kurulu Merkezî yönetim bütçe kanun tasarısına (Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülmesi sırasında dikkate alınmak üzere);

Orta vadeli malî planı da içeren bütçe gerekçesi Yıllık ekonomik rapor, Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri cetveli, Kamu borç yönetimi raporu, Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin son iki yıla ait bütçe gerçekleşmeleri ile izleyen iki yıla ait gelir ve gider tahminleri, Mahallî idareler ve sosyal güvenlik kurumlarının bütçe tahminleri, Merkezî yönetim kapsamında olmayıp, merkezî yönetim bütçesinden yardım alan kamu idareleri ile diğer kurum ve kuruluşların listesi, eklenir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Sayıştay ile Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, bütçelerini Eylül ayı sonuna kadar doğrudan Türkiye Büyük Millet Meclisine, bir örneğini de Maliye Bakanlığına gönderirler.

TUTKU KURALAY FATMA NAZLI AKŞEHİRLİ SEDA MOLLAER YUNUS EMRE BÜYÜK HAZIRLAYANLAR TUTKU KURALAY FATMA NAZLI AKŞEHİRLİ SEDA MOLLAER YUNUS EMRE BÜYÜK