KİTAP OKUMA ÜZERİNE …
Kitap okuma alışkanlığı Kazanmada Okul ve aile
Bir baba kızına kitap okuma alışkanlığı kazandırabilmek için ödül vermek istemiş ve: "Kızım, eğer sana verdiğim şu kitabı bitirirsen 20 lira vereceğim." demiş. Bu teklif çocuğun çok hoşuna gitmiş ama kitap okumayla da pek arası yokmuş. O nedenle ; " En iyisi ben bu kitabın özetini internetten araştırıp bulayım, onu iyice ezberleyeyim, babam okudun mu diye sorunca da özeti anlatırım. "diye düşünmüş. Ve çocuk gitmiş, babasının okuması için verdiği kitabın özetini bulmuş.
İki sayfalık bu özeti iyi bir şekilde öğrenmiş İki sayfalık bu özeti iyi bir şekilde öğrenmiş. Tabi babası anlamasın diye bir hafta da beklemiş. Bir hafta sonra "Babacığım ben kitabı okudum, ödülümü verir misin?" diye sormuş. Babası kızından kitapta geçen konuyu anlatmasını istemiş. Genç kız güzel bir şekilde konuyu anlatmış. Ardından tekrar ödülünü istemiş babasından. Ama babası hiç beklemediği bir tepki vermiş ve kızına “Sen bu kitabı okumamışsın, beni kandırıyorsun. Çünkü eğer okusaydın kitabın içine koyduğum 20 lirayı bulurdun
NİÇİN OKUYALIM-OKUTALIM Yapılan bütün araştırmalarda, erken dönemde okuma alışkanlığı kazanan çocukların kelime hazinesi ve düşünme yeteneği artmakta buna bağlı olarak yaratıcı zeka, dinleme konuşma yeteneğinin geliştiği belirtilmektedir. Okuma alışkanlığı olmayan kişinin istediği kadar derece alsın, makam ve mevkiye gelsin, alternatif düşünme, yaratma ve farklılık yaratma konusunda yetersiz olduğu görülmektedir.
Okuma alışkanlığı için evde yapılacaklar • Küçük yaşlarda, çocuğa özel zaman ayırarak, onun ilgi düzeyi ve yaşına uygun öykü, masal kitaplarını okuyarak temeller atılabilir. • Herkesin ulaşabileceği yere kütüphane oluşturun. • Kitaplar çocukların ilgi alanlarına birlikte seçilmelidir.-Anne babalar, çocukla birlikte alışverişe veya gezmeye gittiklerinde, bir kitapçıya ya da kitap-dergi reyonuna uğranmalıdır. 8-12 yaş gruplarındaki çocuklar kendi ilgi alanlarını kendisi belirleyebilir
• Ödüllendirmede kitap öncelikli olmalıdır. Bu alanlarla ilgili her yeni bilgi ve kahraman onu heyecanlandıracaktır. Özellikle maceralı hikayeler ilgisini fazlasıyla çeker. • Ödüllendirmede kitap öncelikli olmalıdır. Çocuğu sürekli okuması yönünde uyarmak yerine, motive etmek daha doğru olur. Gidilen yerlere hediye olarak şeker, tatlı vb. yerine sadece kitap götürülebilir. Bu hediye çocuklar ve büyükler için dergi aboneliği de olabilir.
Kitap okumanın önündeki en büyük engellerden biri televizyondur Kitap okumanın önündeki en büyük engellerden biri televizyondur. Bunun için çocuklara kitabın televiyondan üstün yönleri anlatılmalı, her ikisinin karşılaştırılması yaptırılmalıdır. Onlara uygulamalarda örnek olunmalıdır. Yani çocuk annesinin elinde tv kumandasından çok kitap görmelidir. Bilgisayar ve internet de gereğinden fazla ve bilinçsizce kullanıldığında kitap okumaya engel olabilmektedir. Bunun için televiyon ve bilgisayar karşısında geçirilen zamanlar düzenlenmeli, kontrol altına alınmalı ve aşırılığa izin verilmemelidir.
En iyi eğitim örnek olmaktır En iyi eğitim örnek olmaktır. Çocuğunuz muhakkak sizi ve diğer aile bireylerini kitap okurken görmelidir. Her akşam evlerde dizi saatleri uygulaması yapılıyor. Peki, kitap saati uygulaması neden yok? Günün belirli bir saatinde bütün aile bireyleri aynı anda kitap okuma saati düzenleyebilir. Çok değil günde yarım saat veya bir saat kitap okuma seansı çocuğunuza inanılmaz bir motivasyon kazandıracaktır. Her çocuğun bir kütüphanesi olmalıdır. Hatta imkân varsa çocuğunuz kendi kütüphanesini kendisi yapmalı, süslemeli, boyamalı…
Bu şekilde kitabı ve kütüphaneyi daha çok sahiplenecektir Bu şekilde kitabı ve kütüphaneyi daha çok sahiplenecektir. Birde üstüne “Ali’nin Kütüphanesi” yazdınız mı tamam Kütüphane çocuğunuzda kitap alma, kitap edinme ve biriktirme davranışlarında önemli katkılar sağlayacaktır. Kitap istatistikleri tutun. Çocuğunuza küçük bir defter alıp okuduğu kitapları not etmesini söyleyin. Her ay sonunda, her yıl sonunda okuduğu kitap sayılarını tespit edin. Kitap sayılarında artış varsa onu ödüllendirin. Aynı zamanda tutulacak deftere kitaplardan alıntılar da yazılabilir.
Biz bu sebeple sınıfta “KİTAP KURDUNUN AJANDASI” sistemini başlattık. Çocuğunuza aynı zamanda ödev ajandasına okuduğu kitapları not etmesini söyleyin. Her ay sonunda, her yıl sonunda okuduğu kitap sayılarını tespit edin. Kitap sayılarında artış varsa onu ödüllendirin. Geçen seneki ajanda hala duruyorsa eğer şimdi açıp bakmak bile onları teşvik edecektir.
Okuma alışkanlığı için okulda yapılacaklar Öncelikle okuma alışkanlığı kazandırmada kendi rolünün önemine inanmalı ve kendisi de iyi bir okuyucu olarak olumlu örnek olmalıdır. Öğrencilere temel okuryazarlığın okuma alışkanlığına dönüşmemesi hâlinde bir anlam ifade etmediği anlatılmalıdır. Sınıfta sene boyunca kitap okumanın önemini anlatan bir duvar gazetesi bulundurulmalı, zaman zaman yazılar güncelleştirilmelidir.
Sınıf öğretmenleri serbest okuma saatleri düzenlemeli, çocukların kendi seçtiği eserleri okuması için ortam hazırlamalı, öğrencilerin sessiz okuma sırasındaki davranışlarını gözlemlemeli ve onları okuma teknikleri konusunda bilgilendirmelidir. Öğrencilerin okudukları kitapla ilgili yazılarını duvar gazetesinde sergilemeli Yalnız bu tür çalışmalarda sadece özet yaptırma yöntemine başvurulmamalı, değişik çalışmalar yaptırılmalıdır.
· Eğer bir kişinin okuma becerisi zayıfsa bu insanın zevk için kitap okuması söz konusu değildir. Hızlı okuma kursları hakkında bilgi sahibi olmak, okuma hızı konusunda çalışmalar düzenlemek yerinde olacaktır. Yalnız hızlı okumanın yeri geldikçe yapılmasının yararlı olacağı da hatırdan çıkarılmamalıdır. Çocukların özellikle doğum günlerinde birbirlerine hediye olarak kitap almaları özendirilmelidir. Aynı şekilde öğrencilere ödül verilecekse bunun kitap olmasına öncelik verilmelidir