GÖZ ANATOMİSİ ve TERMİNOLOJİSİ Yrd. Doç. Dr. Esra Ayhan Tuzcu

ORBİTA Koni, 30mm3, yedi kemik Zinn halkası ( İO kası dışındaki kasların başladığı ortasından optik kanalın geçtiği fibröz halka) Süperior orbital fissür: 3, 4, 6. sinir ve 5. sinirin oftalmik dalı süp. oftalmik ven İnfraorbital fissür : Müller kasına giden sempatik sinirler, venalar Optik kanal: sfenoid kemik küçük kanadında; optik sinir, oftalmik arter, sempatik sinirler

Frontal Zigomatik Maxiller Etmoidal Sfenoid Lakrimal Palatin

EKSTRAOKÜLER KASLAR 4 rektus ve 2 oblik kastan oluşur Superior oblik IV. Lateral rektus VI. Diğer kaslar III.

EKSTRAOKÜLER KASLAR Medial rektus: Addüksiyon Lateral rektus: Abdüksiyon Superior rektus: Elevasyon, İntorsiyon, Addüksiyon İnferior rektus: Depresyon, Ekstorsiyon, Addüksiyon Superior oblik: İntorsiyon, Abdüksiyon, Depresyon İnferior oblik: Ekstorsiyon, Abdüksiyon, Elevasyon

GÖZ KAPAĞI Gözü dış etkilerden korur Kornea ve konjonktivayı nemli tutar

Kapak cildi ve orbikülaris oküli kası ön lameli, tars ve konjonktiva arka lameli oluşturur Kirpik folliküllerinin dibinde modifiye ter (moll) ve modifiye yağ (zeiss) bezleri bulunur Orbikülaris oküli kası fasiyal sinir tarafından innerve olur, kapakların kapanmasını sağlar

ORBİKÜLARİS OKÜLİ Pretarsal Preseptal Orbital Pretarsal ve preseptal kısım istemsiz kapak hareketini (göz kırpma) yapar Orbital kısım ise istemli güçlü göz kapanmasına neden olur

LAKRİMAL SİSTEM Gözyaşı salgılanması ve drenajını sağlar Gözyaşı konjonktiva ve korneayı nemlendirir Korneanın oksijenizasyonu ve nutrisyonunu sağlar Antibakteriyel özelliği ile konjonktival florayı düzenler Korneanın üzerinde düzgün optik bir yüzey oluşturur

GÖZYAŞI BEZLERİ Ana gözyaşı bezi (lakrimal gland): Refleks salgılamadan sorumlu Yardımcı gözyaşı bezleri (krause ve wolfring bezleri): Temel salgılamadan sorumlu

GÖZYAŞI FİLM TABAKASI

Lipit tabaka Aköz tabaka Müsin tabaka Meibomius, Moll, Zeiss bezleri salgılar Gözyaşının buharlaşmasını önler Aköz tabaka Lakrimal bez ve yardımcı gözyaşı (krause, wolfring) bezleri salgılar Gözyaşı film tabakasının temel salgısı olup %98’i sudur Müsin tabaka Konjonktivadaki goblet hücreleri salgılar Kornea epitelini hidrofobik yüzeyden hidrofilik yüzeye çevirir Gözyaşının yüzeyde düz ince bir tabaka olmasını sağlar

KONJONKTİVA Nonkeratinize sguamöz epitel ve goblet hücrelerinden oluşan müköz memran Epitel ve stromadan oluşur Palpebral ve limbal kısım skleraya sıkı tutunur Forniks ve bulber kısım gevşektir

SKLERA Sklera opak ve beyazdır Göz küresinin (glob) 4/5’nü sarar Yüzeyinde konjonktiva içte üvea ile komşudur Sklera üzerinde en büyük delik önde kornea arkada ise optik sinirdir

KORNEA Göz küresinin ön kısmında 1/6 lık kısmı oluşturan avasküler, saydam tabaka Merkezde en ince perifer de en kalındır (0.52-0.65 mm) Kırma gücü ortalama 43 dpt (Gözün en güçlü kırıcı ortamı) Göze girip çıkan metabolitlerin geçiş yoludur Trigeminal sinirin 1. dalı tarafından zengin bir sinir ağına sahip

KORNEA Epitel Bowman Stroma Descement membranı Endotel

AKÖZ HÜMÖR Corpus ciliare Pupilla Ön kamara Trabeküler ağ Schlemm kanalı Episkleral ven Sistemik dolaşım

ÖN ve ARKA KAMARA

İRİS Ön ve arka kamarayı ayırır Üveanın dıştan görülen parçasıdır Ortadaki pupil açıklığı ile ışığın göze girişini düzenler Akomodasyon (uyum) Aköz boşalımını sağlar

İRİS Sfinkter pupilla kası parasempatik sinirle uyarılır: MİYOZİS Dilatatör kas ise sempatik sinirlerle uyarılır: MİDRİYAZİS

LENS Bikonveks şekilli, elastik ve bağ dokudan oluşur 20 D kırma gücüne sahip Arka kamarada zonül lifleri ile asılıdır Akomodasyondan sorumlu Damarsız ve sinirsiz

LENS Aköz hümörden beslenir Çapı 9-10 mm, kalınlığı 6 mm dir Yaşla birlikte şeffaflığını kaybeder ve ağırlığı artar KATARAKT

VİTREUS Göz küresinin içini doldurarak şeklini veren saydam, renksiz, jel şeklindedir 4 ml %99 su Kollajen, glikoprotein ve hyaluronik asitten oluşan özel bir yapı

ÜVEA İris Silyer cisim Koroid

KOROİD Arkada optik diskten önde silyer cisime kadar uzanan bol damarlı (koryokapillaris) bir tabaka Retina ve sklera arasında Retina dış katlarını oksijenizasyonunu, beslenmesini sağlar

RETİNA Retinada en dışta fotoreseptörler Ortada bipolar hücreler En içte ganglion hücreleri Bu hücreler arası bağlantılar retinadaki pleksiform katmanları oluşturur

NORMAL FUNDUS Retina normalde saydamdır herhangi bir renk içermez Ancak düzgün parlak kırmızı rengini alttaki koroidin damar yapısından alır Koroid damarları retina pigment epiteli tarafından örtülür Disk keskin sınırlı sarı portakal renginde bir yapıdır Optik veya fizyolojik çukurluk olabilir

Retinanın damar yapısı İç retina katları (iç limitan membran iç nükleer kat arası) santral retina arterinden beslenir Dış retina katları (dış pleksiform ile pigment epiteli arası) kapiller yoktur bu nedenle zengin kapiller yatağı olan koroid’den beslenir

Retinanın innervasyonu Nöro sensoryal retinada duysal innnervesyon yoktur Dolayısı ile retina hastalıkları ağrısızdır Örn: diabetik retinopati ve santral retinal ven tıkanıklığı (ağrı yok ama görmeyi şiddetli tehdit edebilir)

MAKULA LUTEA Retinanın merkezinde yer alan yassı oval bölge Optik diskin 2-4 mm temporalinde ve hafifçe aşağıdadır Merkezi “fovea centralis” Fovea centralis sadece koni içerir Görme keskinliğinin en fazla olduğu noktadır

OPTİK SİNİR 1 milyon sinir lifi mevcutur Hasara uğradığında rejenere olmaz Fundus muayenesi yaptığımızda görülen kısmına optik disk denir

OPTİK SİNİR

GÖRME YOLLARI Işık - kon, rod - bipolar - ganglion – optik sinir- kiazma – optik traktus – optik radyasyon – oksipital korteks

TERMİNOLOJİ Ptozis: üst göz kapağı düşüklüğü Epikantüs: burun kökünün her iki yanında iç kantüste fazladan deri kıvrımı Telekantüs: iç kantüsteki mesafenin artışı

Entropiyon: kapakların içe dönmesi Ektropiyon: kapakların dışa dönmesi Trikiyazis: kirpiklerin içe dönük olmsı

Ekzoftalmi: gözün herhangi bir sebeple dışarıya doğru çıkık olması Enoftalmi: göz küresinin normalden daha çukurda olması Endoftalmi: gözün tüm katmanlarını tutan agresif seyirli enfeksiyon

Mikroftalmi: globun normalden küçük oluşu (doğumsal) Fitizis bulbi: gözün travma, infeksiyon ya da cerrahi sonucu küçülerek fonksiyonlarını kaybetmesi Anoftalmi: göz küresinin doğumsal agenezisi Buftalmus: genellikle konjenital glokoma bağlı göz küresinin büyümesi

Blefarit: kapak kenarının kronik inflamasyonu Hordeolum: kapak bezlerinin akut enfeksiyonu Şalazyon: meibomian bezinin kronik, granülamatöz infeksiyonudur.

Dakriyoadenit: Lakrimal bezin akut enfeksiyonu Dakriyosistit: Lakrimal kese enfeksiyonu

Kemozis: bulber konjonktivanın ödemi Semblafaron: palpebral konjonktivanın bulber konjonktiva ya da korneaya yapışması

Korneal erozyon Korneal epitel defekti Keratit: korneanın inflamasyon ve enfeksiyonu Keratokonus: korneanın dikleşmesi ve incelmesi ile karakterize inflamatuar olmayan bir hastalık

Hifema: ön kamaraya kanın dolması Hipopiyon:ön kamarada inflamatuar hücre birikimi Üveit: iris, silyer cisim, koroid, vitreus ve retinayı tutabilen inflamatuar hastalık

Lökokori: beyaz pupil Anizokori: pupil çaplarının 1mm den fazla farklı olması Siklopleji: pupillanın farmakolojik ajanlarla büyütülmesi

Psödofaki: lensin alınarak yerine intraoküler lens (GİL- İOL) konması Afaki: genellikle katarakt nedeniyle lensin alınması herhangi bir nedenle yerine iol konmaması

Papil ödem: genellikle intrakraniyal basınç artışı nedenli optik diskte şişme Kommosyo retina: genellikle travma sonrası retinanın ödemlenmesi Prematüre retinopatisi (rop): prematüre bebeklerde retinal vasküler yapının anormal gelişimi

TEŞEKKÜRLER