Toprak toplulaştırılması,toprağın işletmecilik yönünden çok parçalara bölünmesinin sakıncalarını gidermek için alınması gerekli önlemler olarak anlaşılmaktadır.Toprak toplulaştırılması deyiminin kapsamını iyice açıklayabilmek için,bu yönden alınan önlemlerin iki farklı durumun sakıncalarına karşı düşünüldüğünü belirtmek gerekir.Gerçekten toprak parçalanması ile tarımsal mülklerin işletmecilik yönünden rasyonel olmayan çok küçük parçalara bölünmesi olayı anlaşılabileceği gibi,bir işletmenin topraklarının çok dağınık tarlalar halinde serpiştirilmiş bulunması durumu da anlaşılmaktadır.Bir diğer yaygın olan tanımı; Kişi ve işletmelere ait olan küçük parseller halinde birden fazla parçaya bölünmüş,değişik yerlere dağılmış veya elverişsiz biçimde şekillenmiş arazilerin,modern tarım işletmeciliği esaslarına göre ve ayrıca sulama hizmetlerinin getirilmesine en uygun bir şekilde birleştirilmesi,şekillendirilmesi ve yeniden düzenlenmesi işlemidir.

Bazen bir mülk,tarımda temel üretim öğesi olan toprağın kullanılması açısından rantabl olmayacak kadar cüce bir işletme halini alabileceği gibi,tek bir işletmenin tarlalarıda birbirinden uzak yerlerde dağınık bir durumda bulunabilmektedir. Yani toprak toplulaştırıması önlemleri sadece biribirinden ayrı tarlaların birleştirilerek bunların yeni bir dağılımı olarak ele alınmamakta fakat aynı zamanda rantabl olmayan küçük işletmelerin genişletilmesini de amaç edinmektedir.Buna geniş anlamada toprak toplulaştırılması denmektedir.

Toprak parçalanması genellikle iki şekilde olur:Birincisi;Bir çiftçi ailesinin işlettiği toplam arazi miktarının gittikçe küçülmesi halidir.Bu durum genellikle veraset neticesi ile oluşan bir durumdur.İkincisi ise;Bir çiftçi ailesinin işlettiği toplam arazi miktarının birbirinden uzak ve küçük parçalardan oluşmasıdır.Nedenleri ;Tarımsal nüfusun yoğunluğu,hukuki sebepler,fiziki tesisler,arazinin tasarruf şekli.

Bir tarım işletmesinin topraklarının fazla parçalanmış ve çeşitli yerlere dağılmış olması bazı tarım topraklarının israfına,insan ve hayvan işgücünün kaybına neden olmaktadır. Parçalanma ile tarlaların geçit yerleri,sınır yerleri,dönüşler daha az işlenmekte bu da işlenen alandan kayıplar olmasına yol açmaktadır.Böylece üretim azalmaktadır.Ayrıca maliyet masraflarının artmasınada yol açmaktadır.Tarımsal yeniliklerin uygulanmasına engel olmaktadır.

İş akış programlarının yapımında tapu ve Kadastro müdürlüklerinin çalışma usul ve esasları göz önüne alınmaması, Düzenleme alanı içerisinde kalan ve daha önceden kamulaştırma işlemi tamamlanmış, kamulaştırma ücretleri yatırılmış ancak tapu ve kadastroda tescil edilmemiş kurumlara ait yerlerin olması, Mevzuatta kaynaklanan sorunlar, proje kapsamındaki tescil harici yerlerin davalı olması nedeniyle tescil edilmesinde yaşanan sorunlar,

Yol ve parsel kenarlarında daha önceden tesisleri bulunan ve kamulaştırma işlemi yapılmayan, düzenleme sonrası parsellerin içerisinde kalan pilon yeri, elektrik ve telefon direklerinin oluşturduğu yeni hukuki durum, Dere ve dere yatakları direk düzenlemeye alınamadığından, tescili için gerekli işlem ve yazışmalar fazla zaman alması, Mülkiyeti davalı olan parseller düzenlemeye aynen alındığından, davanın eski kadastro parseli üzerinden sonuçlanması nedeniyle, mahkeme kararlarının tescilinde yaşanan sıkıntılar,

Yüzölçümü düzeltmelerine karşı açılan davaların, dava sonuçlanmadan düzenlemeye alınması ile ilgili problemler, Yeni ayrılan köy sınırlarının paftalara işlenmemiş olması, köy sınırları ile ilgili belge ve bilgi bulunmaması ve köylerin ayırımı sırasında ifraz işlemlerinin olmasından dolayı vatandaş ile yaşanan sorunlar, Kadastro paftaların bir kısmı yıpranmış olması nedeniyle paftaların sayısallaştırılması ve kontrolünün sağlıklı yapılamaması,

Yoğun olarak yapılmakta olan 41. madde tebligatlarının yapılmasında yaşanan sıkıntılar, Tapu kütüklerindeki hisse, ad, soyadında yapılan yazım hataları, baba adlarının yazılı olmaması nedeniyle, bilgisayar ortamında aynı isimle kayıtlı parsellerde yaşanan sıkıntılar, Mera parsellerinin düzenlenmeye alınması nedeniyle mera kanunu kapsamında yaşanan sorunlar,

Düzenlemeye alınmayan köy içleri ile mülkiyet açısından hukuki sınır teşkil eden ve düzenlemeye alınan arazi arasındaki sınır sorunları, Yerel mahkemeler ile yaşanan sıkıntılar, İlgili kurumların koordinasyon eksikliği,

Genel olarak toplulaştırma kararında en temel sorunun zorunlu yöntem ile istemli yöntem arasındaki seçim olduğu kabul edilmektedir.İstemli yöntem,temelini ilgililer arasındaki bir anlaşmadan alır.Ancak belirli sayıdaki ilgililerce istenen ve yasalardaki koşullar yerine gelince uygulanabilen toplulaştırmalar için de istemli terimi kullanılmaktadır.Zorunlu yöntem ise yasalar gereğince yapılan toplulaştırmadır.Bu yöntemde kamu yararı görüşünden hareketle,yasanın öngördüğü durumlarda tolulaştırma yapılmakta ve ilgililerin rızası aranmamaktadır.

Bu iki yöntem arasındaki seçim ülkenin tarihsel ve sosyal gelenekleri gözönüne alınarak verilir.Bu seçimde çabuk hareket etmek gereği ve mümkün olduğu kadar zora başvurmamak endişesi de etki yapmaktadır.Hukuksal ve yöntemsel açıdan çiftçilerin anlayışına ve muhtemel psikolojik tepkilerine göre uygun bir yöntem seçilmelidir.

 Nüfusartışı,miras,alımsatım,kiracılık,ortakçılık gibi nedenlerle ortaya çıkan arazi parçalılığı ve dağınıklılığını ortadan kaldırarak işletmelerin uygun büyüklüğe getirmektedir.  Çok parçalı oluşun ortaya çıkardığı tarla sınırı,yol ve su arklarından doğan arazi kayıplarını azaltmaktadır.

 Küçük parsellerde ekim esnasında tarla sınırına fazla yaklaşılmama nedeniyle doğacak ürün kayıplarını azaltmaktadır.  Toplulaştırmadan sonra,parseller daha büyük ve şekilleri daha düzgün olduğundan,makineli tarım daha kolay yapılmakta ve giderlerde önemli oranda azalmlar olmaktadır.

 Küçük parseller bir araya getirileceği için, işletme merkezi ile parseller arasındaki uzaklık kısalmakta ve buna bağlı olarak ulaşım giderleri azaldığından zaman,işçilik ve yakıttan tasarruf sağanmaktadır.  Parsel sayısı azaldığı,şekilleri düzeldiği ve büyüklükleri arttığı için tohu,gübre,ilaç gibi tarımsal girdiler daha uygun bir düzeyde kullanılmaktadır.

 Sulama projelerinin uygulanmasında eski,dağınık ve şekilsiz parsellerin sınırlarına bağlı olma zorunluluğu olmayacağından yatırım giderlerinden tasarruf sağlanmaktadır.  Proje alanlarındaki sulama projeleri gibi kamu yatırımları için gerekli araziler proje alanına giren parsellerden uygun şekilde kesinti yapılmak suretiyle kamulaştırma yapılmaksızın karşılanabilmektedir.