REHBERLİK HİZMETLERİNDE GELİŞİMSEL YAKLAŞIM EBİM

Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Ne Zaman Başlar?

Milyonlarca atom birleşerek DNA yı oluşturdu....

Milyonlarca atom birleşerek DNA yı oluşturdu....

Milyonlarca atom birleşerek DNA yı oluşturdu....

Milyonlarca DNA birleşerek hücreleri oluşturdu

ve iki hücre birleşti... +

Sonra böyle bir hücre oluştu.

Bölündü,

Bölündü,

Tekrar,tekrar bölündü, milyarlarca kere... Ve sonra bu hücreler tekrar birleşti. Ne mi oldu ?...

Böyle bir şey oldu...

Yaşam bir gelişim sürecidir. Gelişim döllenme ile başlar. Gelişim belli ilkelere dayalıdır. Birey gelişim sürecinin her aşamasında belli gelişim görevlerini tamamlar. Bu görevlerinin tamamlanmasında bireye uygun çevre koşullarının oluşturulması ve destek sağlanması gereklidir.

Yaşamın bir örneği değil, Yaşamın kendisi olmalıdır.. Okul, Yaşamın bir örneği değil, Yaşamın kendisi olmalıdır.. John Dewey

Bireyin yaşam donanımlarını arttırmada PDR hizmetlerinin: Rolü nedir? Ne olmalıdır?

REHBERLİK YAKLAŞIMLARI KRİZ YÖNELİMLİ İYİLEŞTİRİCİ ÖNLEYİCİ GELİŞİMSEL

REHBERLİK Öğrencilerin *kişisel-sosyal *eğitsel *mesleki yönden sağlıklı gelişebilmeleri, *topluma aktif uyum sağlayabilen, -başarılı -üretken -mutlu kişiler olabilmeleri için, yapılan yardım hizmetleridir.

REHBERLİĞİN AMACI KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME (SONAL AMAÇ) BİREY Kendini anlama ve kabul etme Kendini tanıma Bulunduğu ortamı ve çevreyi tanıma Ben ne yapabilirim? Ne yapmalıyım? KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME (SONAL AMAÇ)

Gelişimsel rehberlik anlayışı; öğrencinin büyüme ve gelişme süreci içinde; “kişisel-sosyal” “eğitsel” “mesleki” gelişim alanlarında temel ihtiyaçlarını karşılama ve bu alanlarda döneme özgü gelişim görevlerini yerine getirmede gerekli yeterlikleri kazandırmayı amaçlar

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ GELENEKSEL YAKLAŞIM GELİŞİMSEL YAKLAŞIM Kriz odaklı yardım hizmeti. Gelişmeyi sağlayıcı ve kolaylaştırıcı yardım hizmeti. Problemli öğrenciye yönelik. Tüm öğrencilere yönelik. Bilgi verme ve yöneltme ekseninde Tüm gelişim alanlarına yönelik odaklanma. yeterlik kazandırma. Uzman Odaklı. Öğretmen odaklı. Tepkisel. Yaratıcı ve esnek. Görev yönelimli. Hedef yönelimli. Zaman çizelgesi ile sınırlı. Program bütünlüğü içinde. Öğretimden ayrıştırılmış. Öğretimle kaynaştırılmış. Genel ve yapılanmamış hedefler. Ölçülebilir hedef davranışlar. Varolanı korur ve sürdürür (statükocu). Varolanı değerlendirir ve geliştirir (gelişmeye açık). Bağımsız uygulamalar. Sürekli, aşamalı, ardışık uygulamalar. Profesyonel müdahale. Profesyonel hizmet.

GELİŞİMSEL REHBERLİK YAKLAŞIMI TEMEL İLKELERİ Bu yaklaşımda öğrenen olarak öğrencinin gelişimsel ihtiyaçları ön plandadır. Rehberlik hizmetleri öğrencinin içinde bulunduğu gelişim dönemine özgü kişisel-sosyal, eğitsel ve mesleki gelişim görevlerinin başarılmasını kolaylaştırıcı ve gelişimi sağlayıcı bir işlev yüklenir

İLKELER: Rehberlik hizmetleri eğitim sürecindeki tüm öğrencileri kapsar. Rehberlik etkinliklerinin işlevi çocukların ve ergenlerin gelişimini desteklemek ve kolaylaştırmaktır.

Gelişimsel Rehberliğin temelini gelişim ve öğrenme psikolojisindeki kuramlar oluşturur. Rehberlik hizmetleri yaşamın her döneminde geçerli olan temel ihtiyaçları ve farklı gelişim dönemlerine özgü “gelişim ihtiyaçlarını” karşılamaya yöneliktir. Okulda rehberlik uzmanı (psikolojik danışman), okuldaki tüm personel ile, özellikle de sınıf öğretmenleri ile, yönetici ve veliler ile işbirliği içinde çalışmalıdır. Gelişimsel rehberlik anlayışı sınıf öğretmeninin “anahtar” işlevini kabul eder. Ancak profesyonel uzman müşavirliği olmalıdır.

ÖĞRETMENİN REHBERLİK PROGRAMINDAKİ ROLÜ YAŞAMSALDIR!.. REHBERLİK HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİNDE ÖĞRETMEN ANAHTAR KONUMUNDADIR!..

*Gelişimsel rehberlik programının hedefleri, okulun felsefesi ve misyonu, öğrencilerin ihtiyaçları ve çevre koşulları üzerine temellendirilir. *Gelişimsel rehberlik yaklaşımı organize edilmiş ve planlı bir müfredatı gerektirir. Bu müfredat ardışık ve esnek bir yapıya sahiptir. Kazandırılacak yeterlikler ve hedef davranışlar açık, somut ve ölçülebilir olarak belirlenmelidir.

. * Rehberlik programı okuldaki tüm eğitimsel süreçlerin bir parçası ve bütünün tamamlayıcısıdır. Gelişimsel rehberlik programı öğrencinin eğitimsel hedeflerine ulaşmasında yardımcıdır * Programları hazırlama, koordine etme, psikolojik danışma ve müşavirlik yapma gibi hizmetler bu alanda eğitim almış profesyonel kişilerce (uzman müşavirliği) yürütülür * Gelişimsel rehberlik yaklaşımı, çocukların özel gereksinimlerini, risk durumlarının erkenden tanınmasını gerekli kılar. Buna göre krize müdahale ve problem çözme hizmetleri sürecin bir parçası olarak kabul edilir.

GELİŞİM ALANLARI ve TEMEL ÖĞRENME İHTİYAÇLARI ÇOCUĞUN TEMEL İHTİYAÇLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM VE TEMEL EĞİTİMDE BAŞLICA GELİŞİM ALANLARI Kişisel-Sosyal Gelişim Eğitsel Gelişim Mesleki Gelişim YAŞAMAYI ÖĞRENME ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME ÇALIŞMAYI ÖĞRENME Kendini kabul Başkalarını anlama ve kabul etme Ailenin değerini anlama ve kabul etme Toplum olgusunu anlama Karar verme, amaç belirleme plan yapma ve yürütme Kendini tehlikelerden koruma ve kişisel güvenliğini sağlama Öğrenme ile ilgili olumlu tutumlar geliştirme Kişisel nitelikleri ile okul etkinlikleri arasındaki ilişkileri keşfetme Öğrenmeyi kolaylaştırıcı beceriler kazanma Karar verme, amaç belirleme, plan yapma ve yürütme Okul-Aile-Toplum arasındaki ilişkileri kavrama İş yaşamı ve çalışmaya ilişkin olumlu tutumlar geliştirme Kişisel nitelikleri ile meslekler /işler arasındaki ilişkileri anlamaya başlama Meslekleri keşfetme Boş zaman etkinlikleri ile ilgili olumlu alışkanlıklar kazanma Birlikte iş yapma/işbirliği Toplum yaşamında çalışmanın önem ve gereğinin farkına varma KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME

Okullarda, Gelişimsel Yaklaşıma Göre Hazırlanacak Bir Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Programında Uygulanacak Aşamalar Öğrencilerin her gelişim dönemine ilişkin gelişim görevleri incelenerek kazandırılması gereken “yeterlikler” saptanır Bu “yeterlikler”; kişisel-sosyal gelişim eğitsel gelişim mesleki gelişim alanlarına yönelik olarak analiz edilir

3. Eğitim kademesine göre bu yeterlikler gözlenebilir “hedef davranışlar” olarak tanımlanır 4. Bu hedef davranışları kazandırmaya yönelik etkinlikler planlanır 5. Planlanan etkinlikler öğretim programı ile kaynaştırılarak uygulamaya konulur 6. Program değerlendirilir (yeterlikleri kazanma düzeyi ve hedeflere ulaşma derecesi saptanır)

REHBERLİK HİZMETLERİNİN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ İLKÖĞRETİMDE REHBERLİK HİZMETLERİNİN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ *- Öğretmen Merkezli *- Gelişimsel Yaklaşıma Dayalı *- Müfredatla Bütünleşme *- Okul-Aile Etkileşimi Önemli *- Olumlu Sınıf Ortamı Oluşturma *- Grup / Sınıf Etkinliklerine Yönelik Düzenleme *- Oyunsal Etkinliklere Dayanma

Gelişimsel Yaklaşımda Sınıf Rehber Öğretmeninin Görevleri ve Nitelikleri  Sınıf rehber öğretmeni: Eğitim-Öğrettim kurumlarında bir sınıfın rehberlik hizmetlerini yürüten ve rehberlik saatlerine giren (ortaöğretim kurumlarında) sınıf öğretmeni. (Tebliğler Dergisi, 2001-2524).

Gelişimsel yaklaşımda sınıf rehber öğretmeni, bir sınıfın gelişimine yönelik olarak rehberlik hizmetlerinden birinci derece sorumludur. Kişisel-sosyal, eğitsel ve mesleki gelişime yönelik yeterlikler kazandırmak amacıyla ilgili etkinlikleri uygular. Psikolojik danışmanla işbirliği yapar ve gerektiğinde öğrencilerin gelişim kayıtlarını tutar.

Veliyle görüşmelerini sürdürür. İhtiyaç duyan öğrencileri Psikolojik danışmana yönlendirir. Çalışmalarını rehberlik programına bağlı olarak sürdürürken, esnek ve ardışık hedeflerin, sınıfındaki her biri öğrenci için ulaşılır olmasını sağlayacak koşulları oluşturmaya çalışır.

İyi Bir Sınıf Öğretmeni Hangi Niteliklere Sahip Olmalıdır?  Nitelikli ve usta öğretmenler; nitelikli ve usta sınıf rehber öğretmenleri ile aynı yeterliklere sahiptirler

Bu Yeterlikler: Öğrencinin düşüncesini yargılamadan ve eleştirmeden önce, anlayabilen. Öğretimi bireyselleştirebilen. Öğrencilerin güvenli bir ortam içinde bir birlerinin düşüncelerini dinleyip paylaşmalarını için tartışma ortamı sağlayabilen Öğrencilerin bir birini desteklediği yardım ilişkisi geliştirebilen

Esnek ve yaratıcı davranabilen Öğrencilerin yeni fikirleri denemelerine fırsat tanıyan Kişiler arası ilişkiler ve iletişim konusunda model olan Sınıfta üç koşulu (kabul-saygı, içtenlik, empati) oluşturup öğrenciye iletebilen Etkin bir dinleyici olabilen Öğrencilerin kendileri ve başkalarının duygu ve düşünceleri hakkında iç görü kazanmalarına yardımcı olabilen

Diğer (Branş) Öğretmenlerinin Rolü Gelişimsel yaklaşımda her öğretmenin dersleri içinde rehberlik hedeflerini dikkate alması ve öğrencilere bu alanda yeterlik kazandırmayı amaçlaması gerekir. Bu nedenle öğretim planlarını yaparken rehberlik hedeflerine yer vermesi ve buna uygun yöntem ve teknikleri kullanması beklenir. Branş öğretmenleri, zümre toplantılarına okul psikolojik danışmanını davet ederek okul rehberlik müfredatı ile kendi alan müfredatlarını nasıl birleştirebileceklerini planlayabilirler.

Gelişimsel Rehberlik Yaklaşımında Okul Psikolojik Danışmanının Görevleri: Programı geliştirme, yönetme ve yürütme Öğretmenlere müşavirlik (Konsültasyon) Çok yönlü ilişki ağı kurma, destek ve işbirliğini sağlama Mesleki gelişimini sürdürme Araştırma-geliştirme-değerlendirme Bireysel ve grupla psikolojik danışma Grup rehberliği

Rehberlik Hizmetlerinde Okul Yöneticisinin Rolleri Rehberlik programına liderlik yapma ve destekleme Programın organizasyonunu sağlama ve müşavirlik yapma Programa kaynak sağlama

GELİŞİMSEL PDR PROGRAMLARININ TEMEL SAYILTILARI Böyle bir program;  Öğrencinin her yönü ile gelişimi (kişisel-sosyal, eğitsel,mesleki) sağlanarak akademik başarısının yükseleceği, Sınıf ortamının öğrenci gelişimine uygun hale getirilmesiyle öğretimin daha etkin ve kolay hale geleceği,

SAYILTILARINA DAYANIR. Okulda olumlu bir öğrenme ortamı yaratılabileceği, Öğretmenlerin rehberlik alanında katkılarına fırsat verilerek öğrenci gelişimine etkilerinin artacağı, Okul personelini değişik şekillerde görevlendirme yoluyla onlardan daha çok yararlanabileceği, Bu yaklaşımla rehberlik hizmetlerinin tüm öğrencilere ulaşabileceği.......... SAYILTILARINA DAYANIR.