ATP’NİN YAPISI VE HORMONLAR Nükleotit yapılı bir molekül ola ATP (adenozin trifosfat) ATP molekülünün canlı hücrelerde enerji taşımak, koenzimlerin yapısına katılmak gibi görevleri vardır. ATPrıin yapısında adenin bazı, riboz şekeri ve üç adet fosfat grubu bulunur. Canlı hücrelerde metabolik tepkimeler sonucu oluşan enerji, ATPrıin fosfat grupları arasındaki bağlarda depo edilir. Adenozin molekülüne bir fosfat grubu bağlanarak AMP(adenozin monofosfat), iki fosfat grubu bağlanarak ADP(adenozin difos- fat), üç fosfat grubu bağlanarak ATP(adenozin trifosfat) mo- leküleri oluşur.

HÜCREDE ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ ATP, hücre içinde sentezlenen ve kullanılan bir moleküldür. Bir hücreden bir başka hücreye aktarılamaz ve depolanamaz. Bu yüzden aynı hücre içinde bir taraftan sentezlenirken diğer taraftan da kullanılır. Bu olaylar devamlı tekrar eder.

Hormonlar ve etkileri Vücuttaki organ ve sistemlerin birbiriyle uyumlu, düzenli bir şekilde çalışmasını sağlayan sisteme denetleyici ve düzenleyici sistem denir. Bu sistem, sinirlerin ve hormonların birlikte çalışmasıyla oluşur. Hormonlar canlı tarafından üretilen bilgi taşıyıcı maddelerdir. Örneğin çoğalma, beslenme gibi yaşamsal faaliyetlerde hormonlar rol alır. Bazı olaylarda korku, heyecan gibi duygulara sahip oluruz. Bu duygular vücudu dış tehlikelere karşı uyanık tutar. Bu tür duygular, adrenalin adı verilen hormonla sağlanır. Hormonların daha birçok etkisi vardır. Bu etkilere büyüm de örnek verilebilir. 9A Hormonlar, sinir sistemine göre daha yavaş işler ve yaşamsal faaliyetleri daha uzun sürede kontrol eder. Hormonların yapısında protein ya da lipit bulunur. Hormonlar oluştukları yere göre doku ya da bez hormonları olmak üzere iki gruba ayrılır. Genel görevi hormon üretmek olmayan dokulardan salgılanan hormonlar doku hormonlarıdır. Örneğin mide mukozası tarafından gastrin adı verilen hormon salgılanır. Bazı hormonlar ise direkt kana verilmek üzere bezler tarafından salgılanır. Bunlara bez hormonları denir. Hipofiz, epifiz, tiroid, eşey bezlerinden bu tür hormonlar salgılanır.

Hormonlar ve etkileri Şeker hastalığının temelinde hormonlarla ilgili bozukluk yatar. Bu amaçla şeker hastalarına yapay insülin hormonu verilir. Hormonların çok az miktarının vücut için etkili olduğunu vurgulamıştık. Bu yüzden hormon miktarındaki en ufak bir değişme, vücudun normal işlevinde bozukluğa yol açar. Tedavi için verilen hormon ilaçlarının verilirken miktarının çok iyi ayarlanması gerekir. Büyüme bozukluklarında büyüme hormonu ile tedavi yapılmıştır. Fakat bu yöntemin yan etkileri anormal büyümeden daha fazla olduğu için bu yöntemden vazgeçilmiştir. Bitti 9B 9FL9A