YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ Adnan YILDIRIM @adnyildirim YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ 2023 hedeflerimize ulaşmamızı sağlayacağını inandığımız en önemli uygulamalarımızdan birisi 2012 yılı Haziran ayında yeni bir anlayışla uygulamaya koymuş olduğumuz yatırım teşvik sistemimizdir.   Sunumumun bu bölümünde, yatırım teşvik uygulamalarımıza ilişkin özet bilgiler vermeye çalışacağım. EBSO/21 Mart 2016

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL TEŞVİK İller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedefler. ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI Belirli yatırım konularının 5. Bölge destekleri ile desteklenmesi hedeflenmektedir. STRATEJİK YATIRIMLAR Cari açığın azaltılmasına katkı sağlayacak katma değeri yüksek yatırımları desteklenmektedir. GENEL TEŞVİK Teşvik edilmeyecek yatırım konuları dışında kalan tüm yatırımları kapsamaktadır. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLAR Teknoloji ve Ar- Ge kapasitesini artıracak, rekabet üstünlüğü sağlayacak yatırımları desteklenmektedir. Bilindiği üzere, bölgesel ve sektörel seçiciliğe dayalı teşvik sistemimizi 2012 yılında yeniledik. Mevcut teşvik sistemimiz ekranda görüldüğü gibi 5’li bir yapı arz ediyor.   Bu çerçevede sistemimiz Bölgesel Teşvik Uygulamaları Öncelikli Yatırımlar Stratejik Yatırımlar Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Uygulamaları Genel Teşvik Uygulamalarından oluşmaktadır. 2

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR STRATEJİK YATIRIMLAR BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI 3

SEGE 2011 6 BÖLGE Bölgesel Harita 4 Bildiğiniz üzere yatırım teşvik sistemimiz, 2011 yılında gerçekleştirilen çalışmanın neticesinde ortaya çıkan “bölgesel haritanın” üzerine kurgulanmış durumda. “İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi” adı verilen çalışma, 2011 yılında Kalkınma Bakanlığı tarafından gerçekleştirildi. Konya’mız, 6 bölgeli bölgesel sistem içerisinde 2. bölgede yer alıyor. Değerli Adanalılar, Teşvik sistemimizin temelini Bölgesel Teşvikler oluşturuyor. Bu uygulamamız ile bölgelerin gelişmişlik seviye farklılıklarının azaltılmasını amaçlıyoruz. En gelişmiş 1. bölgeden en az gelişmiş 6. bölgeye doğru yardım yoğunluğu artarak uygulanıyor. 4

Bölgesel Teşvik Uygulamaları - Tablo BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARINDA SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI Destek Unsurları BÖLGELER I II III IV V VI KDV İstisnası VAR Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) OSB Dışı (15) 10 (20) 15 (25) 20 (30) 25 (40) 30 (50) 35 OSB İçi (55) 40 Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (2) YOK (3) YOK (5) 3 yıl (6) 5 yıl (7) 6 yıl (10) 7 yıl (12) 9 yıl Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği İç Kredi YOK 3 Puan 4 Puan 5 Puan 7 Puan Döviz / Dövize Endeksli Kredi 1 Puan 2 Puan Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği 10 yıl Gelir Vergisi Stopajı Desteği * 31/12/2015 tarihinden önce yürürlükte bulunan oran ve süreler parantez içinde gösterilmiştir. Teşvik sistemimiz içerisinde toplamda 9 adet destek bulunuyor. 5

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR STRATEJİK YATIRIMLAR BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI 6

Öncelikli yatırımlar-ı (5. Bölge destekleri sağlanan konular) Yüksek Teknolojili ürünlerin üretilmesine yönelik yatırımlar İlaç, Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı, Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı, Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı, Hava ve uzay taşıtları imalatı. Sistemimizin ikinci bileşeni, Bölgesel Teşvik sisteminin bir alt kolu olarak düşünülebilecek olan ve önem atfettiğimiz konuların yer aldığı öncelikli yatırımlardır. 16 adet sektör veya konu öncelikli yatırım olarak tespit edilmiş olup, bu alanlarda yapılacak yatırımlar 1., 2., 3., 4. bölgelerde yapılması halinde dahi 5. bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanıyor. Öncelikli yatırımlar yatırımın 6. bölgede yapılması halinde haliyle 6. bölgedeki bölgesel desteklerden yararlanıyorlar. Öncelikli yatırımlar olarak belirlediğimiz konulardan ilki yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.   Biliyorsunuz Nisan ayında yaptığımız düzenleme ile birlikte OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımları, öncelikli yatırımlar kapsamına aldık. Burada yüksek teknoloji yatırımları sınıfına giren İlaç, Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı, Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı, Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı, Hava ve uzay taşıtları imalatı, yatırımları yer alıyor. Düzenlememiz ile bu alanlarda yapılacak yatırımları da öncelikli yatırımlar kapsamında değerlendirdik ve 5. Bölge destek oran ve sürelerinden yararlandırılmalarını sağladık. 7

Öncelikli Yatırımlar-II (5. Bölge Destekleri Sağlanan Konular) AR-GE projeleri neticesinde elde edilen ürünlerin üretilmesine yönelik yatırımlar Test merkezleri, rüzgâr tüneli vb. yatırımlar Madencilik ve Maden Arama Yatırımları Savunma alanındaki yatırımlar Belirli otomotiv ve motor yatırımları Eğitim yatırımları Öncelikli yatırımlar olarak belirlenen diğer sektör veya konular ise sırasıyla;   Kamu destekli AR-GE projelerinin sonuçlarının üretilmesine yönelik yatırımlar Savunma sanayi alanındaki yatırımlar Test merkezleri, rüzgar tüneli vb. (otomotiv, uzay ve hava taşıtları için) Belirli büyüklükteki otomotiv, motor veya parça üretimine yönelik yatırımlar Madencilik ve maden arama yatırımları Eğitim yatırımları 8

Öncelikli Yatırımlar-III (5. Bölge Destekleri Sağlanan Konular) Karbon elyaf veya entegre kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar. Sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları Atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimi yatırımları Yerli kömüre dayalı termik santraller Enerji verimliliğine yönelik yatırımlar Mevcut sanayi tesislerinde enerji verimliliğini artırmaya yönelik yatırımlar Tesislerin atık ısısından elektrik üretimi yatırımları Sıvılaştırılmış doğalgaz ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları Yerli kömüre dayalı elektrik üretimi yatırımları Karbon elyaf veya entegre kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar Demiryolu ile yük/yolcu taşıma yatırımları Demiryolu taşımacılığı 9

5. Bölge desteklerinden yararlanan yatırım konuları Öncelikli Yatırımlar-IV (5. Bölge Destekleri Sağlanan Konular) 5. Bölge desteklerinden yararlanan yatırım konuları Denizyolu taşımacılığı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda yapılacak turizm konaklama yatırımları Uluslararası fuar alanı yatırımları Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile RES üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları Denizyolu ile yük/yolcu taşıma Uluslararası fuar alanı yatırımları ve Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim bölgelerinde veya termal turizm konusunda yapılacak turizm konaklama yatırımlarıdır. 10

Öncelikli Yatırımlar-Tablo ÖNCELİKLİ YATIRIMLARA SAĞLANAN DESTEKLER Destek Unsurları BÖLGELER I II III IV V KDV İstisnası VAR Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) (40) 30 Vergi İndirim (%) (80) 70 Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (7yıl) 6 yıl Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği İç Kredi 5 Puan Döviz / Dövize Endeksli Kredi 2 Puan 31/12/2015 tarihinden önce yürürlükte bulunan oran ve süreler parantez içinde gösterilmiştir. *1-5. Bölgelerde yapılacak yatırımlar için 5. Bölge desteği 6. Bölgede yapılacak yatırımlar için 6. Bölge desteği 11

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR STRATEJİK YATIRIMLAR BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI 12

Stratejik Yatırımların Teşviki DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması Katma değerin asgari %40 olması Asgari sabit yatırımın 50 milyon Türk Lirasının üzerinde olması Son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD dolarının üzerinde olması Sistemimizin 3. bileşeni ise Stratejik Yatırımlardır. Bu uygulamamız ile ithal bağımlısı olduğumuz yüksek katma değerli ürünlerin yurtiçinde üretilmesi amaçlanmıştır. Uygulamada sektör veya konu listesi bulunmayıp bir yatırımın stratejik yatırım olarak değerlendirilebilmesi için 4 adet kriterin yerine getirilmesi gerekmektedir.   Bu Kriterler; Asgari sabit yatırımın 50 milyon TL’nin üzerinde olması Yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması Katma değerin asgari %40 olması Son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD dolarının üzerinde olmasıdır. 13

Stratejik Yatırımlar - Tablo STRATEJİK YATIRIMLAR İÇİN SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI Destek Unsurları BÖLGELER I II III IV V VI KDV İstisnası VAR Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) 50 Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 7 yıl (6. Bölgede 10 Yıl) Yatırım Yeri Tahsisi Sigorta Primi Desteği 10 yıl (Sadece 6. Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) Gelir Vergisi Stopajı Desteği KDV İadesi VAR (Sadece 500 Milyon TL ve üzeri yatırımlar için) Faiz Desteği İç Kredi (5 Puan) YOK* Döviz / Dövize Endeksli Kredi (2 Puan) YOK* *Faiz Desteği, 01/01/2016 tarihi itibariyle Stratejik Yatırımlar için öngörülmemektedir. Ekranda görüldüğü üzere stratejik yatırımlar, bölgelerin gelişmişlik seviyelerinden bağımsız olarak uygulanan, bir hayli farklı bir destek sistemi. Stratejik yatırımlar, sistemin en avantajlı bileşeni durumunda. 14

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR STRATEJİK YATIRIMLAR BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL TEŞVİKLER 15

Büyük Ölçekli Yatırımlar Asgari Sabit Yatırım Tutarları (Milyon TL) Sıra No Yatırım Konuları Asgari Sabit Yatırım Tutarları (Milyon TL) 1 Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı 1000 2 Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı 200 3 Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları 4 Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı Yatırımları 4-a Motorlu Kara Taşıtları Ana Sanayi Yatırımları 4-b Motorlu Kara Taşıtları Yan Sanayi Yatırımları 50 5 Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve/veya Vagon İmalatı Yatırımları 6 Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Yatırımları 7 Elektronik Sanayi Yatırımları 8 Tıbbi Alet, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Yatırımları 9 İlaç Üretimi Yatırımları 10 Hava ve Uzay Taşıtları ve/veya Parçaları İmalatı Yatırımları 11 Makine (Elektrikli Makine ve Cihazlar Dahil) İmalatı Yatırımları 12 Metal Üretimine Yönelik Yatırımlar: Maden Kanununda belirtilen IV/c grubu metalik madenlerin cevher ve/veya konsantresinden nihai metal üretimine yönelik yatırımlar (bu tesislere entegre madencilik yatırımları dahil) Bir diğer uygulamamız ise Büyük Ölçekli Yatırımların Teşvikidir. Bu uygulama ile ülkemizin teknoloji ve Ar-Ge kapasitesini artıracak, ayrıca uluslararası alanda rekabet üstünlüğü sağlayacak yatırımların, özellikle uluslararası doğrudan yatırımların çekilmesi amaçlanmıştır. Ekrandaki tablo, Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki uygulaması kapsamında desteklenmekte olan sektörleri ve uygulamaya dahil olabilmek için sağlanması gereken asgari sabit yatırım tutarlarını gösteriyor. Asgari yatırım tutarı 50 milyon TL’den başlayan 12 konu yer almaktadır. 16

Büyük Ölçekli Yatırımlar - Tablo BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLAR İÇİN SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI Destek Unsurları BÖLGELER I II III IV V VI KDV İstisnası  VAR Gümrük Vergisi Muafiyeti  Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) OSB Dışı (25) 20 (30) 25 (35) 30 (40) 35 (50) 40 (60) 45 OSB İçi (65) 50 Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (2) YOK (3) YOK (5) 3 yıl (6) 5 yıl (7) 6 yıl (10) 7 yıl (12) 9 yıl Yatırım Yeri Tahsisi Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği YOK 10 yıl Gelir Vergisi Stopajı Desteği 31/12/2015 tarihinden önce yürürlükte bulunan oran ve süreler parantez içinde gösterilmiştir. Ekrandaki tablo, Büyük Ölçekli Yatırımların Teşvikinde bölgelerarası destek oran ve sürelerinin karşılaştırılabilmesi için tüm destek unsurlarını özet olarak sunuyor. 17

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR STRATEJİK YATIRIMLAR BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI 18

Genel Teşvik Uygulamaları Bölge ayrımı yapılmaksızın; Teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve Belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlardır. DESTEKLER: KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6. Bölge) Son olarak Genel Teşvik Uygulamamız ise Bölge ayrımı yapılmaksızın; teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlara sağlanan asgari desteklerden oluşmaktadır. 19

Destekler - Özet Tablo DESTEK UNSURLARI Destek Unsurları Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik / Öncelikli Yatırımlar Büyük Ölçekli Yatırımlar Stratejik Yatırımlar KDV İstisnası  Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği ()* KDV İadesi Sadece 6. Bölgede Gerçekleştirilen Yatırımlar İçin Sigorta Primi Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği *Faiz Desteği, 01/01/2016 tarihi itibariyle Stratejik Yatırımlar için öngörülmemektedir. 20

Ekonomi Bakanlığı Destek Mekanizması Tarımsal Ürünlerde İhracat Destekleri İHRACAT TEŞVİKLERİ Tasarım Marka - Turquality Pazar Araştırması Fuarlara Katılım Yurt Dışı Birim UR-GE Pazara Giriş Belgeleri Döviz Kazandırıcı Hizmetler (Sağlık Turizmi, Bilişim, Film, Eğitim) YATIRIM TEŞVİKLERİ Bölgesel Teşvikler Öncelikli Yatırımlar Stratejik Yatırımlar Büyük Ölçekli Yatırımlar Genel Teşvik Uygulamaları SERBEST BÖLGE DESTEKLERİ Gelir ve Kurumlar Vergisi Muafiyeti % 85 ihracat kaydıyla gelir vergisi stopaj desteği Gümrük vergisi muafiyeti KDV İstisnası Damga Vergisi ve Harç Muafiyeti Dahilde İşleme Rejimi Ekonomi Bakanlığımız 2023 Vizyonumuz çerçevesinde üretime ve ihracata odaklı, kapsamlı ve çok yönlü bir destek mekanizması oluşturarak, Türkiye’nin 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden birisi haline gelmesine yönelik çalışmalarını sürdürmektedir.   Bu hedefimize inovasyona ve Ar-Ge’ye dayalı esnek bir üretim yapısı ile katma değer yaratıcı ürünlerin ihracatımızdaki payının arttırılmasıyla varabiliriz. Bakanlığımız uhdesindeki teşvikleri bu anlayış çerçevesinde yürütüyoruz. İthalat Politikası Araçları 21

Teşekkürler @adnyildirim