ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ VE EMZİRME
ANNE SÜTÜ Doğumdan sonra ilk altı ay süresince bebeğin fizyolojik ve psikososyal ihtiyaçlarını tek başına mükemmel bir şekilde karşılayan anne sütü , anne ve bebek bağının kurulmasında önemli rol oynar.
ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİ Kolostrum: Doğumdan sonraki ilk birkaç günde salgılanan sarımsı renkteki koyu kıvamlı süte denir. 1) Antienfektif etmenlerden zengindir. 2) Olgun sütten daha fazla oranda protein içerir (% 3-3.5 g). 3) Demir, C vit. ve amino asitleri yeterli miktarda içerir. 4) Na, K, Ca, Mg, Cl olgun süte göre fazladır.
Kolostrum 2: 5) Çinko ve A, D, B12 vit. yüksek oranda bulunmaktadır. 6) Büyüme faktörleri içerir. 7) Laktoz ve yağ oranı matür sütten azdır. 8) Barsak florasının oluşmasına katkısı vardır. 9) Laksatif etkisi vardır
Geçiş Sütü . kolostruma göre toplam protein miktarı • 7–15. günler arasında üretilir. . kolostruma göre toplam protein miktarı azalırken laktoz, yağ ve toplam kalori artar
Matür (Olgun) Süt: Doğumdan birkaç gün sonra salgılanmaya başlar. Bileşimi bir öğünde emzirmenin başından sonuna doğru farklılık gösterir. Ön Süt: Protein, laktoz, vitamin ve sudan zengindir. Son Süt: Yüksek oranda yağ içerir, enerjinin büyük bölümünü karşılar.
ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ VE DEĞERİ Bebek İçin Yararları Her zaman hazır, taze ve uygun ısıdadır. Besin değeri bebek için idealdir. Sindirimi kolaydır, aktif enzimler içerir. Hormonlar ve büyüme faktörleri içerir. Bebeği enfeksiyonlara karşı korur. Allerjiye karşı koruyucudur.
Bebek İçin Yararları 2; Bazı kronik hastalıklar ve obesite riskini azaltır. Kabızlık ve pişik daha az görülür. Analjezik etkisi vardır. Çene ve diş gelişiminde rolü vardır. Anne-bebek arasındaki bağı güçlendirir.
Anne İçin Yararları; Ucuz, hazırlama sorunu yoktur. Uterus involüsyonunu sağlayarak, postpartum kanamayı azaltır. Anemi oluşmasını engeller. Laktasyonel amenore ile doğum aralığını artırmaya yardım eder.
Anne İçin Yararları 2; Gebelik öncesi kiloya dönmeye yardımcı olur. Annede sakinlik ve duygusal tatmin sağlar. Meme ve Over kanserinden korur. Postmenopozal osteoporoz ve kalça kırığı riskini azaltır.
YAPAY BESLENMENİN TEHLİKELERİ Daha fazla ishal ve solunum yolu hastalığı Malnütrisyon ve A vitamini eksikliği Daha yüksek ölüm olasılığı Daha fazla allerji ve süt intoleransı Bazı kronik hastalıkların artma riski Bebekte obesite olabilir. Zeka testlerinde daha düşük puan Anne daha çabuk fertil olur Kansızlık, over ve meme ca riski Bağlanmayı önler.
Yenidoğanlar doğumdan sonra ilk 30 dk içinde emzirilmeye başlanmalıdır İlk 6 ay sadece anne sütü verilmelidir, 6 aydan itibaren ek besinlere başlanmalıdır 2 yaş ve üzerine kadar ek besinlerle birlikte emzirmeye devam edilmelidir
Kontrendikasyon geçici ise anne sütü sağılarak süt yapımı devam ettirilmeli Su, şekerli su, mama, diğer sıvılar ve emzik verilmemeli Bebek günde en az 8-12 kez emzirilmeli Anne açlık belirtilerine dikkat etmeli Bebek kendiliğinden uyanmıyorsa en geç 4 saat sonra uyandırılmalı
Annenin kullandığı ve bebeğin uyanıklığını etkileyebilecek ilaçlar azaltılmalı/değiştirilmeli Hastanede kaldığı sürece emzirme sistematik olarak değerlendirilmeli Bebek 3-5. günde kontrole çağrılmalı: bebekte tartı, sarılık, idrar-dışkı özellikleri, annede meme sorunları değerlendirilmeli Kontrol 2-3 hafta sonra tekrarlanmalı
PROLAKTİN Her emzirme sonrasında salgılanır. 18 PROLAKTİN Her emzirme sonrasında salgılanır. Bir sonraki emzirme için süt oluşturur Meme başından duygusal uyarı Kandaki prolaktin Bebek emiyor · Gece daha fazla salgılanır Ovulasyonu baskılar
OKSİTOSİN REFLEKSİ (Süt İnme Refleksi) 19 OKSİTOSİN REFLEKSİ (Süt İnme Refleksi) Memelerden sütün dışarı salınmasını sağlar. Emzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur. Meme başından duygusal uyarı Kandaki oksitosin Annenin fazla yemek içmesinden önemlisi emzirmesi: sık ve doğru Bebek emiyor Uterusun kasılmasını sağlar
OKSİTOSİN REFLEKSİ (Süt İnme Refleksi) Kaygı, stres, ağrı, şüphe refleksi engeller. Bebek için sevgi dolu düşünceler, Bebeğin sesi, görüntüsü, Annenin kendine güvenmesi, refleksin oluşmasına yardım eder.
Süt İnme Refleksinin Uyarılması 2 Bebekle tensel temasını artırmak Ilık bir şeyler içirmek Memeleri ılık nemli ya da kuru uygulama ile ısıtmak Memelere masaj yaparak meme uçlarını uyarmak Sırta masaj yapmak
SIRT MASAJI Anne oturur, öne doğru eğilir, önündeki masaya kollarını koyar ve başını kollarına dayar. Memeleri çıplak olarak serbestçe sallanmalıdır. Yardımcı annenin omurgasının iki yanına, aşağı doğru masaj yapar.
SIRT MASAJI 2 Yumrukları sıkı ve baş parmağı öne doğru açık durmalıdır. Yumrukları ile sıkıca bastırırken baş parmağı ile küçük dairesel hareketler yapmalıdır. Boyundan kürek kemiklerine doğru omurganın her iki yanını da iki-üç dakika ovuşturur
TNSA Verileri Emzirilen % 95 % 97 İlk 1 saatte emzirme % 50 % 54 1998 2003 Emzirilen % 95 % 97 İlk 1 saatte emzirme % 50 % 54 “Tek başına” anne sütü 0-1 ay %14 %44 2-3 ay % 6 % 16 4-5 ay % 2 % 11 6.ay % 1,8
Emzirmeye Hazırlık Anne, ellerini su ve sabunla yıkamalı, Meme başları temiz olmalı, Rahat, sakin ve istekli olmalı, Bebeğin altı temiz olmalıdır.
Bebek Nasıl Tutulmalı? Dört Temel Nokta: Bebeğin başı ve gövdesi düz bir hatta olmalı, Yüzü memeye bakmalı, Vücudu anneninkine yakın olmalı, Yenidoğan poposundan tutulmalı,
Memenin Desteklenmesi Parmaklar memenin altında göğsüne dayalı, İşaret parmağıyla meme alttan desteklenmeli, Başparmak memenin üstünde olmalı, Parmaklar memenin ucundan uzak olmalı
Bebeğin Memeye Yerleştirilmesi Meme ucuyla bebeğin dudaklarına dokunarak, bebeğin ağzını genişçe açmasını sağlanır.
Bebeğin Memeye Yerleştirilmesi 2 Alt dudağı meme ucunun altına gelecek şekilde memeye tutulur.
Bebek Memeye Doğru Yerleştiğinde; Ağzı geniş açıktır, Alt dudağı dışa dönüktür, Areolanın büyük kısmını almıştır, Çenesi memeye dokunur, Yanakları yuvarlak ve dolgundur,
Bebeğin Etkili Emdiği Nasıl Anlaşılır? Bebeğin sütü yutması duyulabilir, Emzirme anne için rahat ve zevklidir, Bebek memeyi kendisi bırakır, Meme başı dikleşmiş, sağlıklı görünür, göğüs yumuşar, 4-5 gün içinde bebeğin gaitasının rengi açılır, sarı bir hal alır,
Doğru Yerleşmeme - Etkisiz Emme Belirtileri Bebeğin ağzı geniş açık değildir, Dudaklarını ileriye uzatmıştır, Alt dudağı dışa dönük değildir, Çenesi anne memesine değmez, Yanakları içe çöküktür, Areolanın çoğu kısmı dışarıdan gözlenir,
Doğru Yerleşmeme ve Etkisiz Emme Sonucunda; Bebek meme başını emdiği için meme çatlakları ve ağrı olur, Sütü tam alamadığı için doymaz ve memelerde gerginlik olur, Doymayan bebek tartı alamaz ve memeyi reddeder, Sonuçta memelerde süt yapımı azalır.
Emzirmenin Süresi: Kendisi bırakana kadar bebeği memede tutmak gerekir. İlk günler toplam süre 45 dk Daha sonra 15 DK
BEBEK YETERLİ SÜT ALIYORSA…. Genelde günde en az 6-8 kez açık renk idrar, Günde 3-5 kez gaita yapmalı, 2. haftanın sonunda doğum ağırlığına ulaşmalı, İlk 6 ay boyunca ayda en az 500 gr veya haftada 125 gr almalı,
TEŞEKKÜRLER