1

2

Fıskiyesinin Tepesindeki Su Zerresine Benzer. Her an De ğ işti ğ i Halde Hep Aynı Kalabilmeyi Başaran Kişidir. 3

Kimse Özel Kalem Müdürü olarak do ğ maz. Ama deneyimler ve gayretlerle iyi bir Özel Kalem Müdürü çalıştı ğ ı kurumun tüm yapısını de ğ iştirebilir. Kuruma en fazla katkıyı “ O ” sa ğ layabilir 4

İ şinizi çok iyi yaptı ğ ınızda kimse size madalya takmaz. En küçük bir eksikli ğ iniz oldu ğ unda en yakın bildi ğ iniz insanlar kıyameti koparırlar. O nedenle her an bıçak sırtında olan tek insan sizsiniz. 5

 Eskilerin deyimiyle (Kalem-i Mahsusa) yani  Özel Kalem  Kara kutu  Sır küpü  Sabır abidesi  Gören,duyan, ama soruldu ğ unda  Kör, sa ğ ır 6

 Her yer  Ev  Ofis  Çarşı,Pazar  Haritamız  Dünya  Zaman mekan mefhumumuz yok.  Rüyamızda işimizi görmezsek başarılı olamayız  Mesai başlangıcı yok ki bitişi olsun 7

 Zamanı yönetemeyenleri zaman yönetir. İ nisiyatif elimizden gider. Zamanı tutun ki zor tutulur,kontrol edebilesiniz.  Yönetemedi ğ iniz zamanın esiri olur kaybolursunuz.  Mutsuz olursunuz  Verimsiz olursunuz  İ şler sarpa sarar  Kötü kişi olursunuz 8

 Paralı iş takip etme  Kimsenin dedikodusunu yapma  Az konuş çok dinle  Makam adına bilgi vermeden inisiyatif kullanma 9

 Tek patron makamdır  Tek başkan makamdır  Başka başkan olmaz 10

 Çok gelir. Her şey makama aittir  Gelen her paket dikkatlice açılır. Gönderene teşekkür edilir.  Hediye ilaç gibidir. Almak da vermek de sanattır.  Hediye gönderirken de çok özenli davranılmalıdır. 11

 Olmazsa olmazımız. Onsuz olmaz. Başımızın tatlı belası  Hoş tutulmalı. Talepleri nezaketle de ğ erlendirilmelidir.  Mecliste alınan kararlarda takip edilmelidir. 12

 Önceli ğ i var.  Dikkat ve nezaketle inisiyatifi elden bırakmadan talepleri birlikte de ğ erlendirmek  olmazları izah etmek gerekir.  Di ğ er parti mensuplarına da aynı hassasiyetle yaklaşılmalıdır.  Onlarsız demokrasi olmaz ki ! 13

 Ne yer, ne içer, ne giyer ?  Spor yaparsa  İ laç kullanıyorsa  Özel huyları varsa  Aile ilişkileri nedir ?  TV ye giderken  Zor durumda kalınca ne yapmalı ? 14

 En dış kapıda  Özel kalemde  Makamda  Araçta  Yolda  Evde  Güvenlik sizin için çok önemlidir.  Hiçbir şey olmaz. Demeyin. Ya olursa.  Yine sorumlu siz olursunuz. AMAN D İ KKAT! 15

 Yurtiçi ve yurtdışı seyahat planı – Ulaşım-Konaklama  Seyahat öncesi yapılması gerekenler ;  (Kartvizit – Valiz – Hava durumu – Kıyafet)  Seyahat sonrası yapılması gerekenler;  (Bilgi ve belgelerin arşivlenmesi)  Heyet üyelerinden raporlar alınmalı 16

 Çalışanlarla ilişki  Telefonlara bakma  Faks Kullanımı  Bilgisayar kullanımı  Gelen Konuklar  Özel Kalem bilgilerinin mahremiyeti 17

 Nasıl yaşıyorsan öyle devam et  Eski arkadaşlarını muhafaza et  Yeni arkadaş edinirken kırk ölç bir biç  Ailene zaman ayırmayı bil  Seri ol  Acele et telaş etme  Her zaman aranacak kişi listen en kolay yerde olsun 18

 Asıl konumuz protokol.  Niçin bu protokol kuralları var ki ?  Olmasa olmaz mı.  Bu kurallarda neyin nesi ?  Biraz daha dikkat ve rikkatle bakalım neymiş bu kurallar. 19

 PROTOKOL; KAMUSAL YAŞAMDA TÖRENSEL VE B İ Ç İ MSEL DAVRANIŞ KURALLARI BÜTÜNÜDÜR.  PROTOKOL VE SOSYAL DAVRANIŞ KURALLARININ AMACI; B İ REYSEL, KURUMSAL VE ULUSAL ONURU VE SAYGINLI Ğ I KORUMAKTIR. 20

 PROTOKOL VE SOSYAL DAVRANIŞ KURALLARINA UYMAYAN K İ Ş İ ; KAMUSAL VE SOSYAL YAŞAMDA ÖNCE KEND İ S İ N İ N, SONRA TAŞIDI Ğ I ÜNVANIN VE ÇALIŞTI Ğ I KURUMUN, 21

PROTOKOL VE SOSYAL DAVRANIŞ KURALLARINA UYMAYAN K İ Ş İ ; TEMS İ L ETT İĞİ MAKAMIN, YURT DIŞINDA VE YABANCILARA KARŞI M İ LLET İ N VE DEVLET İ N ONURUNU VE İ T İ BARINI DÜŞÜRÜR. 22

GÖRGÜ VE NEZAKET KURALLARI PROTOKOL KURALLARI SOSYAL ALANDA GÖRGÜ VE NEZAKET KURALLARI; SADECE KAMUSAL ALANDA PROTOKOL KURALLARI UYGULANIR SOSYAL ALAN KAMUSAL (RESMİ) ALAN ÖZEL ALAN AMAN HA! SAPLA SAMANI KARIŞTIRMAYIN ! 23

%30 K İ Ş İ L İĞİ – GÖRÜNÜM KIYAFET %30 İ Ş İ (B İ LG İ VE BECER İ S İ ) %40 PROTOKOL (TEMS İ L N İ TEL İĞİ ) OLUŞTURUR. BAŞARI PROTOKOLDE G İ ZL İ D İ R!!! 24

 ÖNCEL İ K-SONRALIK SIRADÜZEN İ  MAKAM ODASI DÜZEN İ VE MAKAMDA DAVRANIŞ KURALLARI  TOPLANTILAR VE BR İ F İ NGLER  TÖRENLER VE TÖRENSEL ETK İ NL İ KLER  TOPLANTI VE TÖRENLERDEKONUŞMALAR  ULUSAL VE KURUMSAL BAYRAKLAR  PROTOKOL YAZILARI  GÖREVE BAŞLAMA, GÖREVDEN AYRILMA; GÖREV DEV İ R-TESL İ M İ 25

 KONUKLARI VE ÜSTLER İ KARŞILAMA, A Ğ IRLAMA VE U Ğ URLAMA  DAVET VE Z İ YAFETLER (Resepsiyon, Kokteyl ve Resmi Yemekler)  MAKAMDA, ARABADA, TOPLANTIDA, TÖRENDE VE YEMEKTE OTURMA DÜZENLER İ  KIYAFET (G İ Y İ M)  RESM İ Z İ YARETLER  KAMUSAL VE SOSYAL DAVRANIŞLAR: Hitap, Selâm, Takdim, Tanışma, Konuşma, Telefonda Konuşma, Öpme, Öpüşme, Yemek Yeme, İ çki İ çme ve Şerefe Kadeh Kaldırma. Çay/Kahve İ çme, Teşekkür Etme, Hediye ve Çiçek Sunma 26

27  YÖNET İ C İ LER İ N MAKAM ODALARI  RESM İ OTOMOB İ LLER  TOPLANTILAR  TÖRENLER  RESM İ DAVET VE Z İ YAFETLER BU BEŞ YERDE PROTOKOL KURALLARI TAM OLARAK UYGULANIR.

 KONUKLAR (Özel, Sosyal, Kamusal Alanda)  YÖNET İ C İ LER (Kamusal Alanda)  HANIMLAR (Sosyal Alanda) 28

29

1. SAYGI VE NEZAKET ESASTIR (KONUKLARA, MAKAM SAH İ B İ YÖNET İ C İ LERE VE HANIMLARA SAYGI VE NEZAKET ESASTIR) 2.ONURU ve SAYGINLI Ğ I ( İ T İ BARI) KORUMAK ESASTIR 3. B İ R K İ Ş İ YE YA DA KURUMA HAK ETT İĞİ VE LÂYIK OLDU Ğ U ÖNEM İ VE DE Ğ ER İ VERMEK ESASTIR B İ R K İ Ş İ YE YA DA KURUMA GEREKEN ÖNEM İ VE DE Ğ ER İ VERMEMEK YA DA; GERE Ğİ NDEN FAZLA ÖNEM VE DE Ğ ER VERMEK O K İ Ş İ YA DA KURUMUN KEND İ DE Ğ ER İ N İ VE İ T İ BARINI DÜŞÜRÜR. 30

4. PROTOKOLDE TEMS İ L ESASTIR PROTOKOLDE K İ Ş İ KEND İ N İ TEMS İ L ETMEZ. UNVANINI VE KURUMUNU TEMS İ L EDER HER YÖNET İ C İ N İ N TEMEL İ ŞLEV İ KURUMUNU EN İ Y İ B İ Ç İ MDE TEMS İ L ETMEKT İ R. B İ R K İ Ş İ N İ N TEMS İ L N İ TEL İĞİ ; DIŞ GÖRÜNÜMÜ, G İ Y İ M İ, TUTUM VE DAVRANIŞI, KONUŞMASI, PROTOKOL - SAYGI, GÖRGÜ VE NEZAKET KURALLARINA UYMASI İ LE ORTAYA ÇIKAR YÖNET İ MDE TEMS İ L HAK VE YETK İ S İ NE SAH İ P OLANLAR: a. Kurum Amiri – Bakan - Başkan b. Yönetici Vekili c. Yönetici Temsilcisi (Yöneticinin görevlendirdi ğ i kişi) d. Bölge / İ l Müdürü e. Yöneticinin Eşi 31

5. DAVET VE KABULLERDE, TOPLANTILARDA, GÖRÜŞMELERDE, Z İ YARETLERDE, KARŞILAMA VE A Ğ IRLAMADA KURUMLARARASI İ MZALARDA DÜZEY EŞ İ TL İĞİ, DENKL İ K VE KARŞILIKLILIK ESASTIR 6. ÖNDEGELMEDE H İ YERARŞ İ K UNVAN VE RÜTBE; ÖNCEGELMEDE KIDEM ESASTIR. (Kıdem, eşitler arasında önce gelmedir) 1. a,b,c, 2. a,b,c, 3. a,b,c, PROTOKOLDE ASTLIK ÜSTLÜK SÖZ KONUSU DE Ğİ LD İ R. PROTOKOL B İ R İ T İ BAR SIRALAMASIDIR; H İ YERARŞ İ K B İ R SIRALAMA DE Ğİ LD İ R. 32

7. MAKAMA VE UNVANA SAYGI ESASTIR 8. MAKAM VE RESM İ UNVAN ESASTIR. PROTOKOLDE K İ Ş İ SEL UNVAN, YAŞ VE C İ NS İ YET AYRIMI YOKTUR 9. B İ R K İ Ş İ N İ N K İ Ş İ SEL UNVANI, YAŞI VE C İ NS İ YET İ, O K İ Ş İ N İ N VE KURUMUN (MAKAMIN) PROTOKOL OLARAK YER İ N İ VE STATÜSÜNÜ DE Ğİ ŞT İ RMEZ 10. PROTOKOLSÜZ SIRALAMA ALFABET İ KT İ R 33

11. KAMUSAL YAŞAMDA ;ULUSAL BAYRAK VE ÜST, KAMUSAL VE SOSYAL YAŞAMDA KONUK SOSYAL YAŞAMDA HANIM DA İ MA ÖNCE GEL İ R (SA Ğ DA YER ALIR) 12. KARŞILAMADA ÜSTLER BAŞTA U Ğ URLAMADA SONDADIR 13. TÖRENLERDE KONUŞMA SIRASI ASTTAN ÜST’ED İ R. AÇILIŞ KONUŞMASINI EVSAH İ B İ SON KONUŞMAYI ONUR KONU Ğ U YAPAR 34

14. RESM İ TÖRENLERDE YÜRÜYÜŞ VE OTURMA DÜZEN İ NDE 1 NUMARA (ÜST) DA İ MA ORTA MERKEZDED İ R 5 – 3 – 1 – 2 – 4 KURUMSAL TÖRENLERDE EVSAH İ B İ, 1 NUMARA OLAN ONUR KONU Ğ UNUN SA Ğ INDADIR EŞS İ Z: EVS EŞL İ : ES İ -1-EVS-1EŞ İ Müst.yard.,eşi-Başkaneşi-BAKAN-BAŞKAN-Bakan eşi-Müsteşar,eşi 15. PROTOKOLDE ULUSAL BAYRA Ğ I, KONU Ğ U, ÜST’Ü VE HANIMI KORUMAK, KOLLAMAK VE SAYMAK ESASTIR 35

KAMUSAL YAŞAMDA PROTOKOL KURALLARINI B İ LMEK İ NSANA GÜVEN VER İ R ÜSTÜNLÜK VE SAYGINLIK SA Ğ LAR & PROTOKOL KURALLARINA UYAN K İ Ş İ, İ Ş YAŞAMINDA FARK ED İ L İ R, TERC İ H ED İ L İ R VE YÜKSELT İ L İ R 36

Türk bayra ğ ı bulunan oda, akamdır 37

TEK BAŞKANLI VE TEK TARAFLI TOPLANTI DÜZEN İ BAŞKAN TEK BAŞKANLI Ç İ FT TARAFLI TOPLANTI DÜZEN İ BAŞKAN EV SAH İ B İ KONUK 38

5 3 EŞBAŞKAN EŞBAŞKAN 3 5  KONUK TARAF DUVAR ÖNÜNDE OTURUR  BAŞKANLARDA DÜZEY EŞ İ TL İĞİ  ÜYELERDE SAYISAL EŞ İ TL İ K ESASTIR  BAŞKAN ÜST OLDU Ğ UNDA, UÇ MERKEZE OTURUR 39

1. BŞK. 2. BŞK

Ş ÖZ.KAL. 2 1 MAKAM Ş ÖZ.KAL. 2 1 BOŞ MAKAM OTOMOB İ L İ NDE OTURMA DÜZEN İ 41

Ş Ş

Ş M3 M2 M1 43 Ş BOŞ M2 M1

Ş M1 BOŞ BOŞ 44 Ş M1 M3 M2

45 YÖNET İ M D İ L İ NDE “R İ CA ETMEK”, EM İ R VERMEK; “ARZ ETMEK” DE SUNMAK VEYA TALEP ETMEKT İ R Gere ğ ini arz ederim = Talep ederim Bilgilerine arz ederim = Sunarım

 EŞDÜZEYDE OLDU Ğ U HALDE, “R İ CA EDER İ M” İ FADES İ KULLANARAK YAZI GÖNDEREN B İ R KURULUŞA; KARŞILIKLILIK İ LKES İ GERE Ğİ NCE, “R İ CA EDER İ M” İ FADES İ YLE;  “ARZ EDER İ M” İ FADES İ YLE YAZI GÖNDEREN EŞDÜZEYDEK İ B İ R KURULUŞA DA “ARZ EDER İ M” İ FADES İ YLE CEVAP VER İ L İ R  B İ R KURULUŞA GÖNDER İ LEN B İ R YAZIDA H İ ÇB İ R ZAMAN “ARZ/R İ CA EDER İ M” VEYA “ARZ VE R İ CA EDER İ M” DENMEZ. SADECE “ARZ EDER İ M” YA DA “R İ CA EDER İ M” DEN İ R. “ARZ VE R İ CA EDER İ M” YALNIZCA DA Ğ ITIMLI YAZIDA KULLANILIR. 46

 B İ R YAZIDA “ARZ” VEYA “R İ CA” KONUSUNDA SORUN OLDU Ğ UNDA ; “SAYGILARIMLA R İ CA EDER İ M” DEMEK SORUNU ÇÖZER  EŞDÜZEYDE VEYA ÜST DÜZEYDE OLDU Ğ U HALDE, “SAYGILARIMLA” İ FADES İ N İ KULLANARAK YAZI GÖNDEREN B İ R KURULUŞA VER İ LEN CEVAB İ YAZIDA “SAYGILARIMLA” İ FADES İ N İ KULLANMAK SAYGI VE NEZAKET GERE Ğİ D İ R 47

 İ MZA DA İ MA AD VE SOYADIN ÜSTÜNE ATILIR. İ mzanın hukukî anlamı, “yukarıdaki metni kabul ediyorum” demektir  ÖNEML İ YAZILAR, ONAYLAR VE KARARLAR DA İ MA LÂC İ VERT MÜREKKEPL İ DOLMA KALEM İ LE İ MZALANIR 48

 KURUMLARARASI YAZIŞMALARDA İ MZA KONUSUNDA DÜZEY EŞ İ TL İĞİ VE DENKL İ K ESASTIR  BAŞKANIN İ MZASIYLA GELEN B İ R YAZI BAŞKANIN İ MZASIYLA,  MÜDÜRÜN İ MZASIYLA GELEN B İ R YAZI DA MÜDÜRÜN İ MZASIYLA, CEVAPLANDIRILIR 49

 MAKAMA YAZILAN YAZILAR MAKAMIN İ MZASIYLA GÖNDER İ L İ R MAL İ YE BAKANLI Ğ INA VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜ Ğ ÜNE 50

 B İ R İ ME YÖNEL İ K YAZILAR B İ R İ M AM İ R İ N İ N İ MZASIYLA GÖNDER İ L İ R. MAL İ YE BAKANLI Ğ INA (Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlü ğ ü) VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜ Ğ ÜNE (Personel Dairesi Başkanlı ğ ı) 51

İ MZA K İ Ş İ Y İ VE K İ Ş İ L İĞİ TEMS İ L EDER İ MZA K İ Ş İ N İ N ADINI VE/VEYA SOYADINI EL YAZISIYLA YAZMASIDIR İ Y İ B İ R İ MZA OKUNAB İ LEN İ MZADIR Muharrem Ergül 52

 GÖREVE BAŞLAMA AMİRİ ZİYARETLE BAŞLAR.  AMİR GÖREVE BAŞLATIR  GÖREVE BAŞLAYAN KİŞİYİ ÜST’E VE ASTLARA AMİRİ TAKDİM EDER 53

 GÖREVE BAŞLAYAN KİŞİYE TEBRİK ZİYARETİ İLK BİR HAFTA İÇİNDE YAPILIR.  GÖREVE BAŞLAYAN KİŞİ, EŞDÜZEYDEKİLERE BİR HAFTA İÇİNDE, İADEYİ ZİYARETTE BULUNUR.  BİR YÖNETİCİNİN İLK GELİŞİ VE SON GİDİŞİ RESMİDİR. TÖRENSEL OLARAK KARŞILANIR VE UĞURLANIR. 54

 DAVRANIŞLARDA;  PROTOKOL VE SOSYAL DAVRANIŞ KURALLARINA UYMAMAK: SAYGI ÜSTÜNLÜK KARŞILILIK ÜSTE KARŞI AST’A KARŞI EŞ İ TE KARŞI ESASTIR SAYGISIZLIK AC İ ZL İ K MA Ğ LUB İ YETT İ R ÜSTLERE DENKLER E KARŞI ASTLARA 55

56

 Takdimde, ast konuşmacıları kürsüye davet ederken, “… davet ediyorum”;  Üst konuşmacıları ve onur konuklarını davet ederken “… teşriflerini arz ediyorum” demek uygundur. Örnek: - Konuşmalarını yapmak üzere, Devlet Bakanı Sayın Hayati YAZICI’ nın teşriflerini arz ediyorum. 57

 TÖRENLERE DAVETL İ OLDU Ğ U HALDE KATILAMAYANLARIN TELGRAFLARINDAN YALNIZCA, TÖRENDEK İ ONUR KONU Ğ UNUN ÜSTÜNDE OLANLARIN MESAJLARI, AÇILIŞ KONUŞMASINDAN SONRA, PROGRAM SUNUCUSU TARAFINDAN OKUNUR  ONUR KONU Ğ U İ LE EŞ DÜZEYDE OLANLARDAN TELGRAF ÇEKENLER İ N SADECE ADI, SOYADI VE/VEYA UNVANLARI Z İ KRED İ L İ R  ONUR KONU Ğ UNUN ALTINDA OLUP TELGRAF ÇEKENLER İ N HEPS İ NE SADECE TEŞEKKÜR ED İ L İ R 58

 H İ TAPTA; TÖRENE KATILAN TÜM KONUKLAR EN ÜST’TEN ASTLARA DO Ğ RU ÖNDE GELME SIRASINA GÖRE Z İ KRED İ L İ R: SAYIN BAKAN, SAYIN MÜSTEŞAR, SAYIN GENEL MÜDÜRLER, SAYIN MÜFETT İ ŞLER, SAYIN MÜHEND İ SLER, SAYIN KONUKLAR  TÖRENDE EN UYGUN H İ TAP YÖNTEM İ, YALNIZCA TÖRENE KATILAN ONUR KONU Ğ U İ LE TÜM KONUKLARI VE VARSA BASIN MENSUPLARINI Z İ KRETMEKT İ R: “SAYIN BAKAN, SAYIN KONUKLAR”  ONUR KONU Ğ U (1 NUMARA), KONUŞMASINDA YALNIZCA “SAYIN KONUKLAR” D İ YE H İ TAP EDER. 59

GİYİM, KİŞİNİN İMAJIDIR.  Törenlerde, resepsiyonlarda ve resmî akşam yemeklerinde, gönderilen davetiyede belirtilen kıyafet giyilir  Sivil olarak resmî kıyafet hanımlarda gündüz tayyör; gece uzun etek tuvalet;  Erkeklerde koyu renk lâcivert/siyah üç dü ğ meli ya da kruvaze takım elbisedir  Hanımlarda gündüz ve gece koyu renk takım kumaş pantolon- ceket yarı resmî kıyafettir 60

 KURUMA, AMACA, ORTAMA, KOŞULLARA, ZAMANA (MEVS İ ME, GECE VEYA GÜNDÜZE) UYGUN G İ Y İ NMEK  YAŞA VE VÜCUDA UYGUN G İ Y İ NMEK  BELDE VE CEPLERDE B İ R ŞEY BULUNDURMAMAK, CEKET İ N DIŞ CEPLER İ N İ AÇMAMAK  EVL İ Ç İ FT OLARAK, RENK VE B İ Ç İ M YÖNÜNDEN DA İ MA UYGUN VE UYUMLU G İ Y İ NMEK (Pişti Olmadan) 61

 ERKEK OLARAK UYUMLU ÜÇ RENKTE G İ Y İ NMEK  HANIM OLARAK RESM İ ORTAMDA B İ R VEYA İ K İ RENK SOSYAL ORTAMDA ÜÇ RENK G İ Y İ NMEK  HANIMLARDA TAYYÖR RESM İ, İ K İ PARÇA G İ Y İ M VEYA TAKIM PANTOLON CEKET YARI RESM İ D İ R  ERKEKLERDE TAKIM G İ Y İ M RESM İ, İ K İ PARÇA G İ Y İ M YARI RESM İ, KRAVATSIZ G İ Y İ M SPORDUR 62

63 YANINDA HANIM, BOYNUNDA KRAVAT, CÜZDANINDA PARA VARSA, GİYİMİ, KONUŞMASI VE DAVRANIŞI DEĞİŞİR.

64  KRAVAT KAL İ TEL İ ( İ PEK) OLMALIDIR.  GÖMLEK VEYA CEKET Ç İ ZG İ L İ İ SE, KRAVAT SADE VE DÜZ RENK; GÖMLEK VE CEKET DÜZ RENK İ SE, KRAVAT DESENL İ VEYA Ç İ ZG İ L İ VEYA NOKTALI OLMALIDIR  GÖMLE Ğİ N YAKA DÜ Ğ MES İ İ L İ KLENM İ Ş; KRAVATIN BOYUNBA Ğ I GÖMLEK YAKASINA İ L İ Ş İ K OLMALIDIR  KRAVATIN UCU KEMER İ N TOKASINI KAPATMALIDIR  KRAVAT GÖMLEK İ LE CEKET İ N RENKLER İ N İ TAŞIMALI VEYA G İ Y İ MDE ÜÇÜNCÜ RENK OLMALIDIR  TAKIM ELB İ SEDE KAHVERENG İ, BORDO AYAKKABI G İ Y İ LD İĞİ NDE VE KEMER TAKILDI Ğ INDA, KRAVAT DA AYNI RENK OLMALIDIR

 SPOR (RENKL İ, KAREL İ, YAKASI DÜ Ğ MEL İ, KALIN DOKULU) GÖMLEK ÜZER İ NE KRAVAT TAKILMAMALIDIR  GÖMLEK VEYA CEKET HAF İ F Ç İ ZG İ L İ OLDU Ğ UNDA KOYU VE KALIN Ç İ ZG İ L İ KRAVAT TAKILMALIDIR.  GÖMLEK DA İ MA AÇIK RENK (BEYAZ, KEM İ K RENG İ, AÇIK MAV İ ) OLMALI; KRAVAT KONTRASTI (KOYU RENG İ ) OLMALIDIR  KRAVAT TEMALI, F İ GÜRLÜ, RES İ ML İ OLMAMALIDIR  KRAVAT TAKINCA, BA Ğ CIKLI AYAKKABI G İ Y İ LMEL İ D İ R  KRAVAT MEND İ L İ RESM İ G İ Y İ MDE BEYAZ İ PEK VEYA KRAVATIN RENG İ NDE DÜZ İ PEK OLMALI VE ÜÇGEN B İ Ç İ MDE YERLEŞT İ R İ LMEL İ D İ R (Kravatın kendi mendili ise, yarı resmî giyimde ceketin mendil cebine dikdörtgen biçimde ve 1 cm görünecek şekilde konmalıdır.) 65

KONUK; DAVET VEYA KABUL D İ LEN; KARŞILANAN, A Ğ IRLANAN VE U Ğ URLANAN K İ Ş İ D İ R. ONUR KONU Ğ U; ÜST VEYA YABANCI KONUKTUR. KONUK, EŞDÜZEY K İ Ş İ D İ R. (HERKES DENG İ N İ N KONU Ğ UDUR) DAVET ED İ LEN VEYA KABUL ED İ LEN B İ R K İ Ş İ DA İ MA B İ Ç İ MSEL VE TÖRENSEL OLARAK KARŞILANIR, A Ğ IRLANIR VE U Ğ URLANIR KONU Ğ A VER İ LEN ÖNEM;  KARŞILAMA  OTURTULAN YER  SUNULAN İ KRAM  GÖSTER İ LEN İ LG İ  U Ğ URLAMA İ LE DE Ğ ERLEND İ R İ L İ R 66

1. DAHA ÖNCE B İ R Z İ YARET GERÇEKLEŞM İ Ş İ SE, KARŞILAMADA KARŞILIKLILIK ESASTIR. K İ Ş İ NASIL KARŞILANMIŞ İ SE, KONU Ğ U DA ÖYLE KARŞILAR 2. DAHA ÖNCE DAVET VE Z İ YARET GERÇEKLEŞMEM İ Ş İ SE; a) KURUM AM İ R İ KEND İ S İ DAVET ETT İĞİ NDE, HAVAALANINDA VEYA B İ NA ÖNÜNDE KEND İ S İ KARŞILAR b) KONUK RANDEVU ALIP KABUL ED İ LD İĞİ NDE, HAVAALANINDA VEYA B İ NA ÖNÜNDE YARDIMCISI KARŞILAR 3. ÖZEL OLARAK GELEN KONUK/Z İ YARETÇ İ KARŞILANMAZ. SEKRETERL İ K ÖZEL OLARAK İ LG İ LEN İ R U Ğ URLAMANIN KURALINI GÖRÜŞMEN İ N SONUCU BEL İ RLER. 67

 YABANCI (Ecnebi) KONUKLAR  DEVLET VE HÜKÛMET ADAMLARI  YÜKSEK YARGI ORGANLARININ BAŞKANLARI  KOMUTANLAR (General ve amiraller)  MAKAM SAH İ B İ YÖNEC İ LER  TANINMIŞ, ÖDÜL ALMIŞ, SEÇK İ N VE ÖNEML İ ŞAHS İ YETLER (Yazarlar, Köşeyazarı Gazeteciler, Sanatçılar, Sporcular, Bilim Adamları, Din Adamları ve İ ş Adamları) 68

 ONUR KONU Ğ U OLARAK; GELD İ KLER İ VE ARAÇTAN İ ND İ KLER İ YERDE (HAVAALANINDA VEYA B İ NA ÖNÜNDE) KARŞILANIR VE U Ğ URLANIRLAR.  Z İ YARETÇ İ ; GÖRMEYE VEYA GÖRÜŞMEYE GELEN HER DÜZEYDEK İ K İ Ş İ D İ R.  Z İ YARETÇ İ LER: ÜST Z İ YARETÇ İ LER MAKAM KAPISINDA EŞDÜZEY Z İ YARETÇ İ LER MAKAM ORTASINDA AST Z İ YARETÇ İ LER MAKAM KOLTU Ğ UNDA KARŞILANIRLAR 69

Davetiye Örne ğ i Marmara Belediyeler Birliği İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanı Sayın Kadir TOPBAŞ’ı MARMARA BELEDİYELER BİRLİĞİ ÖZEL KALEM MÜDÜRLERİ SEMİNERİ ‘NE DAVET ETMEKTEN ONUR DUYARLAR Yer : ………………………. Tarih: ……………………… 70

 DAVET İ N RESM İ B İ R AMACI OLMASI  DAVET İ N YAZILI OLARAK (DAVET İ YE İ LE) YAPILMASI  DAVET G İ DER İ N İ N KURUM BÜTÇES İ NDEN ÖDENMES İ  RESM İ UNVAN VE MAKAM SAH İ B İ K İ Ş İ LER İ N DAVET ED İ LMES İ  DAVETTE ONUR KONU Ğ U VEYA YABANCI KONUK BULUNMASI  DAVETL İ SAYISININ 8’DEN FAZLA OLMASI 71

 DAVETL İ LER İ N KARŞILANMASI  DAVET İ N AKŞAM YEME Ğİ OLARAK DÜZENLENMES İ  DAVETTE KOYU RENK KIYAFET (TAKIM ELB İ SE) G İ Y İ LMES İ  MASA VE OTURMA DÜZEN İ N İ N PROTOKOLE GÖRE DÜZENLENMES İ  MASA ÜSTÜNÜN EN GÜZEL B İ Ç İ MDE DÜZENLENMES İ VE SÜSLENMES İ  YEMEK TAKIMLARININ KAL İ TEL İ OLMASI VE AYNI TAKIM OLMASI  İ KRAM ED İ LEN YEMEK ÇEŞ İ D İ N İ N 5 VEYA 6 OLMASI 72

 Ziyafette önemli olan çok çeşitli yemek de ğ il, güler yüzle iyi bir karşılama, güzel bir sofra düzeni ve damak zevki veren güzel bir mönüdür.  Yabancı konuklara verilen ziyafetlerde ulusal nitelikte yemekler; özel davetlerde ise, yöresel içerikli yemekler sunulmalıdır.  Ziyafette, onur konu ğ u içki almıyorsa konuklara da alkollü içki ikram edilmemelidir!  Ev sahibi alkollü içki almıyorsa konuk da almamalıdır! 73

 Yemekler göze ve dama ğ a hitap etmeli; sofranın ve sunulan yemeklerin süslemesine önem verilmelidir  Hafif yemekler (zeytinya ğ lı sebzeler, beyaz etler ve deniz ürünleri) önce; a ğ ızda tat bırakan a ğ ır yemekler (kırmızı sıcak etler) daha sonra verilmelidir. Meyve, tatlıdan sonra servis edilmelidir  Resmî yemeklerde tavuk ikram edilmemeli; balık, hindi, kuzu veya dana eti ikram edilmelidir  Ziyafetlerde so ğ an, sarımsak, acı biber ve hardal sofraya gelmemeli; masaya kül tablası ve kürdan konmamalıdır 74

1) ANTRE: ORDÖVR, ÇORBA VEYA ZEYT İ NYA Ğ LIDIR. DAVET İ ÇK İ S İ Z İ SE, ÇORBA VER İ L İ R. İ ÇK İ L İ İ SE ORDÖVR VEYA ZEYT İ NYA Ğ LI VER İ L İ R 2) ARASICAK: ORDÖVRDEN VEYA ZEYT İ NYA Ğ LI YEMEKTEN SONRA ARASICAK VER İ L İ R 3) ESAS YEMEK (BALIK VE/VEYA ET): ESAS YEMEK DA İ MA SICAK ETT İ R. ET, SEBZE SOTEL İ VE TEREYA Ğ LI BADEML İ P İ LAVLI OLARAK AYNI TABAKTA SUNULAB İ L İ R 75

4 ) SALATA SICAK ET YEME Ğİ İ LE B İ RL İ KTE VER İ L İ R 5) TATLI VE/VEYA MEYVE: AKŞAM YEMEKLER İ NDE MEYVEDEN ÖNCE TATLI İ KRAM ED İ L İ R. Ö Ğ LE YEME Ğİ NDE YALNIZCA B İ R İ İ KRAM ED İ L İ R. HAMUR TATLISI YER İ NE MEYVEL İ VEYA DONDURMALI TATLILAR TERC İ H ED İ LMEL İ D İ R 6) KAHVE: YEMEK MASASINDA VEYA SALONDA KAHVE İ KRAM ED İ L İ R. ( İ ÇK İ L İ YEMEKTEN SONRA KAHVE VE L İ KÖR İ KRAM ED İ L İ R) 76

77  KREMALI MANTAR ÇORBASI  ZEYT İ NYA Ğ LI İ ÇBAKLALI ENG İ NAR  ET (Ş İ Ş/ TANDIR/ F İ LEM İ NYON/ B İ FTEK/ ROSTO); SEBZE SOTE VEYA PÜREL İ ; TEREYA Ğ LI BADEML İ P İ LAVLI  MEVS İ M SALATA  CEV İ ZL İ KABAK TATLISI (KEŞKÜL VEYA KAZAND İ B İ )  KAHVE

Soldan itibaren: Tereya ğ ı/ekmek taba ğ ı ve bıça ğ ı veya salata taba ğ ı. Antre (veya balık) çatalı, esas yemek çatalı, salata çatalı Servis taba ğ ı, tabak içinde peçete ve üstünde masa yer kartı (özel yemekte peçete taba ğ ın sa ğ ında yer alır) Esas yemek (et) bıça ğ ı, balık bıça ğ ı ve çorba kaşı ğ ı Çorba kaşı ğ ı ucunda beyaz ve kırmızı şarap kadehleri; bunların sol ilerisinde de ayaklı su barda ğ ı Servis taba ğ ı önünde tatlı çatal veya kaşı ğ ı. (Resmî yemekte, tatlı veya meyve takımı ayrıca servis edilir) 78

ES: Evsahibi OKE : Onur Konu ğ u Erkek KH : Konuk Hanım ES İ : Evsahibesi OKH : Onur Konu ğ u Hanım KE : Konuk Erkek 12 KİŞİLİK, ONUR KONUĞU OLAN EŞSİZ RESMİ YEMEKTE UZUN MASADA OTURMA DÜZENİ Onur Konu ğ u Pencere Evsahibi

EHEHEHEEHEHEHE EHEHEHEEHEHEHE 1.KE ve EŞİ ESİ OKE EVSOKH 2.KE ve EŞİ 80

81 II. KONUK ERKEK EVSAH İ B İ 1. KONUK HANIM I. KONUK ERKEK EVSAH İ BES İ 2. KONUK HANIM KAMUSAL VE SOSYAL YAŞAMDA EN UYGUN YEMEK MASASI VE YEMEKTE OTURMA DÜZEN İ YUVARLAK MASADIR. YUVARLAK MASA EŞ İ TL İ K SA Ğ LAR. ANCAK, EVSAH İ B İ KONU Ğ U SA Ğ INA ALIR

Muharrem ERGÜL Kültür ve Turizm Bakanlığı Müşaviri 82