6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ KANUNU Ahmet Esat KORKUT İSG Uzmanı 24/12/2015

İş sağlığı ve güvenliği ilk kez müstakil bir kanunda ele alındı. İş Kanunu: 3008 sayılı, 1936 931 sayılı, 1967 1475 sayılı, 1971 4857 sayılı, 2003 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012 30/06/2012: 6331 sayılı ve tarihli İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Kamu ve özel sektör gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alındı. Sayı sınırı olmaksızın, Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar, Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri, Tarım vb. dahil tüm işkolları İstisna: TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri, kendi nam ve hesabına tek başına çalışanlar Uluslararası denizyolu taşımacılığı yapan araçların seyrüsefer halleri (10/9/2014-6552; İptal 14/5/2015: Anayasa Mahkemesi)

Testi kırılmadan önce… Kuralcı bir yaklaşım yerine önleyici yaklaşım esas alındı. İş kazası olmadan önce önlem almaya yöneliktir. Testi kırılmadan önce…

Bütün işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi gibi profesyoneller görev yapacak. Diğer Sağlık Personeli (10/9/2014-6552/16 md. “on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde”) 5

İşverenler ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alabilecek. İSG Hizmet Modelleri Çalışanları arasından (kısmi, tam süreli) istihdam Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminden hizmet alımı Niteliklere sahip işveren (10/9/2014-6552/16 md.) 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili Niteliklere sahip çalışanı olmayan işyerleri osgblerden hizmet alabilirler. Tam süreli iş güvenliği uzmanı istihdam etmesi gereken işyerlerinde, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurulur.

İşyerleri, yapılan işin niteliğine göre tehlike sınıflarına ayrılıyor. Tehlike sınıfları tespitinde; işyerlerinin yaptığı asıl iş esas alınır. A Sınıfı Uzman Çok tehlikeli B Sınıfı Uzman Tehlikeli Çok tehlikeli: İnşaat, Tehlikeli: İplik dokuma, Çağrı Merkezi, Az tehlikeli: Bakkal, Avukat bürosu C Sınıfı Uzman Az tehlikeli İşyeri hekimi, her tehlike sınıfında çalışabilir.

Devlet, 10’dan az çalışanı olan işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri giderlerini destekleyecek. Kamu hariç, 10’dan az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri desteklenecektir. 10’dan az çalışanı bulunan, az tehlikeli sınıftaki işyerleri Bakanlar Kurulu karar ile desteklenecektir. %85 : 1-9 “Yeryüzünde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi”

İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleme adına önceden risk değerlendirmesi yapılacak. Bütün işyerlerine risk değerlendirmesi zorunluluğu getirilmektedir. İşyerinde çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyecek tehlikelerin belirlenerek gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.

Risk Değerlendirmesi İlkeleri Risklerden kaçınmak, Riskleri analiz etmek, Risklerle kaynağında mücadele etmek, Riskleri önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek, Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek, Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.

Çalışanlar belli aralıklarla sağlık gözetiminden geçirilecek. Bütün çalışanlar için İşe giriş, İş değişikliği İş kazası ve meslek hastalığı durumunda sağlık taraması zorunluluğu Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta işe başlamadan önce sağlık raporu zorunluluğu

6552 SAYILI KANUNLA GELEN DEĞİŞİKLİK 6331 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında geçen “işyerlerinde” ibaresi “işlerde” olarak değiştirilmiştir. Çalışanlar yaptıkları iş için sağlık raporu almaları Rapor bitim süresine kadar aynı işi yapacakları başka işyerlerine gitmeleri halinde mevcut sağlık raporlarını kullanabilmesi 6331 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 10’dan az çalışan bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir.” 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

İş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıtları daha etkin ve güncel hale getirilecek. SGK işveren Sağlık hizmeti sunucusu (aile hekimi, poliklinik, tıp merkezi, özel hastane) Yetkili sağlık hizmeti sunucusu (Hastane) İşyeri hekimi Diğer sağlık personeli

Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu altı aydan fazla süren işlerin yapıldığı tüm işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturulacak. İşverenin yükümlülükleri: Kurul kararlarının uygulanması Aynı çalışma alanındaki diğer işverenlerin bilgilendirilmesi Alt işverenin katılacağı kurulun koordine edilmesi

Birden fazla işverenin olduğu yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusunda koordinasyon sağlanacak. Aynı çalışma alanını paylaşan işyerlerinde işverenler tarafından, Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, yönetim tarafından sağlanır.

İşyerlerinde acil durum planları hazırlanacak. Acil Durum Planlarının hazırlanması, Acil durumlarla ilgili eğitimli yeterli sayıda kişinin görevlendirilmesi,

Büyük endüstriyel kaza riski taşıyan işyerleri, güvenlik raporu ve kaza önleme politika belgesi olmadan işe başlayamayacak. İşyerleri işletmelerini güvenlik raporlarının içerik ve yeterliliği Bakanlıkça incelenmesinden sonra açabilecek.

İşveren tüm çalışanlarını, iş sağlığı ve güvenliği ile çalışma hayatına dair hak ve sorumlulukları hakkında bilgilendirecek. Riskler Tedbirler Hak ve sorumluluklar İSG kayıtlarına erişim

Çalışanlar işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine aktif katılım sağlayacak. Eğitim Görüşlerin alınması Katılımlarının sağlanması Temsil edilme

Çalışan, ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kaldığında çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilecek.

Hayati tehlike durumunda işyerlerinin tamamında veya bir bölümünde iş durdurulabilecek. Maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan sektörler ve büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmamışsa iş durdurulacak.

Caydırıcı idari para cezaları uygulanacak!!! Kanunun uygulanmasını kolaylaştırmak için etkin idari yaptırım uygulanacak. Caydırıcı idari para cezaları uygulanacak!!! İşverenin genel yükümlülüğü - 2.000 TL., İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri - İH ve İGU 5.000.TL. DSP 2.500. TL.Her Ay Risk değerlendirmesi – 3.000.TL. Devamı 4.500.TL. İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi – 1.500 TL.2.000.TL. Sağlık Kuruluşları – 2.000.TL. Çalışanların eğitimi , Mesleki Eğitim – 1.000.TL. Her kişi İş sağlığı ve güvenliği kurulu – 2.000. TL. İşin durdurulması – 10.000.TL. Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu – 50.000TL.,80.000TL. Yönetmelik hükümlerine aykırılık - her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren aylık olarak 1.000. TL.

İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) Kanunun bazı hükümleri aşamalı olarak hayat geçirilerek yeni durumlara uyum kolaylaşacak. 30 Haziran 2012 Yayım 1 Ocak 2013 Yürürlük 1 Ocak 2014 İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) 50’den az çalışanı olan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri 1 Temmuz 2016 Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DÜZENLEMELERİ 6645 SAYILI KANUNLA GELEN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DÜZENLEMELERİ 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

İSG Profesyonelleri-1 Sorumlulukların netleştirilmesi: Yaptırım: Rehberlik ve danışmanlık > İSG profesyonelleri Tedbir alma > İşveren Bildirim (ÇSGB, Send., Çlş.Tem.) > İSG profesyonelleri Yaptırım: ÇSGB`ye bildirim yapılmazsa > İlkinde 3 ay, tekrarında 6 ay belgesi askıya alınacak İşten çıkarılırsa > İşveren, 1 yıldan az olmamak üzere sözleşme ücreti tutarında tazminat ödeyecek Kötü niyetle gerçek dışı bildirimde bulunursa > 6 ay belge askıya alınacak 25

İşyerleri ve İGU Belge Sınıfları İSG Profesyonelleri-2 Sektörel düzenleme yetkisi (Yapı ve Maden öncelikli) İş güvenliği uzmanlarının bir üst sınıfta görev yapabilme süresi 2 yıl daha uzatılmıştır: İş güvenliği uzmanlığı belge yükseltme sınavlarında başarılı olup belge almaya hak kazananların hakları korunmaktadır. İşyerleri ve İGU Belge Sınıfları Mevcut Durum Yeni Hali 50’den Fazla Çalışanı Bulunan Çok Tehlikeli İşyerlerine (A) yerine (B) Sınıfı İGU 30/12/2016’ya kadar 1/1/2018’e kadar 50’den Fazla Çalışanı Bulunan Tehlikeli İşyerlerine (B) yerine (C) Sınıfı İGU 30/12/2015’e kadar 1/1/2017’ye kadar 26

İşin Durdurulması İSG şartları sağlanmadan üretim zorlaması işi durdurma sebebi sayılıyor. (Çok tehlikeli ve ihale ile alınan işlerde) Durdurulan işte izinsiz çalışma yaptıran işverene üç ila beş yıl arasında hapis cezası veriliyor. İşin durdurulmasını gerektiren durumlarda uygulanan idari para cezaları kaldırıldı. Acil durdurmayı gerektiren hususlar tek tek Yönetmelikle belirlenecek. (Başta maden ve yapı olmak üzere çok tehlikeli işyerlerinde) 27

Yapı İşyerleri Yapı Denetim Kuruluşları; yükümlü kılınmaktadır. Çalışmaların sağlık güvenlik planına uygun olarak yapıldığını kontrol etmekle, Gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmakla, Uyarıya uyulmaması halinde durumu ilgili Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne bildirmekle (sözleşme bedelinin %10’u oranında İPC), yükümlü kılınmaktadır. Asansörlerin yıllık periyodik bakımlarını yapma/yaptırma ve denetleme sorumluluğu; büyükşehir belediyelerinde belediyeye, diğerlerinde il özel idarelerine veriliyor. 28

Maden İşyerleri Hangi madenlerde sığınma odası kurulacağı ve teknik özellikleri için ÇSGB`ye düzenleme yetkisi veriliyor. (Bir yıl içerisinde) Ölümlü iş kazasında kusuru yargıda tespit edilen maden işyeri işverenleri iki yıl kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanıyor. Karar, Kamu İhale Kurumunda işverenin siciline işlenecek ve Kurumun internet sayfasından ilan edilecek. Günlük çalışma süresi en çok 7,5 saat, haftalık çalışma süresi en çok 37,5 saat olarak belirlenmektedir. 29

Üniversiteler ve İhaleler İş güvenliği uzmanı olabilecek meslek mensuplarını mezun eden üniversitelerin ilgili bölümlerine “zorunlu iş sağlığı ve güvenliği dersi” getiriliyor Kamudan ihale ile alınan işlerde iş sağlığı ve güvenliğine dair yükümlülüklerin kamu ihale sözleşmelerinde yer alması sağlanıyor. 30

Teşvik Uygulaması 10`dan fazla çalışanı bulunan ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 3 yıl boyunca ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmemesi halinde, %2 olan işsizlik sigortası işveren prim payı 3 yıl süre ile %1 olarak uygulanacaktır. Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi halinde takip eden aydan itibaren teşvik uygulamasına son verilecektir. İş kazalarını bildirmeyerek haksız yere teşvikten faydalananlardan teşvikler yasal faiziyle birlikte geri alınacak ve beş yıl süre ile teşvikten yasaklanacaklardır. 31

İdari Para Cezaları Yeni İPC`ler: Standarda uymayan/CE belgesiz KKD > 500 TL/çalışan Madenlerde takip sistemi kurulmazsa > 500 TL/çalışan (1/1/2016) Çalışan sayısı ve tehlike sınıfına göre idari para cezaları kademelendirilerek arttırılıyor. (+ %25-200) (Çalışan başına uygulananlar hariç) Örn: 2015 yılı içinde iş güvenliği uzmanı/işyeri hekimi çalıştırmayan işverene uygulanacak ceza İŞYERİ TİPİ AZ TEHLİKELİ TEHLİKELİ ÇOK TEHLİKELİ 10’ dan Az Aynı miktar (6.167TL) % 25 Artırılacak (7.708TL) % 50 Artırılacak (9.250TL) 10 ila 49 %100 Artırılacak (12.334TL) 50+ % 200 Artırılacak (18.501TL) 32

Önlemek, ödemekten daha ucuz ve insanidir.

TEŞEKKÜRLER… aekorkut@csgb.gov.tr 0 312 296 68 24 Detaylı Bilgi: www.guvenlebuyuturkiye.com www.isggm.gov.tr isggm@csgb.gov.tr