1 SEMİNER DERSİ 1. HAFTA

2 Dersin Amacı Yüksek Lisans ve Doktora programlarında verilen seminer dersi, öğrencinin hakim olduğu bir konuyu anlatabilme ve topluluk önünde konuşabilme yeteneğinin geliştirilmesi amacını taşımaktadır.

3 Dersin Amacı Ayrıca çalışılacak tez konularına yönelik bir ön çalışma yapılmasını sağlamaktır.

4 Uygulama - Her öğrenci 10 adet tez konusu belirleyecek - Belirlenen konular öğrencinin ilgi sahasına göre sıraya dizilecek - Seçilecek olan 3 tezin; * Özet (Abstract) * Sonuç * Öneriler kısımları incelenecek ve sunuma hazırlanacak.

5 Program HaftaKonu 1’nci hafta - Tanışma - Seminer Dersinin amacı, kapsamı ve ders programı. - Bilimsel çalışma, tarihçesi, özellikleri - Bilimsel makale 2’nci hafta Bilimsel çalışmada başlık belirlenmesindeki esaslar ve uygulama - Bilimsel yazıya başlık verilmesi (uygulama) - Yazarlar ve adreslerinin yazılması - Kısa özet (Abstract) hazırlanması (Uygulama) 3’ncü hafta - Giriş bölümünün yazılması - Yöntemlerin yazılması - Teşekkür bölümü - Sonuç bölümü

6 Program HaftaKonu 4’ncü hafta - Tez yazım kuralları ve hazırlanan tez konularının incelenmesi 5’nci hafta - Etkili sunum teknikleri 6’ncı hafta - Yüksek öğretim kanunu ve yüksek öğretim personel kanunu 7’nci hafta - Üniversite sisteminin gelişimi ve üniversite reformları 8-14’ncü haftalar - Seminer sunumu ve değerlendirme 15’nci hafta - Yazılı Sınav

7 Bilim Nedir? Sözlükte Bilim : "Evrenin ye da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgi.“ Arapça bir sözcük olan ilim yerine bugün bilim sözcüğünü kullanmaktayız. Bilim, bilinen ve bilinmeyen fakat bilinmesi gereken ve bilinebilecek olan tüm evreni kapsamaktadır. Nitekim bugün, kavram ve kapsamı hakkında hiç bir şey bilmediğimiz fakat yarın karşımıza çıkabilecek olan her şey bilimin kapsamı içindedir.

8 Bilim Nedir? Einstein’ın bilim tanımı: Her türlü düzenden yoksun duyu verileri ile düzenli düşünceler arasında uygunluk sağlama çabasıdır. Russel’in bilim tanımı: Gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluyla dünyaya ilişkin olguları birbirine bağlayan yasaları bulma çabasıdır.

9 Bilim Nedir? "Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli bir ereğe yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma süreci.“ “... Nesnel sağlamlığı olan bilgiler bütünüdür.”, “neden sonuç ilişkilerinin ifade edildiği sistematik bilgiler birikimi” “İnsanoğlunun biriktirdiği kaydedilmiş sistematik bilgi” “Kanıtlanmış ve sistemli hale getirilmiş bilgiler.”

10 Bilim Nedir? Algıladıklarımızı sistemli bir şekilde; - Gözlemliyor - Ölçüyor - Bu işlemlerin sonuçlarından belirli bir mantık çerçevesinde gözlemlenen nesne veya olaylara ilişkin genel kurallar çıkarmaya çalışıyorsak Yapılan işe “bilim” denilebilir.

11 Bilimin İşlevleri Anlama Havadan bırakılan cisimlerin yere düşmesi, farklı şekil ve ağırlıktakilerin farklı hızlarla yere düşmesi Açıklama Kontrol Anlama ve açıklama işlevleriyle üretilen bilgilerin fiilen uygulamalara aktarılması, doğa ve toplum olaylarının denetim altına alınması NE OLUYOR? NİÇİN OLUYOR ?

12 Bilgi nedir? Veri (ing. data) işlenmemiş bilgi veya bilginin ham halidir. Bilgi en basit anlamda verinin işlenmiş şeklidir. Veri ile Bilgi arasındaki farkı yaş ve doğum tarihi örneğiyle açıklamak mümkündür. Örneğin, doğum tarihi, üzerinde hiçbir işlem yapılmamış ham veridir. Yaş ise bilgi olup, yaş bilgisinin elde edilebilmesi için doğum tarihi ve yaşın öğrenilmek istendiği tarihin bilinmesi gereklidir. Yaşın öğrenilmek istendiği tarihten doğum tarihi çıkarılarak yaş bilgisi elde edilebilir.

13 Bilginin Kaynağı 1- Rasyonalizm (Akılcılık) Aklı duygusal algılardan bağımsız olarak bilgi kaynağı sayar. Ancak aklın doğru saydığı şeyler bilgidir. Bilgi gözlemsel şeyleri aşmakta, duyu organlarından başka kaynakların kullanımına dayanmaktadır. Akıl bilginin tek kaynağıdır ve doğrulamak için bile olsa gözleme yer verilmemektedir. 2- Empirizm (Deneycilik) Bilginin kaynağı duyu ve deneyimlerdir. Madde ilk veridir. Zihinde olan her şey duyularla ve deneyimlerle elde edilir.

14 Problem Çözme Dayanakları 1- Önceki Uygulamalar 2- Otorite Figürleri 3- Kişinin Kendi Deneyimleri 4- Bilim

15 Bilimsel Yöntem Tanım; - “ Bilim üretmenin yolu” - “Bilimin süreç yönü” - “Kanıtlanmış bilgi elde etmek için izlenen yol” - “Uygulandığında, bilime katkı getirmiş ve getireceğine güvenilen süreçler” - “Problem çözmek için izlenen düzenli yol”

16 Bilimsel Yöntem Aşamaları 1. Güçlüğün sezilmesi: 2. Güçlüğün problem biçiminde tanımlanması: 3. Problemin çözümüne yönelik hipotezlerin önerilmesi : - Dikkatli gözlemler sonucunda yapılmış kestirilerdir. - Tekil olaylardan hareket edilerek bir genellemeye ulaşılmıştır (Tümevarım yöntemi). - Birey bu aşamada eski yaşantılarından yola çıkarak problemin çözümüne yönelik tahminlerde bulunmaktadır.

17 4.Hipotezlerin gözlenebilir sonuçlarının saptanması: Bu aşamada, olası uygulama sonuçları düşünülüp tartışılır. Hipotezlerin olası sonuçları kestirilmeye ya da saptanmaya çalışılır. Eğer hipotez doğruysa, beklenen durumların oluşması beklenir. 5.Hipotezlerin sınanması: Bu aşamada birey olay ya da olgulara bakarak, kanıtlar toplayarak ileri sürdüğü hipotezlerin doğru olup olmadığını belirlemeye çalışır. Böylece hangi hipotezlerin gözlenen olaylarla uyuştuğu, problemin çözümü olduğu ortaya çıkmış olur. Bilimsel Yöntem Aşamaları

18 İnsanlar binlerce yıldır iletişim kurabilmişlerdir. Fakat, bugün bildiğimiz şekliyle bilimsel iletişim nispeten yenidir. İlk dergiler sadece 300 yıl önce yayımlanmış ve bilimsel makalenin IMRAD düzenlemesi son 100 yıl içinde gelişmiştir. - Introduction-Giriş, - Methods-Yöntemler, - Results-Sonuçlar - Discussion-Tartışma Bilimsel Çalışmanın Kökeni

19 Bilginin, bilimsel veya başka türde, uygun iletişim mekanizması kuruluncaya kadar etkin şekilde iletişimi yapılamamıştır. Tarih öncesi insanlar, sözlü iletişim kurabilmişlerdir. Bilimsel Çalışmanın Kökeni

20 Kayalar üzerine oyulmuş mağara resim ve yazıları, gelecek kuşaklara belge bırakmak için insanoğlunun ilk girişimleri arasındaydı. Diğer taraftan,böyle bir ortam yoluyla iletişim inanılmaz derecede zordu. Örneğin, eğer 50 kg’lık taşlar iletişim malzemesi olsaydı, posta servisinin bugün başına gelecekleri bir düşünün. Bilimsel Çalışmanın Kökeni

21 Bilimsel Çalışmanın Kökeni

22 Bilimsel Çalışmanın Kökeni

23 Bilimsel Çalışmanın Kökeni

24 Bildiğimiz ilk kitap sel baskınının Chaldean* dilinde anlatımıdır. Genesis’i yaklaşık 2000 yıl öncesinden veren bu hikaye, M.Ö yıllarında kiremit tablet üzerine yazılmıştır. * Mezopotamya’da konuşulan bir dil. Bilimsel Çalışmanın Kökeni

25 Hafif ve taşınabilir olan iletişim ortamı gereksinimi bilimsel çalışmaların duyurulmasında olmazsa olmaz bir hal almıştır. İlk başarılı iletişim ortamı, M.Ö yıllarında kullanılmaya başlanan papirustur. (Papirus bitkisinden yapılan sayfalar birbirisine yapıştırılarak ve ft uzunluğunda rulo oluşturularak tahta bir parçaya bağlanmıştır.) Bilimsel Çalışmanın Kökeni

26 M.Ö. 190 yılında parşömen (hayvan derisinden yapılan) kullanılmaya başlanmıştır. Yunanlılar, Efes ve Begama’da İskenderiye’de büyük kütüphaneler kurmuşlardır. Plutarch’a göre, Bergama’daki kütüphanede M.Ö. 40 yıllarında cilt kitap vardı. M.S. 105 yılında Çinliler iletişimin modern ortamı kağıdı keşfettiler. Bununla beraber,iletişimi çoğaltma için etkin bir yol mevcut olmadığından akademik bilgi geniş ölçüde yaygınlaştırılamamıştır. Bilimsel Çalışmanın Kökeni

27 Bilimsel Çalışmanın Kökeni İnsanoğlunun entelektüel tarihindeki en büyük buluş matbaadır. İlk hareketli tür, M.S yıllarında Çin’de icat edilmesine karşın Batı dünyası krediyi M.S yılında 42 satırlık İncil’i matbaada basan Gutenberg’e vermektedir. Gutenberg’in buluşu hemen etkin bir şekilde bütün Avrupa’da kullanılmaya başlanmıştır yılına kadar binlerce kitabın binlerce kopyası basılmıştır.

28 İlk bilimsel dergiler 1655 yılında yayımlanmaya başlamıştır. - Journal des Scavans/Fransa - Philosophical Transactions of the Royal Society of London/Üngiltere, O zamandan beri dergiler, bilimde en önemli iletişim ortamı olarak hizmet vermektedir Bilim ve Teknik Dergisi Bilimsel Çalışmanın Kökeni

29 İlk dergiler, “ görsel” makaleler yayımlamıştır. Bir bilim adamının bunu gördüm, sonra şunu gördüm veya ilk bunu yaptım sonra şunu yaptım şeklinde yazardı. Çoğunlukla bu gözlemler basit zaman sıralamasındaydı. Bu görsel stil, o zaman anlatılan bilim türü için uygundu. Aslında, bu doğrudan anlatma stili, bugün hâlâ, tıptaki vakıa raporları ve jeolojik alanındaki çalışmalarda kullanılmaktadır. Bilimsel Çalışmanın Kökeni

30 l9. Yüzyılın ikinci yarısına doğru bilim artan bir karmaşayla hızlanmaya başladı. Özellikle hastalıkta virüs teorisini kesinleştiren Robert Koch ile fermante sistemi kullanan ve saf-kültür çalışma yöntemini geliştiren Louis Pasteur’ün çalışmaları nedeniyle, hem bilim hem de bilimi anlatma önemli ilerlemeler kaydetti. Bilimsel Çalışmanın Kökeni

31 Eleştirenleri susturmak için Pasteur deneylerini en ince ayrıntısına kadar anlatmaya gerekli gördü. Bilimsel Çalışmanın Kökeni Metodoloji önemli

32 Mantıklı ölçüde sorumluluk duygusu olan meslektaşları Pasteur’ün deneylerini tekrarlayabildiklerinden deneylerin tekrarlanabilirliği, bilim felsefesinin temel doktrini oldu ve ayrık bir yöntemler kısmı, önemli ölçüde yapılanmış IMRAD formatına yol açtı. Bilimsel Çalışmanın Kökeni - Introduction-Giriş - Methods-Yöntemler - Results-Sonuçlar - Discussion-Tartışma

33 Yayınsız bilim ölüdür.... Gerard PIEL Bilimsel Makale

34 Bilimsel makalenin; - Belli bir biçimde yazılmış olması - Üç yüzyıl boyunca geliştirilmiş gelenekler, editör uygulamaları, - Bilimsel ahlak ve basım-yayım etkileşimiyle tanımlanan belli bir biçimde yayımlanması Bilimsel Makale Özgün araştırma sonuçlarını tanımlayan, yazılmış ve basılmış rapordur.

35 Kabul edilebilir temel bir bilimsel yayın, meslektaşlara; - Gözlemleri değerlendirme - Deneyleri tekrarlama - Entelektüel işlemleri değerlendirme imkanı verecek, yeterli bilgi içeren ilk açıklama olmalıdır. Bilimsel Makale

36 Duyumsal algılamaya elverişli; esasta kalıcı, kısıtlama olmaksızın bilimsel topluluğa açık ve bir veya daha fazla belli başlı tanınmış ikincil servislerin düzenli taraması için hazır olmalıdır (Örneğin, Amerika’da Biological Abstracts, Index Medicus, Excerpta Medica, Bibliography of Agriculture, diğer ülkelerde de benzer servisler). Bilimsel Makale

37 Kabul edilebilir temel bir bilimsel yayın; - “ilk açıklama” olmalıdır. - Açıklama duyular tarafından algılanmaya elverişli olmalıdır. (Yayım) - Esasta kalıcı olmalı, bilimsel topluma kısıtlamasız açık tutulmalı ve bilgi geri kazanma servislerine açık olmalıdır. Bilimsel Makale

38 Bilimsel makaleler, Meslektaş değerlendirmesi yapılan yayın organlarında yayımlanan çalışmalardır. Bilimsel Makale

39 Ormanda bir ağaç devrilirse ve orada bu devrilmeyi duyacak hiç kimse yoksa, bir ses yapar mı? Bilimsel Makale Nasıl Yazılmalı?

40 Bilimsel Makale Nasıl Yazılır? Doğruyu anlatmak için ortaya çıktıysanız zerafeti terziye bırakın! Albert EINSTEIN

41 Bilimsel Makale Nasıl Yazılır? Dergi Yazım Kuralları! - Biçim Düşünceler: Net, kısa ve doğru Her cümle bir düşünce Her paragraf, bir kavramın bütünü Paragraflar arasında mantıksal geçiş (kurgulamada çerçeve!) Kalıplaşmış ve süslü cümle yok!

42 Eğer bilimsel bilgi, hiç değilse herhangi bir bilgi kadar önemliyse; etkin, açık ve belli anlamı olan kelimelerle ifade edilmelidir. Bu nedenle bilim adamı, bu çabada başarılı olmak için kültürlü olmalıdır. Bilimsel Makale Nasıl Yazılır? Robert A. DAY

43 Bilimsel makale: Araştırmanın en üst noktası Her makale daha iyi yazılabilir İyi bir bilimsel makale yazabilmek için çok okumak gerekir! Bilimsel Makale Nasıl Yazılır?

44