HÜSEYİN KANBER MARMARA COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ ULAŞIM AĞLARI
Kara yolları, tren yolları, nehirler, boru hatları, telefon ve elektrik hatları gibi birbirlerine çizgi özelliklerle bağlı sistemler ya da yapılar ağ olarak adlandırılır. Ulaşım ağı ise kara yoları , havayolları gibi ağların büyük bir kısmındaki belirli noktaları birleştiren bir yapıdır. Ağ yapıları üzerinden bir noktadan diğer bir noktaya erişebilme özelliği vardır. Bir ağ çeşitli yollarla aralarında bağ kurulmuş hat parçalarından (bağlantı) oluşur.
Büyük şehirlerin birbirine yakın olarak oldukça toplu bir şekilde yer aldığı sahalarda daha karmaşık bir ağ görülür. Şehirlerin daha dağınık ve trafiğinde hafif olduğu yerlerde daha basit bir ağ görülür.
Gelişmiş veya gelişmekte olan kentlerde; artan nüfusa bağlı olarak; özellikle ulaşım ağının karmaşık hale gelmesi; bu ağın yönetilmesi ve planlanması açısından büyük zorluklar ortaya çıkarmaktadır. Farklı kent ulaşım ağlarının birbirleri ile ilişkilerinin kurulması; gerek yerel yönetimler, gerekse kullanıcılar açısından kullanım kolaylığı getirmektedir.
Ulaşım ağları iki sabit noktayı birbirine doğrudan doğruya bağlamakla kalmaz, aynı zamanda çeşitli noktaları birbirine bağlayan bir bağlantı zinciri oluşturur. Bu yüzden sistemdeki değişiklikler ya da sisteme yapılan ekler ulaşım şebekesinin bütününü etkiler.
DÜNYA HAVAYOLU AĞI
DÜNYA KARAYOLU AĞI
DÜNYA DENİZYOLU AĞI
DÜNYA DEMİRYOLU AĞI
Ağları tanımlamak ve karşılaştırabilmek için bunları basite indirgemek mümkündür. Bunu yaparken kavşaklar ile yollar arasındaki temel bağlantı kalıbı korunur fakat yol uzunluğu ve yönü değiştirilebilir. Bu basitleşme şekline topolojik harita ya da grafik denir. Taslak haritaları, krokiler topolojik haritalara örnek sayılabilirler.
Ulaşım ağı kalıplarının oluşması üzerinde siyasal faktörlerin belirleyici etkisi vardır. ABD-Kanada sınırı ile Çin-Rusya sınırı demiryollarının durumu siyasal faktörlerin etkisini açıkça göstermektedir. Bazı güzergahlar sınır boyunca her iki ülke içinde iki kez inşa edilerek birbirine paralel gitmekte, buna karşın bazıları da sınıra kadar gelip kesilmektedir. ABD-KANADA SINIRI DEMİRYOLLARI