Www.farukdemir.info.tr. 2 MMM216 X- ışınları 6. Ders www.farukdemir.info.tr Kütle azaltma katsayısı her maddenin ayırt edici bir özelli ğ idir, ve belli.

... konulu sunumlar: "Www.farukdemir.info.tr. 2 MMM216 X- ışınları 6. Ders www.farukdemir.info.tr Kütle azaltma katsayısı her maddenin ayırt edici bir özelli ğ idir, ve belli."— Sunum transkripti:

1 www.farukdemir.info.tr

2 2 MMM216 X- ışınları 6. Ders www.farukdemir.info.tr Kütle azaltma katsayısı her maddenin ayırt edici bir özelli ğ idir, ve belli bir dalga boyunda her madde için farklıdır ve aynı madde için her dalga boyu için farklıdır. Şekil U’un kütle azaltma katsayısının dalga boyuna ba ğ lı de ğ işimi.

3 3 MMM216 X- ışınları 6. Ders www.farukdemir.info.tr Şekilden görüldü ğ ü gibi dalga boyu arttıkça kütle azaltma katsayısı artmaktadır. Çünkü dalga boyu büyüdükçe enerji azaldı ğ ı için delip geçme (penetre etme) gücü azalır. Şekil’de görüldü ğ ü gibi atom numarası arttıkça belli bir dalga boyunda kütle azaltma katsayısı artan Z ile artar çünkü durdurma gücü artar. X-ışınlarının maddede azalmasını sa ğ layan üç olaydan biri olan fotoelektrik olayını, herhangi bir elementin herhangi bir tabakasında meydana getirebilmek için gerekli olan minimum enerji miktarına o elementin o tabakasına ait so ğ urma kıyısı (veya kritik so ğ urma dalga boyu) adı verilir.

4 4 MMM216 X- ışınları 6. Ders www.farukdemir.info.tr Görüldü ğ ü gibi artan dalga boyuyla artan so ğ urma katsayısı so ğ urma kıyısında keskin bir düşüş yaşayacak ve daha sonra tekrar artan dalga boyuyla artmaya devam eder. Kütle azalma katsayısındaki bu keskin düşüşün sebebi fotoelektrik tesir kesitinden (veya katsayısından) kaynaklanmaktadır. So ğ urma kıyısında atom numarası, dalga boyu ve kütle so ğ urma katsayısı arasındaki ilişki ile verilir. Burada her so ğ urma kıyısında de ğ işen bir sabit, Avagadro sayısı (atom/mol), gr başına atom sayısı olması için atom a ğ ırlı ğ ıdır (g/mol).

5 5 MMM216 X- ışınları 6. Ders www.farukdemir.info.tr Herhangi bir madde için sabittir ve ile birleştirebilir ve Elde edilir. Bu ifade Bragg-Pierece Kanunu olarak bilinir. Burada K hala her so ğ urma kıyısı için de ğ işir. Böylece e ğ risinde (log-log çizimde) kıyılar arasındaki parçalar çizgisel olarak de ğ işmeli ve karşılıklı olarak paraleldir.

6 6 MMM216 X- ışınları 6. Ders www.farukdemir.info.tr PROBLEMLER VE ÇÖZÜMÜ