UZAKTAN EĞİTİM PROJELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

... konulu sunumlar: "UZAKTAN EĞİTİM PROJELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ"— Sunum transkripti:

1 UZAKTAN EĞİTİM PROJELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Ayşe DEMİR Ferhat BAYRAM

2 GİRİŞ Uzaktan eğitim, öğretmenlerin öğrencilere hangi mekanda ve ne şekilde eğitim vereceğini açıklar. İlk çıktığı zamanlarda bu eğitim şekli okula gidemeyen öğrenciler için mükemmel bir şans olmuştur. Günümüzde ise uzaktan eğitim ile sadece okul alanında değil birçok alanda verilebilmektedir. Örneğin hizmet içi eğitim, meslek eğitimi gibi alanlarda kullanılabilmektedir. Uzaktan eğitim, bilinen başlıklar etrafında gün geçtikçe geliştirilen önemli bir sistemdir.

3 Öğrenci sayısının artması Kurum sayısının artması Kompleks Dersler
Uzaktan Eğitim Öğrenci sayısının artması Kurum sayısının artması Kompleks Dersler Öğrenme Öğretme Yöntemleri

4 Bu başlıklardan ilk olarak uzaktan eğitimden faydalanan öğrencilerin miktarının hızla artmasını ele alabiliriz.

5 İkinci başlığımız ise uzaktan eğitimi yaygınlaştıran kurumların gün geçtikçe artış göstermesidir.

6 Üçüncü başlığımız ise gün geçtikçe uzaktan eğitim alanında daha kompleks ve zor eğitimler verilebilmesidir.

7 1.Nesil-Mektupla Öğretim
Son olarak ele alacağımız başlığımız ise uzaktan eğitim alanlarında kullanılan öğrenme-öğretme yöntemlerinin gün geçtikçe daha kaliteli düzeye ulaşmasıdır. 1.Nesil-Mektupla Öğretim 2.Nesil-Radyo ve Televizyon yayınları 3.Nesil-Açık Öğretim Kurumları 4.Nesil-Telekonferans 5.Nesil-İnternet ve Web

8 Örnek verecek olursak Amerika’nın Iwoa eyaleti yüz milyon dolarlık bir sermaye ile fiber optik kullanarak uzaktan eğitim sistemi kurmuştur. Bu proje, ek olarak yakın zamanda geliştirilmiş olan öğrenme-öğretme yöntemlerini de içermektedir. Bu çalışmada görev yapabilecek düzeyde olmayan öğretim elemanlarına “uzaktan eğitimde öğretim” alanında hizmet içi eğitim verilmiştir. Verilen eğitimlerde başarılı olanlar uzaktan eğitim derslerinde eğitmen olmaya hak kazanmışlardır. Yapılan çalışmaların hepsi “proje değerlendirme” lerine girmektedir.

9 UZAKTAN EĞİTİMDE PROJE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ
Uzaktan eğitim veren öğretmenlerin en önemli problemlerinden birisi bu eğitim sisteminin öğrenci, öğretmen ve teknolojiler açısından nasıl değerlendirilebileceğidir. Holberg’ e göre değerlendirme, sistemin içindeki derslerin fonksiyonelliğini, etkisini ve öğrencilerin algısını içermelidir.

10 Girdi Süreç Çıktı Dönüt

11 UTAH MODELİ Bu model uzaktan eğitim etkinliklerinin etkili olacak şekilde organize edilmesini amaçlar. Organize edilirken öğrenciler, öğretmenler, çevre ve kullanılan teknoloji dikkate alınmalıdır. Bu model iki ana basamak içerir.

12 İlk basamak genel olarak öğretmenlerin ne şekilde değerlendirileceğini vurgulamaktadır.
Zamanında Gelme Yetenekli Olma Derslerin Etkililiği Sistemden Memnun Olma Öğretim Yöntemleri Teknik Destek Yönetim Desteği

13 Zamanında gelme: Öğreticilerin uzaktan eğitim derslerine zamanında girip girmediği sürekli olarak kontrol edilmelidir. Yetenekli olma: Öğretmenlerin uzaktan eğitim dersini verebilecek kadar yetenek sahibi olup olmadığı test edilmelidir. Örneğin ders anlatırken internet kullanıp kullanamaması vs. Derslerin etkililiği: Öğretmenlerin verdiği dersleri, öğrencilerin ne kadar öğrenip öğrenmediği değerlendirilmelidir.

14 Sistemden memnun olma: Dersi alanların bu sistemi ne derecede benimsedikleri değerlendirilmelidir.
Öğretim yöntemleri: Öğretenlerin kullandıkları öğretim yöntemlerinin uzaktan eğitime uygunluğu değerlendirilmelidir. Teknik destek: Uzaktan eğitim çalışmalarında teknik desteğin zamanında gelme süresi incelenmelidir. Yönetim desteği: Uzaktan eğitim çalışmalarında yönetim maddi ve manevi olarak destek vermelidir.

15 İkinci basamakta ise öğrencilerin görüşleri dikkate alınır, bu sistem hakkında ki görüşlerini alırken şu maddelere dikkat edilmelidir. Yetenekleri: Öğrenenlerin uzaktan eğitim hakkında ne kadar yetenekli oldukları incelenmelidir. Uzaktan eğitim derslerinden memnun olma: Öğrenenlerin bu eğitim sistemi hakkında bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olarak görüşleri, görüşme veya test kullanarak alınmalıdır. Yönetim desteği: Yönetimin, bu sistemi kullanan öğrencileri destekleyip desteklemediği incelenmelidir.

16 Öğrencilerin öğrenme biçimleri: Yapılan çalışmaların öğrenenleri etkileyebilmesi amacıyla öğrenenlerin öğrenme biçimlerini karşılaması gerekmektedir. Davranış değişikliği: Yapılan çalışmaların sonucunda öğrenenlerde oluşan davranış değişikliğinin gözlemlenmesi gerekmektedir. Utah modeli değerlendirmesinde, öğrenenlerin ve öğretenlerin sistem hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi için gözlem, görüşme ve test yöntemlerinin kullanılması gerekir. Bu görüşler T-testi ve korelasyon gibi yöntemler kullanılarak karşılaştırılmalıdır.

17 ALASKA MODELİ Bu modelin amacı uzaktan eğitim çalışmalarında bulunanların gereksinimlerini ve yapılması gerekenleri tam olarak belirlemektir. Değerlendirmenin amaçları şunlardır; Yapılan derslerin amaca ulaşılıp ulaşılmadığını belirlemek, Denenen yöntemlerden çalışıp çalışmayanları ayırt etmek, Öğrenenlerin ne kadar öğrendiklerini belirlemek, Yapılan derslerin aşamalı olarak nasıl geliştirileceğini belirlemektir.

18 Analiz Gözden Geçirme Uygulama Plan
Eğer öğretici belirlenen konulara hakim olursa uzaktan eğitim çalışmalarının daha başarılı olacağı belirlenmiştir. Bu nedenle öğretim görevlileri bu modeli kullanabilirler. Bu model dört ana başlıktan oluşmaktadır. Bu başlıklar plan, uygulama, analiz etme, gözden geçirmedir. Değerlendirme Analiz Gözden Geçirme Uygulama Plan

19 Bu modelde yapılan etkinlikler beşe ayrılır.
Değerlendirme yöntemini belirleme: Bu basamakta summative (Düzey Belirleyici Değerlendirme-Özetleyici) veya formative (Biçimlendirici Değerlendirme–Geliştirici) değerlendirme yöntemlerinden hangisinin kullanılacağı seçilir. Dersin hedeflerini ve davranışlarını gözden geçirme: Bu aşamada amaçlanan projenin sonuç hedeflerinin ne olduğu belirlenir.

20 Öğrencilerin ihtiyaçlarını belirleme: Bu etkinlikte araştırmacılar hedef kitlenin ne konuda eksiği olduğunu araştırırlar. Ne tür bilgilerin toplanacağına karar verme: Bu etkinlikte projenin amaçları uğruna hangi konuda bilgiler gerekiyorsa, o konuda çalışmalar yapılır. Bilgileri toplama ve analiz etme: Son olarak bu aşamada elde edilen verilerin istatiksel olarak incelenerek projenin amacına ulaşıp ulaşmadığı incelenir. Yapılan araştırma sonuçlarına göre bu yöntemin etkililiği kanıtlanmıştır.

21 NİRENGİ (TRAİNQULATİON) MODELİ
(Survey) Anket Görüşme Gözlem

22 Bu modelde quantitative (nicel) ve qualitative (nitel) araştırma yöntemleri bir arada kullanılabilmektedir. Çünkü bazı zamanlar nicel veya nitel araştırma yöntemlerinden sağlanan çıktılar tam anlamıyla gerçek olmayabilir. Bu nedenle böyle durumlarda hatasız bir sonuç alabilmek amacıyla bu yöntemlerin aynı anda kullanılması gerekir.

23 Bu modelde yapılacak ilk iş öğrenenlere genel konular hakkında sorular içeren anket uygulanır. Bu anket iki farklı zamanda uygulanarak istatistiksel bulgular elde edilir. İkinci yöntem olarak görüşme yapılır. Öğrenenlere aynı konular hakkında yüz yüze veya telefonla görüşmeler yapılır. Bu görüşmelerde kullanılacak sorular anket soruları ile aynı sonuçlara ulaşabilmelidir.

24 Üçüncü yöntem ise gözlemdir
Üçüncü yöntem ise gözlemdir. Bu yöntemde çalışma yaparken anket ve görüşme yapılırken kullanılan konularla eşdeğer olmasına dikkat edilmelidir. Bu değerlendirme çalışmalarının sonunda nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanıldığı için sonuçların gerçeği yansıtması beklenir.

25 WEDEMEYER’İN UZAKTAN EĞİTİM SİSTEMİ MODELİ
Wedemeyer, öğrenci ve teknolojinin özgürlüğünü belirten 10 karakteristik özellik barındıran bir uzaktan eğitim sistemi oluşturmuştur. Sistem, kaç öğrenci olursa olsun işlemelidir. Eğitim her yerde ve her zaman devam etmelidir. Bu sistemde öğrenci kendi kendine öğrenmek zorunda olduğundan dolayı ders takibi ve ders devamlılığı kendi sorumluluğundadır. Bu sistemde öğretmenlerin yönetim sorumluluğu olmadığından dolayı eğitim süreçlerine daha fazla önem vermektedirler.

26 Uzaktan eğitimde öğrenci ve yetişkinlerin her koşulda eğitim alabilme imkanı olmasından dolayı istenilen içerikten eğitim alabilme fırsatı tanır. Sistem, etkili öğretim yöntemleri ve ortam kullanmalıdır. Sistem, kişisel değişikliklere adapte olabilecek imkanları korumalı ve geliştirmelidir. Sistem, öğrenenlerin faaliyetlerini değerlendirirken öğrencilerin sisteme girişini aksatmamalıdır. Sistemi kapatmamalıdır.

27 Sistemin, öğrenenlerin istedikleri gibi uyum sağlayabilmesi ve kendi hızına uygun olarak öğrenebilmesi için başlama, duraklama ve yeniden başlatma gibi seçenekleri barındırması gerekir. Sistem, belirlenen ortama göre en iyi yöntemi seçmeli, ona uygun eğitimi verebilmelidir. Sistem, tekrardan tasarlanabilmeli ve geliştirilebilmelidir. Wedemeyer’in oluşturduğu bu modelde yer alan maddeler etkili bir şekilde kullanıldığında uzaktan eğitim projelerinde başarıya ulaşılabilmektedir.

28 MONTANA STATE ÜNİVERSİTESİ-MOZANA MODELİ
Mozana Modeli ana başlıklar olarak yedi aşamadan oluşmaktadır. Modeldeki aşamalar etkileşimlidir ve birlikte kullanılır. Mozana modelinin aşamalarını belirtecek olursak; Kurumsal hazırlık/yönetim; Öğretim hizmetleri; Öğretim tasarımı/dersin kullanılabilirliği; Öğrenci hazır bulunuşluluğu; Öğrenci hizmetleri; Öğrenme çıktıları; Devamlılık;

29 Öğretim Tasarımı Öğrenci Hizmetleri Akılda Tutma Öğretim Hizmetleri
Uzaktan Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi Öğretim Tasarımı Öğrenci Hizmetleri Akılda Tutma Öğretim Hizmetleri Kurumsal Hazırlık/ Yönetim Öğrenme Çıktıları Öğrenci Hazırbulunuşluluğu

30 Bu modeli Lockhart ve Lacy öne sürmüştür
Bu modeli Lockhart ve Lacy öne sürmüştür. Bu proje değerlendirme yöntemindeki aşamaların her bir aşamasının alt aşamaları da vardır. Bu aşamaları tanıyalım: Kurumsal Hazırlık/Yönetim: Bu aşamada genel bir organizasyon düzenlenerek tüm değişkenlere bir kriter verilir ve bu kriterlere uygun proje planlaması yapılır. Kurumsal hazırlık/yönetim aşamasının alt aşamaları şöyledir:

31 Kritik ilk adım: Bu aşamada projenin değerlendirilmesine yönelik ilk düşünceler oluşur ve uygulanır.
Merkezi plan Yönetim ve bütçelendirme: Yönetim ve projede kullanılacak bütçe bu basamakta belirlenir. İleriki basamaklarda bu bütçe göz önüne alınarak işlemler yapılır. Öncelikleri belirleme: Bu uzaktan eğitim sisteminde ilk olarak hayata geçirilecek noktalar tartışılır. Sorun yönetme: Meydana gelebilecek problemler ne şekilde giderileceği bu aşamada belirlenir.

32 Kriterler Öğrencilerin bulunduğu alanlar: Öğrenenlerin bu eğitim sistemine nereden erişecekleri belirlenir. Fakülte: Bu eğitim sisteminin hangi fakülteden ilerletileceği bu basamakta belirlenir. Müfredat: Eğitim süresince verilecek dersler ve konuları bu basamakta ortaya konulur. Teknoloji: Bu basamakta hangi teknolojiden yararlanılacağı seçilir. İdari işler: Personel ve görev tanımları bu basamakta belirlenir. Halkla ilişkiler: Belirlenen projeyi halka tanıtacak kişiler ve görevleri ortaya koyulur.

33 Öğretim Hizmetleri: Bu aşamada sisteme katılacak öğretmenlerin mesleki düzeyleri belirlenir. Alt başlıkları şu şekildedir; • Uzaktaki bir sınıfı idare etme becerileri • Öğretim tasarımcılarından destek • İhtiyaç analizi anketleri Öğretim Tasarımı/Teknoloji: Proje değerlendirme yönteminin bu aşamasında teknoloji ve eğitim ile ilgili öncelikler ortaya konulur. Alt başlıkları şu şekildedir; Teknoloji kullanımı Eğitimin özellikleri

34 Destek Hizmetleri: Öğrenenlere sağlanacak destekler belirlenir.
Öğrenci Hazırbulunuşluğu: Öğrenenlerin uzaktan eğitimi alabilmek için bilişsel hazırbulunuşluklarının değerlendirildiği aşamadır. Teknolojik hazırbulunuşluk Bilişsel hazırbulunuşluk Öğrenci memnuniyet anketleri Destek Hizmetleri: Öğrenenlere sağlanacak destekler belirlenir. Öğrenme Çıktıları: Bu eğitimi alanlarda önceden belirlenen hedeflerin gözlenip gözlemlenmediği belirlenir. Devamlılık: Dersi alanların devamlılığı konusunda ki ölçütler bu aşamada ortaya konulur. Bu süreç doğrultusunda yapılacak projeler uzaktan eğitim sisteminde başarı elde edebileceklerdir.

35 AMARİLLO COLLEGE MODELİ
Bu model de diğer modeller gibi ana başlıklardan ve bu başlıkları açıklayıcı alt başlıklardan oluşmaktadır. Oluşturma Aşaması Analiz Aşaması Geri Bildirim Alma Aşaması Uygulama Aşaması Değerlendirme Aşaması

36 Oluşturma Aşaması: Bu aşamada genel bir plan ve organizasyon yapılır
Oluşturma Aşaması: Bu aşamada genel bir plan ve organizasyon yapılır. Projeyi etkileyecek iç ve dış problemler belirlenir. Projenin amacı belirlenir. Analiz Aşaması: Bu aşamada, projenin başarılı ve etkili sayılabilmesi için gerekli noktalar, faktörler belirlenir. Projenin tamamlanabilmesi için kullanılacak süre planı yapılır. Geri Bildirim Alma Aşaması: Bu aşamada, oluşturulan proje taslağının ne durumda olduğu belirlenir. Gerekli şekilde düzenlenebilmesi amacıyla yeni bir plan hazırlanır.

37 Uygulama Aşaması: Bu aşamada amaçlanan noktalara ulaşabilmek için harekete geçilir.
Değerlendirme Aşaması: Bu aşamada ise uzaktan eğitim projesinin amacına ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilip, elde edilen veriler toplanarak kaydedilir ve bir analiz raporu oluşturulur. Amarillo College modeli temel alınarak yapılan projeler mutlak başarıya gidecektir.

38 WEST INDIES ÜNİVERSİTESİ MODELİ
West Indies Üniversitesi Modelinde 4 ana basamak vardır. Akademik Kriterler Yönetimsel Kriterler Teknolojik Kriterler Finansal Kriterler

39 Akademik Kriterler Verilecek ders ve kullanılacak materyaller geliştirilirken kullanılacak süreyi belirleme. Verilecek ödevlerin belirlenmesindeki süreyi tanımlama. Materyal kalitesi. Görevlilerin iş yükü. Yönetimsel Kriterler Yönetim ile personelin etkileşim miktarı. Kuruluş içinde belirlenecek kararlara ayrılan süre miktarı

40 Teknolojik Kriterler Uygunluk Yeterlilik Finansal Kriterler Ders ve materyallere ayrılan bütçe Derslerin sunumuna ayrılan bütçe Kurumsal personel için ayrılan bütçe Akademik, yönetimsel, teknolojik ve finansal kriterler uzaktan eğitim yapan kurumların projelerinde dikkate alması gereken kriterleri oluşturmaktadır.

41 WISCONSIN-EXTENSION ÜNİVERSİTESİ MODELİ
Bu model ilk olarak öğrenen ve öğretenleri çekirdek olarak açıklar. Her ikisi de eş değerdir. Çünkü öğrenenin başarısı öğretenin başarısına bağlıdır. Konu içeriği, ders yönetim sistemiyle(CMS-Content Management System) çevrelenmiştir. CMS, içeriği öğretmen tarafından denetlenebilir ve düzenlenebilir şekle getirir. CMS, bilginin orijinalliğini gösterebilmelidir. İçerik CMS

42 Konu içeriği, sistem ve öğrenenler bir teknik destek ekibiyle desteklenir. Sorun çıktığında ve materyal geliştirme aşamalarında bu ekipten yardım alınır.

43 Winconsin-Extension Üniversitesi Modeli
Öğretim Elemanı Öğrenci İçerik Ders İçeriği Yönetim Sistemi (CMS) Teknik Destek Alt Yapı Programsal Destek Toplumsal Destek

44 Bu modelde değerlendirme belirtilen alt birimlere göre yapılır
Bu modelde değerlendirme belirtilen alt birimlere göre yapılır. Değerlendirme yapılırken önem verilecek kritik özellikler; Öğretim elemanı Teknik yeterlilik Pedagojik yeterlilik Motivasyon Teknolojiyi kullanabilme Öğrenci

45 İçerik Öğrenciler arasında etkileşim Öğretim ortamı Öğreten ve öğrenci arasındaki ilişki Dizayn ölçütleri Belirli amaç ve hedefler Değerlendirmenin amaç ve hedeflere uygunluğu İçerik merkezliliğe karşılık öğrenci merkezlilik İçeriğin teknolojiyi kullandırması Erişilebilirlik

46 Ders İçeriği Yönetim Sistemi(CMS)
Öğrenci ve öğretmen için kolay kullanılırlık Geliştirilebilirlik Etkileşime izin verme Kaynakları yönetebilme Görsel çekicilik

47 Teknik Destek 1.Öğrenen için: Yazılım desteği Uzaktan veya gerektiğinde birebir sorun çözümü 2.Öğretmen için: Çoklu ortam geliştirme desteği Telif hakkı kuralları konusunda destek Bireysel danışma Uzaktan veya gerektiğinde birebir problem çözümü

48 3.Alt yapı: Sistem yönetim desteği Yeni teknolojileri destekleyebilen güçlü ve istikrarlı bir alt yapı Bunun dışında iki ek birime ihtiyaç vardır: Programsal destek Toplumsal destek

49 Programsal Destek Öğretmen için: Net yönlendirmeler Öğretmeni geliştirmek için zaman ayırmak Teşvik ve güven verme Eşit yaklaşım Öğrenci için: Uzaktan kayıt Uzaktan ödeme Uzaktan destek hizmetleri Araştırma kaynakları

50 Toplumsal destek Piyasada kabul görmek Program için finansal destek Halk arasında kabul görmek Bu model uzaktan eğitim proje değerlendirme amacının yanı sıra, içerik yönetimi sistemlerini değerlendirmek amacıyla da kullanılabilir.

51 SONUÇ Anlatılan bütün bu değerlendirme yöntemleri uzaktan eğitim projelerinin değerlendirilmesinde etkin olarak kullanılmaktadır. Fakat değerlendirme yöntemi seçilirken, yapılan eğitimin özellikleri göz önünde bulundurulması gerekir.

52