Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE

Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE
XII. BÖLÜM DERS NOTLARI: AVRUPA BİRLİĞİ DIŞINDAKİ EKONOMİK GRUPLAŞMALAR Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE Sunumlarda Paul R. Krugman ve Maurice Obstfeld tarafından yazılmış “International Economics: Theory and Policy” ve Halil Seyidoğlu tarafından yazılmış “Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama” isimli ders kitabları temel alınmıştır. Ders: Uluslararası İktisat ve Dış Ticaret Politikası Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Türk Dünyası İşletme Fakültesi Bakü

İçindekiler Giriş İktisdi Birleşmeler Teorisi ve Az Gelişmiş Ülkeler Sanayileşmiş Ülkelerin İktisadi Birleşmeleri Az Gelişmiş Ülkeler Arası İktisadi Birleşmeler: Amerika Kıtası Az Gelişmiş Ülkeler Arası İktisadi Birleşmeler: Afrika Kıtası Az Gelişmiş Ülkeler Arası İktisadi Birleşmeler: Asya Kıtası Coğrafi Bölge Esasına Dayanmayan Birleşmeler Kaynaklar Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Giriş İkinci Dünya Savaşından sonra dünyada pek çok iktisadi birleşme hareketi görülmüştür. Hatta o kadar ki, bazı yazarlar bu dönemi “iktisadi birleşmeler çağı” olarak nitelendirmişlerdir. Bunda Avrupa Birliğinin gösterdiyi başarıların kuşkusuz büyük rolü olmuştur. Bu akımlar genellikle iki yönde gelişmiştir: Coğrafi bölge temeline dayanan birleşmeler(AB, ASEAN) Ortak din, siyasal ve ekonomik rejim gibi faktörlere dayanan birleşmeler (OECD, İslam Konferansı Teşkilatı) Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

İktisdi Birleşmeler Teorisi ve Az Gelişmiş Ülkeler
Az gelişmiş ülkelerin iktisadi birlikler kurmalarındaki ana etken sanayileşmelerini hızlandırma arzularıdır. Yani tek başlarına başaramadıklarını birlikte gerçekleştirmeyi umarlar. Az gelişmiş ülkelerin sanayileşmiş ülkelerle bir ekonomik birleşmeye girmesi bu ülkeler için büyük olasılıkla başarısızlık doğuracaktır. Aynı zamanda az gelişmiş ülkelerin kendi aralarındaki bir ekonomik birleşmenin başarısızlığı altyapı imkanlarının yetersizliği ve rakip ekonomiler olması faktörlerine de bağlıdır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Sanayileşmiş Ülkelerin İktisadi Birleşmeleri
1. AVRUPA BİRLİĞİ (EU) Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC)’ den sonra dünya ticaretinde ticaret hami en yüksek olan örgüt AB’dir. Dünya ihracatının % 36,8’i ve ithalatının ise %34,9’u AB’e aittir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

2. AVRUPA SERBEST TİCARET BÖLGESİ (EFTA) 4 Ocak 1960 Stockholm Anlaşmasıyla kurulmuştur. Kurucu üyeler: İngiltere, Norveç, Danimarka, Avusturya, Portekiz, İsveç ve İsviçre 1970’de İzlanda, 1986’da Finlandiya üye olmuştur. 1973 ’de İngiltere ve Danimarka ayrılmıştır. Sonralar Portekiz, İsveç, Finlandiya ve Avusturya ayrılmıştır. Ekim 1991’de AB ile Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) Anlaşması imzalanmıştır (Sanayi maları üzerinde serbest ticareti öngörür). Çeşitli ülkeler ve ülke grupları ile Serbest Ticaret ve İşbirliği Anlaşmaları vardır (Örneğin, Türkiye, Doğu ve Orta Avrupa ülkeleri). Dünya ihracatındaki payı % 2.3, ithalatındaki payı ise %1.8 ’dir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

3. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA) 12 Ağustos 1992 ’de ABD, Kanada ve Meksika arasında imzalanan anlaşmayla ortaya çıkmıştır. Tipik bir serbest ticaret bölgesi anlaşnmasıdır. Anlaşma sanayi ve tarım ürünlerini kapsamaktadır. Aynı zamanda çevre korunması, sınai ve fikri mülkiyet hakları, kara ve hava taşımacılığı gibi hizmetleri de kapsamaktadır. Dünya ihracatındaki payı %18.8, ithalatında ise %25.1’dir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

4. Asya ve Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Dünyadaki ekonomik bloklar içerisinde ticaret hacmi en yüksek olandır. Yaklaşık dünya ihracatında %47.0, ithalatında ise %50.0 paya sahiptir. 1989 yılında oluşturulan bir ekonomik işbirliği örgütüdür. Üyeleri: Avusturalya, Kanada, Japonya, Güney Kore, Yeni Zelanda, ABD, Brunei, Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur, Tayland, Çin Halk Cumhuriyeti, Hong Kong ve Taiwan. Ülker arasında ticaretin serbestleştirilmesi, dış yatırımlar, teknoloji trensferi, enerji ve telekomünikasyon gibi alanlarda işbirliğini öngörür. Bir danışma ve görüşme forumu niteliği taşır. Yılda bir kez bakanlar düzeyinde toplanır. Singrapur’da daimi sekretaryası vardır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

5. Kuzey Ülkeleri (Nordik) Topluluğu Üyeleri: Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç’tir. Gerçek anlamda bir iktisadi birleşmehareketi olmaktadn çok, İskandinav ülkeleri arasında çeşitli uluslararası sorunlar karşısında ortak tutum, görüş ve işbirliği oluşturmaya yönelik bir anlaşma miteliğindedir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

6. Baltik Gümrük Birliği Nisan 1990 yılında Litvanya, Letonya ve Estonyanın kendi aralarında kurdukları bir gümrük birliğidir. 2004 yılında AB’e üyeliklerinden sonra birliğin bir anlamı kalmamaıştır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Az Gelişmiş Ülkeler Arası İktisadi Birleşmeler: Amerika Kıtası
1. Latin Amerika Entegrasyon Bölgesi, LAIA ve LAFTA Latin Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (LAFTA), 1 Şubat 1960’da yedi üyenin (Arjantin, Brezilya, Meksika, Şili, Paraguay, Peru, Uruguay) imzaladığı Montevideo Anlaşması ile kurulmuştu. 1961’de Kolombiya, Ekvador, 1966’da Venezuella, 1967’de Bolivya’nın katılmasıyla LAFTA, bütün Güney Amerika ve Meksikayı kapsayacak biçimde genişletildi. LAFTA bir serbest ticaret bölgesi anlaşmasına dayanmakla, üyeler arasında ticaretin belli bir takvime bağlı olarak serbestleştirilmesini ve bölgede tarımsal kalkınma ve sanayileşme politikalarının uyumlaştırılmasını amaçlıyordu. Amaçlar doğrultusunda önemli sayılabilecek başarılar elde edilmesine rağmen, 1967’de bir duraklama ve gerileme dönemine girildi ve bu arada kuruluşa üye bir grup ülke de kapsamı daha dar ola And Paktını kurdular. 1980 yılında süresi dolan Montevideo Anlaşması’nı yenilemek için yapılan görüşmeler sonuçsuz kalınca LAFTA resmen sona erdi ve yerine Latin Amerika Entegrasyon Bölgesi (LAIA) adlı örgüt kuruldu. LAIA, LAFTA’ya göre daha esnek bir kuruluştur. LAFTA’nın tersine, bir takvim veya miktar hedefi içermeden, uzun dönemde yavaş yavaş bir Latin Amerika ortak pazarının oluşturulmasını öngörür. LAIA üyesi ülkeler gelişmiş, göreceli olarak az gelişmiş(Bolivya, Ekvador, Paraguay) ve orta derecede gelişmiş olarak üç grupa ayrılmış ve son iki grubu diğerlerinin rekabetine karşı korumak için bazı özel düzenlemeler öngörülmüştür. LAIA’nın dünya ihracat ve ithalatındaki payı yüzde 5.2 olmuştur. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Bölgesel Ticaret Anlaşmaları (RTA)
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

2. And Ülkeleri PAktı (AP) 1969 yılında daha aktif entegrasyonu sürecine girmek isteyen LAFTA üyeleri Cartagena Anlaşmasıyla And Ülkeleri Paktını kurmuştur. LAIA’nın bir alt grubudur. Kurucu Üyeleri: Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Peru ve Şili. Daha sonra Venezuela örgüte üye olmuş, Şili ise çekilmiştir. Bir birileriyle ideolojik yakınlığı olan ülkelerden oluşan daha dar kapsamlı birliktir. Amaçları sanayi üretiminin artırılması ve çeşitlendirilmesi, bölge kaynakalrının en üst düzeyde kullanılması, verimliliğin yükseltilmesi, ölşek ekonomilerinden yararlanma ve entegrasyon yararlarının dengeli biçimde dağıtılması olmuştur. Göreceli olarak geri kalmış Bolivya ve Ekvadora özel statü tanınmıştır. LAFTA’dan farklı tarafı “üyelikte eşitlik” ve “eşit dağıtım”dır. Dünya ihracatındaki payı yüzde 0.8 ve ithalatındaki payı yüzde 0.7’dir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

3. Orta Amerika Ortak Pazarı (CACM) 1960 sonlarında Managuada (Nikaragua) Ekonomik Entegrasyon Genel Anlaşması imzalanmış ve Orta Amerika Ortak Pazarı (CACM) kurulmuştur. Anlaşmaya katılan ülkeler Guatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragua ve Kosta Rikadir. Temel amacı üye ülkelerde sanayileşme hızlarını artırmaktır. Önceleri ithal ikamci politikalar izleyen üye ülekeler, 1970-den sonra ihracatı özendirme yoluna girdiler Bu dönemde Honduras da üyelikten çekilmiştir. Dünya ihracındaki payı yüzde 0.2, ithalındaki payı ise 0.3 düzeyindedir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

4. Karaib Ülkeleri Topluluğu (CARICOM) 1973 yılında Chagauramas Anlaşması ile kurulmuş bulunan Karaib Ülkeleri Topluluğunun üyeleri İngiliz Uluslar Topluluğuna Bağlı şu Karaib ülkeleridir: Bahamlar, Barbados, Belize, Guetemala, Jamaika, Trinidad ve Tobago, Antiguana ve Barbuda, Dominik Cumhuriyeti, Grenada, Mentserrat, Sait Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadines. CARICOM toplam nüfusu 5 milyondur. Geri kalmış bir bölgedir ve dışa bağımlıdırlar. CARICOm üye ülkeler arasında gümrük birliği kurulmasını ve dış politikaların uyumlaştırılmasını öngörür. Dünya ihracatının yüzde 0.15, ithalatının ise 0.19’a sahiptir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

5. Doğu Karaib Devletleri Örgütü (OECS) CARICOM kurucuları olarak gösterilen ülkelerden son yedisi, Doğu Karaib ülkeleri Örgütünü oluşturmuştur. Diğer bir ifadeyle OECS CARICOM’un bir alt grubu niteliğindedir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

6. Güney Ortak Pazarı (MERCOSUR) Güney Ortak Pazarı 1991 yılında kurulmuştur. Kurucu üyeler: Arjantin, Breziliya, Paraguay ve Uruguay 1996’da Bolivya ve Şili de üyeliğe katılmıştır. 1995 yılında ortak gümrük tarifesi uygulayarak bir gümrük birliği haline gelmiştir. 2005 yılına kadar ticaretin tam olarak serbestleştirilmesini öngörmüştür. Aynı zamanda “demokrasi güvencesi” ilkesine dayanmaktadır. Yani demikratik rejimden ayrılan bir ülkenin üyeliğine son verilir. Dünya ticaretindeki payı yüzde 1.5 civarındadır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Az Gelişmiş Ülkeler Arası İktisadi Birleşmeler: Afrika Kıtası
1. Arap Magreb Birliği (UMA) Magreb üyeleri Kuzey BAtı Afrikada yer alan Fas, Tunus, Cezayir, Libya ve Moritanyadır. BU çerçevede ekonomik, siyasal ve ticari alanda işbirliği yapmaktadırlar. Dünya ticaretindeki payları çok düşüktür. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Bölgesel Ticaret Anlaşmaları (RTA)
COMESA Ülkeleri Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

2. Merkezi Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECCAS) Afrika kıtasının merkezinde bulunan Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo, Ekvator Ginesi ve Gabon tarafından kurulmuştur. Bölgenin ekonomik kalkınmasına yardımcı olmak üzere bir gümrük birliği kurulması ve ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi örgütün başlıca amaçlarıdır. Dünya ihracat ve ithalatındaki payları yüzde 0.27 ve yzde 0.14’tür. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

3. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECWAS) Afrikanın Batısında yer alan ülkeler tarafından oluşturulmuştur. Bazı alt grupları vardır. Bunlardan birisi Mano Nehri Birliği, diğeri Batı Afrika Ekonomik Topluluğu’dur. Amacı öteki az gelişmiş ülke gruplarında olduğu gibi sanayileşme ve iktisadi kalkınmadır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

4. Mano Nehri Birliği (MRU) MRU, ECOWAS’ın bir alt grubudur. Üyeleri: Gine, Liberya ve Sierra Leone’dir. Daha sıkı ilişki içindeki ülkeler arasında kurulan dar kapsamlı bir grup niteliğindedir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

5. Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (CEAO) 1973’te Abican Anlaşmasıyla kurulmuştur. ECOWAS’ın diğer bir alt grubudur. Üyeleri: Fildişi Sahili, Senegal, Mali, Moritanya, Nijer ve Yukarı Volta’dır. Fildişi Sahili dışında hepsi ilkel ve yoksul tarım ülkesidr. Amacı üyelerin dengeli ve uyumlu kalkınmasını sağlamaktır. Ortak bölgesel piyasanın kurulmasını ve dışa karşı ortak tarife uygulamasını öngörür. Ayrıca mali politikalar, bilim, teknoloji ve sanayi yatırımları gibi alanlarda işbirliğine gidilmesi amaçlanır. CEAO daha sonraları COMESA olarak ismi değiştirilmiş ve kapsamı genişletilmiştir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

6. Afrikadaki Öteki Birleşmeler Doğu ve Güney Afrika Tercihli Ticaret Bölgesi 1981 yılında kurulmuştur. İleride bir gümrük birliği hedeflemektedir. Doğu ve Güney Doğu Afrika ülkelri arasında kurulmuş olup, kuzeyde Sudan’dan güneyde Mozambik’e kadar olan bölgeni kapsamaktadır. Üyeleri Angola, Mozambik, Burundi, Namibya, Comoros, Rwanda, Cibuti, Seyşel, Eritre, Somali, Etiyopya, Sudan, Kenya, Swaziland, Lesotho, Uganda, Madagaskar, Tanzanya, Malawi, Zambiya, Morityus ve Zimbabwe’dir. Diğeri Merkezi Afrika Devletleri Topluluğu (ECCAS)’dır. Merkezi Afrika ülkeleri arasında kurulan bir gümrük birliği örgütüdür. Üyeleri Burundi, Ekvator Ginesi, Kamerun, Gabon, Merkezi Afrika Cumhuriyeti, Rwanda, Çad, Sao Tome ve Principe ve Kongo’dur. Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) güney Afrika ülkeleri arasında ticareti geliştirmek ve üye ülkelerin ekonomik kalkınmalarını hızlandırmak amacı güder. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Az Gelişmiş Ülkeler Arası İktisadi Birleşmeler: Asya Kıtası
1. Güney Doğu Asya Ulusları Birliği (ASEAN) Üye ülkeler: Brunei Darussalem, Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur ve Tayland. Çakartada bir Sekretaryası bulunmaktadır. 1967 yılında Bangkok Deklerasyonu ile kurulsa da, ondan sonraki 10 yıl içinde bir etkinlik gösterememişti. Vietnam’ın birleşmesinin üye ülkeler açısından doğurduğu askeri tehdit karşısında, 1976 Şubat ’ında Bali ’de imzalanan Güney-Doğu Asya Dostluk ve İşbirliği Anlaşması ile Birliğe yeniden işlerlik kazandırldı. Birlik amaçları arasında gıda ve enerji başta olmak üzere, temel mal ve hizmetlerin sağlanmasına yönelik büyük ölçükli sanayi tesisleri kurma, ticareti serbestleştirme, üçüncü piyasalar açılma ve öteki uluslararası ekonomik ve mali konularda işbirliği sağlama gibi konular yer almaktadır. ASEAN ülkeleri ekonomik alanda işbirliğini artırmak üzere 1992 ’de aralarında bir serbest ticaret bölgesi kurma kararı aldılar. Böylece AFTA yeni bir blok olarak ortaya çıktı. ASEAN ülkelerinin dünya ihracat ve ithalatındaki payları sırasıyla yüzde 6.3 ve yüzde 5.4 olmuştur. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

2. Bangkok Anlaşması Bangkok Anlaşması’nın bir kısım üyeleri, ASEN ’ı oluşturduğu halde, geriye kalan Bangladeş, Hindistan, Laos, Kore Cumhuriyeti ve Sri Lanka gibi ülkeleri ise kendi aralarında ayrı bir ekonomik grup kurdular. Bankok Anlaşması kapsamındakı ülkelerin dünya ihracat ve ithalatındaki payları yüzde 7 ’nin üzerindedir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

3. Güney Asya Bölgesel İşbirliği Topluluğu (SAARC) SAARC, ekonomk kalkınma amacıyla işbirliğine ve ticaretin geliştirilmesine ağırlık veren bir ekonomik gruplaşma hareketidir. Üyeleri arasında Bangladeş, Bhutan, Hindistan, Maldivler, Nepal, Pakistan ve Sri Lanka yer alır. Dünya ticaretindeki apyı yüzde 1 dolayındadır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

4. Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EKİT-ECO) Türkiye, İran ve Pakistan arasında kurulmuş bulunan KAlkınma İçin Bölgesel İşbirliği Teşkilatı’nın (RCD) bir uzantısı niteliğinde olup 1985 yılında faaliyete geçmiştir. Bu 3 ülke önceleri daha çok askeri kurluş olan Merkezi Anlaşma Örgütü (CENTO) içinde işbirliğine gitmiştiler. 1964 yılında iktisadi, teknik ve kültürel işbirliği için Kalkınma İçin İşbirliği Teşkilatı (RCD) ’nı oluşturdular. 1985 yılında bu kurumun yerini EKİT almıştır. 1992 Kasım ayında Afganistan, Azerbaycan, Kazkistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan da ECO ’a katılmıştır. KKTC de özel statü ile katılmıştır. Dünya ihracatı ve ithalatı içindeki payları sırasıyla yüzde 1.34 ve yüzde 1.36 düzeyindedir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

6. Körfez İşbirliği Konseyi (GCC) 1981 yılında Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Katar gibi Orta Doğu’nun petrol ihracatçısı ülkeleri arasında kuruldu. Merkezi Riyad ’dadır. Amacı bu ülkeler arasında siyasal ve ekonomik konularda işbirliği sağlanmasıdır. Dünya ihracatının yzde 2.6 ’ı, ithalatının ise 1.4 ’ü bu ülkelerin payına düşmektedir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Coğrafi Bölge Esasına Dayanmayan Birleşmeler
1. İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 1961 yılında Avrupa İktisadi İşbirliği Örgütü’nün (OEEC) yerine kurulmuştur. Dar anlamda bir iktisadi birleşme hareketi sayılmaz, Batılı ülkeler arasında işbirliği ve dayanışma sağlamaya yöneliktir. Tüm batılı demokratik ülkeler, Japonya ve Türkiye OECD üyesidir. AB ve EFTA gibi topluluklar OECD’nin birer bölgesel kuruluşu durumundadır. OEEC’nin devamı olarak kurulduğunda, üye ülkeler arasında ekonomilerin güçlenmesine yardımcı olmak, ekonomik etkinliği artırmak, piyasa mekanizmasının aksaklıklarını gidermek, serbest ticareti geliştirmek, sanayileşmiş ülkelerde ve az gelişmiş ülkelerde hızlı büyümeye yardımcı olmak gibi amaçlar güdüyordu. Sonradan bu amaclar diğer ülkelere yönelik genişletilmiştir. OECD içinde ortak kararaların alınmasında ve ortak tutumların belirlenmesinde özellikle yedi büyük Batılı sanayileşmiş ülkenin önemli rolü vardır. Bu ülkeler ABD, Kanada, Japonya, Fransa, Almanya, İtalya ve İngiltere’dir. Bunlara Yediler Grubu (G-7) adı verilir. Zaman zaman Rusya da katılarak G-8 haline gelmektedir. Batılı ülkelerin gelişmekte olan ülkelere dış yardımları da OECD içindeki Kalkınma Yardımları Komitesi (DAC) kanalıyla verilir. OECD ’nin en üst organı, üyeleri için bağlayıcı kararlar almak yetkisine sahip olan Konsey ’dir. Ayrıca Konseye bağlı çalışmalar yapan bir Yürütme Komitesi vardır. Yönetim görevi ise Sekretaryası tarfından yerine yetirilir. Dünya ihracat ve ithalatındaki payı yüzde 64 ve yüzde 67 dolayındadır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

2. Arap Birliği ve Arap Ortak Pazarı 1945’lerde kurulan Arap Birliği teşkilatı, Arap dünyasında siyasal işbirliğinin gerçekleştirilmesi amacı güder. Birlik üyeleri 1965 yılında bir Arap Ortak pazarı (ACM) kurdular. Kurucu üyeler Irak, Ürdün, Kuveyt, Surye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’dır. Ortak Pazar üye ülkeler arasında sanayi ürünleri alanında tarifelerin kaldırılmasına ve üçüncü ülkelere karşı ortak tarife uygulamasını öngörür. Daha sonraları Mısır ’ın üyeliği askıya alınmış Libya ve Moritanya ise üyeliğe kabül edilmiştir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

3. Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) 1960’ta kurulmuştur. Üyeleri arasında petrol ihracatçısı Arap ülkelerile İran, Endonezya, Nijerya ve Venezuela gibi Arap olmayan ülkeler de bulunur. Dünya ihracat ve ithalatındaki payı sırasıyla yüzde 6.0 ve 3.5 dolayındadır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

4. İslam Konferansı Teşkilatı(OIC) 1969 yılında kurulmuştur. Islam ülkeleri arasında sosyal, kültürel, ekonomik ve bilimsel alanlarda işbirliğini sağlamak, uluslararası toplantılarda islam ülkelerinin birlik içinde hareket etmelerine yardımçı olmak gibi amaçları vardır. Azerbaycan, türkmenistan ve diğer türk Cumhuriyetlerinin katılmalarıyla üye sayısında önemli artış olmuş ve 1998’de bu sayı 51’e ulaşmıştır. Ekonomik açıdan öteki birleşme türlerine göre daha gevşek ilişkiler üzerine kuruludur. Ekonomik ve Ticari İşbirliği (İSEDAK), Sosyal ve Kültürel olmakla 3 daimi komiteden oluşmaktadır. İslam Dayanışma Fonu ve İslam Kalkınma Bankası ise örgütün mali kurumlarıdır. Başkanlığını Türkiyenin yürüttüğü İSEDAK en önemli komitedir. En yetkili organı İslam ülkeleri devlet ve hükümet başkanları konferansıdır. Buna kısaca İslam Zirvesi Konferansı da denir. Üç yılda bir üye ülkelerden birisinde toplanır. Diğer organlar ise yılda bir kez toplanan dışişleri bakanları konferansı ile genel sekreterliktir. Gerek zirve, gerekse dışişler bakanları konferansında alınan kararlar genel sekreterlik tarafından yerine yetirilir. Örgütün merkezi Suudi Arabistan’ın Cidde kentindedir. İslam Kalkınma Bankasına bağlı bir Uzun Süreli Ticaret Finansmanı Mekanizması kurulmuştur. Aynı zamanda İhracat Kredi Sigortası ve Yatırımların Gaantisi Kurumu 1994 yılında, İslam Kalkınma Bankası ’ın bünyesinde faaliyete geçmiştir. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

5. Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS) SSCB yıkılmasından sonra 1991’de Rusya’nın ve Baltik devletleri dışında yeni bağımsız devletlerin katılımıyla (Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Moldova, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan) yeni bir ekonomik işbirliği örgütü olarak kurulmuştur. Dünya ihracat ve ithalatındaki payları sırasıyla yüzde 2.4 ve yüzde 1.6’dır. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Kaynaklar P. Krugman and M. Obstfeld, International Economics: Theory and Policy, Seventh Edition Pearson – Addison Weasley. H. Seyidoğlu, Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, XV. Baskı, İstanbul, 2008. R. Karluk, Uluslararası Ekonomi: Teori ve Politika, VI. Baskı, İstanbul, 2009. Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim