T.C. PRİŞTİNE BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ

... konulu sunumlar: "T.C. PRİŞTİNE BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ"— Sunum transkripti:

1 T.C. PRİŞTİNE BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
Adres: İmzot Nike Prella No: 42,Ulpiane / Priştine Tel: Faks:

2 Kosova'nın Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeleri (1)
2010 2011 2012 (Ocak-Eylül) Yüzölçümü km2 Nüfus (000) 1.800 GSYİH (000 € ) - Kişi Başı Gelir 2.366 2.650 Büyüme Oranı (%) 4,6 4 3,8 (IMF Tahmin) Enflasyon (%) 3,5 7,3 2,2 (Ocak -Ekim) İşsizlik (%) 45 (Tahmin)

3 Kosova'nın Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeleri (2)
Bütçe (000 € ) (Yıllık) DYY (000 € ) (Ocak-Mart) Dış Ticaret Hacmi (000 € ) İthalat (000 € ) İhracat (000 € ) Türkiye’ye İhracat (000 € ) 10.267 7.264 5.317 (Ocak-Eylül) Türkiye’den İthalat (000 € ) (Ocak-Eylül)

4 DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARDA İLK 10 ÜLKE
(Milyon €) ÜLKELER YATIRIM TUTARI TOPLAM İÇİNDEKİ PAYI (%) ALMANYA 339.2 15.4 BÜYÜK BRİTANYA 283.8 12.9 TÜRKİYE 273 12.4 SLOVENYA 204.5 9.2 AVUSTURYA 145.2 6.6 İSVİÇRE 141.6 6.4 HOLLANDA 107.6 4.9 ARNAVUTLUK 82.2 3.7 ABD 54.9 2.5 LÜKSEMBURG 28 1.3 İLK 10 ÜLKE TOPLAMI 1,660 75.3 GENEL TOPLAM 2,200 100 Kaynak: Kosova Sanayi ve Ticaret Bakanlığı *:Ticaret Müşavirliği

5 YILLARA VE SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’DA DYY (1)
(Milyon €) SEKTÖRLER 2009 2010 2011 FİNANSAL HİZMETLER 73,2 71,2 46,1 ÜRETİM 49,2 72,3 49,5 GAYRİMENKUL 42,7 48,8 62,7 ULAŞTIRMA & TELEKOMÜNİKASYON 21,3 14,6 23,2 ELEKTRİK 8,5 0,4 MADENCİLİK 6,8 10,1 0,9 İNŞAAT 34,6 91 129,4 Kaynak: Kosova Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

6 YILLARA VE SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’DA DYY (2)
(Milyon €) İŞLEME SANAYİ 6,8 25,1 1,9 TARIM 12,7 2,4 0,2 TİCARET VE DİĞER HİZMETLER 15,7 11,9 7,9 DANIŞMANLIK FAALİYETLERİ VE ARAŞTIRMA 2,6 8,5 5,2 SAĞLIK 2,3 DİĞER 11 6,9 66,9 TOPLAM YATIRIM TUTARI (MİLYON €) 287,4 365,8 393,9 Kaynak: Kosova Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

7 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’DA TÜRK YATIRIMLARI (1)
(000 USD) YATIRIM KONUSU FİRMA SAYISI YATIRIM TUTARI (USD) İŞÇİ SAYISI BANKACILIK 3 48.180 725 DAĞITIM (GIDA VE TEMİZLİK) 1 528 114 EĞİTİM 13.200 250 GIDA ÜRETİMİ 2 39.600 215 HAVA ALANI İNŞAATI - İŞLETMESİ 736 İNŞAAT (KONUT ÜRETİMİ) 33.960 83 KABLO ÜRETİMİ 3.000 19 Kaynak: Ticaret Müşavirliği

8 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’DA TÜRK YATIRIMLARI (2)
(000 USD) KIRTASİYE 1 94 9 KİMYA (KONVEYÖR BANT ÜRETİMİ) 11.700 360 MOBİLYA ÜRETİMİ 2 1.400 82 TEKSTİL VE İPLİK ÜRETİMİ 3 15.220 385 SAĞLIK 5 13.455 319 ENERJİ 34.716 3010 SİGORTA 13.200 141 YATAK ÜRETİMİ 1.300 32 TOPLAM 26 6.480 Kaynak: Ticaret Müşavirliği

9 KOSOVA’NIN SON ÜÇ YILDAKİ TOPLAM İHRACAT VE İTHALATI
(Bin €) KOSOVA’NIN SON ÜÇ YILDAKİ TOPLAM İHRACAT VE İTHALATI (000 €) YILLAR İHRACAT 2011/2010 % İTHALAT 2011/2010% 2010 2011 5,7 14,9 2012/2011 % 2011 (Ocak–Eylül) 2012 (Ocak–Eylül) - 18,2 4,3 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

10 2011 ve 2012 YILININ OCAK – EYLÜL DÖNEMİNDE KOSOVA’NIN İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE (1)
(000 €) Ülkeler Ocak-Eylül 2011 2012 % Değişme 1) Almanya 7,2 2) Makedonya -22,6 3) Sırbistan 15,6 4) İtalya 60 5)Türkiye * * 1,5* 6)Çin -2,1 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu *: T.C. Ekonomi Bakanlığı

11 2011 ve 2012 YILININ OCAK – EYLÜL DÖNEMİNDE KOSOVA’NIN İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE (2)
(000 €) 7)Arnavutluk 66.890 80.293 20 8) Yunanistan 75.589 77.429 2,4 9)Bosna Hersek 61.098 62.938 3 10)Hırvatistan 45.425 51.216 12,7 İlk 10 Ülke Toplamı 5,9 Genel Toplam 4,3 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu *: T.C. Ekonomi Bakanlığı

12 2011 ve 2012 YILININ OCAK – EYLÜL DÖNEMİNDE KOSOVA’NIN İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE (1)
(000 €) Ocak-Eylül 2011 2012 % Değişme 1)İtalya 64.851 54.509 -15,9 2)Arnavutluk 26.776 30.095 12,3 3)Makedonya 23.799 18.989 -20,2 4)Almanya 14.640 11.963 -18,2 5)İsviçre 12.324 11.510 6,6 6)Karadağ 5.140 10.882 111 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

13 2011 ve 2012 YILININ OCAK – EYLÜL DÖNEMİNDE KOSOVA’NIN İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE (2)
(000 €) 7)Sırbistan 4.819 10.521 118 8)Türkiye 5.343* 5.317* 0,04* 9) Avusturya 4.927 3.520 -28,5 10)Çin 20.205 2.902 -85,6 İlk 10 Ülke Toplamı -10,6 Genel Toplam -18,2 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu *: T.C. Ekonomi Bakanlığı

14 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2010 – 2012 DÖNEMİNDE İHRACATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (1)
(000 €) Ürün Grupları 2010 % 2011 2012 (Ocak - Eylül) Metaller ve ürünleri 186119 62,9 190060 60,7 109913 54,8 Mineral ürünler 38942 13,2 39231 12,5 23087 12 Makine, mekanik ve elektrikli cihazlar 10912 3,7 15079 4,8 13644 7,1 Genel Gıda, sigara-içecek maddeler 11444 3,9 12805 4,1 11967 5,9 Bitkisel ürünler 12205 12553 4 10711 5,6 Plastik-lastik ve ürünleri 8119 2,7 12378 9401 4,9 Deri ve ürünleri 9650 3,3 9297 3 8127 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

15 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2010 – 2012 DÖNEMİNDE İHRACATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (2)
(000 €) Tekstil ve ürünleri 8329 2,8 11089 3,5 7282 4,1 Üretilen diğer ürünler 2183 0,6 2041 0,7 1625,9 0,8 Kimya Sanayi ürünleri 1363 0,5 2209 1437 0,07 Ahşap ve ürünleri 1253 0,4 1607 1276 0,06 Kağıt ve ürünleri 999 0,3 1381 1084 0,05 Ulaştırma araçları 1464 1017 575 0,2 Taş, alçı, seramik ve cam ürünleri 1434 1145 509 Canlı hayvan, hayvansal ürünler 926 435 0,1 272 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

16 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2010 – 2012 DÖNEMİNDE İHRACATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (3)
(000 €) Optik, tıbbi, fotoğraf, müzik aletleri 389 0,1 531 0,2 242,2 Ayakkabı 51 0,02 86 0,03 88 Sanat eserleri 48 96 50 0,01 Yağlar 100 45 46,9 İnci, değerli taş, değerli metaller 26 21 23 Silah ve patlayıcılar Toplam 295956 313106 201,736 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

17 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2010 – 2012 DÖNEMİNDE İTHALATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (1)
(000 €) Ürün Grupları 2010 % 2011 2012 (Ocak - Eylül) Mineral ürünler 415140 19,2 538118 21,7 405989 21,8 Genel Gıda, sigara-içecek maddeler 264257 12,2 303861 12,3 222174 12 Makine, mekanik ve elektrikli cihazlar 290720 13,5 267631 10,8 192489 10,4 Metaller ve ürünleri 189780 8,8 228005 9,2 188160 10,1 Kimya Sanayi ürünleri 144868 6,7 177825 7,2 138291 7,4 Ulaştırma araçları 142746 6,6 155343 6,3 111168 6,2 Plastik-lastik ve ürünleri 108109 5 137465 5,5 104952 5,8 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

18 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2010 – 2012 DÖNEMİNDE İTHALATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (2)
(000 €) Bitkisel ürünler 108592 5 136843 5,5 102815 Canlı hayvan, hayvansal ürünler 87864 4,1 97363 3,9 76065 Taş, alçı, seramik ve cam ürünleri 84757 91147 3,7 70864 3,8 Tekstil ve ürünleri 71723 3,3 88464 3,6 60077 Üretilen diğer ürünler 72430 3,4 61887 2,5 45899 2,6 Ahşap ve ürünleri 49060 2,3 53836 2,2 38081 2,1 Kağıt ve ürünleri 43162 2 47034 1,9 29502 1,6 Optik, tıbbi, fotoğraf, müzik aletleri 25085 1,2 25069 1 19260 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

19 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2010 – 2012 DÖNEMİNDE İTHALATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (3)
(000 €) Yağlar 19298 0,9 22024 18390 0,8 Ayakkabı 24456 1,1 27518 16515 Deri ve ürünleri 3861 0,2 5022 3706 Sanat eserleri 7041 0,3 12033 0,5 1856 0,1 İnci, değerli taş, değerli metaller 1441 1778 1296 Silah ve patlayıcılar 3338 1347 162 0,01 Toplam 100 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

20 KOSOVA’NIN TÜRKİYE İLE DIŞ TİCARETİ
(000 €) YILLAR İHRACAT İTHALAT TİCARET HACMİ 2008 3.525 2009 7.264 2010 10.267 2011 2011 (OCAK – KASIM) 6.692 2012 (OCAK –KASIM) 6.537 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

21 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2011 – 2012 OCAK – KASIM DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DEN İTHALATI (1)
(000 €) ÜRÜN GRUPLARI 2011 (OCAK – KASIM) 2012 (OCAK-KASIM) % DOKUNMUŞ HALİLAR 5.895 5.835 - 1 TİŞÖRTLER, FANİLALAR, ATLETLER, 4.676 5.487 17,3 PAMUKLU MENSUCAT 254 5.314 - HİJYENİK HAVLULAR VE TAMPONLAR 5.044 DEMİR VEYA ÇELİKTEN İNŞAAT MALZEMELERİ 1.179 4.577 DİĞER MOBİLYALAR VE BUNLARIN PARÇ. 4.061 3.529 -13,1 EKMEK, PASTA, KEK, BİSKÜVİ VE DİĞER 2.913 3.508 20,4 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

22 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2011 – 2012 OCAK – KASIM DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DEN İTHALATI (2)
(000 €) KADINLAR VE KIZ ÇOCUK İÇİN TAKIM ELBİSE 2.366 3.441 45,4 ADİ METALLERDEN DONANIM 2.744 3.363 22.5 GERİLİMİ 1000 VOLTU GEÇMEYEN ELEKTRİK DEVRESİ TEÇHİZATI 1.969 3.219 63,4 KADINLAR VE KIZ ÇOCUKLAR İÇİN BLUZLAR 1.783 2.901 62,7 PLASTİKTEN HORTUMLAR, BORULAR 856 2.821 - ALUMİNYUMDAN ÇUBUKLAR VE PROFİLLER 2.953 2.756 -6,6 PLASTİKTEN MONOFİLLER, İNCE VE KALIN ÇUBUKLAR 2.930 2.670 -8,8 DONDURMA VE YENİLEN DİĞER BUZLAR 2.515 2.669 6,1 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

23 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2011 – 2012 OCAK – KASIM DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DEN İTHALATI (3)
(000 €) ELEKTRİKLİ SU ISITICILARI, ELEKTROTERMİK CİHAZLAR 2.313 2.544 9,9 BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR 2.055 2.470 20,1 ERKEKLER VE ERKEK ÇOCUK İÇİN TAKIM ELBİSE 4.404 2.288 - 48 SPOR, KAYAK VE YÜZME KIYAFETLERİ 476 2.272 - MEYVE VE YENİLEN DİĞER BİTKİ PARÇALARININ KONSERVELERİ 2.407 2.225 - 7,5 METAL DÖKÜMHANELERİ İÇİN ALET VE EKİPMANLAR 182 2.067 İLK 21 ÜRÜN GRUBU TOPLAMI 48.940 71.010 45 GENEL TOPLAM 4,4 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

24 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2011 – 2012 OCAK – KASIM DÖNEMİNDE TÜRKİYE’YE İHRACATI (1)
(000 €) ÜRÜN GRUPLARI 2011 (OCAK - KASIM) 2012 (OCAK – KASIM) % KAUÇUKLU MENSUCAT 2.675 1.970 - 26,3 ALUMİNYUM DÖKÜNTÜ VE HURDALARI 574 1.901 - VULKANİZE KAUÇUKTAN TAŞIYICI KOLANLAR 1.438 1.478 2,7 DEMİR VEYA ÇELİK TELLERDEN MENSUCAT, 189 453 SENTETİK DEVAMSIZ LİFDEN İPLİK 156 172 10,2 ARSENİK, METALLERİ VEYA BİLEŞİKLERİ 18 163 SENTETİK VE SUNİ LİF DÖKÜNTÜLERİ 155 106 -31 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

25 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2011 – 2012 OCAK – KASIM DÖNEMİNDE TÜRKİYE’YE İHRACATI (2)
(000 €) SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLERDEN İPLİKLER 79 PLASTİKTEN DÖKÜNTÜ, KALINTI VE HURDALAR 11 56 - KOYUN VE KUZULARIN HAM DERİLERİ 27 24 -11,1 YATAK ÇARŞAFI, MASA ÖRTÜLERİ VE MUTFAK BEZLERİ 21 SIVI VEYA TOZLARI PÜSKÜRTME CİHAZI 16 BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR VE ISI POMPALARI 13 - REJENERE KAUÇUK 11 84.25 İLA POZİSYONLARINDAKİ MAKİNA VE CİHAZLAR PLASTİKTEN EŞYA AMBALAJLANMASINA MAHSUS MALZEME 5 10 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

26 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA’NIN 2011 – 2012 OCAK – KASIM DÖNEMİNDE TÜRKİYE’YE İHRACATI (3)
(000 €) SENTETİK FİLAMENT DEMETLERİ 1 5 - DEMİR VEYA ÇELİKTEN ZİNCİRLER 4 KURŞUN SAÇLAR, LEHVALAR ŞİLTE MESNETLERİ, YATAK TAKIMI EŞYASI KAOLİN VE DİĞER KAOLİNLİ KİLLER 3 İLK 21 ÜRÜN GRUBU TOPLAMI 5.255 6.514 23,9 GENEL TOPLAM 6.692 6.537 -2,3 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

27 KOSOVA’DA TÜRK FİRMALARININ ÜSTLENDİĞİ PROJELER
PROJE ADI: MORİNE – MERDARE ARASI OTOYOLU PROJESİ YÜKLENİCİ: ENKA & BECHTEL KONSORSİYUMU PROJE ADI: PRİŞTİNE ULUSLARARASI HAVALİMANI İNŞAATI YÜKLENİCİ: LİMAK & AİRPORTS DE LYON KONSORSİYUMU PROJE ADI: KOSOVA ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIM VE TEDARİKİ YÜKLENİCİ: LİMAK & ÇALIK KONSORSİYUMU

28 KOSOVA’DA TÜRK FİRMALARININ İLGİLENDİĞİ BÜYÜK PROJELER
ZHUR HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJESİ KOSOVA E RE TERMİK SANTRAL PROJESİ MOTORWAY R6, PRİSTİNA – HAN İ ELEZİT OTOYOLU KOSOVA TELEKOMUNİKASYON İDARESİNİN ÖZELLEŞTİRİLME PROJESİ

29 KOSOVA’DA ÖZELLEŞTİRİLECEK TESİSLER
Trepça Akü Fabrikası Hotel Onix ve İpek Kaplıca Tesisleri Boksit Madeni Fabrikası Trepça Kurşun, Çinko ve Gümüş Madenleri Fabrikası Metal İşleme Tesisi Tütün Fabrikası

30 YATIRIM YAPILABİLECEK BAŞLICA SEKTÖRLER
- Tekstil İnşaat Turizm Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayiler Gıda Ahşap İşleme Madencilik ve Enerji Bilgi Teknolojileri ve Telekomünikasyon Otomotiv ve Yedek Parça v.s.

31 KOSOVA’DA FAALİYET GÖSTEREN TÜRK BANKALARI
BKT (BANKA KOMBETARE TREGTARE) TEB (TÜRK EKONOMİ BANKASI) TÜRKİYE İŞ BANKASI

32 İKİ ÜLKE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİNİN MEVZUAT ALT YAPISI
İMZALANANLAR: YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANLAŞMASI ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ ANLAŞMASI GÜMRÜK KONULARINDA İŞBİRLİĞİ VE KARŞILIKLI YARDIM ANLAŞMASI İMZALANMA SÜRECİNDE OLANLAR: KOSOVA – TÜRKİYE SERBEST TİCARET ANLAŞMASI

33 KOSOVA’DA KURULMUŞ YABANCI SERMAYELİ ŞİRKET SAYISI
4.908 YABANCI SERMAYELİ ŞİRKETİN 586’i TÜRK İŞADAMLARINA AİTTİR. AKTİF TÜRK FİRMASI SAYISI YAKLAŞIK 325’dür.

34 KOSOVA’DA UYGULANAN VERGİ ORANLARI
KDV : % 16 KURUMLAR VERGİSİ: % 10 GELİR VERGİSİ ORANLARI: %4, %8,%10 OLARAK KADEMELİ ŞEKİLDE UYGULANMAKTADIR. GÜMRÜK VERGİSİ: %10 EMEKLİLİK SİGORTA PRİMİ:İŞVEREN PAYI %5, İŞÇİ PAYI %5

35 HİZMET TARİFELERİ VE AKARYAKIT ÜCRETLERİ
Su cent/m3 Elektrik – 8.4 cent/kwh Atık Su – 9 cent/m3 Dizel Euro/lt Benzin Euro /lt

36 SONUÇ (1) TÜRK FİRMALARININ KOSOVADAKİ YATIRIMLARI TOPLAM YABANCI YATIRIMLAR İÇERİSİNDE ÖNEMLİ BİR YER TUTMAKTADIR. TÜRK FİRMALARININ KOSOVA’DA MEVCUT BÜYÜK PROJELERE İLGİSİ VE YATIRIM YAPMA GAYRETLERİ DEVAM ETMEKTEDİR. TÜRK YATIRIMLAR YILLARA GÖRE KÜMÜLATİF OLARAK ARTARKEN DIŞ TİCARETTE BEKLENEN GELİŞME SAĞLANAMAMIŞTIR.

37 SONUÇ (2) STA’NIN İMZALANMASI HALİNDE DIŞ TİCARETTE BEKLENEN GELİŞMENİN SAĞLANACAĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. ORTA AVRUPA SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (CEFTA) UYGULAMASI KOSOVA’YA GİREN TÜRK ÜRÜNLERİNİN REKABET GÜCÜNÜ AZALTMAKTADIR. İKİ ÜLKE ARASINDAKİ EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERDE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİ İÇİN KARŞILIKLI İYİ NİYET VE GAYRET MEVCUTTUR. STA’NIN İMZALANMASI HALİNDE İKİ ÜLKENİN DIŞ TİCARETİNİN ARTACAĞI, TÜRK FİRMALARININ KOSOVA’DA DAHA FAZLA YATIRIM VE ÜRETİM YAPACAĞI VE KOSOVA’NIN İSTİHDAMINA VE İHRACATINA KATKIDA BULUNACAĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR.

38 TEŞEKKÜRLER… BİLAL AKKURT TİCARET MÜŞAVİRİ