Erhan Anuk İTÜ Bilişim Enstitüsü, Bilgisayar Bilimleri

... konulu sunumlar: "Erhan Anuk İTÜ Bilişim Enstitüsü, Bilgisayar Bilimleri"— Sunum transkripti:

1 Erhan Anuk İTÜ Bilişim Enstitüsü, Bilgisayar Bilimleri
Zarar Verici Lojik Erhan Anuk İTÜ Bilişim Enstitüsü, Bilgisayar Bilimleri

2 Sunum Planı Zarar verici lojik nedir? Sınıflandırma Örnekler
Zarar verici lojik teorisi Savunma Mekanizmaları Erhan Anuk

3 Zarar Verici Lojik Nedir?
Zarar verici lojik bir bilgisayar sisteminin güvenlik politikasını ihlal eden ve bozan komutlar setidir. Zarar verici lojik içeren programlar, Verileri değiştirebilir veya zarar verebilir. Veri çalabilir. Yetkisiz erişim sağlayabilir. Erhan Anuk

4 Zarar Verici Lojik Nedir? (II)
Sistemi kendi çıkarları için kullanabilir veya zarar verebilir. Kullanıcının yapmasını istediği işin dışında kullanıcının haberi olmadan başka işlemler yapar. Erhan Anuk

5 Zarar Verici Kod Sınıflandırması
Zarar verici yazılım Konak programa ihtiyacı olanlar Bağımsız Olanlar Arka Kapı Lojik Bomba Truva Atı Virus Solucan Zombi Kendini kopyalayabilenler Erhan Anuk

6 Truva Atları Truva atı belgelenmiş etkilerinin yanında belgelenmemiş ve beklenmeyen etkileri de varolan bir yazılımdır. Erhan Anuk

7 Truva Atları (II) Basit bir truva atı: cp /bin/sh /tmp/.xxsh
chmod o+s,w+x /tmp/.xxsh rm ./ls ls $* Erhan Anuk

8 Truva Atları (III) Kendilerini kopyalayabilirler. Örnek: animal
Bilgisayar oyunu Çalıştığında kendisinin özdeş bir kopyasını çıkartıyor. Sabit disk üzerinde çok yer kaplanmasına yol açtı. Belirli bir tarihten sonra oynanınca kendi kendini silmeye başladı. Erhan Anuk

9 Virüsler Kendisini bir veya birden fazla dosyanın içine yerleştirebilen ve daha sonra belirli bir eylem gerçekleyen programlara bilgisayar virüsü denir. Latincede zehir anlamına gelir. Konak programa ihtiyaç duyar. Yorumlayıcılar tarafından da çalıştırılabilirler. Erhan Anuk

10 Virüsler (II) Yaşam Evreleri: Uyku Evresi Yayılma Evresi
Program V:= {goto main; ; subroutine infect-executable := {loop; file:=get-random-executable-file; if(first-line-of-file = ) then goto loop else prepend V to file; } subroutine do-damage:= {whatever damage is to be done} subroutine trigger-pulled:= {return true if some conditions hold} main: main-proram:= {infect-executable; if trigger-pulled then do-damage; goto next; next: Yaşam Evreleri: Uyku Evresi Yayılma Evresi Tetikleme Evresi Yürütme Evresi Erhan Anuk

11 Virüsler (II) CV P`1 P2 P’2 P1 1 2 3 4 Erhan Anuk

12 Virüsler (III) Açış Sektör Virüsleri Çok Yönlü Virüsler
Kendini açış sektörü (boot sector) üzerine kopyalayan virüslere açış sektörü virüsleri denir. Örnek: Brain virüsü Çok Yönlü Virüsler Hem açış sektörünü hem de yürütülebilir programlara buşabilen virüslerdir. (multipartite viruses) Erhan Anuk

13 Virüsler (IV) TSR Virüsleri: (Terminate and Stay Resident)
Bu tip virüsler virüslü uygulama sona erdikten sonra da hafızada kalarak diğer dosyalara bulaşabilirler. Encroacher virüsü TSR virüslere örnek olarak gösterilebilir. Erhan Anuk

14 Virüsler (V) Gizlenebilir Virüsler:
Bulaştıkları dosyalarda virüs bulunduğunu gizlerler. Çağrılan komuta göre uygulamaya cevap gönderirler. IDF virüsü veya 4096 virüsü Erhan Anuk

15 Şifrelenmiş virüs kodu
Virüsler (VI) Şifrelenmiş virüsler: Küçük bir deşifre yordamı hariç bütün virüs bilgisi şifrelenmiştir. Anti-virüs araçları yakalanmamak için. Virüs Kodu Deşifre yordamı Şifrelenmiş virüs kodu Deşifreleme anahtarı Erhan Anuk

16 Virüsler (VII) Polymorf Virüsler:
Polymorf virüsler başka dosyalara bulaşırken herseferinde yapı değiştirirler. Aynı işlevi gören farklı komutlar kullanarak veya hiçbir etkisi olmayan komutlar kullanarak bunu gerçeklerler. Şifrelenmiş virüslerin devamıdırlar ve aynı teknikleri kullanırlar. Erhan Anuk

17 Virüsler (VIII) Makro Virüsleri :
Yürütülen komutlar yerine yorumlanan (interprete) komutlar kullanan virüslere makro virüsleri denir. Kavramsal olarak makro virüslerin sıradan virüslerden bir farkı yoktur. Makro virüsler yürütülebilir dosyalara da bulaşabilir. Makro virüsler üzerlerinde bulundukları sistemin mimarisinden bağımsız olarak çalışırlar. Erhan Anuk

18 Solucanlar Bilgisayar solucanları virüslerden farklı olarak kendilerini bir bilgisayardan başka bir bilgisayara kopyalayan programlardır. Bilinen ünlü solucanlara örnek olarak 2001’de yayılan ve Microsoft IIS sunucularını etkileyen Code Red I ve Code Red II, ve Nimda solucanları verilebilir. Erhan Anuk

19 Lojik Bombalar Virüsler ve solucanların atası olarak kabul edilen lojik bombalar, belirli bir sistem olayı gerçekleştiğinde bazı fonksiyonları çalıştıran kod parçacıklarıdır. Tim Lloyd, Omega Engineering. Erhan Anuk

20 Zombiler, Tavşanlar, Bakteriler
Zombiler gizlice internete bağlı başka bir bilgisayar sistemini ele geçiren programlardır. Bakteri veya tavşan ismiyle adlandırılan bu zarar verici programlar sistem üzerindeki aynı türdeki kaynakları tüketerek sistemi kullanılamaz hale getirirler. Erhan Anuk

21 Zarar Verici Lojik Teorisi
Zarar verici kodların lojiği birbirine çok benzemektedir. Zarar verici lojiği ortaya çıkaracak bir tarayıcı olabilir mi? Bir programın içinde kendini çoğaltan kodu saptayabilecek bir algoritma var mıdır? Erhan Anuk

22 Zarar Verici Lojik Teorisi
k’ k’+j k k+j k k+j k’ k’+j Cohen’in virüs tanımı Erhan Anuk

23 Savunma Mekanizmaları
Zarar verici lojiğe karşı savunma mekanizmaları, zarar verici lojiğin varolan çeşitli özelliklerinden yararlanarak saptama yapar veya çalışmasını bloke eder. Bu mekanizmalar şüpheli durumları engeller. Erhan Anuk

24 Savunma Mekanizmaları (I)
Veri ve Komut Şeklinde Davranan Zarar Verici Lojik Bu tekniği kullanan sistemlerde bütün programlar veri olarak varsayılır. Ancak bir sertikasyon otoritesi programın veri özelliğini yürütülebilir program özelliğine çevirdiği zaman program sistemde çalışabilir duruma gelir. Erhan Anuk

25 Savunma Mekanizmaları (II)
Kullanıcı Kimliğine Dayanan Zarar Verici Lojik Bazı komut ve programların belirli dosyalara erişiminin denetlenmesi, ve bir programın dosya erişimlerinin önceki bilgi birikimlerine bakarak makul olup olmadığının kontrol edilmesiyle olabilir. Erhan Anuk

26 Savunma Mekanizmaları (III)
Koruma Etki Alanı Sınırlarını Paylaşım Yolu ile Aşan Zarar Verici Lojik Farklı koruma etki alanlarından olan kullanıcıların dosya ve program paylaşımını engelleme zarar verici lojiğin bu etki alanları arasında yayılmasını engellemek açısından çok etkili bir yoldur. Zorunlu erişim denetim mekanizması Erhan Anuk

27 Savunma Mekanizmaları (IV)
Dosyaları Değiştiren Zarar Verici Lojik Değişim saptama kodlarını kullanan mekanizmalar korunacak dosyalara belirli bir fonksiyon (örn: öz alma) uygulayarak bu dosyanın bir çeşit imzasını elde ederler ve daha sonra bu imzayı kullanarak dosyanın değişip değişmediğini kontrol ederler. Örnek: Tripwire (Unix) Erhan Anuk

28 Savunma Mekanizmaları (V)
Belirtimlerin Ötesinde İşlev Gösteren Zarar Verici Lojik Varolan zarar verici lojik belirtimlerinin dışında hareket eden zararlı programlar için de çeşitli denetim mekanizmaları ortaya atılmıştır. Programları parçalara bölerek her bir parçanın ayrı ayrı özlerinin alınıp saklanması. N-versiyonlu programlama Erhan Anuk

29 Savunma Mekanizmaları (VI)
İstatistiksel Özellikleri Değiştiren Zarar Verici Lojik Zarar verici lojik tarafından etkilenmiş programların istatistiksel özelliklerinin değişmesi de saptama mekanizmalarında kullanılan iyi bir yöntemdir. Artan dosya uzunluğu, yürütülebilir dosyalara yazma işlemlerinde artışlar gibi çeşitli istatiksel değerler kullanılarak zarar verici lojik saptanabilir. Erhan Anuk

30 Sonuç Komplike bir problem Her geçen gün yenileri ortaya çıkıyor.
Standard erişim denetim mekanizmaları zayıf kalıyor. Her geçen gün yenileri ortaya çıkıyor. Sistem zayıflıklarını hedef alıyor. Savunma mekanizmaları gerçeklenmeli. Erhan Anuk

31 Kaynaklar [1]. Computer Security: Art and Science, Matt Bishop, 2003
[2]. Network Security Essentials, Application and Standards, William Stallings, 2003 [3]. An Overview of Computer Viruses in a Research Environment, Matt Bishop [4]. Computer Viruses as Artifical Life, Eugene H. Spafford [5]. Trusting Software: Malicious Code Analysis, Jay Kurosky Erhan Anuk

32 Sorular ? Erhan Anuk