Karmaşıklık, kültür ve tıp eğitimi üzerine kısa bir deneme

... konulu sunumlar: "Karmaşıklık, kültür ve tıp eğitimi üzerine kısa bir deneme"— Sunum transkripti:

1 Karmaşıklık, kültür ve tıp eğitimi üzerine kısa bir deneme
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD Karmaşıklık, kültür ve tıp eğitimi üzerine kısa bir deneme Dr Hakan Abacıoğlu

2 Karmaşıklık (complexity) bilimi üzerine?
Bütünü anlamak için her şey en küçük parçasına kadar ayrıştırılmalıdır. Descartes Bütünü anlamak için parçalar arasındaki etkileşimler anlaşılmalıdır. George Cowan

3 Tıp eğitimi ve etkileşimler
Tıp eğitimi bir öğrenme ve hekim kimliği oluşum sürecidir. Öğrenme ve kimlik oluşumu (sosyal öğrenme kuramlarına göre) etkinlik ve katılımın bir ürünüdür, anlamlı etkileşimlerin sayısı ve yoğunluğu ile ilişkilidir. A Bleakly, J Bligh, j Browne. Medical Education for the future: Identity, power and location. In Advances in medical education. Series Editor: SJ Hamstra. Springer 2011

4 Kimlik, kendini tanımlama ve öğrenme
(SOSYOKÜLTÜREL MODELLER) SOSYAL ETKİNLİKLER (ETKİLEŞİMLER) KURUM KÜLTÜRÜ (İKLİM) BAĞLAM İLİŞKİLER öğrenciler hastalar hekimler akademisyenler sağlık çalışanları KİŞİSEL UNSURLAR Kendini algılama Önceki deneyimler Eylemleri yorumlama Farklı kimlikleri yönetme BİRİNCİL TANIMLAMALAR TOPLUM cinsiyet Etnik köken Toplumsal sınıf J. van der Zwet, et al. Adv in Health Sci Educ (2011) 16:359–373 Monrouxe VL. Medical Education 2010: 44: 40–49

5 Kültürel yetkinlik Hekim-hasta ilişkisi kültürler arası bir etkileşimdir.

6 Kültür nedir? Bir toplumu tanımlayan değerler, inanışlar ve kurallar
Üretim araçlarını ellerinde tutanlar kültürü kontrol ederler.

7 Kültürleri farklı yapan nedir? (Geert Hofstede)
Belirsizlikten kaçınma (Değişime direnç, çelişkileri yönetme (geri çekilme, bastırma) Zaman boyutu Zaman ufku (kısa erim, uzun erim) Zamanın değeri Odaklanma (tek / çok) Ortaklaşa davranışçılık / Bireycilik Baskın değerler (Dişil/Eril) (Merhamet, şefkat, vb / Atılganlık-para hırsı, vb) Güç mesafesi

8 Kültürel boyutlar: Türkiye
Ortaklaşma davranışı Dişil değerler Güç mesafesi fazla Belirsizlikten kaçınma Çelişkiden ve yarışmadan kaçınma/bastırma Bireylerin denetim noktası dışarıda Zaman ufku kısa Eylemcilik edilgen. Murat Dengiz,

9 Kurum Kültürü: etkili ögeler
DIŞ ETKİLER İÇ ETKİLER Yönetim Kaynaklar Program bileşenleri ÖRGÜTSEL ETKİLER

10 Kurum Kültürü: göstergeler
DIŞ ETKİLER İÇ ETKİLER Değerler Rol modeller Törenler ve simgeler Dil Normlar Sosyal etkileşimler Yönetim Kaynaklar Program bileşenleri ÖRGÜTSEL ETKİLER Kurum kültürü başarılardan doğar ve sürdürülebilmesi için uygulamada tutarlılık gerekir

11 Soru(n)lar ve Çözüm önerileri
Kurum kültüründe eğitimin yeri ve önemi nasıl geliştirilebilir? İşbirliği ve eğitim Atama-yükseltme ölçütleri Uzmanlık dernekleri Yararlanma Ödüllenme Seçilim

12 İnsan etkileşimleri sosyal ağlar üzerine kuruludur.
İşbirliği gelişimindeki en önemli evrimsel öge davranışsal karşılıklılıktır. Sosyal ağlar çok sık değişir veya durağanlaşırsa dağılma eğilimine girer. Dinamik ve kendini güncelleyen ağlarda kalıcılık ve işbirliği artar.

13 Eğiticilerin eğitimi: kavramsal model BEME Guide No: 8’den uyarlanmıştır
PROGRAMLARI ÇIKTILAR/KAZANIMLAR Eğitici rolü Eğitim ortamı ROLLER Eğitici Hizmet sunucu Araştırmacı Yönetici Tepki Öğrenme Davranış Sonuçlar Kirkpatrick’in düzeyleri

14 Atama-yükseltme: yeni bir bakış
Eğiticilik Klinik uzmanlık ve inovasyon Araştırmacılık TEMEL ALAN Tüm adayların eğitime katkıları değerlendirilecektir EĞİTİME KATKI Hasta eğitimi ve topluma katkı Klinik uzmanlık DESTEKLEYİCİ ETKİNLİKLER Yönetsel görevler 1 2 3 Adaylar 3 alandan en yetkin oldukları birini belirlemelidir Adaylar, istedikleri takdirde, aşağıdaki alanlarda destekleyici veri sunabilirler TEMEL UNSURLAR YETKİNLİK AKADEMİK KATKI TANINIRLIK

15 Atama-yükseltme: yeni bir bakış

16 Thomas Kuhn ve “Paradigma değişimi”
"universally recognized scientific achievements that, for a time, provide model problems and solutions for a community of researchers" KURAMLAR ve YASALAR PARADİGMALAR Kritik kütle (paradigma-öncesi evre) ARTİKÜLASYONLAR Paradigmanın eski yada yeni alanlara Uygulanması (NORMAL BİLİM) ANOMALİLER Paradigmaya uymayan gözlemler Yanlış nedenleme Hesap hataları Ölçüm hataları, vb