Bitki Biyocoğrafyası.

... konulu sunumlar: "Bitki Biyocoğrafyası."— Sunum transkripti:

1 Bitki Biyocoğrafyası

2 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI DERS İÇERİĞİ
1.HAFTA: Kayıtlar haftası olduğu için ders yapılamadı. 2.HAFTA: Dersin Konularına Giriş ve kısaca tanıtımları, Bitki coğrafyasının konusu tarihi ve bölümleri. 3.HAFTA: Bitki coğrafyasının konusu tarihi ve bölümleri (devam). Bitki Coğrafyasının Bazı İlkeleri (Good&Mason 1936) Floristik Bitki Coğrafyası (Giriş): Arealler, Yayılma faktörleri ve Areal tipleri (Kozmopolitler). 4.HAFTA: Areal tipleri (devam): (Kozmopolitler devam). Endemikler ve yurdumuzda endemizm. Türkiyede endemizm, populasyon, kommunite, ekosistem ve formasyon kavramlarına genel yaklaşım.

3 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI DERS İÇERİĞİ
5.HAFTA: Areal tipleri (devam): vikaryantlar ve vikaryans ile dispersalizmin karşılaştırılması. 6.HAFTA: Tarihsel Genetik Bitki Coğrafyası: A-Geogenetik. 7.HAFTA: Tarihsel Genetik Bitki Coğrafyası (devam): B-Filogenetik (Filocoğrafya-phylogeography). 8.HAFTA: Ekolojik Bitki Coğrafyası: İklim, toprak, canlı, topoğrafik etmenler.

4 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI DERS İÇERİĞİ
9.HAFTA: Sosyolojik Bitki Coğrafyası: Bitki formasyonları bitki birlikleri ve Flora Alemleri ile Floristik Bölgelere giriş-Holoarktik Flora Alemi. 10.HAFTA: Ara Sınav haftası (ders yok, sınav var). 11.HAFTA: Flora Alemleri ile Floristik Bölgeler (devam): Arktik, Subarktik ve Euro-Siberian Floristik Bölgeleri. 12.HAFTA: Doğu Asya (Sino-Japonez), Batı ve Orta Asya (İrano-Turanian), ve Akdeniz (Mediterranean) Floristik Bölgeleri ile Makaronezya (Mesut Adaları) Floristik Bölgesi.

5 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI DERS İÇERİĞİ
13.HAFTA: Paleotropik, Neotropik, Güney Afrika (Kap), Avustralya ve Antarktik Flora Alemleri. 14.HAFTA: Türkiye’nin bitki coğrafyasına genel bir bakış ve geçmişten günümüze Anadolu’nun bitki örtüsü. 15.HAFTA: Türkiye’nin bitki coğrafyasına genel bir bakış ve geçmişten günümüze Anadolu’nun bitki örtüsü (devam). 16. HAFTA: FİNAL SINAVLARI

6 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Botanik Biyocoğrafya nedir, ne ile ilgilenir?
Bitki Biyocoğrafyası ve ilgi alanları nelerdir? Coğrafya Botanik

7 Coğrafyacı için önemli faktörler nelerdir?
BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Bitki Örtüsünün; Dağılışı ve Dağılışa tesir eden faktörler Çevre ile olan ilişkiler Coğrafyacı için önemli faktörler nelerdir? İklimi kabaca bitki örtüsü aksettirir Hurma, Muz Zeytin,İncir, Maki Herdem yeşil, geniş yapraklı, uzun ve iri cüsseli ağaçlar Kışın yaprak döken yayvan yapraklı ağaçlar Karayosunları&Likenler Botanikçi için önemli faktörler nelerdir? Coğrafyacılardan farklı olarak botanikçiler ne yaparlar? Bitkilerle tek tek ilgilenirler, morfolojik, anatomik, sınıflandırma, fizyolojik, biyokimyasal, genetik,... ?  Tropikal iklim ? Akdeniz (Subtropikal) Ne yönden ilgilenirler? ?  Sıcak iklim ?  Soğuk iklim ?  Kutup iklimi

8 Jeolojik Tarih, kıtasal ayrılmalar ve biyoçeşitlilik
BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Jeolojik Tarih, kıtasal ayrılmalar ve biyoçeşitlilik Tarihsel güçler nelerdir? Yaşamın çeşitliliğindeki etkileri nelerdir? Tarihsel güçler yaşamın çeşitliliğini değişik şekillerde etkiledi İklim değişimleri ve fiziksel şartlar Kıtaların ve okyanus tabanlarının yeniden düzenlenmesi Dağların oluşumu ve erozyonu Yeni predatör, parazitler ve patojenlerin oluşumu (ve göçü) Asteroidlerle katastrofik çarpışmalar Bu sebeplerden dolayı, bölgesel şartlara özel bir bakış etrafımızdaki çeşitliliğin tam bir şekilde anlaşılmasını sağlayacaktır.

9 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Jeolojik tarih, kıtasal ayrılmalar ve çeşitlilik (devam) Ricklefs Figure 24.4 Jeolojik zamanlar içinde kıtaların pozisyonları değişti. Ayrılmalar iklimi etkiledi (Pangea’nın ekvatora göre pozisyonuna dikkat!). Ayrılmalar kıtalar arasında dispersal koridorlarını oluşturdu ve elimine etti. Bu resimler size ne anlatıyor?

10 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Jeolojik tarih, kıtasal ayrılmalar ve çeşitlilik (devam) Ricklefs Figure 24.5 Gondwana ‘nın mya kırılıp güneye doğru ayrılışı Bering Boğazı kara köprüsü 70 mya Kuzey ve Güney Amerikanın karşılaşması 6 mya Bu rakamlar size ne anlatıyor?

11 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Jeolojik tarih, kıtasal ayrılmalar ve çeşitlilik (devam) Kıtalar arasındaki bağlantıların tarihi bitkiler ve hayvanların dağılışıyla süregelmiştir. Yaşayan devekuşlarının hiçbirisi uçamaz!. Bu verilere göre Devekuşları ne zaman oluşmuş olabilirler? Devekuşları Gondwana’nın ayrılmasından önce orada yaşayan bir ortak atalarından oluştular. Bu vikaryansa bir örnektir. Bu resimler neye örnektir? Ricklefs Figure 24.6

12 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Jeolojik tarih, kıtasal ayrılmalar ve çeşitlilik
Devekuşları gibi, güney kayın ağacının (Nothofagus), yüksek oranda kopukluk ve güneyde yayılışı göreceli olarak en iyi Gondwananın yakın zamanlarda ayrılışı ile açıklanabilir.

13 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Jeolojik tarih, kıtasal ayrılmalar ve çeşitlilik
Kutuplarda yayılış gösteren türler Avrasya (Eurasia) ve Kuzey Amerika arasında tarihsel bir bağlantı olduğunu gösterir. Örnek: Ringa Martısı(Herring Gull).

14 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Dünyanın Floristik Alemleri
Biyocoğrafik bölgeler büyük alanların Uzun-Süreli izolasyonunu yansıtır Yani ne demek oluyor bu? Sizce yeterince büyükmü bu alanlar?

15 BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI ?

16 Biyocoğrafya: Tarihsel bir bakış açısı

17 Avrupa’da Karanlık Çağlar

18 Orta Doğu’da Bilimsel (O döneme Göre) Çalışmalar

19 Ahmed bin Sehl el-Belhi Ahmed ibn Sahl al-Balkhi
(M.S ) Ahmed ibn Sahl al-Balkhi İranlı (şimdi Afganistan sınırlarında) coğrafyacı, Matematikçi, Tıp doktoru, Psikolog, Bilim adamı. Bağdat’ta “Karasal Haritacılığın Belh Ekolü” İslam dünyası’nda halk, ürünler, alanların kültürleri M.S. 977, “Süverül Akaaliym”- İklim Çeşitleri. (Çoğunlukla coğrafik haritalardan oluşuyor)

20 Ali el-Mesudi (M.S ) Ali al-Mas'udi Arap (D. Bağdat, Irak - Ö. Kahire, Mısır) coğrafyacı, Tarihçi, Bağdat’ta “Karasal Haritacılığın Belh Ekolü” İslam dünyası’nda halk, ürünler, alanların kültürleri M.S. 977, “Süverül Akaaliym”- İklim Çeşitleri. (Çoğunlukla coğrafik haritalardan oluşuyor) Yolculuk yaptığı ve yazdığı yerler İran, Azerbaycan, Ermenistan, Hazar Denizi etrafı, Suriye, Arabistan, Mısır, Hindistan, Doğu Afrika, İspanya, Sri Lanka ve Çin. Hint Okyanusu, Kızıl Deniz, Akdeniz ve Hazar Denizi çalışmaları

21 İbrahim bin Muhammad el Istakri
(M.S. 9.YY) El Estakhri İranlı coğrafyacı, Rüzgar değirmenlerinin bilinen ilk icatcısı “El Mesalik el Memalik”-Yollar ve Ülkeler-çok güvenilir ve yararlı bir kaynak “Yolların ve Krallıkların Mecmuası”nda Doğu Asyalı olmayan ve ilk kez Kore’den bahseden kişi İstakri’nin İran Körfezi haritası

22 Muhammed Ebul-Kasım bin Havkal- ‎(Seyahatleri 943-969)
Bin Haukal / Ibn Hawqal ‎(Seyahatleri ) Arap seyyah, yazar, coğrafyacı, kronoloji yazarı M.S. 977, “Suret ül-Arz”-yeryüzü Bin Havkal’ın 10.YY Dünya haritası

23 Ebû Abdullah Muhammed b.Abdullah b.Muhammed b.İbrahim Levâtî Tancî
İbn Battuta (25 Şubat 1304) Ebû Abdullah Muhammed b.Abdullah b.Muhammed b.İbrahim Levâtî Tancî Mekke şehrinde doğdu. Berberî asıllı Hz. Muhammed'in 632'deki vefatını izleyen yüz yıl da Müslümanlar İslam dini  Ortadoğu ve Afrika'yaca. Daha sonra müslüman seyyahlar ve tüccarlar İslam dini  İslam kısa sürede Hindistan'a, Çin'e, Afrika'nın içlerine ve Endülüs kanalı ile Avrupa'ya taşındı. İbn Battuta, Ortaçağın en büyük seyyahı ve Rıhlet-ü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin müellifi.

24 İbn Battuta (25 Şubat 1304) İbn Battuta, 1325'te Mekke'ye hacca giden zengin, Faslı bir Müslüman, Bu esnada yaşadığı maceralar onu daha uzaklara yolculupa sevk etti. İbn Battuta, Avrupalılarca çok az bilinen Afrika, Ortadoğu ve Uzak Doğu'ya cesur yolculuklar yaptı. Ortadoğu'dan, deniz yoluyla Cidde'ye gitme umuduyla Mısır'dan Kızıldeniz'e sonra Kahire'ye Kudüs ve Şam'ı geçip Mekke’ye. Mekke'den kuzeye Bağdat'a (şehir Moğollar tarafından yerle bir edilmişti dehşete kapıldı.)

25 İbn Battuta (25 Şubat 1304) Anadolu'yu da gezip sonra geri Mekke'ye dönerek hukuk eğitimi. Yeni mesleği sayesinde yolculuk için yeterli para biriktirince yeniden yollara düştü. Afrika kıyılarında Kızıldeniz'i geçip Aden'e, oradan Somali'deki Zaila'ya sonra da Mombasa ve Kilva kıyılarına geçti. Uğradığı yerlerde gördüğü ahşap evler ve Afrikalıların tenlerinin rengi gezgini çok etkilemişti.

26 Piri Reis “Ahmed ibn-i el-Hac
Mehmed el Karamani ( ) OrjinalleriTopkapı Sarayı Kütüphanesi ‘nde ve bir çok ülkede kopyaları mevcut olan Kitab-ı Bahriye (1521 ile 1525) ve Dünya Haritası Konya- (Karamanlı)

27 Piri Reis Dünya Haritası ( 1513)
Güney Amerika ve Afrika

28

29 Piri Reis (1521 Dünya H.)

30 Biyocografyanın Okulları (ekolleri)
Doğudan Batıya (İnsan göçleri) Sorular üretilip Cevaplar verildi (antik olarak) Bilgi kazanıldı & Kaybedildi

31

32 Pers İmparatorluğu ~İ.Ö.500
Moğol İmp. ~13. Y.Y.

33 Hun İmparatorluğu (M.Ö. 220)

34 Batı Hun İmparatorluğu (M.S. 350)

35 Maria Sibylla Merian 1647-1717 (Bir amatörün katkıları) Suriname yolculuğu 1699-1701
Alman Botanik Ressamı Tüccar Böceklerin Metamorfozu Çevre&Canlıların birbirine etkisine inanç, 500 Alman Markı üzerindeki resmi

36 186 böcek türünün yaşam döngüsünü tanımlama,
Böceklerin çamurdan “kendi kendine oluşumu” nu red.

37

38 Topladıkları ölümünden önce Rus çarı Petro ya satıldı.

39 Carl von Linne (Carolus Linnaeus) (1707-1778)
Bitki koleksiyoncusu (toplayıcısı) Morfolojiye dayalı sınıflandırma sistemi Latince-binomial nomenklatür Tür ve çevre arası ilişkiler Ağrı dağı teorisyeni (Nuh tufanı)

40 George Louis LeClerc, Comte de Buffon (1707-1788)
Fransız doğabilimci Ağrı dağı hipotezini (Nuh tufanı) red. Kuzeye ait bir orijin teklifi. İklimi ve türleri değişebilir. Benzer fakat izole bölgelerin farklı biyotalara ev sahipliği.

41 George Louis LeClerc Copper Etchings of Mustela

42 Sir Joseph Banks (1748-1820) Cook ile üç-yıllık yolculuk
Koleksiyoncu ve katalogçu Kozmopolit türler Canlıların ve türlerin birbirleriyle etkileşimine inanç

43 Captain James Cook Seçkin denizci Hawaililer tarafından öldürüldü.
Pasifik, Atlantik, ve Hint Okyanusları boyunca yolculuklarıyla meşhur (Dünya turu). 80 Günde Devri Alem.

44 Cook’un Üç seyahati – Astronomi – Antartikanın tamamına gezi – Kuzey Geçiti

45 ilk (astronomik) yolculuk – Tahiti (1773)

46 Tahiti (1773)

47 İlk yolculuk – NZ & OZ (1773) Encircled NZ; Charted OZ; killed Maori; proved Abel Tasman wrong

48 2. (güney) yolculuğu 1772-1775 (1773) – Antarktikayı tamamen turladı – Returned to NZ

49 3. (kuzey geçidi için araştırma) yolculuğu 1776-1780 – Owhyhee – Hawaiililerce öldürülüşü

50 Johann Reinhold Forster (1729-1798) (also J. George F.)
Cook ile seyahat Dünyanın biyotik bölgeleri Enlemlere göre Floristik bölgeler Bölgesel floranın çevreyle bağlantısı Komünite değişimleri ve çevre Enleme bağlı çeşitlilik gradiyenti-sıcaklık

51 Carl Ludwig Willdenow (1765 – 1812) (Willd.)
Major synthesizer of plant geography/phytogeography Many sites of origin Most famous for his synthesis of European plant geography, & his mountains origins theories. Plant assemblages change along gradients of R, T, P German botanist, pharmacist, and plant taxonomist. Mentor of Alexander von Humboldt Studied medicine and botany. Director of the Botanical garden of Berlin Studied many South American plants, brought back by Alexander von Humboldt. Interested in the adaptation of plants to climate, Showed that the same climate had plants having common characteristics. His herbarium, containing more than 20,000 species, is still preserved in Berlin.

52 Alexander von Humboldt (1769-1859)
Student of Wildenow “Father of Phytogeography” Latitudinal gradients  Elevational gradients Association of plant assemblages to local climate (also see Wildenow & Forster)

53

54

55 Augustine Pyrame de Candolle (1778-1841)
Friend of Humboldt Competition for resources Island richness = f(size & age, isolation, disturbance)

56 Major advances through the 18th c
Distinctiveness of regional biotas (Forster) - Multiple sites of origin (Willdenow) - Abiotic factors, gradients, zonation Emerging themes assemblages mutability islands SPAR diversity gradients

57 Charles Lyell (1797-1875) Climate, sea level, terrain  mutable
Extinction Uniformitarianism Extensionist (for the plant dispersal) Gradual physical processes  age of Earth Species immutable (extinction and creation episodes) Uniformitarianism: the principle or doctrine that natural geological processes affecting the Earth are still operating at essentially same rate and intensity as they have throughout geological time; principle of uniformity; cf.catastrophism. Extensionism: the idea by which plants spread by extending, NOT by dispersal by wind, water, birds, animals, etc.

58 Charles Lyell ( ) Sea level, terrain

59

60 Dispersal ---> Spread and isolation
Charles Darwin ( ) Five years on the Beagle with Fitzroy ( ) Isolation   Evolution Natural selection  Adaptation and diversification Dispersal ---> Spread and isolation Dispersalists Extensionists darwin hooker gray lyell wallace

61

62

63 Darwin'in meşhur serçeleri
Gagalara dikkat!

64 Son zamanlardaki bir resmi

65 Joseph Dalton Hooker Friend of Darwin Sailed with Ross Extensionist
United lands broken by climate, geology Land bridges: emergence/submergence Depauperate but unique insular biotas Vicariance biogeography Islands and mountaintops Species richness   habitat richness Depauperate: poor; moribund (near death, extinction); drained, impoverished. Depauperate: poor; moribund (near death, extinction); drained, impoverished.

66 Çok sayıda bitki üzerinde çalışmalar

67 Philip Lutley Sclater (1829- 1913)
1858’de “The Proceedings of the Linnean Society” adlı dergide 6 zoolojik bölge adlandırdı: Palaearctic, Aethiopian, Indian, Australasian, Nearctic ve Neotropical. Halen kullanımda Lemuria teorisini (1864) Madagascar’ı Hindistan’a bağlayan zoolojik bulgular/rastlantılar.

68 Alfred Russell Wallace
Major Bioregionalist Parallel development of ToE Diversification and adaptation through natural selection Spread and Isolation of biota Disjunction through dispersal

69 Darwin, Hooker, Sclater, Gray, Wallace
Friends Read Linnaeus, Buffon, Forster, Candolle, Lyell Goal: Account for diversity and distribution of biota Uniformitarianism and age of Earth were critical

70 Clarence Hart Merriam

71 Clarence Hart Merriam

72 Major advances through the 19th c
Age of Earth Dynamic Earth Ecological Processes - dispersal - vicariance - extinction - evolution

73 Twentieth C Paleontologists Contributed Major Pieces of the Puzzle:
Origin Dispersal Radiation Extinctions

74 Twentieth C Joseph Grinnell and Others:
Demonstrated relationships between environment and physical characteristics of organisms: within and between species

75 Twentieth C Ernst Mayr: Biological Species Concept
Dominance of isolation and allopatric speciation

76 Twentieth C Plate Tectonics Antonio Snider-Pellegrini (1858)
Alfred Wegener and Taylor (1910s) Acceptance in the late 1950s and 1960s Revolutionized Historical Biogeography

77 Twentieth C Disjunction and Vicariance Relictualism and Refugia
Convergent/Divergent Evolution Species Interactions and Trophic Dynamics

78 Clements & Gleason – Community-Continuum
Twentieth C Grinnell, Elton, Hutchinson - Niche MacArthur & Wilson - IBG Clements & Gleason – Community-Continuum Shreve, Whittaker, Holdridge – Modeling, Diversity

79 Late Twentieth C Communities and Assemblages Energetics Genetics
Ecosystems

80 Late Twentieth C Shift away from patterns and to:
Evolutionary and historical processes Ecological processes Experimentation Diversity Modeling

81 Bu günlük bu kadar Arkadaşlar!:-) That's it for today folks!;-)
BİTKİ BİYOCOĞRAFYASI Bu günlük bu kadar Arkadaşlar!:-) That's it for today folks!;-)