Hayvanat Bahçeleri Yunus Eğitim Merkezleri ve Sirkler

... konulu sunumlar: "Hayvanat Bahçeleri Yunus Eğitim Merkezleri ve Sirkler"— Sunum transkripti:

1 Hayvanat Bahçeleri Yunus Eğitim Merkezleri ve Sirkler
AYŞEGÜL UĞUREL – ANIL ÖZTÜRK – CEVAT UYGUR – ÖZGE ÖZALANYALI

2 Hayvanat Bahçeleri

3 Hayvanat bahçeleri yaşam alanları yok olmuş türlerin korunduğu veya başka sebeplerle ortadan kalkmış türlerin muhafaza edildiği alanlar olarak iddia edilir. Esaret altındaki türleri yok eden sebeplerin ortadan kalkması sağlanana dek bu türlerin korunduğunu ve ardından da bu hayvanların doğal ortamlarına yeniden bırakıldıklarını ve böylece kendini devam ettirebilen sağlıklı bir popülasyonun var olduğunu savunurlar.

4 Bunun yanı sıra hayvanat bahçeleri her ne kadar  hayvanlarla ilgilendiğini iddia etseler de, onlar için bir sığınak veya yuva olmaktan çok, ilginç hayvanların ‘koleksiyonunu yapan’ kurumlar olarak tarif edilebilir. En iyi hayvanat bahçelerindeki en iyi şartlar bile, yaban hayvanlarının yaşam alanlarının yerini tutamaz. Koşmak, dolaşmak, uçmak, tırmanmak, yemek aramak, eş seçmek ve kendi türleriyle birlikte olmak gibi onlar için doğal ve önemli olan şeyleri yapmaları engellenir.

5 Yaban hayvanlarının hayvanat bahçelerine hapsedilmeye değil, yaban hayatına ait oldukları unutulmaması gereken bir unsurdur çünkü özgürlük çok değerli bir kavramdır. Ne yazık ki esaret altına alınan yaban hayvanları özgürlükten mahrum olmanın acısını fiziksel ve zihinsel olarak çekmektedir.

6 Ayrıca hayvanat bahçelerinde hayvan bakımına ve yaşadığı alanın restoresine ayrılan bütçe de yeterli miktarda değildir. Hayvanlara daha iyi koşulların sağlanması için kullanılması gereken fonlar daha ziyade ziyaretçileri çekmek için kullanılır. Bu fonlar peyzaj çalışmaları, içecek standları ve hediye dükkanları gibi kozmetik geliştirmeler için harcanmaktadır.

7 Hayvanat bahçelerinde bedel ödeyenler ise eninde sonunda hayvanlar oluyor. Örneğin geçmiş yıllarda bir hayvanat bahçesindeki iki kutup ayısı beş hafta içinde arka arkaya öldü. Churchill isimli kutup ayısının teşhir alanına atılan yabancı bir maddeyi yediği için, Penny ise rahminde iki ölü cenini taşıyıp enfeksiyon kaptığı için öldüğü belirtildi. Virginia Hayvanat Bahçesinde, 10 çayır köpeği tünelin çökmesi sonucu öldü, bir gergedan teşhir alanının hendeğinde boğuldu ve bir zebra ise çitlere sıkışıp boynunun kırılması sonucu öldü.

8 Yapılan araştırmalara göre, kutup ayısı, aslan, kaplan ve çita gibi hayvanların ‘esaret altında en fazla stres ve psikolojik bozukluk gösteren’ hayvanlar oldukları tespit edildi. Hem yaban hayatında hem de esaret altındaki 4,500 filin gözlendiği başka bir araştırmada ise, yaban hayatında doğal yollarla yaşayan bir Afrika filinin ortalama ömrü 56 yıl iken; esaret altındaki yani hayvanat bahçelerindeki fillerin ömürlerinin ise sadece 16 yıl olduğu saptandı. Araştırmacılar ‘filleri hayvanat bahçelerine getirmenin yaşayabilirliklerini derinden bozduğu’ sonucuna varırken pek çok ayı türünün de davranış bozuklukları sergilediği görüldü.

9 Diğer can alıcı nokta ise hayvanat bahçesindeki yavrular kalabalıkları hoşnut ederlerken, kaçınılmaz olarak daha az ‘şirin olan’ yetişkin hayvanlar istenmeyen durumuna düşüyor. Hayvanat bahçeleri artık istenmeyen hayvanları rutin olarak değiştirir, kiraya verir, satar ya da değiş tokuş eder.

10 Edith adındaki şempanze hayvanat bahçesinden atılan ve yanlış insanların eline düşen hayvanlara ait talihsiz örneklerden biridir. Hayvanat bahçesinde doğan Edith ziyaretçilerin ilgi odağıyken, üçüncü yaş gününden hemen sonra ailesinden alındı ve en az beş farklı tesiste dolaştırıldıktan sonra Teksasta bulunan bir yol kenarı hayvanat bahçesine bırakıldı. Gizli araştırma süresinde, Edith pislik içindeki çıplak beton bir çukurun içinde bulundu. Saçları yoktu ve çürümüş meyve ve köpek maması yiyerek yaşıyordu.

11 Video gelecek

12 Yunus Eğitim Merkezleri

13 Yunuslar akıllı ve neşeli, zarif ve çevik, şakacı ve asil ruhludurlar
Yunuslar akıllı ve neşeli, zarif ve çevik, şakacı ve asil ruhludurlar. Afalina en çok bilinen yunus türüdür ve bir çok yunus gösteri merkezinin de yıldızıdır. Değişik duruşları, yüzme çeşitleri, zıplamaları, dönüşleri, başları, kuyrukları ve yüzgeçleri yardımıyla yaptıkları hareketler ile birbirleri ile iletişim kurabilirler.

14 Deniz memelileri herkes tarafından sevilen, ilgi ve beğeniyle izlenen canlılardır. İmkânı bulunan herkes Yunus Parkı, Deniz Parkı veya Akvaryum denilen, deniz memelilerinin ticari amaçlı kullanıldığı mekânlara gitmektedir. Yıllar geçtikçe deniz memelilerinin eğitiminde ustalaşılmış, gösterilerin yanı sıra bazı psikiyatrik rahatsızlıklar için uygun terapi programları, yüzme programları, besleme seansları gibi aktiviteler de gerçekleştirilmeye başlanmıştır.

15 Yunuslar neden bizim dikkatimizi bu kadar çeker?
İnsanlara arkadaşça yaklaşan en zeki hayvanların yunuslar olduğunu kabul ettiğimiz için ilgimizi o kadar çok çekerler. Yunuslar çok büyük bir beyne sahiptir. Bunun yanında yunusların beyin kıvrımları insan beynindeki kıvrımlardan iki kat daha fazladır. Bu durum yunusların olağanüstü zeka kıvraklığını ve düşünce hızlarını açıklar.

16 Yunuslar çok çabuk eğitilebilir ve mükemmel bir hafızaya sahiptirler
Yunuslar çok çabuk eğitilebilir ve mükemmel bir hafızaya sahiptirler. Ayrıca ilginç bir yönleri olan çıkardıkları sesler, ses atışları ve ultrason dalgaları şeklinde kendini gösterir. Yaklaşık 32 farklı ıslık çeşidi kullanırlar. Bunlardan her biri belirli bir anlam (ağrı, uyarı, selamlama, çağrı v.s. gibi sinyaller) içerebilir.

17 Kimsenin bilmediği ise, bu sevilen ve ilgi duyulan canlıların nasıl yakalandığı, yakalandıktan sonra yaşadıkları ve mahkûm edildikleri tutsaklık hayatının nasıl olduğudur... Madalyonun diğer yüzü ise çok farklıdır…

18 Video gelecek

19 Yunuslar neden intihar ediyor
Yunuslar neden intihar ediyor? Günde ortalama 70 km yüzen ve metre derine dalabilen bir yunusu içinde sadece birkaç yüzgeç atabileceği bir havuzda tutmakla zaten işkence başlamış oluyor.

20 Yerleştirildikleri havuzlarda avlanmayı bırakıyorlar ve cansız balık yedirilip yeme stilleri değiştiriliyor. Aç bırakılıp yaptıkları doğru hareket için yemek veriliyor. Midelerinde strese bağlı ülser çok yaygın görülüyor. Cinsel aktiviteleri sonlandırılıyor. İnsanlara zarar vermesin diye dişleri törpüleniyor, en önemlisi yaşama güdüleri olan avlanma ellerinden alınıyor ve sadece insana hizmet eden kuklalar haline getiriliyorlar.

21 Yunusları ağır şekilde hasta eden faktörlerden biri de ses dalgalarıdır. Yunuslar çevrelerine gönderdikleri ses dalgaları ve onların yansımasıyla hareket edebilen, deyimi yerindeyse ses dalgalarıyla görebilen canlılardır. Yunus parklarında duvarların yakınlığından dolayı ses dalgalarının kısa yoldan çarpıp geri gelmesiyle yoğun ses dalgaları oluşuyor. Bu yoğun dalgalar yunusları çıldırtıp intihara sürüklüyor ve beyinlerinde de hasar bırakıyor.

22 Türkiye'de ilk tesis 2001'de Kaş'ta açıldı
Türkiye'de ilk tesis 2001'de Kaş'ta açıldı. Bu listeye İstanbul, Kuşadası, Bodrum, Marmaris, Kemer, Antalya, Belek ve Alanya'nın da dahil olmasıyla şu anda Türkiye'de 14 adet yunus parkı bulunuyor. Ancak tutsak yunusların haklarını koruyan, yenilerinin gelişini önleyen ya da en azından düzenleyen bir yasa bulunmadığı gibi bu parkları doğru düzgün denetleyen herhangi bir birim de bulunmuyor. Bu canlıların tutsaklık koşullarında ömürleri ciddi anlamda kısaldığından ve tutsaklık altında doğan yavru ölümleri yüksek olduğundan dolayı sektörün devamlılığı için sürekli denizlerden yenilerinin yakalanması gerekiyor.

23 Türkiye, ilk tesisin açılışından 2007'ye kadar, bir kısmı tutsaklıkta doğmuş olmak üzere 27 yunus ithal ederken, sadece 2008'de Japonya'da yakalanmış 12 yunus Türkiye'ye getirilmiştir. Bunun yanında 1983'te başlayan yunus avlama yasağına rağmen, gelen talepler üzerine, 30 yunusun daha Ege ve Akdeniz’den canlı olarak avlanmasına Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından izin verilmiştir. 15 Nisan 2007'ye kadar 23 yunus yakalanırken, kalan 7 yunusluk kota için izinler durdurulmuştur.

24 Türkiye’de yunuslara yapılan bu işkenceye engel olmak isteyen duyarlı birçok vatandaş bulunmakta. Başta eski yunus eğitmeni Melisa Sevim izlediğimiz video ile Türkiye’de toplumu yapılan bu yanlış uygulamalar hakkında bilinçlendirmeye çalışmışmıştır. İkinci olarak da yunuslarla ilgili ‘Su’ isimli kitabın yazarı Buket Uzuner ‘ adresinden Kaş'ta bulunan yunus parklarının kapatılması için kampanya başlatmıştır. Ayrıca Su Altı Araştırmaları Derneği (SAD) konuyu sahiplenerek yunusları koruma mücadelesinde büyük destek vermektedir..

25 Sirkler

26 Ateşten atlayan kaplanlar, koşan atlar, amuda kalkan filler
Ateşten atlayan kaplanlar, koşan atlar, amuda kalkan filler... Köpekli, kedili, develi, aslanlı yürek hoplatan, müthiş vahşi hayvan şovları…

27 Sirk hayvanlarının işkenceden farksız koşullarda ‘eğitildiklerini’, normalde yapmayacakları hareketleri insanları eğlendirmek adına, ‘zorla’ yaptıklarını biliyor muydunuz? ‘Yeryüzüne Özgürlük Derneği’ her seferinde bir basın açıklaması yayımlayarak ‘Sirklere gitmeyin!’ diye sesleniyor.

28 Filler Nasıl Eğitiliyor?
Doğal yaşamında günde 32 kilometre yürüyen filler sirklerde, gösteri yokken zincirle tutsak ediliyorlar. Hareketleri öğrenmesi için kancalı sopalarla dövülüyor ve eğitim amacıyla kırbaçlanıyorlar.

29 Bebekken kaçmasınlar diye vücutları iplerle bağlanıyor
Bebekken kaçmasınlar diye vücutları iplerle bağlanıyor. Yavru filler daha kolay eğitilebilir düşüncesiyle annesinden erkenden koparılıyorlar.

30 En çok filler, maymunlar, kaplanlar, aslanlar, köpekler, atlar, ayılar, kediler, güvercinler, fok balıkları çalıştırılıyor. Şempanzeler bisiklete bindiriliyor, kaplanlar ateş çemberlerinden atlattırılıyor, maymunlara akrobatik hareketler yaptırılıyor, köpekler platformlardan atlattırılıyor. Atlar ezberletilen hareketleri yapıyor, aslanlar kırbaç sesiyle hizaya sokuluyor. Filler amuda kaldırılıyor.

31 Sert cisimlerle şiddete maruz bırakılıyorlar, kırbaçlanıyorlar, hareketlerini zorlaştıracak malzemelerle bağlanıyorlar, elektroşok çubuklarıyla vücutlarına elektrik veriliyor, kancalı sopa gibi vücuda temas ettiğinde çok acı veren kesici aletlerle darp ediliyorlar. Gösteri öncesinde aç bırakılıyorlar; verilen ödül olan yiyecek, hayvanları teşvik etsin diye.

32 Peki Dünyada Durum Ne? Yapılan protestolar, topluma yönelik bilgilendirme ve farkındalık yaratma çabaları yavaş yavaş sonuç veriyor. Sirklerde hayvanların kullanımını tamamen yasaklayan yasal düzenlemelerle ilgili epey yol kat edilmiş durumda. Bazı ülkelerdeki hükümetler, il meclisleri, yerel otoriteler, sirklerde hayvan kullanımını engelleyen ve sonlandıran yasaları kabul etti.

33 Hayvanların sirklerde kullanımını yasaklayan ilk ülkeyse Bolivya
Hayvanların sirklerde kullanımını yasaklayan ilk ülkeyse Bolivya. Yunanistan, Kosta Rika, Avusturya, Singapur, Finlandiya, Hindistan, Portekiz, Hırvatistan, İsrail, İsveç, Macaristan, İrlanda’nın Fingal İl Meclisi sirklerde vahşi hayvan kullanımını yasaklayan ülkeler. Bu ülkelere son olarak İngiltere de eklendi.

34 Video gelecek

35 Dinlediğiniz için Teşekkür Ederiz.