Bir milletin şiiri, devirler aşırı elden ele gezen bir meş’aledir

... konulu sunumlar: "Bir milletin şiiri, devirler aşırı elden ele gezen bir meş’aledir"— Sunum transkripti:

1 Bir milletin şiiri, devirler aşırı elden ele gezen bir meş’aledir
Bir milletin şiiri, devirler aşırı elden ele gezen bir meş’aledir Yahya Kemal Beyatlı Kalpten gelmeyen şey şiir olamaz Menemenlizade Tahir Şiir, büyük zekaların rüyalarıdır Lamartine 4/28/2017

2 VEZİN(ÖLÇÜ) ARUZ ÖLÇÜSÜ HECE ÖLÇÜSÜ
4/28/2017

3 Aruz Ölçüsü: Mısralardaki hecelerin uzunluğuna kısalığına dayanır
Aruz Ölçüsü: Mısralardaki hecelerin uzunluğuna kısalığına dayanır. Açık (kısa)hece (.), kapalı(uzun) hece (_) ile gösterilir. Sesli ile biten heceler kısa, sessiz ile biten heceler uzun kabul edilir A ra ba tak vim çeşm ab Git yol 4/28/2017

4 Hece Ölçüsü: Mısralardaki hece sayısının eşitliğine dayanan ölçüdür
Hece Ölçüsü: Mısralardaki hece sayısının eşitliğine dayanan ölçüdür. Bi zim el de ba har o lur, yaz o lur (11’li hece ) 4/28/2017

5 NAZIM BİRİMİ Şiiri oluşturan mısra kümelerine nazım birimi denir
NAZIM BİRİMİ Şiiri oluşturan mısra kümelerine nazım birimi denir. Dörtlük Beyit: Bend 4/28/2017

6 REDİF Mısra sonlarındaki yazılışları, anlamları ve görevleri aynı olan eklerin ve kelimelerin tekrarına redif denir. Örnek: Bizim elde bahar olur, yaz olur. Göller dolu ördek olur, kaz olur. Sevgi arasında yüz bin naz olur. Suçumu bağışla, ben sana kurban. (Ercişli Emrah) Siz Bulun: Bu ıslıkla uzayan, dönen, kıvrılan yollar, Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu. Gökler bulutlanıyor, rüzgar serinliyordu. F. Nafiz Çamlıbel 4/28/2017

7 UYAK(KAFİYE) Mısra sonlarındaki yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları ve görevleri farklı kelimelerin, eklerin benzerliğine kafiye denir. Yanıp tutuşmadan aylarca yummadım gözümü, Nücuma sor ki, bu kirpikler uyku görmüş mü? M. Akif 4/28/2017

8 YARIM KAFİYE Tek ses(harf) benzerliğine dayanan kafiyeye denir.
Siz Bulun: İstedim kendimi bu göle atam Elimi uzatıp yavruyu tutam Örnek: Ben çektiğim kimler çeker Gözlerim kanlı yaş döker Bulanık bulanık akar Dağlarım seliyim şimdi (Kul Mustafa) 4/28/2017

9 TAM KAFİYE İki ses(harf) benzerliğine dayanan kafiyedir
TAM KAFİYE İki ses(harf) benzerliğine dayanan kafiyedir. Genellikle bir sesli ile bir sessiz harfin benzerliğine bağlıdır. Örnek: Yollarda kalan gözlerimin nurunu yordum, Kimdir o, nasıldır diye rüzgarlara sordum, Hulyamı tutan bir büyü var onda diyordum Y. Kemal Beyatlı Siz Bulun: Sen miydin o afet ki dedim, bezm-i ezelde Bir kanlı gül ağzında ve mey kasesi elde, Bir sofrada içtik, ikimiz aynı emelde, Karşımda uyanmış gibi bir baktı sarardı. Y. Kemal Beyatlı 4/28/2017

10 ZENGİN KAFİYE Üç veya daha çok sesin benzerliğine bağlı olan kafiyeye denir.
Örnek: Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk, Soğuk bir mart sabahı.. Buz tutuyor her soluk F. Nafiz Çamlıbel Siz Bulun: Baygın bir ihtizaz ile bi-huş akar dere, Sahillerinde çocuklar uzanmış çemenlere… Orhan Seyfi Orhon 4/28/2017

11 CİNASLI KAFİYE Yazılışları ve okunuşları aynı olduğu halde anlamları, görevleri farklı olan kelimelerin tekrarıyla oluşan kafiyeye denir. Siz Bulun: Gül erken Bilmem ki yaz mı gelmiş Niçin açmış gül erken Aklımı kayıp ettim Nazlı yarim gülerken Örnek: Niçin kondun a bülbül Kapımdaki asmaya Ben yarimden vazgeçmem Götürseler asmaya 4/28/2017

12 KAFİYE ÖRGÜSÜ(DÜZENİ) Mısraların son seslerine bakılarak bir dörtlüğün kafiye düzeni çıkarılır. Kafiye düzenlerinin, mısralarının son seslerindeki düzene göre çeşitleri vardır. 4/28/2017

13 --------------- a -------------- b ------------- c
DÜZ KAFİYE a b c a b a c İftardan önce gittim Atik-Valde semtine Kaç defa geçtiğim bu sokaklar, bugün yine, Sessizdiler, Fakat Ramazan maneviyyeti Bir tatlı intizara çevirmiş sukuneti Y. Kemal 4/28/2017

14 --------------- a -------------- c --------------- b -------------- d
ÇAPRAZ KAFİYE a c b d Hayran olarak bakarsınız da Hülyanızı fetheder bu hali Beş yüz sene sonra karşınızda İstanbul fethinin hayali Y. Kemal 4/28/2017

15 --------------- a -------------- c --------------- b -------------- d
SARMA KAFİYE a c b d İhtiyar, elini bağrına soktu, Dedi ki: “İstanbul muhasarası Başlarken aldığım gaza yarası İçinden çektiğim bu oktu. 4/28/2017