SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YASAL ÇERÇEVESİ, MEVCUT DURUM VE GELECEKTEKİ BEKLENTİLER MERİÇ NEHİR HAVZASI’NIN DEĞERLENDİRİLMESİ

SUNUM PLANI 1. MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.1 Genel Tanım 1.2 Yaşanan Sorunlar 1.3 Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler Ve Yapılan Anlaşmalar 2. AB MEVZUATININ YAPTIRIMLARI 3. SONUÇLAR ve DEĞERLENDİRME 4.ÖNERİLER

1. MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.1 Genel Bilgiler
Balkanlarda, Avrupa’nın Güney Doğusunda yer almaktadır Türkiye’de “Meriç”, Yunanistan’da “Evros”, Bulgaristan’da “Maritsa” Kıyıdaş Ülkeler: Bulgaristan (Yukarı K.) Yunanistan (Aşağı K.) Türkiye (Aşağı K.) Yaklaşık km2 drenaj alanı; km2’si Türkiye km2’si Bulgaristan 2 000 km2’si Yunanistan

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.1 Genel Bilgiler
TUNCA Toplam uzunluk: 280 km Türkiye: 40 km Ülkemize girdiği noktadaki su potansiyeli: 673 hm3/yıl MERİÇ Toplam uzunluk: 492 km Bulgaristan: 305 km Türk-Yunan sınırı: 187 km Ülkemize girdiği noktadaki su potansiyeli: hm3/yıl ARDA Toplam uzunluk: 203 km Bulgaristan: 178 km Yunanistan : 30 km Türkiye: 300 m Ülkemize girdiği noktadaki su potansiyeli: hm3/yıl KIZIL NEHİR Toplam uzunluk: 89 km Yunanistan : 33 km Meriç ile Birleştiği yerdeki su potansiyeli: hm3/yıl ERGENE Toplam uzunluk: 283 km Tamamı Türkiye Denize dökülmeden 30 km önce Meriç’e katılır Su Potansiyeli: hm3/yıl Meriç Nehrinin Ege Denizine döküldüğü yerdeki yıllık su potansiyeli hm3/yıl

Meriç Deltası-Gala Gölü
1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.1 Genel Bilgiler Meriç Nehri’nin Ege Denizine döküldüğü yerde çeşitli kıyı gölleri ve lagünleri içeren 188 km2’lik bir delta oluşmuştur. (150km2’si Yunanistan) Delta, barındırdığı 300’e yakın kuş türüyle ekolojik olarak çok önemli bir yere sahiptir. Deltanın Yunanistan sınırları içerisinde kalan bölümü Ramsar sözleşmesi ile korunan bir alandır. Meriç Deltası-Gala Gölü

1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar
1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar Havzada Yaşanan Temel Sorunlar Taşkınlar Su kirliliği Kuraklık

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar Taşkın; Şiddetli yağışlar, Kar örtüsünün erimesi Kıyı Erozyonu, Sediment birikimi ve kum adacıklarının oluşumu ile nehir yataklarının kapasitelerinin azalması Barajlarda yeterli taşkın depolama hacimlerinin bırakılmaması Belgelenen ilk taşkın; Plovdiv,1866 taşkını Dönüm noktası: 2005 yılı 4 kez ard arda yaşanan taşkınlar 2005,2006,2007 taşkınları en etkili ve en fazla hasara yol açan taşkınlar 2005 taşkını: yoğun yağışlar, , Ivailovgrad Barajının taşması

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar 2005 Şubat Mart tarihlerinde yaşanan taşkınlar sonucu; Edirne civarında ha tarım arazisi ve birçok ev sular altında kalmış ve köprüler yıkılmıştır. Yaklaşık 50 milyon Dolarlık bir zarar oluşmuştur. 2006 2005 Edirne Merkez-Tunca Köprüsü Şubat 2010 Edirne Şehir Merkezi-tunca Köprüsü Şubat 2010 Bulga resmi ziyarette bulunulmuş, orda bu 50 milyon ifadesi kullanılmış

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar 2005 yılında yaşanan 4 taşkından 3’ü son 21 yılın en yüksek taşkını Edirne Merkez, Meriç Nehri , Maksimum ortalama Debi

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar 11 – 20 Mart 2006 taşkını debi ve süreç olarak son 22 yılın en büyük taşkını; yaklaşık ha tarım arazisi sular altında kalmıştır 8-20 Şubat 2010 taşkınlarında yaklaşık ha tarım arazisi sular altında kalmıştır. 2006 taşkınlarda Meriç Nehri İpsala’da ise m3/s pik debi 2007; Plovdiv ve Svilengrad istasyon verilerinin değerlendirilmesi, Arda Nehri Ivoylavgrad’dan bırakılan su miktarlarını öğrenilmesinin faydası olmuştur Edirne Merkez, Meriç Nehri , Maksimum ortalama Debi

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar Su Kirliliği; Türkiye “Meriç-Ergene Havza Koruma Eylem Planı”nda, endüstriyel faaliyetler, tarım faaliyetleri ve arıtılmamış evsel atıksular; Bulgaristan “Doğu Ege Nehir Havza Bölgesi Havza Yönetim Planı”nda; kentsel atıksular ve tarım faaliyetlerinden kaynaklı kirlilik ile madencilik faaliyetlerinden kaynaklı metal kirliliği Yunanistan “Trakya Nehir Havza Bölgesi Havza Yönetim Planı”nda, tarım alanları, endüstriyel kirlilik ve küçük topluluklardan kaynaklı atık sular havzadaki başlıca kirlilik kaynakları olarak belirtilmiştir. Ayrıca havzadaki erozyon sonucu oluşan yüksek sediment yükleri kum adacıklarının oluşmasına yol açmaktadır

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2 Havzada Yaşanan Temel Sorunlar Kuraklık; Bulgaristan’ın, Meriç Nehri ve yan kolları üzerinde yer alan barajlarında suyu depolaması ve sulama amacıyla kullanması , bahar ve yaz aylarında Türkiye’ye gelen suda azalmaya ve sulama suyu sıkıntısı yaşanmasına neden olmaktadır. Yaz aylarında tatlı suyun azalması ile, deniz suyu Meriç Nehri’ne ulaşmakta, sudaki tuz miktarının artmasına neden olmaktadır. Çeltik tarımında susuzluk sebebiyle ciddi kayıplar oluşmuştur. Türkiye, 1993 yılında yaşanan kurak dönemde, Bulgaristan’dan 12 cent/m3 fiyatla su satın alarak sulama suyu ihtiyacını karşılamak durumunda kalmıştır

1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar
1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar Yapılan Anlaşmalar Türkiye-Yunanistan Türk-Yunan sınırını oluşturan ana belge 1923 tarihli “Lozan Antlaşması” dır. Antlaşmaya göre; Meriç Nehri’nin başlıca ana kolunun orta hattı sınır çizgisi olarak belirtilmiştir. Oluşturulan “Tahdidi Hudut Komisyonu” tarafından arazi üzerine işaretleme çalışmaları yapılarak sınır belirlenmiştir. 1926’da imzalanan protokol ile su yatağının değişmesi halinde sınır çizgisinin değişmeyip sabit kalacağı kararı alınarak, sınır sabitleştirilmiştir =sınır belirleme komisyonu Yatağın deişmesiyle sınırın deişip deişmeyeceği komisyona bırakılmış

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 1934 yılında Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan “Meriç-Evros Nehri’nin Her İki Kıyısında Yapılacak Hidrolik Tesisatın Tanzimine Müteallik İtilaf” Anlaşması; Mevcut Su Tesislerine ilişkin hükümler Nehrin her iki yakasına taşkın koruma ve erozyon kontrol için yapılacak inşaatların esaslarını, Nehir yatağının korunması için topografik veri alış-verişini, Bir tesisin inşa edilmeden önce karşı tarafa bildirilmesi, konularını içermektedir. Meriçte yaşanan taşkınlar sonucu oluşan kıyı oyulmalarına karşı tesis yapma zorunluluğu ortaya çıkmış

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 1963 yılında imzalanan “Türk-Yunan Trakya Hududunun Mühim Kısmını Tayin eden Meriç Nehri Mecrasının Islahı Dolayısıyla Hudut Tahsisine İlişkin Protokol” ile; Karşılıklı bilgi verme, Yapılacak inşaat çalışmaları nedeniyle arazi değişimi Nehir yatağının tanzimi ve kıyıların aşınmasını önleme, Masraflara katılma ve yardım, Diğer tarafa önemli zarar vermeme sorumluluğu yüklenmiştir. Anlaşmazlıkların oluşması durumunda ise çözüm için “Karma Teknik Komisyon“ kurulmasını öngörmüştür. 1963 protokolü uygulamaya koyulmamış doğrumu?

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 1926 Protokolüne uygun olarak hududun yeniden işaretlenmesi amacıyla “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Krallık Hükümeti Arasında Trakya Hududunun İşaretlenmesi Hakkında Anaprotokol” ve ekleri idari ve teknik protokoller, 7 Aralık tarihinde Ankara'da imzalanmıştır. Bu çalışmaları yapmak üzere “Türk - Yunan Hududunu işaretleme Müşterek Komisyonu”nun kurulması öngörülmüştür 2000 yılında imzalanan “Çevrenin Korunması Hakkında Mutabakat Muhtırası” kapsamında; İki tarafın da bilimsel, teknik ve hukuksal bilgileri paylaşması, Çevresel korumaya ilişkin çeşitli alanlarda işbirliğinin yapılması Kıbrıs ve devamında Ege’de kıta sahanlığı, karasuları sınırı gibi önemli sorunların ortaya çıkmasıyla birlikte, Trakya hududunun işaretlenmesi konusu geri planda kalmıştır, protokollerin onaylanması da ertelenmiştir

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 14 Mayıs 2010 tarihinde Mülga Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı ile Yunanistan Çevre, Enerji, İklim Değişikliği Bakanlığı arasında Çevre ve İklim Değişikliği alanında İşbirliği yapılması konusunda “Ortak Bildirge” Atina’da imzalanmıştır. Bildirge kapsamında; Meriç Nehrinde tek bir taşkın risk yönetim planı olması için bir Ortak Geçici Komite Kurulması hususu yer almaktadır. Türk ve Yunan heyetlerinin katılımıyla 02 Kasım 2010 tarihinde Ankara’da Ortak Geçici Komite kurulmuş, görev tanımı belirlenmiş ve ilk toplantısı 30 Mayıs 2011 tarihinde Atina'da yapılmıştır Toplantı kapsamında kurulmasına karar verilen çalışma grubunun ilk toplantısı Haziran 2011, ikincisi Eylül 2011 tarihinde yapılmıştır 14 mayıs 2010da YDİK da kuruldu 4 mart 2013 YDİK toplantısı

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar Türkiye- Bulgaristan; 28 Aralık 1967 tarihinde Ankara’da “Türkiye Cumhuriyeti ile Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Arasında Hudut Olaylarının Önlenmesi ve Halli ile Hudut İşaretlerinin Bakımı Hakkında Anlaşma” imzalanmıştır. İki ülke arasında sınır olaylarının önlenmesi, çözümlenmesi ve sınır işaretlerinin bakımı 1968 tarihinde “Türkiye Cumhuriyeti ile Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Arasında İki Memleket Topraklarından Akan Nehirlerin Sularından Faydalanmada İşbirliği Yapılması Konusunda Anlaşma” imzalanmıştır. İki tarafa da faydalı olacak girişimlere ilişkin işbirliği yapmak, Nehirlerde inşa edilen yada işletilen tesislerin karşı tarafa zarar vermemesi, Taşkınlarla ilgili bilgi değişiminin hızlıca yapılması sınır olayları: “Hudut işaretlerinin yerlerinin değiştirilmesi, hasara uğratılması veya tahribi”, “Karşı tarafın muvafakati olmadan hudut nehirlerinde talveg hattının değiştirilmesine sebep olacak teslislerin inşası”, “Hudut nehirlerinde geceleri balık avcılığı” olayları yer almaktadır. Bununla birlikte, talveg hattını değiştirecek tesislerin inşası ve gece balık avcılığı yasaklanmış olmuştur.

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 1975 yılında ise iki ülke arasında “Türkiye Cumhuriyeti ile Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Arasında Uzun Vadeli Ekonomik, Teknik, Sınai ve Bilimsel İşbirliği Anlaşması” imzalanmıştır. Ekonomik İşbirliği alanları arasında sınıraşan ve sınır oluşturan nehirlerin sularının kullanımı ile gerçekleştirilebilecek enerji üretimi ve sulama projeleri yer almıştır. 1993 yılında iki ülke arasında “1993 Kuraklığının olumsuz Etkilerinin Azaltılması için Su Alanında İşbirliği ve Yardım Anlaşması” imzalanmıştır. Söz konusu anlaşma ile; Türkiye sadece bir kereye mahsus Bulgaristan’a 0.12 $/m3 su ödeyerek 13 gün süreyle Tunca Nehrinden ek sulama suyu almıştır.

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 1998 yılında ise iki ülke arasında enerji ve altyapı sektörlerinde işbirliğine ilişkin anlaşma imzalanmıştır. Anlaşma; Bulgaristan’ın Arda Nehrinde 3 yeni barajın inşası ve eski barajların ıslahı çalışmalarını da kapsayan iki önemli altyapı projesi için Türk Firmalarıyla anlaşmasını, Karşılığında Türkiye‘nin Bulgaristan’dan belli ücret karşılığında belli miktarda elektrik almasını öngörmekteydi. 2002 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) ile Bulgaristan Hidroloji ve Meteoroloji Enstitüsü (NIMH) arasındaki protokol ile; Meriç Nehri üzerinde Svilengrad/Bulgaristan ’da uzaktan algılamalı akım gözlem istasyonunun kurulmuştur 1999 yılında başlatıldı aslında Ancak, 1998 anlaşması yapılan Türk firmasının finansal zorluklar geçirmesiyle birlikte proje planlama aşamasından ileri gidemedi. Türkiye de 2003 yılı itibariyle Bulgaristan’dan elektrik almayı sonlandırdı.

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar İkili ilişkilerin gündeminde bulunan bazı meselelere çözüm bulunması amacıyla 2008 yılında Ortak Teknik Komisyon kurulmuştur. İlk toplantı 2009 Ankara, son toplantı 2013 Sofya’da gerçekleştirilmiştir Bulgaristan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantıları kapsamında, 20 Mart 2012 tarihinde Ankara’da "Su Kaynakları Alanında İşbirliği Ortak Deklarasyonu” imzalanmıştır. Deklarasyonun hedefi sınıraşan nehir havzalarındaki işbirliğinin arttırılması ve geliştirilmesidir Türk-Bulgar Uzmanlar ilk Toplantısı Mayıs 2013 tarihlerinde Bulgaristan’da, ikinci toplantı ise Mayıs 2014 tarihlerinde Edirne’de gerçekleştirilmiştir Taşkın yönetimi teknik çalışma grubu sçd teknik çalışma grubu kurulmasına karar vermişler

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar Yunanistan-Bulgaristan; Yunanistan ve Bulgaristan arasındaki sınıraşan su yönetimi Helsinki Sözleşmesi ve AB direktifleri çatısı altında gelişmektedir 1964 yılında müşterek yüzeysel su kaynaklarının ortaklaşa kullanımı ve yönetimine ilişkin anlaşma imzalanmıştır. 1971 yılında ise iki ülke arasında, hidroelektrik enerjisi ve Meriç Sularının diğer kullanımlarına ilişkin konularla ilgilenmek üzere bir Yunan-Bulgar Komitenin kurulması amacıyla bir anlaşma imzalanmıştır

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 1990 yılında Yunanistan ve Bulgaristan arasında imzalanan protokol kapsamında Yunanistan-Bulgaristan Ortak uzmanlar komitesi kurulmuştur. 2005 yılında iki ülke arasında, çevre koruma ve sınıraşan suların işbirliği hakkında bir anlaşma imzalamıştır. 2011 yılı Mayıs Ayında, su kaynaklarının korunmasına ilişkin işbirliğini geliştirmek üzere Ortak Bulgar-Yunan Çalışma Grubu kurulmuştur. SÇD ve Taşkın Direktifinin aktarılmasına ilişkin yasal konular, Direktiflerin her iki ülkede de uygulanmasına destek olunması, su kalitesinin izlenmesi, su kaynaklarının değerlendirilmesi ve taşkın erken uyarı sistemleri gibi konular ile ilgili çalışmaların yürütülmesi

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar HAVZADA GERÇEKLEŞTİRİLEN ORTAK PROJELER Meriç taşkınları arasında 2005 yılı taşkını dönüm noktası olarak kabul edilebilir. Yaşanan taşkınlar, Meriç ve Tunca’daki mevcut AGİ’lerin çalışmadığını göstermiştir. 2005 taşkınlarının hemen ardından DSİ ile Bulgaristan Hidroloji ve Meteoroloji Enstitüsü arasında bir protokol imzalanmıştır. Protokol kapsamında DSİ tarafından; Arda’da Ivoylavgrad Barajı mansabında, Meriç’te Plovdiv ve Svilengrad’da, Tunca Nehri üzerinde Elhova’da akım gözlem istasyonları uzaktan algılamalı olarak kurulmuştur.

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar 1. “Meriç Nehir Havzasında Taşkınlar, Taşkın Etkilerinin Azaltılması için Risk Analizi ve Değerlendirmesi ile Bilgilerin Paylaşımı Projesi” kapsamında; Meriç’e, Kızıl Nehir’e ve Haskova/Bulgaristan’a gözlem istasyonları kurulmuştur. Ölçülen tüm veriler Edirne ve Plovdiv’e kurulan dağıtıcılara aktarılmıştır. 2. “Türkiye-Bulgaristan Sınır Ötesi İşbirliği Bölgesinde Taşkın Tahmini İçin Kapasite Geliştirilmesi ve Taşkın Kontrolü” Projesi Türkiye ve Bulgaristan sınırındaki nehirlerde, Bulgaristan’ın kuracağı taşkın tahmini ve erken uyarı sistemi ile koordineli bir şekilde çalışacak bir sistemin kurulması,

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar Taşkın tahmini ve erken uyarı sistemi için Meriç ve Tunca nehirlerinde 4 adet (Suakacağı, Değirmenyanı, Kirişhane ve Kapıkule) tam otomatik hidrometeorolojik istasyon tesisinin kurulması, Meriç Nehri üzerinde kendi ülke sınırlarımız içindeki yaklaşık 7.5 km’lik kısımda nehir yatağı düzenlenmesi, Edirne’de Meriç ve Tunca nehirleri arasında 1275 m uzunluğunda ve 20 metre genişliğinde bir bağlantı kanalının açılması gerçekleştirilmiştir. 3. “ Bulgaristan- Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Bölgesinde Taşkın Tahmini İçin Kapasite Geliştirilmesi” Projesi

1.MERİÇ NEHRİ HAVZASI 1.2.Kıyıdaş Ülkeler Arası İlişkiler ve Yapılan Anlaşmalar Aralık-2007 Haziran tarihlerinde Bulgaristan ile Yunanistan arasında “Arda Nehri’nde Su Kalite Yönetimi konusunda Teknik Destek Projesi “gerçekleştirilmiştir 5. “EVROS2010/2010 Yılında, Avrupa Birliği'nde Taşkın Tehdidi Altındaki Bölgelerde Etkin Önlem Ve Ortak İşletim Simülasyonu ile Taşkın Yönetimi" Projesi ise Bulgaristan-Yunanistan Sınırötesi bölgesinde gerçekleştirilen bir projedir. 6. Bulgaristan ile Yunanistan arasında gerçekleştirilen “Sınırötesi Bölgede Taşkın Riskinin En Aza İndirilmesi Amacıyla Arda Nehir Havzası’nda Taşkın Uyarı Sisteminin Kurulması Projesi“ ise 20 Mart 2012 tarihinde başlatılmış olup, 19 Mart 2014 tarihinde sona ermiştir.

2. AB MEVZUATININ YAPTIRIMLARI
Yapılan işbirlikleri sorunların çözümünde yetersiz kalmakta Bulgaristan’ın işbirliğinin geliştirilmesi konusunda ikna edilmesi önem taşımaktadır SÇD ve Taşkın Direktifi kıyıdaşlar arası koordinasyon öneriyor ancak kesin bir yaptırımı bulunmamaktadır SÇD 12. Madde ve Taşkın Direktifi 8.Madde; üye ülkelerin kendi sularının yönetimi (SÇD) veya taşkın risk yönetimine (Taşkın Direktifi) etkisi olan bir hususu tespit ettiğinde ve bu konunun o üye ülke tarafından çözümlenemediği durumda, ülkenin bu durumu Komisyona ve ilgili ülkelere bildirebileceği yer almaktadır. Avrupa Topluluğu Adalet Divanı (ATAD); AB’nin Anlaşma hükümlerinin, yasalarının ve AB müktesebatının üye devletlerce uygulanıp uygulanmadığını denetler 2007 yılında onaylanan Lizbon Anlaşması ile ATAD’ın ismi Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) olarak değiştirilmiştir İhlal Davaları; Üye Devletin AB yasaları kapsamındaki mecburiyetlerini yerine getirmemesi ABİHA Madde 258: Komisyon üye devletlerden birinin Topluluk hukukundan doğan bir yükümlülüğü yerine getirmediği kanısında varırsa ATAD’a dava açabilir

1980’li yılların sonlarında, ülkelerin ihlal kararlarına uymaması ciddi bir problem haline gelmiştir. Bu nedenle, Maastricht Antlaşması ile, ihlal kararı sonucuna uymayan üye devletlere süreli para cezası ve/veya maktu para cezası tarzı mali yaptırımların uygulaması getirilmiştir. Lizbon Anlaşması ile ise, öngörülen yaptırım rejimi sertleştirilmiştir.

Üye Ülkelere Uygulanan Maddi Yaptırımlar Yıllar Ülke 2000 Yunanistan 2003 İspanya 2005 Fransa 2006 2008 Portekiz, Fransa 2009 Yunanistan (3 kez) 2011 Yunanistan, İtalya 2012 İrlanda (2 kez), İspanya 2013 Belçika, Çek Cumhuriyeti, Lüksemburg, İsveç

2000 yılında Yunanistan’a ve 2005 yılında Fransa’ya uygulanan para cezaları Yunanistan’a karşı 4 Temmuz 2000 tarihli Divan kararı ile ilk kez divan ABİHA’nın 260. Maddesine dayanarak bir üye devlete para cezası vermiştir. Chania/Girit bölgesindeki atıkların bertarafına ilişkin problemler 1992 yılı Davası tarih ve 75/442/EEC Sayılı Atık Direktifi 1978 tarih ve 78/319/EEC Sayılı Zehirli ve Tehlikeli Atık Direktifleri Divanın Yunanistan aleyhine 2000 yılında verdiği karar: Yunanistan’ın günlük Euro para cezası ödemesi Yunanistan, bu miktarı 2001 yılına kadar ödemiştir.

Fransa aleyhine 12 Temmuz 2005 tarihli Divan kararı (Case-304/02) ile ilk defa bir ülkeye hem defaten ödenecek para cezası hem de periyodik olarak ödenecek para cezası aynı anda verilmiştir Küçük Balıkların (koruyucu ve düzenleyici önlemlerin öngördüğünden daha küçük boyuttaki balıklar) satışına izin verilmesi Komisyon , Divandan günlük Euro gecikmeye bağlı para cezası vermesini talep etmiştir. Divan, Fransa’nın hem 12 Temmuz 2005 tarihinden itibaren, 1991 kararını tam olarak uygulayana kadar 6 aylık dönemler için yaklaşık 58 milyon Euro süreli para cezası, hem de 20 milyon Euro maktu tutar ödemesine karar vermiştir

3. SONUÇLAR ve DEĞERLENDİRME
Meriç Nehir Havzası, su kaynaklarına ilişkin yaşanılan sorunlar bakımından AB ülkeleri ile benzerlik göstermektedir. Üç kıyıdaş ülkenin de yer aldığı bir anlaşma henüz yapılmamıştır. Üç kıyıdaş ülkenin de yer aldığı sürekli bir organizasyon yapısı bulunmamaktadır. Bulgaristan, verilerin paylaşımı, taşkın erken uyarı sistemlerinin kurulması gibi konularda işbirliğine yanaşırken, barajların işletilme şekli ya da havza sularının kullanımına ilişkin konulardan kaçınmaktadır kıyıdaş ülkelerin gereksinimleri ve uğradıkları zararları dikkate alacak şekilde kullanımı gibi hakça ve makul kullanım gözetilmiyor. Mutlak egemenlik-harmon doktrini var

SÇD 13. ve Taşkın Direktifi 8. madde kapsamında, topluluk sınırlarını aşan bir sınıraşan nehir havzasında kıyıdaş ülkelerin tek bir nehir havzası yönetim planı ve tek bir taşkın risk yönetimi planı oluşturmak için çabalamaları gerektiği belirtilmektedir. Fakat herhangi bir yaptırımdan bahsedilmemektedir. Bulgaristan ortak planların oluşturulması konusunda herhangi bir çaba içerisine girmediği gibi, ülkemizin ve Yunanistan’ın işbirliği çağrılarına da karşılık vermemektedir. Bulgaristan, her iki direktifin de gerektirdiği gibi ortak planların oluşturulmasına ilişkin herhangi bir çaba içerisine girmediği gibi, ülkemizin ve Yunanistan’ın işbirliği çağrılarına da karşılık vermemektedir.

Direktifler kapsamında, bir üye ülkenin, kendi sularının yönetimine (SÇD) veya taşkın risk yönetimine (Taşkın D.) etkisi olan bir hususu tespit ettiğinde bu durumu Komisyona ve ilgili ülkelere bildirebileceği ifade edilmektedir. Bu doğrultuda, komisyonunun açtığı dava sonucunda ABAD bir üye devletin direktife yada AB mevzuatına uymamasından dolayı uyguladığı yaptırımları incelenmiştir. ABAD ilk kez 2000 yılında Yunanistan’a bir para cezası yaptırımında bulunmuş, bu tarihten günümüze kadar verilen cezalar devam etmiştir Verilen yüksek maddi cezalar nedeniyle ülkeler bir an önce yükümlülüklerini yerine getirmeye çabalamaktadır

4. ÖNERİLER Su kirliliğine ilişkin konuların yapılan işbirliklerinde yer alması, su kalitesine ilişkin ortak izleme çalışmalarının gerçekleştirilmesi veya su kalitesine ilişkin mevcut veri alışverişinin arttırılması gerekmektedir. Taşkınla ilgili konuların veri paylaşımı, taşkın erken uyarı sistemlerinin kurulması konularıyla sınırlı kalmaması, barajların işletilmesi ya da havza sularının kullanımı gibi konuları da kapsaması önem arz etmektedir. Üç kıyıdaş ülkenin de içinde yer aldığı bir anlaşma veya işbirliğinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir Kısa vade hususların mevcut işbirliği ortamlarında sıklıkla gündeme getirilmesinde fayda görülmektedir.

4. ÖNERİLER Kısa vadede, ülkeler arası koordinasyonu sağlayacak, su kaynaklarının hakça, makul ve adil kullanımını teşvik ve koordine edecek, nehir havza yönetim planı ve taşkın risk yönetim planlarının en azında koordineli şekilde yürütülmesini sağlayacak bir oluşumun gerçekleştirilmesi faydalı olacaktır. Meriç Nehir Havzası ve tüm sınıraşan nehir havzalarındaki bilgi eksiklikleri giderilmesi gerekmektedir Mevcut verilerde veri karışıklığının giderilmesi gerekmektedir. Türkiye sınıraşan su politikası sadece savunma şeklinde kalmamalı Havzaya özgü verilerin yokluğunda, görüşülen konular havada kalacak, farklı taraflardan bilgiye dayalı olmayan farklı rakamlar ileri sürülecek, sadece ülkelerin çıkarları ön planda olacak.Ülkemizde havzaların tüm yönleriyle ele alındığı Nehir Havza Yönetim Planlarının hazırlanacak olması bu bakımdan olumlu bir sonuç doğuracaktır. İlgili kişi, kurum, akademisyenlerin bir araya gelerek bu verilerin netleştirilmesi

4. ÖNERİLER Meriç Nehir Havzası’nda olduğu gibi Fırat-Dicle Havzası dışındaki diğer sınıraşan havzalarımızda yaşanan mağduriyet çeşitli platformlarda dile getirilmelidir. Ülkemizin Meriç Nehri’nde Bulgaristan’dan dolayı uğradığı zararları uygun yerlerde devamlı bir şekilde dile getirmesi, konunun komisyonun dikkatine sunulması bakımından büyük önem arz etmektedir. AB’ye üyelikle birlikte komisyonun ya da Ülkemizin başvurusu üzerine Bulgaristan’a uygulanabilecek maddi yaptırımlarla ülkenin işbirliği yapmaya zorunlu duruma getirilmesi önemli bir çözüm yolu olarak görülmektedir.

Arz Ederim Selin SAĞLAM KÖŞKER Uzman

SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim