Türkiye İçin Tam Üyelik Alternatifleri Nelerdir?

... konulu sunumlar: "Türkiye İçin Tam Üyelik Alternatifleri Nelerdir?"— Sunum transkripti:

1 Türkiye İçin Tam Üyelik Alternatifleri Nelerdir?

2 Türkiye’nin AB serüveni Ortak üyelik başvurusu 1958 (57 yıl) Tam üyelik başvurusu 1987 (28 yıl) Gümrük Birliği 1996 (19 yıl) Adaylık statüsü 1999 (16 yıl) Müzakerelerin başlaması 2005 (10 yıl)

3 Almanya, Fransa, Avusturya, Hollanda ve Danimarka Neden Karşılar?
Federasyon mu? Konfederasyon mu? Politik ve Ekonomik Birlik mi? Kültürel ve Dini Birlik mi? Coğrafi sınırlar neresi? AB’nin nihai amacı ne?

4 Türkiye açısından önemli meseleler?
1-Türkiye’ye farklı muamele yapılması -1997 Lüksemburg zirvesi -2002 Kopenhag zirvesi -Referandum hakkı* -Romanya ve Bulgaristan’ın kabulü (3,450 $ -3,830 $ - 4,710 $) (Suçla mücadele, rüşvet ile ilgili 2006 raporu)

5 Türkiye’nin Birliğe bakışı
2001 yılında %87 2005 yılında %74 2012 yılında %34 2014 yılında %17

6 2004 yılı Brüksel Zirvesi*;
Türkiye’yi Avrupalılaşma ve Demokratikleşme yolunda destekleme konusunda uzlaşı 2004 yılı Brüksel Zirvesi*; ‘Katılım müzakereleri başarıyla sonuçlanmaması ama her iki tarafın da daha derin entegrasyon isteğini belirtmesi halinde söz konusu ülkenin AB’ye en sıkı bağlarla bağlanması temin edilmelidir’

7 2- Kıbrıs Sorunu

8 Gümrük Birliği’nin Güney Kıbrıs’a uygulanması ve tanınması gerekiyor.
‘Herhangi bir AB üyesi ile ihtilafı olan bir aday ülke AB’ye üye olamaz’ Gümrük Birliği’nin Güney Kıbrıs’a uygulanması ve tanınması gerekiyor.

9 1960 Kurucu anlaşma, Garanti anlaşması ve İttifak anlaşması imzalandı.
Kıbrıs'ın bağımsızlığının hukuki dayanağı 1959 Zürih ve Londra anlaşmalarına dayanıyor. 1960 Kurucu anlaşma, Garanti anlaşması ve İttifak anlaşması imzalandı. ‘Garanti Devletlerinin onayı olmadan diğer devletlerle ekonomik ve politik birliğe giremez. Düzen bozulursa Garanti Devlet düzeni tekrar kurmak için adaya müdahale edebilir’

10 AB: ‘Kurulan düzeni yeniden kurma değil’
1974 Kıbrıs müdahalesi AB: ‘Kurulan düzeni yeniden kurma değil’ ‘Türkiye hukuki açıdan AB topraklarını işgal etmiştir’ -35 faslın 8’i askıda

11 Fransa (Fransız Guyanası, Kanarya adaları)
AB üyeliği şartları? 1. Coğrafi şartlar Coğrafi sınırlar tam belirli olmadığından ‘Avrupalılık’ çok katı coğrafi sınırlara göre tanımlanmamıştır. Fransa (Fransız Guyanası, Kanarya adaları) Devletlerarası Hukuk’a göre topraklarının çoğunluğu AB dışında olan (Türkiye gibi) bir ülke 49. madde koşullarını yerine getirdiğinde AB’ye üye olabilir.

12 1985 yılında AB’den ayrılan Grönland Kıbrıs

13 1992 yılında ‘Avrupalılık’ tartışmaları sonunda Avrupa Konseyi;
‘Sahip oldukları tarih, kültür, din ve geleneklere dayanarak Rusya, Belarus, Moldovya, Ukrayna, Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan Avrupa’nın bir parçası olarak görülmelidir’

14 1856 Paris Barış Konferansı sonrası Paris Anlaşmasıyla Avrupalı devletler arasında sayılmıştır.

15

16 Türkiye Avrupa Konseyi Üyesidir (1949)
2. Hukuki şartlar Avrupa Konseyine üye olmayan ve Avrupa İnsan hakları Sözleşmesini imzalamayan bir ülke AB’ye üye olamaz Türkiye Avrupa Konseyi Üyesidir (1949) 1954 Avrupa İnsan hakları Sözleşmesi (1954)

17 3. Politik ve Ekonomik şartlar
Siyasi; Demokrasi Hukukun üstünlüğüne saygı İnsan haklarına saygı Azınlık haklarının korunması Ekonomik; işleyen bir piyasa ekonomisine sahip olmak Rekabet Avrupa müksebatını üstlenebilme ve uygulayabilme kapasitesi

18 2004 AB Komisyonunun ‘olumlu’ İlerleme Raporu;
‘Reformların uygulanışı ve insan hakları konusunda bir takım sorunlara rağmen Türkiye siyasi kriterleri yeterli ölçüde yerine getirmiştir’

19 -Konseyin oy birliği ile kabul kararı
Müzakerelerin başlamasıyla birlikte Türkiye’nin AB üyeliği hakkı doğmuştur. Öte yandan müzakerelerin olumlu bitmesi Türkiye’yi otomatik üye yapmamaktadır. -Konseyin oy birliği ile kabul kararı -Parlamento ve ulusal meclislerde onay Referandum hakkı (Avusturya ve Fransa)

20 Genişletilmiş Ortak Üyelik Avrupa Ekonomik Alanı + Aşamalı Entegrasyon
İmtiyazlı Ortaklık Genişletilmiş Ortak Üyelik Avrupa Ekonomik Alanı + Aşamalı Entegrasyon

21 1-İmtiyazlı Ortaklık İlk defa 2002 yılında ortaya atıldı
1-İmtiyazlı Ortaklık İlk defa 2002 yılında ortaya atıldı. -Dış politika, -Güvenlik, Göç, -Suçla mücadele vb. alanlarda güçlendirilmiş bir ortaklık sunuyorlar.

22 AB hukukunda böyle bir statü yoktur (İsrail ve Ukrayna vb
AB hukukunda böyle bir statü yoktur (İsrail ve Ukrayna vb. ülkeler için geçerli olabilir) Türkiye, Gümrük Birliğine girişinden bu yana imtiyazlı ortaktır. -Ticareti engelleyici bir çok önlem kaldırıldı (sınai ürünler için gümrük resimleri) -Üçüncü ülkelere AB’nin belirlediği ortak tarife uygulanıyor -Ticaret politikalarına uyum sağlıyoruz.

23 Gümrük Birliği statik bir üyeliktir
Gümrük Birliği statik bir üyeliktir* Karar alma mekanizmasında yokuz Öte yandan Rekabet politikası, fikri ve siani mülkiyetin korunması, devlet yardımları, kamu ihaleleri gibi alanlarda ulusal egemenliğimizden önemli ölçüde vazgeçtiğimizden antidemokratiktir.

24 Gümrük Birliği son derece asimetriktir Çünkü; Gümrük resimleri sınai ürünler ve işlenmiş tarım ürünleri için yokken, Hizmetler, işlenmemiş tarım ürünleri, ve tekstil ürünleri için tam olarak kalkmadı Üretilen ürünlerin %50’sinden azı Sonuç; dış ticaret açığı

25 Türkiye AB’ye üye olmadan Gümrük Birliğine giren tek ülke
Türkiye AB’ye üye olmadan Gümrük Birliğine giren tek ülke. Politik önemi, maddi dezavantajların önüne geçti

26 Uluslararası hukuktaki «ahde vefa» ilkesine aykırı
Uluslararası hukuktaki «ahde vefa» ilkesine aykırı Ankara Anlaşması, gümrük birliğine dayanan ve ileride tam üyeliği öngören bir anlaşmadır madde; ‘Türkiye Roma anlaşmasından doğan yükümlülüklerinin tamamını üstlenebileceği bir duruma geldiğinde taraflar Türkiye'nin üyeliğini görüşür’.

27 Topluluk hukuk belgesi niteliğindedir. Uluslararası hukuk belgesidir
Topluluk hukuk belgesi niteliğindedir. Uluslararası hukuk belgesidir. Taraflara fesih hakkı tanınmamıştır ve yürürlük süreside öngörülmemiştir.

28 60 yıllık Entegrasyon sürecini yok sayan, Türkiye’nin üyeliğini engellemek için, resmi aday statüsünden 3.ülke durumuna düşüren, hukuki açıdan şüpheli bir modeldir.

29 2. Genişletilmiş Ortak Üyelik Ticari ve ekonomik alanlarda işbirliğinin genişletilmesini ve derinleştirilmesini öngörmektedir. Karar mekanizmalarına katılım hakkı tanımıyor Hukuki dayanağı çok açık değil.

30 3. Avrupa Ekonomik Alanı+ AB’ye katılamayan veya katılmak istemeyen fakat AB entegrasyon sürecinin dışında kalmak istemeyen ülkeler için geçerli Norveç, Ukrayna, Bosna Hersek, Beyaz Rusya gibi ülkeler için geçerli olabilir

31 4. Aşamalı Entegrasyon Türkiye’nin Birliğin uluslar üstü yapılarına aşamalı olarak entegrasyonunu ön görmektedir. Ekonomik alanda başlayan bütünleşme zamanla diğer alanlara da kaymasıyla üyelik gerçekleşecek (spill-over effect)

32 Bu modelin özünde; Sektör bazında karar alma mekanizmalara katılım Veto hakkı yok Üyelik perspektifinin sürmesi Kısmi müktesebat üstlenimi basamaklı yakınlaşma Bir basamak bitmeden diğerine geçilemiyor Süresi performansa bağlı Üyelik son basamağın ardından

33 Avantajı; Üyelik perspektifi devam ediyor -Veto hakkı yok fakat karar alma çalışmalarına aktif katılım söz konusu maddelik katı müzakere paketi yok Entegre olunacak alanlar ortak belirlenir Gümrük Birliğinin asimetrik yapısı kalkar

34 Sonuç AB Türkiye’yi kabul etmek zorunda değil Türkiye’yi kabul etmezse mantıklı bir alternatif sunmalı