ZEKA.

... konulu sunumlar: "ZEKA."— Sunum transkripti:

1 ZEKA

2 ZEKA GALTON BINET PIAGET WECHSLER SPERMAN THORNDİKE THURSTONE GUILFORD
Zekayı tek faktörlü olarak açıklayanlar... Zekayı çok faktörlü olarak açıklayanlar... GALTON BINET PIAGET WECHSLER SPERMAN THORNDİKE THURSTONE GUILFORD CATTELL STERNBERG GARDNER

3 Francis GALTON (İLKölçülebilirlik...)
“öğrenme gücü”, “bir insanın duyu organları ne derece keskin ise zekası o derece iyi işler...” O zamana kadar duyu organları bütün insanlarda aynı şekilde işlediği, insanlar arasında duyum keskinliği açısından fark olmadığı düşünülüyormuş. <kalıtımsal> çevreden etkilenmez. Bireylerin belli uyarıcılara verdiği tepki hızı zekanın belirlenmesini sağlar. Uzaklık –Galton Bar İşitme – Galton düdüğü, serbest çağrışım testleri Bireysel farklılıkların incelenmesinde istatistiği kullanan ilk araştırmacıdır.

4 Zeka ölçümü ile ilgili dört temel varsayımı:
Ölçme bir özelliğin varlığı ya da yokluğundan ziyade ne kadar küçük-büyük/çok-az olduğunu belirlemek old. göre zeka açısından bireysel farklılıklar da sayısal değerlerle ifade edilebilir. Tek doğru cevaplı testlerle ölçülebilecek kadar NESNEL’dir. Zeka toplumda normal dağılır. (Gauss- hatanın normal dağılımı kanunu) Zekanın her bir öğesinin ölçümü için kullanılan nesnel testler birbiri ile istatistiksel olarak ilişkilidir.

5 BİNET <İLK ZEKA TESTİ (1905-Simon ile birlikte) <Fransız MEB,
zihin engeli bireyler ZEKA NEDİR? >anlamak >hüküm vermek >akıl yürütmek >düşünceye belirli bir yön vermek > Düşünceyi arzu edilen amacın gerçekleşmesine uyarlamak > Kendini eleştirmek Zekayı ölçmek demek bireyleri zihin güçleri yönünden sıraya koymak demektir. Bellek alanı, duyum keskinliği, tepki hızı gibi alanlarda bireysel olarak farklılık olduğu açıktır ve bu farklar ölçümlenebilir, doğaldır. Ancak bunlar zekanın güvenilir göstergeleri değildir.

6 Zekada bireysel farkların tanınması için kullanılan yöntemler:
Anatomik ve fizyolojik belirtilere bakarak belirlemeye yarayan yöntem TIBBİ YÖNTEM Okul başarısına bakılarak zekayı belirlemeye çalışan EĞİTSEL YÖNTEM Akıl yürütme, hüküm verme vb. gibi yetenekleri durumlar içerisinde doğrudan gözlemleyerek yapılan PSİKOLOJİK YÖNTEM

7 PIAGET Zekanın işleyiş ve gelişimi biyolojik modelle açıklanmıştır.
Özümleme ve uyma olayları her zihni süreçte bir arada ve aynı zamanda rol oynarlar. Ekmek parçası Alınan besinin organizmayı değiştirmesi Besinin bünyeye uyacak şekilde değiştirilmesi

8 Bütün amaç DENGEye ulaşmak...
Zeka algı, alışılmadık durumlara uyum sağlamak değil, akıl yürütme ve problem çözmeyi gerektiren karmaşık durumlarda kendini daha çok gösterir. ZEKA , insanın çevresine uyumunu sağlayan, özümleme ve uyma süreci ile işleyen tek bir güçtür. Problemin türü İLGİLENMEMİŞTİR Bireysel farklar

9 David WECHSLER Zeka bireyin amaçlı olarak davranma, mantıklı düşünme, çevresi ile etkili uyum sağlama ve baş edebilsi ile ilgili genel ya da toplam kapasitedir (Zeka karmaşık bir yapıdadır). Sözel kavrama, çalışan bellek, algısal organizasyon, işleme hızı geliştirdiği testin boyutlarıdır.

10 Zekayı çok faktörlü olarak açıklayanlar...

11 Sperman “iki faktör kuramı”, “genel zeka kavramı”
Faktör analizi....(AFA, DFA) <Öğretmen kanaati ve <Öğrencilerin birbirini değerlendirmelerine dayanarak genel zeka düzeyi belirlemeye çalışmıştır. Böylelikle insanın bütün etkinliklerinde ortak bir yön olduğunu bulmuş. Zihinsel yetenekleri ölçtüğü kabul edilen testler için faktör analizi yapmış ve bu testlerin ölçtüğü birbirinden farklı zihin güçlerinin ortak yanı olduğunu bulmuş.

12 “s” special (özel faktör)
“G” ya da “g” general /(genel faktör) “s” special (özel faktör) Belirli bir zihinsel etkinliğin gösterilebilmesi için “g” dışında gerek duyulan zihin gücü... Farklı zihin yeteneklerini ölçen testler arasındaki korelasyonun tam olmayışını bu “s” faktörü ile açıklamıştır. Her türlü zihin etkinliğinde rol oynayan genel bir zihni enerji... Beynin problem çözmede kullandığı elektrokimyasal bir enerji... Her etkinlik türü için “g” ve “s” farklı” düzeydedir. Müzikte “g”nin “s” ye oranı 1/4 ise; klasik kültürü anlamada 15/1 dir.

13 Spearman’a göre zekayı ölçmek “g”yi ölçmektir.
Kendi yaşantılarını anlamak İki nesne veya kavram arasındaki benzerlik-farklılıkları görmek Benzer ilişkileri bulmak, iki şey arasındaki ilişkiyi bulmak ve bunu başka iki şey arasında da kurabilmek

14 ZEKA THORNDIKE MEKANİK SOSYAL SOYUT(ABSTRACT)
Öğrencilerin duyumları ayırt edebilme derecesi ile öğretmenleri tarafından değerlendirilen zeka düzeyleri arasındaki ilişki zayıf= zeka duyum keskinliğinden öte bir güç Zeka birbirinden bağımsız ve çok sayıda değişik faktörden oluşmuştur. sözcük ve sayı cinsinden sembolleri kullanarak akıl yürütme (sözcük anlamı, aritmetik akıl yürütme, kavrama, ilişkiler görsel algılama) SOYUT(ABSTRACT) ZEKA MEKANİK Çeşitli alet ve makinelerin işleyişini anlama ve kullanabilme SOSYAL İnsanları anlama ve onlarla başarılı ilişkiler kurabilme

15 Güçlük derecesi aynı fakat içerik yönünden farklı işleri yapabilme HIZ
Zekanın düzey, genişlik ve hız olma üzere üç yönü vardır ve bunlardan yalnız biri bilinerek zekanın tanımlanması doğru değildir. DÜZEY Zekanın yapabileceği işlerin zorluk derecesidir. GENİŞLİK Güçlük derecesi aynı fakat içerik yönünden farklı işleri yapabilme HIZ İnsanların belirli güçlük ve genişlikteki işleri yapabilmesi için farklı zamana gereksinim duyması Zeka alanı Zekayı belirlemek demek hız faktörünü göz önünde tutarak zeka alanını saptamak demektir.

16 THURSTONE “GRUP FAKTÖR”
Zihinsel etkinliği gerekli kılan işler gruplanabilir. Sayısal Sözel Uzaysal Sözcük akıcılığı(belirli sürede çok sözcük) Akıl yürütme (tümevarım-tümdengelim) Anlamsız belleme(çabuk belleme) Algısal(şekil farklılık) “Temel Yetenekler Testi” (5-7 / 7-11/ yaş)

17 GUILFORD “ÇOK FAKTÖR, ZİHNİN YAPISI”
Zihin birbirinden bağımsız faktörlerden meydana gelir. Birey her zihni etkinlik alanında aynı derecede başarılı olmayabilir. Her zihni etkinlik içerik, işlem ve ürün olmak üzere üç yönlüdür. İÇERİK İŞLEM ÜRÜN Şekilsel Sembolik Anlamsal Davranışsal Biliş Bellek Alışılmamış düşünme Alışılagelmiş düşünme Değerlendirme Birimler Sınıflar ilişkiler Sistemler Dönüşümler Doğurgular

18

19 CATTELL “kristal(billurlaşmış) ve akıcı zeka”
Zeka göreceli ilişkili iki bileşenden oluşmuştur. Kristalize (Billurlaşmış) Akıcı (akışkan) >>>Bireyin kazandığı ve öğrendiği becerileri ve yetenekleri kapsamaktadır. (öğrenme ve yaşantılar sonucu oluşmuş bilişsel başarımdır. >eğitim ve kültürel yapıya bağlı Temel yetenekler testi (Thurstone) Ayrıştırıcı yetenekler testi (Bennet) >>>Yeni ortamlara uyum sağlama, bunun için algılama, kavrama, kavramları sınıflandırma, ilişkileri bulma ve kullanma, akıl yürütme becerisi Özetle karmaşık ilişkilerin farkına varabilme ve problemleri çözme becerisidir. >Spearman’ın “g” si Kültüre yansız testi (Cattell) İlerlemeli matrisler testi (Raven)

20 STERNBERG “Üçlü Zeka” Pratik Yaratıcı Zeka Zeka BAŞARILI ZEKA
Farklı ortam, bağlam ve uyaranlara uyumu ve uyaranların gereksinimi doğrultusunda değiştirilmesi Bilinenlerden yararlanarak yeni bir ürün ortaya koymak Analitik Zeka Bireylerin hayatta karşılaştıkları benzer problemleri çözebilmeleri için gerekli olan beceriler (bilgi edinme, performans, bilişötesi

21 STERNBERG

22 GARDNER “çoklu zeka”

23 Çoklu zeka kuramı; zekanın tek bir boyutta olmadığını, aksine her bireyin farklı derecelerde, çeşitli zekalara sahip olduğunu öne sürer. Bu kuramın temel ilkelerini yaratıcı biçimde kullanıp, her öğrencinin bireysel farklılıklarına değer veren ve bunları güçlendiren programlar hazırlayabilmeleri için olanak sağlar.

24 Gardner’a göre; “ bütün çocuklar bu zekâ türlerine çeşitli düzeylerde sahip olarak doğarlar, bu zekâ türlerinden bazılarına daha çok eğilimleri olabilir.” Zekâ türleri çeşitli yöntemlerle geliştirilebilir.

25 Zekanın gelişiminde destekleyici ve engelleyici çevresel etkenler :
Gardner’ e göre, Zekanın gelişiminde destekleyici ve engelleyici çevresel etkenler : 1-Kaynaklara ulaşım şansı :  Aile çok fakirse çocuk keman, piyano gibi müzikal zekayı geliştirebilecek enstrümanlara ulaşamadığından bu zekanın güçlenmesi, gelişmesi zorlaşabilir. 2-Tarihsel, kültürel faktörler : Okulda matematik ve fen’e dayalı programlar önemseniyorsa, öğrencinin mantık, matematik zekası gelişebilir. 3- Coğrafi faktörler : Köyde yetişmiş bir çocuk apartmanda büyümüş bir çocuğa oranla bedensel zekasını daha çok geliştirebilir. 4-Ailesel faktörler : Ressam olmak isteyen bir çocuğun ailesi avukat olmasını istiyorsa çocuğun dil zekası desteklenecektir. 5-Durumsal faktörler : Kalabalık bir ailede büyümüş ve kalabalık bir ailede yaşayan bireyler doğalarında sosyallik olmadıkça kendilerini geliştirmek için daha az zamana sahip olurlar.

26 Peki ya siz?

27 Doğa Zekası ZEKA ÇEŞİTLERİ Genel Özellikleri Öğrenme Yolları
İlgi Duydukları Meslekler Sözel Zeka Dilini etkili olarak kullanabilir. Söyleyerek, dinleyerek, okuyarak ve görerek öğrenir. Yazar, Şair, Öğretmen, Gazeteci, Politikacı, Avukat, Komedyen. Mantık – Matematiksel Zeka Sayılarla çalışmayı sever. Neden-sonuç ilişkisi kurarak yorumlamayı sever. Sınıflayarak, sıralayarak ve soyutlayarak öğrenirler. Bilim İnsanı, Mühendis, Matematikçi, Ekonomist , Muhasebeci, Bilgisayar Programcısı, Yargıç. Görsel (Uzamsal) Zeka Haritaları, çizelgeleri, filmleri kolay okurlar, anlarlar. Görselleştirme (resim, film, sunu-slayt- vb..)  ve hayal kurarak öğrenirler. Ressam, Fotoğrafçı, Mühendis, Mimar, Gezgin. Müziksel (Ritmik) Zeka Melodileri, sesleri ve ritimleri severler. Müzik eşliğinde, ritim ve melodiyle  öğrenirler. Şarkıcı, Besteci, Müzik Öğretmeni, Tiyatrocu. Bedensel (Kinestetik) Zeka Vücudunu ve ellerini ustalıkla kullanarak anlatmayı severler. Dokunarak, yaparak ve hareket ederek öğrenirler. Atlet, Dansçı, Aktör, Balerin, Balet, Pandomimci, Cerrah. Kişiler Arası (Sosyal) Zeka Çevresiyle ilişki kurmayı, işbirliği yapmayı ve empatiyi sever. Paylaşarak,  çevresindeki-lerle işbirliği yaparak ve karşılaştırarak öğrenirler Öğretmen, Psikolojik danışman, Psikolog,, Politikacı, Doktor, İşadamı. Kişisel (İçsel) Zeka Kendi duygu ve düşüncele-rinin, yeterliklerinin farkına varabilmedir. Kendi başlarına, kendi hızında, kişisel becerilerini kullanarak öğrenirler.  Kendi başlarına çalışmayı, başarmayı severler.  Sanatçı, Din Adamı, Sosyal Hizmet Uzmanı, Psikoterapist Doğa  Zekası Doğal kaynaklara ve çevreye ilgisi yüksektir. Bitki ve hayvanları tanır ve ilgilenir. Araştırarak, gözlem yaparak, çevreyi, olayları gözlemleyip inceleyerek öğrenirler. Ziraat Mühendisi, Arkeolog, Meteorolog, Biyolog, Zoolog, Çevre Bilimci.

28

29 ZEKA TESTLERİ

30 İyi bir testte bulunması gereken özellikler
Güvenirlilik: Ölçme aracının ölçmek istediği özelliği hatasız olarak ölçebilme derecesidir. Birbiri ardına yapılan denemelerden aynı sonucun elde edilmesidir.

31 İyi bir testte bulunması gereken özellikler
Geçerlilik: Ölçme aracının ölçmek istediği özelliği başka değişkenlerle karıştırmadan ölçebilme özelliğidir. Ölçme aracının ölçme amacına hizmet etme düzeyidir. Geçerlilik, güvenirliliği de kapsar.

32 İyi bir testte bulunması gereken özellikler
Geçerli olmayan bir aracı güvenilir biçimde ölçme yapsa bile pratikte önem arz etmez. Zeka ve yetenek testlerini PSİKOMETRİ olarak adlandırılan bilim dalı geliştirir.

33 Zeka ve yeteneklerin ölçülmesinde kullanılan standart araçlar
Bireysel zeka testleri Grup zeka testleri Alexander pratik yetenek testi Stanford-Binet zeka testi Wechsler çocuklar için zeka ölçeği_R Porteus labirentleri testi Goodenough-Harris adam çizme testi Cattell zeka testi 2A ve 2B İlerlemeli matrisler testi Thurstone temel kabiliyetler testi Ayrıştırıcı yetenek testleri Genel yetenek test bataryası

34 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ
1905 yılında Alfred Binet ve Theophile Simon birlikte ilk zeka testini geliştirmiştir. Paris ilkokullarında başarısız kalan öğrenciler arasında zekâca geri olanlar ile zekâca normal olup olumsuz çevresel etmenlerden dolayı başarısız kalanları ayırt etmek için meydana getirilmiştir.

35 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ
Binet- Simon testi olarak anılan bu test daha sonra Stanford Üni. ‘den Terman ve Merill tarafından A.B.D’ye uyarlanıp geliştirildikten sonra Stanford-Binet adı ile kullanılmaya başlanmıştır. Terman yaptığı uyarlamasında Binet’in zihinsel yaş kavramını korumuştur. Her test maddesi çocukların büyük bir çoğunluğunun geçtiği yaş düzeylerine göre derecelendirilmiştir.

36 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ
IQ zeka bölümüdür. Zekayı zihinsel yaşın kronolojik yaşa oranı olarak ifade eder. IQ=ZY(zeka yaşı)/KY(kronolojik yaş)x100 Formülünü kullanarak hesaplanan IQ’da 100 çarpan olarak kullanılmıştır. Bu durumda ZY KY’ye eşit olduğu durumlarda IQ da 100 olacaktır.

37 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ
Testin Türkçe’ye uyarlamasını Şermin (1972) tarafından yapılmıştır yaş çocuklarının zekasını ölçmek üzere uyarlanan ve bireysel olarak uygulanan test, sözcük, sayı ve şekillerle hazırlanmış soruların yanında elle yapılacak işlemlerle, çözülecek problemlerden oluşmakta ve tek puan vermektedir.

38 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ
Stanford-Binet testinin son sürümü 1985 yılında yayınlanmıştır. Etnik gruplar ya da cinsiyetlere ilişkin yanlılık taşıdığı düşünülen maddeler yansız maddelerle değiştirilmiştir. Zihinsel açıdan geri ya da üstün olanlarla özel öğrenme güçlüğü bulunanları ayırt etmeye yarayan maddeler eklenmiştir. 

39 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ
Stanford-Binet testinin 15 farklı alt testi zekanın göstergeleri kabul edilen dört tür zihinsel yeteneği ölçecek şekilde düzenlenmiştir: Sözel yargılama, soyut/görsel yargılama, niceliksel yargılama ve kısa süreli bellek. Stanford-Binet testi bir sınıf dolusu öğreniciye kolayca uygulanabilen bir test değildir. Her test uzman kişiler tarafından bireysel olarak uygulanır

40 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ ÖRNEK MADDELER
SÖZEL AKIL YÜRÜTME Sözcükler «Lira» ya da «Zarf» gibi sözcükleri tanımlamak. Kavrama «İnsanlar nereden yiyecek satın alırlar» ce «İnsanlar neden saçlarını tararlar» gibi soruları yanıtlamak. Anlamsızlıklar Bir resimde yer alan «gölün üzerinde bisiklete binen kız ya da saçını tarayan saçsız adam» gibi komik özellikleri saptamak Sözel ilişkiler Bir sıra içinde ilk üç parçanın benzerliğini ve dördüncüsüyle olan farklarını söylemek. Eşarp, kravat, fular, gömlek

41 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ ÖRNEK MADDELER
Sayısal akıl yürütme Sayısal İki benekli bir zar ile dört benekli bir zarın bileşimine eşit olduğu için altı benekli bir zarı seçme gibi basit aritmetik görevleri yerine getirme. Sayı .dizileri Aşağıdaki örnektekine benzer bir dizideki sıradaki iki sayıyı bulmak. …. ….. Eşitlik oluşturmak Aşağıdaki diziden hareketle bir eşitlik oluşturmak 235+=..(doğru yanıt 2+3=5 olacaktır)

42 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ ÖRNEK MADDELER
Soyut görsel akıl yürütme Örüntü analizi Küplerle tek bir tasarımı benzeştirmek Kopyalama İki köşegenle kesişen bir dikdörtgen gibi geometrik bir şekil kopyalamak.

43 STANDFORD BINET ZEKA TESTİ ÖRNEK MADDELER
Kısa süreli bellek Boncuk belleği Bir rafa dizilmiş farklı biçimlerdeki boncuklar gösterilir ve rafın üzerine gerçek boncukların dizilme istenir. Cümle belleği «uyuma zamanı» «Ken annesinin doğum için bir resim yaptı» gibi cümleleri söyledikten sonra tekrarlamak. Sayı belleği gibi sayı dizisini söyledikten sonra tekrarlamak. Nesne belleği Saat ve Fil gibi nesnelerin resmi gösterilir ve bu nesnelerin otobüs, palyaço, fil, yumurta ve saat gibi nesneleri de kapsayan bir resim içinde görünecekleri doğru sıranın tespit edilmesi istenir.

44 Wechsler Çocuklar için Zeka ölçeği-R (WISC-R)

45 Wechsler Çocuklar için Zeka ölçeği-R (WISC-R)
Wechsler tarafından 1949 yılında geliştirilen ölçek Savaşır ve Şahin (1994) tarafından güvenirlilik ve geçerlilik çalışmaları ile Türkçe’ye uyarlanmıştır. Test biri sözel diğeri performans olan iki ayrı bölümden oluşmaktadır. A) SÖZEL 1- Genel Bilgi; Çocuğun doğal çevre, okul çevresi ve kültürel ortamından ne kadar bilgi aldığıyla ilgili ve bilgi düzeyini gösteren bir alt testtir. 2- Benzerlikler; Çocuğun iki şey arasında benzerlik kurarken soyutlama ve genelleme yapıp yapamadığını, ayrıca bunu doğru ifade edip edemediğini gösteren bir alt testtir.

46 Wechsler Çocuklar için Zeka ölçeği-R (WISC-R)
3- Aritmetik; Dikkati bir probleme yönlendirebilme ve öğrenme yeteneğini gösteren, zaman sınırlaması olan bir alt testtir. 4- Sözcük Dağarcığı; Çocuğun bildiği sözcük sayısını ve ifade becerisini gösteren bir alt testtir. 5- Yargılama; Muhakeme, akıl yürütme, duygusal ve mantıksal olgunluk düzeyini gösteren bir alt testtir. 6- Sayı Dizisi; Çocuğun işitsel uyaranları anımsama gücünü gösteren bir alt testtir.

47 Wechsler Çocuklar için Zeka ölçeği-R (WISC-R)
B) Performans 1-Resim Tamamlama; Dikkati görsel uyaranlara yoğunlaştırabilmeyle ilgili bir alt testtir. Çocuktan resimde eksik olan detayları ayırt etmesi istenir. 2-Resim Düzenleme; Olaylar dizisini algılama, neden- sonuç ilişkisi kurabilme, muhakeme gücüyle ilgili bir alt testtir. 3-Küplerle Desen; Görsel–hareketsel–mekansal koordinasyonla, parçalar arası ilişkide bütüne giderken ön tahmin yeteneğiyle ilgili bir alt testtir.

48 Wechsler Çocuklar için Zeka ölçeği-R (WISC-R)
4-Parça Birleştirme; Görsel- hareketsel koordinasyonla, parça–bütün ilişkisini kavramayla ilgilidir. 5-Şifre; Çalışma hızı, görsel hareketsel koordinasyon, sıraya koyma, psikomotor hız, görsel uyaranları anımsama ve konsantrasyon yeteneği ile ilgili bir alt testtir. 6-Labirentler; El-göz koordinasyonu, figür-zemin algısıyla ilgili bir alt testtir.

49 Wechsler Çocuklar için Zeka ölçeği-R (WISC-R)
WISC-IV, zihinsel yetersizliği olan çocukları tanımlamada en yaygın olarak kullanılan ölçektir. Bu test bireysel olarak uygulanan bir testtir. Uygulaması 1 – 1,5 saat sürmektedir. Her alt testin soruları test yönergesine uygun bir şekilde çocuğa yöneltilir ve çocuktan sorulan soruları yanıtlaması istenir.

50 Goodenough-Harris İnsan Resmi Çizme Testi

51 Goodenough Zekâ Testi Nasıl uygulanır?
Çizime dayalı bir testtir. Çocuktan bir insan resmi yapması istenir. Çocuk resmi kendi kendisi için çizer. Sonra resimde görülen yanılgılara ve resmin yapılış biçimine göre Goodenough Zekâ Testi’nde belirlenen kriterler doğrultusunda resmin her bir kısmı için puan verilir. Sonra bu puanlar toplanarak toplam puanın karşılığı olan zekâ yaşı bulunur.

52 Goodenough-Harris İnsan Resmi Çizme Testi Hesaplama
Goodenough Zekâ Testi, 4-14 yaş arasındaki çocuklara uygulanan genel bir zeka testidir.   Bu yaşların dışında kullanıldığında doğru sonucu vermez. Bu yüzden daha küçük ya da daha büyük yaşlardaki bireylere uygulanması doğru değildir

53 “Duygusal zeka” bireylerin duygularıyla başa çıkma becerisi
“Bireyin kendisinin ve diğerlerinin hislerini ve duygularını izleme, bunlar arasında ayrım yapma, bu bilgiyi düşünce ve eylemlerinde kullanma becerisini içeren, sosyal zekanın bir alt kümesidir” Peter Salovey ve John Mayer(1990) “IQ sizi işe aldırır ancak sizi terfi ettiren EQ'dur.“ Nancy Gibbs

54 Zeka ve Yetenek farklı zihinsel güç mü?
Binet ve Wechsler’e göre ölçülmesi amaçlanan güç ZEKA Thurstone, Bennett’e göre YETENEK >>>Yetenek; belirli bir tür ya da birbirine benzer bir grup işte başarı için gerekli ve doğuştan getirilen gizilgücün eğitimle belirli bir düzeyde gerçekleştirilmiş durum Herhangi bir davranışı öğrenebilmek için doğuştan sahip olunan gizilgücün çevre ile etkileşimi sonucu geliştirilmiş ve yeni öğrenmeler için hazır hale getirilmiş kısmı

55 Zeka ve yeteneğin tanımlamaları bir bütün olarak değerlendirdiğinde;
Birçok yazara göre bir değil bir çok zeka çeşidi vardır Bazı yazarlara göre zeka salt soyut kavramları öğrenme ve problem çözme gücü olarak tanımlanmasına karşılık, bazılarının algı, bellek gibi daha alt düzeyde zihinsel; bazılarının psikomotor, hatta bazılarının duyuşsal becerileri de zeka türü içinde düşündükleri, Çoklu zeka anlayışının benimsenmesi durumunda bile her türlü işte başarı için ortak zihin gücünün yani “g”nin varlığı pek çok araştırmacı tarafından kabul edilmektedir.

56 Zeka/ yetenek gelişimi etkileyen etmenler
Çevre Biyolojik etmenler Sosyo-ekonomik düzey Kültürlerarası karşılaştırmalar Cinsiyet farklılıkları Koruyucu aile ve yurt bakımı

57 Çevre

58 !!! Biyolojik etmenler Sadece okuyun dİye
DEVLET (Platon) “Bu toplumun birer parçası olan sizler, diyeceğim, birbirinizin kardeşisiniz. Ama sizi yaratan Tanrı, aranızdan önder olarak yarattıklarının mayasına altın katmıştır. Onlar bunun için baş tacı olurlar. Yardımcı olarak yarattıklarının mayasına gümüş, çiftçiler ve öbür işçilerin mayasına da demir ve tunç katmıştır. Aramızda bir hamur birliği olduğuna göre sizden doğan çocuklarda herhalde size benzeyecektir. Ama arada bir, altından gümüş, gümüşten de altın doğduğu olabilir. Bunun için Tanrı, her şeyden önce önderlere, doğan çocuklara iyi bekçilik etmelerini, içlerine bu madenlerden hangilerinin katılmış olduğunu dikkatle araştırmalarını buyurmuştur. Kendi çocukları tunçla, ya da demirle katışık doğmuşlarsa hiç acımayıp, hamurlarına uygun işlere koyacak onları; çiftçi, ya da işçi yapacak. Çiftçi ve işçi çocukları arasından mayaları altın ve gümüşle katışık doğanlar olursa, onları gözetecek kimini önderliğe kimini bekçiliğe yükseltecek; çünkü mayasında demir ya da tunç katışık olanların önderlik edeceği gün şehrin yok olacağını Tanrı buyurmuştur.” (Platon, 2006:111). !!! Sadece okuyun dİye

59 Sosyo-ekonomik düzey Çevredeki uyarıcı zengin
Eğitim olanakları, eğitim alabilme durumu

60 Kültürlerarası karşılaştırmalar
Bu testleri kim geliştiriyor? Zambia& İngiliz (kil, tel ve kağıt-kalem)

61 Cinsiyet farklılıkları
Kadın Erkek Daha erken yaşta konuşma Sözcükleri düzgün telaffuz Basit aritmetik Ayrıntıyı algılama El-göz koordinasyonu Şekil algısı Aritmetik akıl yürütme Problem çözme Mekanik ilişkileri görebilme Sayısal düşünme Uzaysal ilişkiler Sözcüklerle akıl yürütme bilgisi fark yok

62 Koruyucu aile ve yurt bakımı
Ekonomik /Güven-sevgi Çocukların bedensel ve zihinsel gelişimi, yoksunluğun süresine ve derecesine bağlı geriler.