Üretim ve Hizmet Sistemleri Temel Kavramlar

... konulu sunumlar: "Üretim ve Hizmet Sistemleri Temel Kavramlar"— Sunum transkripti:

1 Üretim ve Hizmet Sistemleri Temel Kavramlar
Endüstri Mühendisliğine Giriş Üretim ve Hizmet Sistemleri Temel Kavramlar Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

2 Bu haftayı tamamladıktan sonra;
Amaçlarımız Bu haftayı tamamladıktan sonra; Üretim ve İmalat kavramlarının tanımını yapabilecek, Üretim sisteminin tanımını yapabilecek, Üretim sistemlerini çeşitli özelliklerine göre sınıflandırabilecek,

3 Bu haftayı tamamladıktan sonra;
Amaçlarımız Bu haftayı tamamladıktan sonra; Üretim ve Hizmet sistemlerinin farklarını açıklayabilecek, İmalat Mühendisliği, Süreç Mühendisliği tanımı yapabilecek Temel Endüstriyel süreçleri öğreneceksiniz.

4 Üretim nedir? Üretim: işgücü, sermaye, hammaddenin bir araya gelmesi ve bunlara organizasyonunda katılmasıyla oluşan mal ve hizmet olarak tanımlanabilir.

5 Sistem nedir? Girdi İşlem Çıktı Geri Besleme

6 Üretim Sistemi Girdi Çıktı Dönüşüm Alt Sistemi Geri Besleme Malzeme
İşçilik Makine Yönetim Sermaye Enerji … Çıktı Mal Hizmet Dönüşüm Alt Sistemi Geri Besleme

7 Üretim Sistemlerinin Girdileri
Dışsal Yasalar, ekonomik durum, sosyal yapı, teknoloji Pazar Rekabet, müşteri istekleri, ürün bilgisi Birincil Kaynaklar Malzeme, iş gücü, sermaye, makine, bilgi, yönetim, hammadde Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

8 Dönüşüm Alt sistemi Fiziksel (Üretim / imalat)
Bölgesel Hizmetler (Taşıma) Değişim Hizmetleri (Perakendecilik) Stok Hizmetleri (Depolama) Diğer Özel Hizmetler (Sigorta) Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

9 Bir Üretim Sisteminin Çıktıları
Direkt Ürün (mal) Hizmet İndirekt Atık Kirlilik Teknolojik gelişim Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

10 Imalat nedir? "manufacture",
latince kökenli manus (el) ve factum (yapmak) Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

11 Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması

12 Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması
Farklı şekillerde sınıflandırmalar yapılmıştır. Bunlardan bazıları; Üretim yöntemlerine ve temel girdiye göre, Üretilen ürünün özelliğine göre, Yerleşim şekline göre Üretim sürecine göre sayılabilir.

13 Üretim Yöntemlerine ve Temel Girdiye Göre
Birincil üretim Analitik üretim Sentetik üretim Fabrikasyon üretim Montaj üretimi Üretim Yöntemlerine ve Temel Girdiye Göre

14 Üretilen ürünün özelliğine göre
Demir-Çelik üretimi, Kömür üretimi, Takım tezgahları üretimi, Kimyasal maddeler üretimi, Elektriksel araç gereç üretimi, Elektronik mamuller üretimi, Tekstil mamulleri üretimi.

15 Yerleşim şekline göre Atölye tipi yerleşim,
Ürüne / prosese göre yerleşim Sabit pozisyonlu yerleşim Hücresel tip yerleşim

16 Üretim süreçlerine göre
Proje tipi üretim Atölye tipi üretim Tekrarlı tip üretim Hat tipi üretim Sürekli üretim sistemleri Kitle üretimi Akış hattı üretimi

17 Proje tipi üretim Ürünler genellikle benzersizdir,
Tasarım süreci siparişin alınmasından sonra başlar, Üretim süreleri uzundur, Ürünler büyük ve karmaşıktır bu nedenle malzeme ve tezgahlar ürüne doğru hareket eder.

18 Atölye tipi üretim Üretim hacmi düşüktür, Ürün çeşitliliği yüksektir,

19 Tekrarlı tipi üretim Ürünlere olan talep tekrar eden yapıdadır.
Hazır tasarımlar üzerinden üretim yapılır. Üretim hacmi önceki 2 üretim tipine göre daha yüksektir.

20 Hat tipi üretim Üretim hacmi yüksek, ürün çeşitliliği azdır.
Son ürün stokları tutulur

21 Sürekli üretim sistemleri
Kitle üretimi Akış hattı üretimi

22 Sıra sizde Toyota Auris Apollon uzay mekiği SAUEND boya Sınıf sırası
Aşağıdaki ürünleri sınıflandırın Toyota Auris Apollon uzay mekiği SAUEND boya Sınıf sırası Bilgisayar ana kartı Buzdolabı Otomobil lastiği Özel metal raf

23 Üretim stratejileri Stoğa üretim / make-to-stock
Siparişe üretim / make-to-order Siparişe mühendislik-tasarım / engineer-to-order Siparişe montaj / assembly-to-order

24 Stoğa Üretim Ürünlere olan talep tahmin edilebilirdir.
Müşteri bekleme süresi çok küçük hatta çoğu zaman sıfırdır. Tamamlamış ürün stokları tutulur. Siparişler stoktan karşılanır.

25 Siparişe Üretim Üretim sipariş alınmadan başlamaz.
Genellikle standart bileşenler kullanılır. Ürün tasarım süresi kısadır. Envanter hammadde olarak tutulur.

26 Siparişe mühendislik - tasarım
Sipariş alınmadan üretim başlamaz. Ürün müşteri isteklerine göre özel tasarıma sahiptir. Ürün temin süresi uzundur Gerekli olan malzemeler sipariş alındıktan sonra yapılan tasarım sonrası satın alınmaktadır

27 Siparişe montaj Ürünün değişik seçenekleri mevcuttur.
Ürünlere olan talep tahmin edilebilir. Hazır ve daha önceden hazırlamış tasarımlara göre üretim gerçekleştirilir. Sadece müşteri isteklerine göre montaj yapılmaktadır. Gerekli malzemeler standart bileşenler olarak stoklarda tutulur.

28 Hizmet Üreten Sistemler
Üretim yönetimi teknikleri açısından ürün ve hizmet üretimi arasında fark yoktur. Ancak farklı özellikler taşıdıkları için yönetim için gereken bilginin toplanması ve işlenmesi bazen çok farklı olabilir.

29 Hizmet Sistemlerinin Gelişimi
Hizmet sistemlerinin ortaya çıkmasında II. Dünya Savaşı sonrası belirgin bir artış oldu. Bugün, Amerika’daki işgücünün üçte ikisinden fazlası hizmet sektöründe çalışıyor. Amerikan GSMH’nın yaklaşık üçte ikisini hizmet sektörü sağlamaktadır.

30 Hizmet Sistemlerinin Gelişimi
Servis sektöründe büyük miktarda ticaret fazlası vardır. . Ofis işçisi için yapılan yatırım, mevcut durumda fabrika işçisi için yapılan yatırımı aşmıştır. Dolayısıyla servis sistemleri yönetimine giderek büyüyen bir ihtiyaç vardır.

31 Imalat Mühendisliği Bir ürünün üretim sürecinin tasarımı olarak tanımlanabilir. Üretim veya imalat mühendisliği üretim süreci ile ilgili tüm noktaları içerir. Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

32 Süreç Mühendisliği Ürünün üretiminde kullanılacak sürecin tasarımı ile ilgilenir. Adımları; Ürün yapısı ve spesifikasyonların tanımlanması, Bütün bileşenlerin imal edilebilirliğinin değerlendirilmesi, Bileşen imalatı için yeterli kabiliyete sahip süreçlerin listelenmesi, Alternatif süreç maliyetlerinin değerlendirilmesi, İşlem süreçlerinin belirlenmesi, Sürecin dokümante edilmesi Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

33 Endüstriyel Süreçler Rafinasyon ve Alaşımlandırma Döküm
Metal şekil verme Sıcak şekil verme Soğuk şekil verme Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

34 Endüstriyel Süreçler Metal Kesme / Talaş Kaldırma Makasla kesme
Tornalama Delme Şekil verme ve planyalama Frezeleme Broşlama Testereleme Taşlama Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

35 Endüstriyel Süreçler Kaynak Elektrik ark kaynağı Direnç kaynağı
Kiriş kaynağı Thermit kaynağı Basınç kaynağı Gaz kaynağı Pirinç kaynağı ve lehimleme Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.

36 Endüstriyel Süreçler Montaj Yapıştırma Perçinleme Vidalama
Baskılı Montaj vb. Bitirme Honlama Lepleme Kaplama Yüzey temizleme vb. Ürün tasarımı ve dokümantasyonunu, malzeme seçimini, planlamayı, üretimi, kalite güvenceyi, yönetimi ve ürünlerin pazarlamasını içeren ve karşılıklı ilişkileri olan faaliyetler toplamıdır.