Vulva-Vagen Patolojisi

... konulu sunumlar: "Vulva-Vagen Patolojisi"— Sunum transkripti:

1 Vulva-Vagen Patolojisi
Dr. Hatice ÖZER

2 Vulva ve vagen hastalıklarının patolojisini öğrenmek
Amaç Vulva ve vagen hastalıklarının patolojisini öğrenmek

3 Öğrenim Hedefleri-I Vulvanın;
Konjenital anomalileri, iltihabi hastalıkları ve kistleri Vulvar distrofiler İntraepitelyal neoplazmları ve Paget hastalığı Malign tümörleri

4 Öğrenim Hedefleri-II Vagenin;
Konjenital anomalileri, iltihabi hastalıkları ve kistleri Vaginal adenozis Benign tümörleri İntraepitelyal neoplazmları Malign tümörleri

5

6 Vulvanın bölümleri Mons pubis Klitoris Labium majör ve minör
Vulvar vestibül Uretral meatus Himen

7 Vulva histolojisi Labium majör; Keratinize ÇKYE
Labium Minör; Nonkeratinize ÇKYE Deri ekleri yok Bartolin Glandı; Majör vestibüler gland Mukus üreten kolumnar hücre Transisyonel epitelle döşeli duktusu Minör Vestibüler gland; Skene veya peri üretral gland

8 Vulvanın Konjenital Anomalileri-I
Vulva duplikasyonu Vulva aplazisi ekstrofia vezikalis ile birliktedir Vulva hipoplazisi labium major ve minörler gelişmemiş, klitoris küçük Vulva atrezisi labiumların tam füzyonu sonucu

9 Vulvanın Konjenital Anomalileri-II
Klitoris aplazisi Klitoris hiperplazisi hormonal bozukluklar, androjenik virilan tümörler Himen imperforatus Ektopik Meme Dokusu Aksiller süt çizgisinin bu bölgeye uzantısı sonucu Patolojik ve fizyolojik değişikliklere duyarlı. Fibroadenom, Kanser ob. Papiller hidradenomun kaynağı ob.

10 Vulvanın İltihabi Hastalıkları (Vulvitis)
Stafilokok ve streptekok ensık etken Nadiren difteri ve tbc Diyabet, anemi, kötü hijyen koşulları yatkınlığı artırır

11 Vulvanın İltihabi Hastalıkları (Vulvitis)
Veneryal hastalıkları Gonokoksik vulvitis Lenfogranuloma venerum Granuloma inguinale Şankroid Sfiliz Herpes genitalis (HSV-2) Kondiloma aküminata*

12 Granuloma İnguinale Calymmatobakterium Granulomatosis
Gr(-) hareketsiz kapsüllü basil Papül, sonrasında ülser, satellit lezyonlar ve bölgesel lenfadenoati Histolojik olarak; Ülser yüzeyinde PMNL, derinde lenfoplazmohistiyositer infiltrasyon Mikroabseler Histiyosit sitoplazmasında Donovan Cismi* görülür H&E, Giemsa,Wartin Starry ile görülür

13 Lenfogranuloma Veneryum
Chlamidyalarla olan veneryal hastalık Ağrısız, kalkık kenarlı deri ülserleri, lenf damarlarındaki tıkanıklığa bağlı lenf ödem, lenfadenit Histolojik olarak granülomatoz iltihap; Epiteloid hücrelerle çevrili yıldızsı şekilde abseler olur Intradermal deri testi (Frei testi)ile tanı konur.

14 Şankroid Hemophilus ducreyi etken
Bir ya da daha fazla ağrılı, yumuşak ülserler (1-3 cm) ve ağrılı, irinli bölgesel lenfadenopati Histolojide; Ülser yüzeyinde nekroz, altında granülasyon dokusu ve fibrozis

15 Sifiliz Etken spiroket Treponema pallidum Primer sifiliz
Genital blgede ağrısız, sert tabanlı ülser (şankr) Ülser tabanında plazmasiter infiltrasyon ve obliteratif endarterit Sekonder sifiliz Kırmızı deri lekeleri ve yaygın lenfadenopati Yassı, nemli, hafif kabarık lezyonlar (kondiloma lata) Epidermis altında plazmasitik perivaskülit Tersiyer sifiliz Kardiyovasküler ve santral sinir sistemi etkilenir Kc, kemik ve eklemlerde gom denilen lezyonlar

16 Herpes genitalis Tip 2 Herpes simpleks virüsü
Ağrılı, veziküller ve kabarcıklar, odaksal ülserasyon Mikroskopide; Pap yaymalarda homojen intranükleer inklüzyonlar içeren multinükleer epitelyal dev hücreler

17 Kondiloma Akkuminatum
Human Papilloma Virus, tip 6 ve 11 Verrüköz, papiller, bazen yassı (flat) görünümde benign tümörler Perineal ve perianal bölgede ob Histoloji; Fibröz stromaya sahip papiller yapı oluşturan ÇKYE proliferasyonu Epitel hücrelerinde perinükleer vakuolizasyon ve nükleer atipi (koilositoz)

18 Kondiloma Akkumiatum

19

20 HPV skuamöz epitelde replike olur
Virus hayat siklusunu epitelde tamamlar bu nedenle; HPV için tipik olan koilositik değişiklik epitelde izlenir, ‘Viral sitopatik etki’ Spontan regresyon gösterebilir Prekanseröz kabul edilmez Kondilomun sitolojik özellikleri yoksa ‘’Skuamöz Papillom’’ denir

21

22 Vulva Kistleri-I Bartholin kisti Keratinöz kist
Tubulo-alveolar bartolin bezlerinin oblitere olması sonucu Değişici, yassı, tek sıralı kübik epitelle döşeli ob En sık 1/3 alt labium majorde yerleşir Kist içinde berrak mukoid sıvı vardır Abse ve nadiren malignite Keratinöz kist Operasyon, travma, enfeksiyon sonucu Küçük boyutlu, yassı epitelle döşeli kistler Kist içeriği peynirimsi, açık sarı renkte

23 Bartholin kisti

24 Vulva Kistleri-II Müköz kist Mezonefrik kist Nuck kanalı kisti
Vestibül içinde, düzensiz kist duvarı olan küçük kistler Mukus salgılayan tek sıralı prizmatik epitelle döşeli Mezonefrik kist Tek sıralı kübik epitel, epitel altında düz kas içeren ince duvarlı kistler Nuck kanalı kisti Periton inklüzyonlarından köken alır, labium majorde sık Basit kübik epitel Fox-Fordyce Apokrin salgı bezlerinde kaynaklanır Kaşıntılı papüller Dermiste basık kübik epitelle döşeli genişlemiş asinüsler Çevrde iltihabi fibröz doku

25 Non Neoplastik Epitelyal Hastalıklar (vulva distrofileri)
Vulvada opak, beyaz plak benzeri mukozal kalınlaşma, kaşıntılı ve kepeksi görünümdeki heterojen bir grup hastalık Klinikte ‘lökoplaki’ de denir Beyaz plak; Benign, premalign ve malign olayların çoğunda görülür, histopatolojik inceleme gerekir

26 Lökoplaki aşağıdakilerden birini yansıtabilir:
Vitiligo İnflamatuar dermatoz Karsinoma insitu Paget İnvaziv Ca

27 Bu spesifik tanımlara izin vermeyecek epitelyal proliferasyon veya atrofik değişilklikler
‘’vulvar distrofi’’ olarak tanımlanır

28 Vulva Distrofileri Vulvar distrofiler üçe ayrılır:
Atrofik distrofi (Liken Sklerozis) 2. Hiperplazik distrofi (Skuamöz hiperplazi) 3. Mikst distrofi

29 1. Atrofik distrofi Liken Sklerozis,Kraurozis vulva
Postmenopozal ve prepübertal Yaşlılarda vulvar kaşıntının en sık sebebi Patogenezde östrojen yetmezliği, otoimmün, genetik faktörler sorumlu Deri soluk, ince gri parşümen kağıdı gibi Labiumlar atrofiktir, vaginal orifis daralır, lezyon perianal ve kasık bölgesine yayılır

30 1. Atrofik distrofi Liken sklerozis’in histolojisi;
Hiperkeratoz, epidermisde incelme, bazal tabakada hidropik dejenerasyon Deri eklerinde azalma, dermisde yoğun fibröz bağ dokusu,hafif perivasküler mononükleer iltihabi infiltrasyon Yassı hücreli Ca gelişme riski tartışmalı (%1-4 risk olduğu söyleniyor)

31 Atrofik distrofi

32 2. Skuamöz Hiperplazi Kaşıntı ve kronik irritasyon vardır
Genelde kabarık beyaz lezyonlar Mikroskopide; Hiperkeratoz, parakeratoz, akantoz Dermal papillalarda ödem, perivasküler mononükleer iltihabi infiltrasyon Epitel kalın ve mitoz artmıştır Kanser riski tartışmalı Steroid ve antipruritik ajanlarla tedavi edilir

33 Skuamöz hiperplazi

34 Vulvar İntraepitelyal Neoplazi (VIN)
Bowen Hastalığı, Karsinoma in situ, Bowenoid papüllozis, Queyrat eritroplazisi Prekanseröz lezyonlardır Nedenler Virütik veneryal hastalıklar (HSV Tip 2, HPV Tip16) İmmün süpresyon Diyabet P53 mutasyonu Makül, papül, ekzamatoid şekilde tek veya multipl ob

35 VIN Bazal membranı geçmeyen diferansiyasyon bozukluğu, organizasyon polarizasyon kaybı, selüler atipi ve artmış mitotik aktivite ile karakterli Epitel hücre atipisi; Epitelin 1/3 alt kısmında ise….. VIN I Epitelin 2/3 alt kısmında ise….. VIN II Epitelin 2/3’ünden fazlasını veya tüm epiteli tutmuşsa ….. VIN III Spontan regresyon veya Ca’ya ilerleme ob.

36 VIN

37 Vulvanın Paget Hastalığı
Vulvanın in situ adenokarsinomu (nonskuamöz tipte VIN) Labium majör,minör veya perianal bölgede kırmızı kabuklu lezyonlar Postmenopozal kadınlarda Epidermis, deri eki, bartolin gland, anogenital glandlarda primitif intraepitelyal hücrelerden kaynaklanır Ultrastrüktürel; Apokrin,ekrin ve keratinosit diferensiyasyonu gösterir İnvazyon yoksa prognoz iyi

38 Vulvanın Paget Hastalığı
Mikroskopi; Kalınlaşmış epitel içinde tek ya da küçük kümeler halinde; veziküle nüveli, belirgin nükleollü, geniş berrak sitoplazmalı müsin pozitif tümör hücreleri (PAGET hücresi) Sitoplazmalarında PAS-Alsian blue, müsikarmin pozitif mukopolisakkarit Memede görülen Paget’ten farkı; 1. Altta yatan karsinom yok 2. Derinin epidermisi, kıl fol,ter bezine sınırlı

39 Paget Hastalığı

40 Vulvanın Malign Tümörleri
Yassı hücreli karsinom* Verrüköz karsinom* Bazal hücreli karsinom Adenokarsinom Vulva Malign melanomu* Vulva Sarkomları Leiomyosarkom Malign fibröz histiyositom Rabdomyosarkom

41 Yassı Hücreli Karsinom
En sık vulvar malignite (kanserlerin %90’ı) 3/4’ü labium majör ve minör, sonra klitoris Endofitik, ekzofitik ob 2 tip olabilir Yaşlıda HPV ile ilişkisiz Gençlerde HPV ile ilişkili (tip 16 ve 18) HPV ilişkisizler daha kötü prognozlu* Tümör boyutu, stromal invazyon, grade, danar invazyonu, multifokalite lenf nodalarının durumu prognozu etkiler

42

43 Verrüköz Karsinom Yassı hücreli karsinomun özel varyantı
Ekzofitik gelişir Metastaz yapmadığı kabul ediliyor Lokal infiltratif karakterde Lezyon kondiloma akuminataya benzer

44 Verrüköz Karsinom

45 Vulva Malign Melanomu Vulvanın en sık 2. primer malignitesi
Labium minör ve klitoris en sık lokalizasyon Koyu kahverenkli, polipoid veya nodülo-ülseratif görünümde Son derece agresif Erken dömende inguinal lenf noduna metastaz, uzak organ metastazı

46 Malign Melanom

47

48 Vagen Vulvadan uterusa uzanan bir çift mülleryan kanal kökenli tubuler yapıdır Non keratinize ÇKYE ile döşelidir Menstruel siklus boyunca steroid hormonlara duyarlıdır

49 Vagenin Konjenital Anomalileri
Vagina agenezisi Müller kanallarının ürogenital sinüs ile temas edememesi sonucu Solid vagina Vagina kanalı yok, doku bloğu var Vaginada transvers stenoz ve diyafram en sık rastlanılan anomali Çift vagina Müller kanallarının füzyonunun olmaması sonucu

50 Vaginanın İltihabi Hastalıkları (Vaginit)
Vagenin en sık hastalığı iltihaplarıdır Çocuklarda ve genç kadınlarda sık Nedenleri ; N. Gonorrhoeae, Gardnerella vaginalis, Trichomonas vaginalis, Candida en sık etken Chlamidya trachomatis, Mycoplasma hominis, herpes virus tip 2, HPV, stafilokoklar Atrofik vaginit

51 Candida

52 Vagina Kistleri Gardner kanal kisti(Mezonefrik kist)
Wolf kanalı artıklarından gelişir Vajenin anterolateral duvarı boyunca Kübik veya silyalı silindirik epitelle döşelidir, lümeninde sekresyon vardır Müller kanalı kisti Embriyonel artıklardan mg 2 cm, döşeyici epitel endoservikal, endometriyal, silyalı tubal ob Epitelyal inklüzyon kisti En sık görülen kist Arka fornikste 1-2 cm, yassı epitelle döşeli

53 Vaginal Adenozis Vaginal mukozanın parsiyel veya komplet olarak endoservikal tip glandüler epitele dönüşmesidir Klinikte kırmızı granüler leke ve yamalar Mikroskopi; Mukoza altında küçük tübüler gland yapıları Glandları döşeyen epitel, endoservikal, endometrial, tubal tip Skuamöz metaplazi ob

54 Vaginal Adenozis In utero DES kullanımı ile ilişkili;
ilaç mülleryan kanal epitelinin skuamöz epitele dönmesini engeller Berrak hücreli adenokanser öncüsü olması bakımından önemli***

55 Vagenin Benign Tümörleri
Skuamöz papillom Gn multipl Hymene yakın yerleşimli, 1-2mm Santral fibrovasküler koru döşeyen skuamöz epitelin oluşturduğu papiller yapılar Fibroepitelyal polip 1/3 alt yan duvarda, cm Skuamöz epitelle döşeli ödemli fibrovasküler stroma Leiomyom En sık görülen benign mezenkimal tümör Submukozal, cm İyi sınırlı sert kitleler

56 Vaginal İntraepitelyal Neoplazm (VAIN)
Serviks ve vulvaya göre daha nadir Multifokal, asemptomatik beyaz plaklar HPV sorumlu 60 yaş üzerinde mg, en çok 1/3 üst kısımda Prekanseröz, %20’si invaziv Ca’a dönüşür Histolojide; epitel diferansiyasyon ve matürasyon bozukluğu, nükleer anormallikler ve artmış mitotik aktivite VAIN I……Hafif displazi VAIN II…...Orta derece displazi VAIN III…..Ağır displazi/karsinoma in situ

57 VAIN

58 Vagenin Malign Tümörleri
Yassı hücreli Ca** Adenokarsinom* Rabdomyosarkom* Yolk sak Tm Malign Melanom Lenfoma Leiomyosarkom Metastatik

59 Yassı Hücreli Karsinom
Çok nadir, ileri yaşta mg HPV, irritan etkenler, immünsüpresyon Primer vagenin YHK’u demek için; serviks ve vulvada tümörün olmaması gerek Nodüler veya ülseratif görünümde 1/3 üst arka veya lateralde Lokal yayılım; paravaginal konnektif doku, mesane, rektum Lenfatik yayılım; iliak, obturator ve inguinal Hemotojen yayılım; akciğer ve karaciğer

60

61 Adenokarsinom Nadir, Berrak hücreli Ca da denir
Gebeliğinde DES kullanan annelerin kızlarında risk yüksek ( erken yaşta tm mg) DES ilişkisizler endometriozis alanları ve Gartner kanalı artıklarından köken alabilir Ön veya Lateral üst vajende 10 cm ye ulaşabilen ekzofitik kırmızı yumuşak kolay parçalanan polipoid kitleler

62 Adenokarsinom Mikroskopi;
Berrak hücrelerle döşeli tubuler, papiller, solid yapılar Musin yok, hobnail şekilli hücreler

63 Embriyoner Rabdomyosarkom (Sarkoma Botyroides)
Çoçuklarda (1-2y) gözlenen özel bir rabdomyosarkom Ön vajen duvarında Polipoid, üzüm salkımına benzer görünümde Mik; Miksoid stromada undiferansiye yuvarlak, iğsi hücreler vardır, Rabdomyoblastlar görülür Tanı kriteri; Tümör hücrelerinin damar etrafında ve epitel altında yoğunlaşmasıdır (Kambiyum tabakası) Lokal invaziv ve rekürrense eğilimli tm ler Ölüm uzak metastazda çok pelvis içi lokal yayılım ile olur

64 Rabdomyosarkom

65

66 Özet Vulvanın veneryal hastalıkları Vulvanın viral hastalıkları
Lenfogranuloma venerum; granülomatöz bir hastalık Granüloma inguinale; donovan cisimcikleri Sifilizin üç dönemine ait lezyonlar; şankr, kandiloma lata, gom Vulvanın viral hastalıkları Herpes genetalis; intranükleer inklüzyonlar içeren multinükleer dev hücreler Kondiloma akkuminatum; HPV tip 6 ve 11, koilositoz

67 Özet Vulva kistleri; Bartholin ve Nuck kanalı kisti
Vulvar distrofi; nedir?, tipleri Vulvanın prekanseröz lezyonu; VIN I-II-III Vulvanın Paget hastalığı; intraepitelyal adenokarsinom, Paget hücreleri Vulvanın en sık görülen malignitesi; YHK, 2. sık malignitesi malign melanom

68 Özet Vagenin önemli lezyonları iltihaplarıdır;
Trikomonas Gardneralla Kandida Atrofik vaginit Vagina kistleri; Gartner kisti, inklüzyon kisti

69 Özet Vaginal adenozis; DES ile ilişkili bir lezyon, adenokanserlerin öncüsü olması bakımından önemli Vagenin intraepitelyal neoplazmları; VAIN Vagenin en sık görülen malignitesi; YHK Embriyoner rabdomyosarkom; vagenden sarkan üzüm salkımı benzeri kitle ve histolojik kambiyum tabakası

70