FARKINDALIK EĞİTİMİ KIRIKKALE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

... konulu sunumlar: "FARKINDALIK EĞİTİMİ KIRIKKALE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI"— Sunum transkripti:

1 FARKINDALIK EĞİTİMİ KIRIKKALE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI
KAYSERİ SMMM ODASI FARKINDALIK EĞİTİMİ KIRIKKALE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI Ali KARAKUŞ Yeminli Mali Müşavir Hazırlayan; YMM Ali Karakuş

2 VERGİ USUL KANUNUNDA USUL İNCELEMELERİ

3 VERGİ İNCELEMELERİNİN YÜRÜTÜLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLARDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Tam ve sınırlı inceleme ayrımı getirilmiştir. İncelemelere süre sınırlaması getirilmiştir. İnceleme elemanlarının, vergi kanunlarıyla ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenlemesi yasaklanmıştır. Rapor Değerlendirme Komisyonları ihdas edilmiştir ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

4 İNCELEMELERDE SÜRE Tam İnceleme 1 yıl,
Sınırlı İnceleme 6 ay içerisinde bitirilmek durumundadır. İnceleme elemanına, talebi üzerine en fazla 6 ay ek süre verilebilir. Süreler incelemeye başlama tutanağının imzalandığı tarihte işlemeye başlar. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

5 İncelemeler için getirilen süreler, risk analizine dayanan mükellef seçimi, denetim kapasitesinin artırılmasına ilişkin adımlar önümüzdeki süreçte vergi inceleme sayısının ve etkinliğinin artmaya devam etmesi yönündedir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

6 VERGİ İNCELEMESİNİN AMACI
Vergi Usul Kanununun 134. maddesinde vergi incelemesinin amacının “ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır.” Şeklinde tarif edilmiştir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

7 Gelir idaresi Vergi İncelemelerinde
RİSK ANALİZ MODELİNİ benimsemiştir. Risk Analizi: Her türlü bilgi, veri ve istatistiği toplamak suretiyle oluşturulan Risk Analiz Sistemi üzerinden mükelleflerin faaliyetlerinin gruplar ve sektörler itibarıyla analiz edilmesi, mukayeseler yapılması ve bu suretle risk alanlarının tespit edilmesi faaliyetidir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

8 Vergi İncelemesinde Risk Analiz Modeli Verileri
Bilanço – Gelir Tablosu Verileri Kesin Mizan Verileri E-Beyanname Verileri Ba-Bs Bildirimleri Ödeme ve Tahsilat Bildirimleri İlişkili Kişi Bildirim ve Beyanları Denetim Sonuçları Diğer Bildirimler ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

9 Vergi İncelemesinde Risk Analiz Modeli Kriterleri
Muhasebe Hesap Analizleri Yanıltıcı ve Hatalı Değerleme Örtülü Sermaye Analizleri Örtülü Kazanç Analizleri Satışlar Kaynaklı Analizler Gider Fazlalığı Analizleri Yanıltıcı ve Hatalı Beyan Analizleri Karşılaştırmalı Beyan ve Bildirim Analizi ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

10 MALİ TABLOLAR ÜZERİNDE YAPILAN ANALİZLER
Mali tabloların incelenmesinde ilk test edilecek nokta bilanço ve gelir tablosu kalemleri içindeki bağlantılı hesapların birbirini doğrulayıp doğrulamadığıdır. Muhasebe sistemimizde, çift taraflı kayıt esası gereği pek çok hesap birbiriyle bağlantılı çalıştığından bir hesap bakiyesinin değişmesi, aynı mahiyetteki bir hesabın aynı yönde veya tersi mahiyetteki bir hesabın tersi yönde bir değişiklikle sağlanabilir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

11 MALİ TABLOLAR ÜZERİNDE YAPILAN ANALİZLER
Mali tablolarda yer alan iktisadi kıymetlerin değerlerinin gerçeğe uygun değer olarak doğru bir şekilde yer almasını sağlamak gerekir. Bilanço ve Gelir Tablosundaki değerlerin analiz amacı mali tablolarda yer alan kalemlerin doğru dürüst ve gerçeklik derecesi test edilerek vergi kanunlarına göre iktisadi kıymetlerin bilanço ve gelir tablosunda düzenlenme tarihi itibariyle almış olduğu değerlerin doğruluk derecesini belirlemektir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

12 Bilanço ve gelir tablosu üzerinden matrah farkı tespit edilemese de bu mali tablolar doğru analiz edildiğinde inceleme elemanın elinde bir yol haritası görevi görür. Muhasebe hata ve hileleri ile olması gerekenden çok farklı bir şekil alan mali tablolar, dikkatli incelendiğinde denetim elemanını doğrudan sonuca götürecek veriler ortaya koyabilmektedir. Eğitimimizin bu bölümünde bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin incelemelere nasıl yön vereceği üzerinde durulacaktır. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

13 USUL İNCELEMELERİ ÖNCESİ DİKKAT ETMEMİZ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR.

14 ENVANTER KAYITLARI Envanter çıkarmak, bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve ayrıntılı olarak tespit etmektir. Envanter esas itibariyle envanter defterine çıkartılır. Büyük işletmeler envanterlerini listeler halinde de düzenleyebilirler. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

15 Büyük mağazalar ve eczaneler emtia mevcutlarının envanterini üç yılda bir çıkarabilirler.
İşletme Hesabı esasına göre ve serbest meslek kazancı defteri tutanlar emtia envanteri çıkarmak zorundadırlar. İşletme Hesabı esasına göre ve serbest meslek kazancı defteri tutanlar envanterini kapanış kaydından sonraki sayfalara kaydederler. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

16 ENVANTERDE AMORTİSMAN KAYITLARI
Tüm işletmeler için geçerli olan ve üzerinden amortisman ayrılan iktisadi kıymetlerin kayıtları; 1- Envanter defterinin ayrı bir yerinde, 2- Özel bir amortisman defterinde 3- Amortisman Listelerinde detaylı olarak ayrı ayrı gösterilecek şekilde tutulur. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

17 DEĞERLEME Değerleme; Değerleme günündeki işletme envanterine dahil iktisadi kıymetlerin değerlerinin ülke parası cinsinden belirlenmesi işlemidir. İşletmeye alınan ve dönem sonunda işletmede kalan envantere dahil olan bütün iktisadi kıymetler V.U.Kanununun değerleme hükümlerini belirleyen maddelere göre değerlemeye tabi tutulurlar. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

18 Değerleme vergi kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda yapılır.
İktisadi kıymetlerin her biri tek başına ayrı ayrı ele alınarak değerlemeye tabi tutulur. Değerleme işlemine tabi tutulacak olan iktisadi kıymetler; 1-Mevcutlar (varlıklar) 2-Alacaklar 3-Borçlar 4-Diğer iktisadi kıymetler (İşletmeye dahil olanlar) ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

19 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ: Değerleme ölçüleri Vergi Usul Kanununun maddesiyle belirlenmiş 8 farklı değerleme ölçüsüyle tespit edilmektedir. Bir iktisadi kıymet için birden fazla değerleme ölçüsü kullanmak mümkün değildir. Sadece bir değerleme ölçüsü kullanılabilir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

20 HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEME İŞLEMLERİ
TÜRK LİRASI cinsinden olan hazır değerler İTİBARİ DEĞERLE, YABANCI PARA cinsinden olan hazır değerler ise Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen kurlar üzerinden değerlenirler. (Kasadaki yabancı paralar efektif alış değeri ile değerlendirilir.) Yabancı paralar değerlemeye tabi tutulurken oluşan kur farkları kambiyo karları veya zararları olarak gelir hesaplarına yansıtılır. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

21 HAZIR DEĞERLERİN İNCELENMESİ
Dönem sonu kasa bakiyesinin çok büyük meblağlarda olması halinde bu paranın kasada olamayacağı ortaklar tarafından kullanılmış olduğu gerekçesiyle KAR DAĞITIMI sayılarak veya ortakların işletmeden borç olarak çektiği paralar olarak cezalı tarhiyata muhatap olunulabilir. Bu nedenle dönem sonu kasa bakiyesinin işletmenin büyüklüğüne iş hacmine ve kasa işlemlerinin yoğunluğuna uygun bir rakam olması gerekir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

22 HAZIR DEĞERLERİN İNCELENMESİ
Bankalar hesabının envanteri yapılırken öncelikle bankalar hesabı ile ilgili yanlış ve eksik kayıtların düzeltilmesi yapılarak muhasebe kayıtlarının banka ekstreleri ile uyumu sağlanır. Bankalarda bulunan yabancı para mevcutlarının dönem sonunda mutlaka değerleme işlemi yapılarak oluşan kur farklarının ilgili hesaplara alınması gerekir ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

23 HAZIR DEĞERLERİN İNCELENMESİ
Ticari işletmelerinin aktifine kayıtlı mevduat hesapları bulunan mükellefler, bu hesapları dolayısıyla vadesinde elde edecekleri faiz gelirinden değerleme gününe kadar oluşan kıst döneme ait kısmı ilgili oldukları dönemde gelir yazmak suretiyle kurum kazançlarına dahil edeceklerdir. Ticari işletmeler aktifine kayıtlı repo hesapları içinde aynı şekilde işlem yapacaklardır. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

24 Menkul kıymetlerin vergi usul kanunu hükümlerine göre değerlenip değerlenmediği, dönem içindeki menkul kıymet hareketlerinin dönem sonu kar zarar durumu ve kayıt dışı menkul kıymetlerin tespiti şeklinde sıralanabilir. Kayıt dışı menkul kıymetlerin tespitinde kasa ve banka hesapları ile çapraz kontrolün yapılması süreci hızlandırır. Hazır değerler toplamının büyük kısmını menkul kıymetlerden oluşması mükellefin esas faaliyet konusu dışındaki işlerle uğraştığı gösterir ve şüphe ile karşılanması gereken bir durumdur. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

25 ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ
Alacakların değerleme ölçüsü Türk Lirası ve döviz cinsinden olan alacaklar için ayrı ayrı değerlenmeye tabi tutulurlar. 1- Türk Lirası cinsinden alacaklar: Türk Lirası cinsinden olan alacakların değerleme ölçüsü Mukayyet yani Kayıtlı değerdir. 2- Yabancı para (Döviz) cinsinden alacaklar: Yabancı para cinsinden olan alacaklar ise Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan Döviz Alış Kuru ile değerlenirler. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

26 ALACAKLARIN İNCELENMESİ
Alacakların (müşteriler hs.) bakiye mutabakatının yapılması gerekir. Bu yazılı olarak, mümkünse ıslak imzalı olarak gerçekleştirilmelidir. Borçların (satıcılarhs.) bakiye mutabakatlarının da aynı şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Ortaklardan olan alacakların adatlandırılarak faiz hesaplanması gerekir Her şeyden önce bilançoda yer alan ticari alacak tutarlarının gelir tablosundaki satışlar toplamı ile uyumlu olması gerekir. Yani alacağın işletme faaliyetiyle ilgili bir alacak olduğundan emin olmak gerekir. Çünkü ticari alacakların kaynağı satışlardır ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

27 YABANCI PARA CİNSİNDEN ALACAKLARDA ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR
Dönem içinde doğan yabancı para cinsinden alacaklar bir ihracat işleminden kaynaklanan alacak ise ortaya çıkan kur farkları 601-Yurtdışı Satışları Hesabına kaydedilir. (Yurtdışı Satışlarını artıran veya azaltan bir işlemdir) Yabancı para cinsinden alacakların sonraki yıllarda ortaya çıkan kur farkları ise kambiyo karları veya kambiyo zararları hesabına kaydedilerek gelir tablosu hesaplarına aktarılır. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

28 ALACAKLARIN DEĞERLEMESİNDE ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR
Alacakların değerlemesi V.U.K. 281 maddesine göre mukayyet değerle değerlenecektir. Alacakların değerlemesinde özellik arz eden hususları sırası ile belirtmekte yarar vardır. 1- Şüpheli Ticari Alacaklar 2- Değersiz Alacaklar 3- Vazgeçilen Alacaklar 4- Reeskont İşlemleri ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

29 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR VE KARŞILIK AYRILMASI
Bir alacağın şüpheli alacak sayılmasını gerektiren hususları sıralamak gerekirse; 1-Ticari ve Zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olması, 2- Bilanço esasına göre defter tutulmalı, 3- Alacak teminatsız olmalı 4- Alacak şüpheli alacak haline gelmiş olmalı ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

30 ALACAKLAR VE ŞÜPHELİ ALACAKLAR KARŞILIĞININ İNCELENMESİ
Şüpheli Alacak karşılığı ayrılabilmesi için V.U.K. nun 323. maddesi ile hüküm altına alınmıştır. Buna göre Ticari ve Zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla, 1- Dava ve icra safhasında bulunan alacaklar, 2- Yapılan protestoya veya yazı ile birden fazla istenmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar için karşılık ayrılabilir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

31 ----------------------- / ---------------------
Dava ve icra safhasına giren alacaklar için karşılık ayrılıp gider kaydedilmelidir. Teminata bağlı alacaklar bu safhaya gelse bile karşılık ayrılmamalıdır. / 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hes 120Alıcılar Hes 121 Alacak Senetleri / 654 Karşılık Giderleri Hes 129 Şüpheli Tic. Alac. Karş Hes / ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

32 ALACAKLAR VE ŞÜPHELİ ALACAKLAR KARŞILIĞININ İNCELENMESİ
Alacaklar Hesabında (Alıcılar-Alacak Senetleri) yer alan tutarlar için belgelerin hazırlanmış olması bu hesaplarda yer alan tutarlar için karşı firmalarla dönem sonları itibariyle mutabakat yazıları düzenlenmiş ve mümkünse ıslak imzalı olması gerekir. Dış kaynak doğrulaması her zaman sizin kayıtlarınızda yer alan kalemlerin doğruluğuna şahittir. Usul İncelemelerinde ayrılan şüpheli alacak karşılığı için dava ve icra dosya numaraları ilgili denetmene ibraz edilmesi zorunluluğu vardır. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

33 ALACAK VE BORÇLARDA REESKONT İŞLEMİ
Alacak ve borçların reeskonta tabi tutulma işlemleri VUK 281 ve 285 maddelerinde düzenlenmiştir. Reeskont işlemi yapılabilmesi için 1- Alacaklar ve borçlar senede bağlı olmalı, 2- Değerleme gününde vadesi gelmemiş olmalı, 3- İşletme kayıtlarında yer alması, 4- Alacak Senedinin hasılat unsuru olması, Borç senedinin ise maliyet unsuru olması gerekir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

34 Reeskont Hesaplama Formülleri:
a.İç İskonto Formülü: Nominal Değer x Faiz Oranı x Gün Sayısı Reeskont Tutarı = (Faiz Oranı x Gün Sayısı) b.Peşin Değer Formülü: Nominal Değer x Peşin Değer = Reeskont Tutarı = Nominal Değer – Peşin Değer ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

35 STOKLAR İLK MADDE MALZEME – MAMULLER – TİCARİ MALLAR
Stoklar V.U.K. nun 274 ve 275 maddelerinde belirtilen maliyet bedeli ile değerlemeye tabi tutulurlar. Değerleme Yöntemleri ise: 1- İlk giren ilk çıkar yöntemi (FİFO) 2- Ortalama maliyet yöntemleri dir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

36 STOKLARIN İNCELENMESİ
Yüksek tutarlı stokların aslında vergi incelemeleri göz önünde tutulmak suretiyle daha dikkatle değerlendirilmesi gerekmektedir. Çünkü bazı mükellefler alış faturalarındaki katma değer vergisini indirim konusu yaptıkları halde satışlarında KDV ödememek için belge düzenlemeden yaptıkları her satış aslında stoklarından çıktığı halde bilançolarında stok mal olarak kalabilmektedir. Bu yüzden afaki sayılabilecek büyüklükteki stok tutarlarının gerçekte var olup olmadıklarının tespiti gerekir ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

37 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI İNCELENMESİ
Mal ve Hizmet alımları için önceden yapılan bağlantılar karşılığında verilen nakit-çek-senet gibi ödemelerin mutlaka belgelerinin ıslak imzalı olarak alınması ve sipariş avansı verilen tutarlar için sipariş avansı alan firma ile yıl sonu itibariyle mutabakata varılmış olması gerekir. Aksi takdirde gerçekte bir mal bağlantısı olmadığı hususu tespit edilirse işletmeden çekilen değer olarak hüküm ifade eder ve cezalı tarhiyata muhatap olabilirsiniz. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

38 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİ
Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri kar veya zararının hesabı işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak bittiği yıl beyannamesinde gösterilir. İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabule tabi olan hallerde geçici kabulünün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih, diğer hallerde ise işin tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

39 DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN AYIRMA
Bir iktisadi kıymetin amortismana tabi tutulabilmesi için, İktisadi kıymetin işletmenin aktifinde kayıtlı olması gerekir. Yıpranma aşınma veya kıymetten düşmeye maruz bulunması İktisadi kıymetin bir yıldan fazla kullanılması İktisadi kıymetin değerinin belli bir tutarın üzerinde olması gerekir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

40 AMORTİSMAN AYIRMA YÖNTEMLERİ
NORMAL AMORTİSMAN: İktisadi kıymetin faydalı ömrü süresince eşit oranlarda amortisman ayrılmasıdır. HIZLANDIRILMIŞ AMORTİSMAN: Normal amortismanın 2 katı oranında ve %50 yi geçmemek üzere iktisadi kıymetin her yıl net değeri üzerinden ayrılan miktardır. FEVKALADE AMORTİSMAN: Doğal afetler, Yeni icatlar ve cebri aşınma için uygulanır. Maliye Bakanlığınca belirlenir. KIST AMORTİSMAN: Özel durumlarda uygulanır Tasfiye birleşme ve devirde, Nevi değişikliği ve bölünmede, Binek oto alındığı yıllarda ÖZEL MALİYETLERDE: Kira süresi ile kısıtlı ve eşit ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

41 MADDİ DURAN VARLIKLARIN İNCELENMESİ
Yıl içinde A.T.İ.K. alınmışsa, bunların alımıyla ilgili olarak yılın sonuna kadar oluşan kredi faizi, kur farkı, vade farkı vs. giderler ilgili iktisadi kıymetin maliyetine eklenip eklenmediği kontrol edilir. Yıl içinde alınan binek otomobilleri için kıst amortisman uygulanıp uygulanmadığı, Yıl içinde satılan A.T.İ.K. nedeniyle ayrılmış bulunan amortismanlar satış esnasında dikkate alınmış mı? Satılan A.T.İ.K. ile ilgili olarak oluşan kar, gerekli şartlar sağlanmışsa ve aynı cins ve özellikte yeni bir A.T.İ.K. alınacak ise yenileme fonu hesabına aktarılmış mı yoksa gelir hesaplarına alınmış mı gibi konular ve amortismanlar tablosu ile ayrılan amortismanların doğru olarak ayrılıp ayrılmadığı test edilir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

42 MALİ BORÇLARIN İNCELENMESİ
Bankadan alınan kredilerin işletmede kullanılıp kullanılmadığını şayet ortaklar için çekilmiş ise bu krediler ortaklarca ödenecek olsa dahi faizleri gider olarak gösterilemez. Ortaklardan borç alınmış ve faiz ödenecek ise emsallere uygunluk ilkesine göre ödenmesi gerekir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

43 ÖDENMEYEN SGK PRİMLERİNİN İNCELENMESİ
5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanununun 88 maddesinin 11 nci fıkrasında kuruma ödenmeyen sigorta primlerinin tamamı gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider olarak kaydedilemeyeceği belirtilmiştir. Bu nedenle beyanname verilme süresine kadar bir önceki yıl ödenmesi gereken primlerden ödenmeyen kısımları KKEG olarak dikkate alınıp alınmadığı test edilir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

44 ÖZEL FONLARIN USUL İNCELEMESİ
Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satışından elde edilen kazancın iktisadi kıymetin yenilenmesi amacıyla özel fonlara alınan tutarın üç yıllık sürenin dolup dolmadığı test edilir. Şayet üç yıl dolmuş ise ve ATİK yenilenmemiş ise kurum kazancına hangi dönemde eklenmesi gerektiğinin tespiti yapılır. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

45 TAHSİLAT VE ÖDEMELER İLE İLGİLİ TEVSİK ZORUNLULUĞU
Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’nci maddesinde yapılan değişikliğe dayanarak, mükelleflerin tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları ve posta idareleri kanalıyla yapmalarını ve bunlar tarafından düzenlenen belgelerle ispatlamalarını zorunlu kılmıştır. Bu düzenlemenin amacı, idarenin yoklama ve incelemelerinde banka ve benzeri kurumların kayıtlarından faydalanmak suretiyle ticari işlemlerin taraflarını izlemek ve kayıt dışılığı  azaltmaktır. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

46 TEVSİK ZORUNLULUĞU KAPSAMINDA OLANLAR
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler, serbest meslek erbabı, vergiden muaf esnafın kendi aralarında yapacakları ticari işlemler   ve bunların nihai tüketicilerden (Türkiye’de mukim olmayan yabancılar hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacakları tahsilat ve ödemeler girmektedir.   ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

47 Tahsilat Ve Ödemelerin Yapılacağı Aracı Kurumlar
Toplam tutarı sekiz bin (8.000) TL’sını aşan her türlü mal ve hizmet bedeli, avans, depozito, pey akçesi gibi ödeme veya tahsilatlar banka veya özel finans kurumları, Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü, (PTT) aracı kılınarak yapılır ve bu kurumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsik edilir. Havale, çek, kredi kartı ve bu kurumlar aracılığıyla tahsil edilen senetler ile banka ve özel finans kurumlarının internet şubeleri üzerinden yapılan işlemlerde tevsik edilmiş sayılır.  ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

48 Tevsik Zorunluluğu Olmayan Ödeme ve Tahsilatlar
Genel ve katma bütçeli idareler ile döner sermaye işletmelerine yapılacak ödeme ve tahsilatlar ile Sermaye piyasası aracı kurumlarında, Yetkili döviz müesseselerinde, Noterlerde, Tapu idarelerinde yapılan işlemlere konu ödeme ve tahsilatlar tevsik zorunluluğu kapsamında değildir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

49 Tevsik Zorunluluğuna Uymamanın Cezası
Sekiz bin (8.000) TL’nı geçen tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla yapma zorunluluğu getirilen mükelleflerden bu zorunluluğa uymayanlara, işleme konu tutarın % 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilmektedir. V.U.K. 337 nolu tebliği ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

50 ÖRTÜLÜ SERMAYE USUL İNCELEMESİ
 Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun dönem başındaki öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır. Bir örnekle örtülü sermaye incelemesini açıklayalım. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

51 - Örtülü Sermaye Tutarı = Ortaklardan Alınan Borç - (Öz sermaye x 3)
Örnek 1. A.Ş. Ortaktan aldığı TL borç karşılığında 2014’de TL faiz ödemiş ve finansman gideri yazmıştır. Dönem başı öz sermayesi TL’dir. (Bu borcun tamamı 2015 yılında ödenecektir.) - Örtülü Sermaye Tutarı = Ortaklardan Alınan Borç - (Öz sermaye x 3) TL = – ( x 3) - Örtülü Sermayeye İlişkin Faiz = Örtülü Sermaye x Ortaklara Ödenen Faiz Ortaktan Alınan Borç TL = x (K.K.E.Gider yazılır.) - Dağıtılan net kar payı = Örtülü sermayeye ilişkin faiz olup TL’dir. - Dağıtılan kar payının net tutarı %15 kesinti oranına göre brüt tutarı =( x 100/ 85) = TL olup, bu tutar üzerinden yapılacak vergi kesintisi ( x %15) = TL olacaktır. - Bu tutar vergi günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilip günü akşamına kadar ödenmesi ve ödenen bu tutar kurumca 2014 veya 2015 yılı kayıtlarına KKEG yazılması gerekir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

52 Bir örnek ile açıklayalım.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLU İLE ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI USUL İNCELEMESİ: Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Bir örnek ile açıklayalım. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

53 Örnek 2. A. Ş. 2014 yılında ilişkisiz kişiye 500. 000
Örnek 2. A.Ş yılında ilişkisiz kişiye TL sattığı yatın bir benzerini aynı vade ve koşullarda ortağının eşine TL satmıştır. - Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Dağıtılan Kazanç = Emsal Fiyatı - İlişkili Kişiye Yapılan Satışın Bedeli. TL = TL – TL - Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan TL KKEG olarak kurum kazancına eklenmesi yanında ayrıca, dağıtılan net kar payının olarak %15 vergi kesintisine tabi tutulacaktır. - Buna göre TL’ nin %15 kesinti oranına göre brüt tutarı =( x 100/ 85) = TL olup, bu tutar üzerinden yapılacak vergi kesintisi ( x %15) = TL olacaktır. - Bu tutar vergi günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilip günü akşamına kadar ödenmesi ve ödenen bu tutar kurumca 2014 veya 2015 yılı kayıtlarına KKEG yazılması gerekir. ALİ KARAKUŞ - Yeminli Mali Müşavir

54